Geologische tydschoale
De geologische tydschoale es en chronologische indelienge van de ountwikkelienge van uze planete, d'eirde, in eoonn, era’s, periodes en tydvakkn.
Die schoale es gebaseerd up grote biologische en/of geologische veranderiengn. D’r zyn ol verschillige tydschoaln gepubliceerd gewist. ’t Es dus goe meugelik da j’in andere publicoaties andere noamn of dateriengn van de geologische tydvakkn goat zien stoane.
Joar geleen | Tydvak | Periode | Era | Eon | Belangrykste évènementn | |
---|---|---|---|---|---|---|
Den tyd van nu | Holoceen | Quartair | Kenozoïcum | Fanerozoïcum | ‘t Ende van den ystyd en d'upkomste van de beschoaviengn. | |
10.000 | Pleistoceen | Uutstervn van de grote zoogdiern. Evolutie van den modernen miens. | ||||
1,6 Ma | Plioceen | "Tertiair" | Neogeen | |||
5 Ma | Mioceen | |||||
23 Ma | Oligoceen | Paleogeen | ||||
38 Ma | Eoceen | |||||
55 Ma | Paleoceen | |||||
64,3 Ma | Kryt | Mesozoïcum ”Secundair” |
Ogtepunt en oundergank van de dinosauriërs. Massoal uutstervn van Kryt-Tertiair. Primitieve placentazoogdiern. | |||
146 Ma | Jura | Budelzoogdiern, eeste veugels, eeste bedektzoadigen (plantn mè bloemn). | ||||
208 Ma | Trias | Massoal uutstervn van Trias-Jura. Eeste dinosauriërs en eierleggende zoogdiern. | ||||
251,1 Ma | Perm | Paleozoïcum ”Primair” |
Massoal uutstervn van Perm-Trias: 95% van ‘t leevn up d’eirde goat dood. | |||
286 Ma | Carboon | Pennsylvanien | Enorm veel insektn, eeste reptieln, Carboon-busschn. | |||
325 Ma | Mississippien | Grote primitieve boomn. | ||||
360 Ma | Devoon | Eerste amfibien, wolfsklauwn, voarens en voorlopers van blootzoadigen. | ||||
408,5 Ma | Siluur | Eeste fossiele landplantn. | ||||
443,5 Ma | Ordovicium | De oungewervelden domineern. Massoal uutstervn van et Ordovicium-Siluur. | ||||
490 Ma | Cambrium | Explosieve gruuj van et leven (Cambrische explosie). Massoal uutstervn van et Cambrium-Ordovicium. | ||||
545 Ma | Precambrium | Neoproterozoïcum | Proterozoïcum | Eeste meercelligen. | ||
900 Ma | Mesoproterozoïcum | |||||
1.600 Ma | Paleoproterozoïcum | Eeste eukaryootn. | ||||
2.500 Ma | Archeïcum | Prokaryootn. | ||||
3.800 Ma tout 4.560 Ma |
Hadeïcum | Ountstoan van d’eirde. Eeste sedimentaire gesteentes. |