Hertogdom Luxemburg


't Hertogdom Luxemburg was e vorstndom van 't Heilig Rooms Ryk, 't thuusland van 't oadelik geslacht Huus Luxemburg. In 1354 kwam 't groafschap Luxemburg een hertogdom. 't Groendgebied van 't vroeger hertogdom Luxemburg is nu verdêeld over 't Grôothertogdom Luxemburg, de Belgische provinsje Luxemburg, de Duutsche dêelstoat Reynland-Palts en de Franse departementn Ardennes, Meuse en Moselle.

't Groafschap Luxemburg roend 1350, kort vo de verheffienge toet hertogdom

In 1411 verloor Sigismund van Luxemburg 't hertogdom an zyn nichte Elisabeth van Görlitz omdat 'n in gebreke blêef by e lênienge. Elisabeth verkocht loater 't hertogdom an den hertog van Bourgondië, Filips de Goein, die heur ofbetaalde in 1444. D' hertoogn van Bourgondië han al e dêel andere bezittiengn verworvn in de Lêge Landn, woaroender Vloandern, Artesië , Henegouwn, Broabant, Zêeland, Holland en Noamn. Luxemburg en die andere Bourgondische bezittiengn in de Lêge Landn wordn in die periode (1384-1482) collectief angeduud lik de Bourgondische Nederlandn.

De mannelike lyne van d' hertoogn van Bourgondië stierf uut in 1477 os Karel de Stoutn, de zeune van Filips, stierf in de slag by Nancy. Je liet zyn ênig kiend Maria van Bourgondië achter ols zyn erfgenoame. Achter zyn dôod trouwde Maria met eirtshertog Maximiliaan I van 't Huus Habsburg, die loater keizer van 't Heilig Rooms Ryk kwam. De Bourgondische Nederlandn kwoamn oender 't gezag van 't Huus van Habsburg en azo begost de periode van de Habsburgsche Nederlandn (1482-1581).

By de Vrede van Münster in 1648 wierd Luxemburg ingedêeld by de Spoansche Nederlandn. Tusschn 1711 en 1714 wierd 't bestierd deur Maximilian II Emanuel van Beyern. Noadien kwam 't by d' Ôostnryksche Nederlandn.

In 1795 wierdn d' Ôostnryksche Nederlandn deur de Fransche Republiek g'annexeerd en ingedêeld in 9 departementn. Luxemburg krêeg de noame Forêts (busschn). Hoofdstad was de stad Luxemburg. Achter da Napoleong in 1814 versleegn was, kwam 't grotste dêel dervan by 't Verênigd Keunienkryk van de Nederlandn. 't Gedêelte an d' ôostkant van de riviern Our en Sauer kwam oenderdêel van Pruussn (nu Duutsland).

Ip 't congres van Weenn in 1815 wierd 't hertogdom Luxemburg verhoogd toet grôothertogdom van de Duutsche confederoasje en an keunienk Willem I van de Nederlandn gegeevn in e personêle unie mè 't Verênigd Keunienkryk van de Nederlandn.