Lernout en Hauspie

Dit artikel zou beter herschreevn zyn in 't Ypers.

---

Lernout en Hauspie (Ieper-Poperinge: Lernoet & Oespie) zyn de twêe uprichters van L&H (loater LHSP), 't vôormoalige technologiebedryf uut 't Ypersche. 't Ed êest styf egroeid en 't wos e vôortrekker van de Vlamsche technologiebedryvn, toet da 't gerecht derachter ekomn wos danze eloogn an over nunder winsn. In 2010 ôordeelde 't Of van Beroep da ze olletwêe efrodeerd addn.

Geschiedenisse

• Jo Lernout en Paul Hauspie zyn in 1987 begun met e bedryvetje die sproaktechnologie ountwikkelde:L&H. Paul Hauspie wos e boekouder, Lernaut verkocht computers. Z'a'n olletwêe de visie da computers te bedienn moestn zyn met de stemme. In 't begun oaln ze ol 't geld da ze nôdig an up by de platselike minstand.
• Roend 1995 zyn ze noa de Amerikoansche technologiebeurze NASDAQ egoan. Omdat er e masse over ekoet is en olles styf schône voornesteld wos, schootn nunder andêeln lik een rakette omoge. Ze woarn oek esteund tot in de ogste kriengn: Prins Filip et Flanders Language Valley oopn edoan up 11 november 1999, tope met 'n êestn minister Verhofstadt en koamervôorzitter Herman De Croo. Jean-Luc Dehaene zat in nundern Road van Bestuur.
• In 2000 is 't er en ende ekomn an 't schôon liedje, toen da de Wall Street Journal en artikel publiceerde over fraudepraktyken in de Zuud-Koreoansche afdêlinge van L&H: ze steldn nunder winstcyfers schonder voorn dan dasse woarn. Van toene vors is de beurswoarde van 450 miljard frank (up 't ogtepunt) esmookn lik snêeuw.
• Upn 24sn oktober van 2001 zyn ze failliet verkloard deur 'n Yperschn andelsrechtbank.

Technologie

L&H makte technologie die bedienienge van computers me sproake meugelik moeste moaken. Je ku da ounderverdêeln in 4 categoriejn: sproakcompresche, sproaksynthese, vertoalsoftware en sproakverkennienge. Êen product da ze verkochtn, wos Voice Xpress. Êen van de goed-nieuwsshows van L&H wos da ze e soamenwerkinge an me Microsoft: in september 1997 e Microsoft een andêel van 16% gekocht van L&H, voen e somme va 45 miljoe dollar. Loater wrochtn z'oek tope voe specifieke productn.

Invloed van L&H up de streke van Yper

Me 't verlies van ol 't geld van menschn uut de streke, en der vele menschn slicht evoarn. up 't ogtepunt van 't bedryf, wuldn ze en echte Flanders Language Valley in Yper (e bitje lik Silicon Valley in Amerika). 't Is e grôte industriezone voe nieuwe technologiejn ebouwd in Yper (in de vorme van 't binste van en ôre). L&H et e momentje in 't ôofdgebouw ezeetn, mor achter 't faillisement zyn de mêeste bedryvn e bitje met e kêe wegegoan.

Woarom is 't mislukt?

Belangryk is da Lernout en Hauspie e grôotn drôom an, e bitje geld, styf vele courage en gin ervoarieng.
Ze begostn 'n boel met e computerprogrammatje da een poar wôordjes koste erkennen van an hêel dudelikn spreker.
't Schynt dat et nie ol te goe marcheerde. Doarom gebruuktn ze een programmatje van de concurrensie om geld te goan schôojn.

Sproaktechnologie

Nu damme verre 20 joar loater zyn, gom eki kyken woar dat sproakverkenning stoat.

1. Sproakerkenning is gemakkelik voer e demootje in laboratoriumcondisjes, moa verschrikkelik moeilik om et te doen marcheern met ondudelike sprekers, en in en omgevieng woar dat er oek andere sprekers en vele leevn zyn. En toen klappen we nog niet van de minschen lik de West-Vloamingen die 'n elft van nunder letters opeetn, of de Aziaten woar da oek de toanôogte de betêkenisse van 't wôord bepoalt.
2. 't Zyn nie vele condisjes woar da sproakerkennienge praktischer of rapper marcheert dan e poar simpel knoptjes.
3. 't Is gin kattepis om sproakerkennienge in e product t'integreern op e praktische maniere.
4. t Is nie omdat er etwuk 100% meugelik is en praktisch es da de menschen da oek goan gebruukn.

In vele gsm's zit er 'n dag van vandoage sproakerkennienge, moar is da wel gebruukt? Ik weet et nie, moar er zyn vele twyfels. E ki da je teksten ecapteerd et in de computer, toen bestoan er wel vele echte toepassiengn, surtoe voe speciale sectôorn (rapportn va dokteurs) en vertoalprogramma's die 't brute vertoalwerk ofleevern. Vanzelve goat 't nôois goan: 't goa nog lange menschewerk bluuvn.

Sproakerkenninge is e marginale technologie en 't goat 't nog lange bluuven oek.

Van prototype toet ... een ander prototype

't Moaken van e product es lik 't moaken van e klêen:

• in e fractie van ne seconde ej' 't gedacht of de concepsie
• achter 9 moanden ej' e prototype
• en toen eej' twintig joar werk om et product en de markt op te voedn

In 't geval van sproakerkenninge moeie al de tyd'n me drie vermenigvuldigen binst daje te moaken et met e karaktergestôordn want nie oangepast an de bestoande technieken.
Pol en Jo an e bitje kluutn om en êeste prototype tope te schieten, moa voe de noaste stap moesten ze mêer geld e, en giengen ze, oek letterlik, de boer op. Zelfs de Union de Banques Suisses was op e bepoald moment intresseerd, moa ze betrouwden 't boeltje nie hêlegans. Via alle sôorten (gesubsidieerde) researchprojecten sukkeldn Pol en Jo noa prototypes die e klêen bitje verbeterden. Moa lik in vele researchprojecten: oater êen probleemptje opelost wos, voengn ze tien nieuwe probleemn.

Van researchfirma toet productfirma

Omdat ze de kosten serieus ounderschat an, en mêer en mêer geld nodig an, moestn ze e tandje bysteken.
In België is 't styf moeilik om risicokapitoal te viengn, by de nuchtere West-Vloamiengn schier ounmeuglik. Ze zaten dus in 't verkêerde land.
En wa lêren we oek uut de geschiedenisse: 't es nie omda je goe ku werken an e prototype daje oek e goe product ku moaken: da's geweune een andern stiel.
Ondertusschn kwaamn d'er oek serieuze concurrentn op de markt; an de universiteit van Charleroi en in Philips Eindhoven giengn ze minstens even goe voeruut lik in Yper.

't Êeste financiële succes: 't begun van 't ende

In vôorbereidienge

De grôten boom: gin weg ne mir achteruut

In vôorbereidienge

't Proces

In mei 2007 gounk et proces van start tegen Lernout en Hauspie. De aanklacht is frode. E masse klêne andêeloeders kwoamn nunder ouk presenteern om een officieeln klacht nere te leggn. 't Is e mounsterproces me vele procedeuretruuksjes e mediabelangstellieng.

In januoari 2008 kwam et tout e dramatische splitsing ounder de 4 oofdverdachtn. Jo Lernout en Gaston Bastiaens (ex-CEO) pleitn onschuldig. Bist da Paul Hauspie e Nico Willaert schuldig pleitn; volgens insiders omda ze azo op e gunstiger vonnis reeknn.

Op 20 september 2010 verkloarde 't Of van Beroup in Gent da Jo Lernout en Paul Hauspie echt wel gefrodeerd addn.

Externe koppelienge

• De website van L&H lik dat ie der uutzag in meie 2001