Neolithicum

Et neolithicum of den joungn steentyd es de letste periode van den steentyd die volgt up et mesolithicum.

’t Es moeilik van en olgemeen joar te plakkn up et begun en ’t ende van die periode. Da komt omda de typische kenmerkn van da begun en ende, lik den overgank van zwerver noa sedentair, en de vervangienge van steen deur metoal, varieert van plekke tout plekke. By uus deurt den joungn steentyd van 4.000 v.C. tout 1500 v.C.

Neolithische revolutie

Neolitisch gereedschap: gledse byln, en stik oarmband, noaldn gemakt uut beenn.

Vanof 't ende van et mesolithicum en et begun van et neolithicum begunt de miens an landbouw te doene en vee 't oudn. Je zorgt zo vo 'n eestn kee zelve vo de voorzienienge van zyn eign eetn. Dat es moar meugelik deurda gemeenschappn sedentair kommn en ze nu minstens één joar up dezelste plekke bluuvn weunn en werkn. Zo krygn ze zynder nu meer tyd vo andere diengn te doene. Da zorgt dervoorn da de miens up cultureel vlak nen grootn sproung vooruut makt. Me spreekn ook wel van de neolithische revolutie:

• weevn van textiel
• moakn van eirdewerk of keramiek (pottn, assietn..) deur klyte in nen oovn te bakkn
• gleds moakn van steenn werktuugn (polystn)
• upzettn van enorme megalietn
  • vo under cultus: menhirs, alignementn (lik van Carnac), henge-monumentn (lik Stonehenge), cromlechs
  • vo under doodn te begroavn: dolmen of hunebeddn, grafeuvels of tumuli
  • vo te weunn: hutkommn, terpn

Neolithische cultuurn

Die culturele ountwikkeliengn woarn nie eigen an één volk moa vound je zowel in Europa, Azië, Afrika lik in Amerika. En poar voorbeeldn van neolithische cultuurn:

• de Trechterbekercultuur, Europa, 3.400 - 2.900 v.C.
• de Touwbekercultuur, Europa, 3.200/2.900 - 2.300/1.800 v.C.

Illustroaties

Beker van de trechterbekercultuur, Zweedn

Stonehenge, Iengeland

Tumulus van Lamalou (Hérault, Vrankryk)

Mêer ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien ip Neolithic ip Wikimedia Commons.