Helena (mythologie)

Helena (Oedgrieks: Ἑλένη, Helenè) is e figeure uut de Griekse mythologie. Z'is e dochter van den oppergod Zeus en Leda. Helena was 't schoonste wuf van Grieknland. Zeus zoe Leda verleid hèn in de gedoante van e zwoane, en uut d' eiers die Leda legde, wierdn Helena en Polydeukes (Pollux) geboorn. Da verhoal leeft nog voort in de Latynse uutdrukkienge ab ovo. Zeus zoe da gedoan hèn omdat'n de weireld overbevolkt voend en doar deur middel van Helena etwa an wìlde doen. In dezelfste nacht woarin dat Helena en Polydeukes verwekt wierdn, verwekte Leda's vint, keunienk Tyndareos, by heur wok nog twêe kinders: Klytaimnestra en Kastor.

Paris en Helena, deur Jacques-Louis David (1788)

Helena deur Evelyn De Morgan (1898)

Os 't tyd wierd vor Helena vo te trouwn, kwoamn vele keuniengn en prinsn vor eur hand te vroagn, of ze zoendn ofgezantn vo dat in hunder plekke te doen. Da woarn oender andere Odysseus, Menestheus, Aias de Grootn, Patroklos en Idomeneus, moa de favoriet was Menelaos, die nie in eign persôon kwam moa verteegnwoordigd wierd deur zyn broere Agamemnon. Allemolle brochtn ze schoone en diere cadeaus mee, alleene Odysseus nie.

Helena wierd gedwoengn van te trouwn mè Menelaos, die osan zyn broere Agamemnon volgde en steunde in olles. By Menelaos krêeg z'e dochter, Hermione.

Helena noa Troje

De mythe goat dat eenigte joarn loater Paris, e Trojoanse prins, noa Sparta kwam vo 't scheunste meiske van de weireld mee te pakkn. Dadde was Helena. Aphrodite had hem da beloofd, als-nem in rûl doarveurn heur zoe kyzn als scheunste godinne in 't Parisoordeel, woarmêe hij hem de furie van Athena en Hera ip de hals hoalde.

Toên Paris Helena en Menelaos bezocht, oentvyngn z'em zêer hartelik, en met de hulpe van Aphrodite werd Helena verlîefd ip Paris en verlîet ze heur vint, om by heur nieuwe vrijer te zyn.

Toên Menelaos ontdekte dat zyn wuf weg was, vroeg 'em zynne broeder Agamemnon veur road. Agamemnon, die al joaren wìlde batteren têgen Troje, zei têgen zyn broeder dat 'em den eurlug moêst verkloaren. Menelaos rîep alle keuningn en heldn van Grieknland soamn om azeu den Trojaanse Eurlug te beginn. Er weirdn deur de Griekn 'duiznd schêpen' te woater geloaten om Helena ût Troje terug te krygen.

Achter tien joar oorlog, toên dat n'em eindelik met den list met 't houtn peird in Troje was, wìlde Menelaos Helena vermoordn. Moar toên Helena Menelaos zag, brak de beteuvering en werd ze were verliefd ip Menelaos. Menelaos, die 't nîet euvr zyn hart kost krygn heur te vermeurdn, nam heur were noar Sparta en weird met heur oed.

Ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien in de categorie Helen van Wikimedia Commons.