Beuter

West-Vlamsche streekvariantn
Nederlands woord
Boter
Streekvariant
Uutsproake	Toale
beuter butter beuter butter butter beutre butter beuter beuter beutre	Blanknbergs Frans-Vlams Kortryks Ostends Poperiengs Roeseloars Veurns Werviks Ypers Yzegems

Beuter is e vaste kneedboare emulsie van woater en melkvet, die verkreegn is uut melk, room, melkwei of e mingelinge dervan.

Productië

Beuter kan machinoal of handmoatig gemakt wordn. Êest wordt 't melkvet van de melk geconcentreerd. Vroeger wierd 't vet handmoatig van de melk geschept, nu wordt er doar e centrifuge vôorn gebruukt. 't Geconcentreerd melkvet wordt ton gekarnd. De room wordt roundgeslingerd woadeure da de vetdêeltjes nog mêer an mekoar goan plakkn. De beuterkorrels begunnen ton boovn te dryvn. Achter 't karnen kryg je beuter en kerremelk. Vor 1 kg beuter te moakn he je 22 à 27 liter melk nôdig.

Geschiedenisse

't Moakn van beuter bestoat al duzendn joarn. Beuter wierd nie allêne gebruukt vo t' eetn mor ook ols geneesmiddel, offergoave en schoonheidsproduct. De room wierd vroeger ip de boerderye me d'hand gestampt in e stampkarn tout da de vetbolletjes loskwoamn van de kerremelk. De vetbolletjes wierdn ton gekneed en gezoutn vo langer te kunnen bewoarn. Achter 't kneedn wierd de beuter in vormn gedoan, g'amballeerd en ip de markt verkocht.

De Vlamsche kustvlakte had e styve goeie reputoatië vo zyn beuter. De veeteelt van de polders leverde styve goeie beuter, die nie allêne in Vloandern mor ook tout verre over de grenze verkocht wierd. In 't begun van de 15ste êeuwe wierd er al beuter verkocht ip de beutermarktn in de lêge landn. In Vloandern was 't de gewente van de beuter in typische kogelvorm noa de markt te bringen, ingepakt in linnen doekn en in beuterkuupn. In 't begun van de 17ste êeuwe was Diksmude styf gekend vo zyn beutercommerce nie allêne in de Spoansche Nederlandn moa der wierd ook uutgevoerd noa Fransche steedn lik Parys. In de 18ste en 19ste êeuwe was d' "Ostendsche butter" (eigntlik van Diksmude) ip de markt van Londn styf in trek.

Voedingsweirde

Voedingsweirde	per 100 g
Energetische weirde	3068 kJ of 738 kcal
Eiwittn	0,6 gram
Koolhydroatn	0,2 gram
Vet	82 gram
Vitamine	A en D

De productnoame beuter is beschermd en moet ten minste 82% melkvet bevattn.

Uutdrukkingn

• Beuter by de vis: O' je etwa kopt moe je tegelyk je geld ip tafelt legg'n
• J'is me zyn gat in de beuter gevalln: j' is bedorvn
• Der zit een hoar in de beuter: der is ruzië
• Beuterbrieftje: trouwakte

• 
  Beutervorm
• 
  Karnen lik da 't vroeger gebeurde
• 
  Beuter in kogelvorm

Externe koppelienge

• Zuivelmuseum in Blanknberge

Ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien in de categorie Butter van Wikimedia Commons.