Freinetounderwys
Et Freinetounderwys baseert em ip de principes van Célestin Freinet (Gars, 15 oktober 1896 – Vence, 8 oktober 1966).
Ountstoan
bewerknFreinet was in 1913 begost an z’n studies vor ounderwyzer, mor in 1915 wierd ie ipgeroopn ols soldoat in den Êest'n Weireldoorloge, wo dat ie in 1916 een schot in z’n loungen krêeg woadeure dat ie loater oorlogsinvalide verkloard werd. In 1920 krêegt ie z’n benoeminge ols ounderwyzer in e schooltje in Le Bar-sur-Loup in Zuud-Frankryk. Deur z’n slichte loungen en omda ze stemme nie zo sterk was, goenkt ie vele me de kienders van ze klasse goan wandlen in ’t dorp. Azo zaagt ie dan de kienders die in de klasse byna gin intresse aan, buutn de klasse ollesôorte vragen steldn en styf curieus woaren no vanolles. Ip den deur begost ie round die ervoaringe me de kienders te klappn en je zaagt dan ze oltyd mor entoesiaster werden: je liet ze doa round schryven, en ze mochtn zelve ounderzoekstjes doen en boekstjes maken.
In 1923 kost ie een drukperstje ip de kop tikkn woa dan ze kienders ton ôok mee kostn werkn. Freinet begost over z’n ervoaringen met andre ounderwyzers te corresponderen en stilletjesan ountstound er een Freinetbeweginge. In 1928 veruusde 't ie me z’n vrouwe Elise no Saint-Paul wo dat ie in een schooltje in een arbeiderswyk z’n methode begoste te gebruukn. Omdat ie em ôok begost te moeien me de rechtn van de geweune man, kwaamt er uut bepaald’ oekn kritiek ip z’n maniere van werkn, zodoanig zelfs dat ie in 1933 ountslegen werd uut et Franse openboar ounderwys. Mor in 1934 aat ie ol een uus gekocht in Vence dat ie me z’n lêerlingen tot een schole ommebouwde.
Achter de Twidde Weireldoorloge begost ie mêer en mêer succes te krygen: der werden congressen g’organisèrd en Freinet schreeft verschillnde boekn. Je stierf ip 8 oktober 1966 en je werd in z’n gebôortedorp Gars begraven, in de nateure woa dat ie zovele inspiroatie uut g'old aat.
De principes
bewerknDe techniekn en de methoden van Freinet moen der vôren zorgen da:
- d’ervoaringen van de kienders et uutgangspunt zyn vo wa dan ze lêren
- de kienders zelve vôor een zo grôot meugelik stik verantwôordelik zyn vo d’organisatie van ‘t leven in de klasse
- de kienders lêren van de ervoaringen van andre kienders, grôte mensen, enz. Den ipdracht van de lêroare is vo doa structeur en diepgang in an te briengen.
- d’ipvoedinge in de schole gebeurt in een democratisch overleg en in een sfeer van t'ope de diengen doen.
Freinetscholen in West-Vloandern
bewerknIn West-Vloandern zyn der verschillnde Freinet-scholen: