Obus

Een obus of een granoate is een type projectiel met een explosieve loadienge, die ontploft woarda 't mêeste schoa goat andoen. Pantsergranoatn zyn d' uutzounderienge omdan ze gin explosieve loadienge hèn.

Obuusn uut den Êeste weireldôorloge

Wapens

Wapens woamee dan obuusn wordn ofgevierd:

• howitzers;
• kanongs;
• mortiern;
• aangepaste geweirn; en
• granoatwerpers.

Doaby bestoat er ook 't sôorte granoate die met d' hand gesmeetn wordt (de handgranoate), moa 't zyn ollêene moa de grote kalibers die bekend stoan as obuusn.

Techniek

De manier woarup dat de loading ontploft hangt of van 't sôorte obusse. Der zyn der die met een ingestelde tydsvertragienge achter 't ofviern ontploffn, der zyn der andere die den ofstand toet 't doelwit meetn, en tenslotte ejje nog de schokbuuzn die ontploffn on z' insloan.

Chemische en biologische wapens

Obuusn kunnn ook een chemische of een biologische stoffen bevatten. Die worden vooral in de Eerste Wereldoorlog op grote schaal gebruikt, mè gifgassn gelik mostoardgaze of zenuwgaze, moa da sôorte wapen is sedert 1997 weireldwyd verboon. 't Ênigste sôorte chemisch produkt da nog geregeld gebruukt wordt is witte fosfor, die in brande schiet ot in contact komt met de lucht.

Overbluufsels

Omdan der zoveel obuusn ofgeschootn zyn in den ôorloge, en omdan ze nie olsan ontploftign, wordn der vantydn nog obuusn in de ground of langs 't strange gevoundn. De genie van 't leger wordt ton mêestol uutgeroepn vo zeker te maakn dat den obusse in kwestie echt ounschoadelik is, en o da nie 't gevol is maakn z' hem ounschoadelik met een gecontrolleerde explosie. In Yper wêrdn der nog olsan vé obusn gevondn deur de vele gevechtn vo en rond de stad in den Êestn weireldoorloge.

Ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien in de categorie Artillery ammunition van Wikimedia Commons.