Burg (Brugge): verschil tussen versies

[[ImageOfbeeldienge:Brugge - Waterhalle 1294 - 1787.jpg|thumb|right|300px|De Burg an de riviere de Reie mème links de [[Sint-Donaaskathedroale]] (1562)]]

[[843]] was e belangrikbelangryk joar vor Europa. Deur ‘t [[Verdrag van Verdun]] wierd ’t Ryk van [[Karel den Grôotn]] verdêeld ounder z’n drie klêenkinders. [[Karel den Kletsn]] krêeg [[West-Francië]] ([[Frankryk]] en de [[Vloanderngouwe]]).

Je zound [[Boudewyn I van Vloandern|Boudewyn met den Yzern Oarm]] noano de Vloanderngouwe (Latyn: Pagus Flandrensis), de streke round Brugge en de kust tusschn den [[Yzer]] en ‘t [[Zwin]] met de stadjes [[Toeroet|Tourhout]], [[Gistel]] en [[Oudnburg]], omdat er doa vele geplunderd wierd deur de [[Vikings]].

De Vikings droungn met under snekkn mème drakarkoppn zôzo verre meugelik ’t land binn.

Ze kostn met under bootn langs de zeeoarm ’t [[Zwin]] en de riviere de Reie, (woa dat de noame van de reitjes van komt) tout in Brugge voarn, wa dat in dien tyd (vó de [[Duunkerke III#Stormvloed van 1134|stormvloed van 1134]]) ollene meugelik was met oog woater. Ze noemdn die platse ''Bryghia'', wat dat Oudnoors is vovor ''anlegplatse''. VôVo de Vikings teegn t'oudn liet Boudewyn met den Yzern Oarm round 864 e versterktn burcht bouwn ip de plekke woa da nu de Burg is.

Brugge groeide round de burcht van de groavn van Vloandern. ’t Was in dien tyd groafelik gebied (nie stedelik) en dus under privébezit.

Round 944 liet groaf van Vloandern Arnulf I de [[Sint-Donaaskathedroale|Sint-Donaaskerke]] bouwn noano ’t model van de Paltskapelle van [[Karel den Grôotn]] in [[Aakn]]. De kerke eet 'n belangrikkebelangryke rolle gespild in Brugge, moarmor is in 1800 ofgebrookn deur de Fransche en nie mir erbouwd.

’t Enigste dat er nog an erinnert zyn de groundvestn, ountdekt deur archeologische ipgroaviengn in 1955 en binst de groafwerkn vôvo den bouw van ‘t nieuw hotel in 1988. Z’ènZ’en ôok ’n dêel van ‘t kôor van de kathedroale blôot geleid. De restantn van de kathedroale zyn g’integreerd in de kelderverdiepienge van ’t Crowne Plaza Burghotel en kunn groatis bezocht wordn.

Z’ènZ’en ôok ountdekt oe dat de liggienge van de burcht moe gewist zyn.

D’[[Illig-Bloedbasiliek]] is e dubbelkapelle mème beneen de Romoansche Sint-Basiliuskapelle (1139-1149) en boovn d’Illig Bloedkapelle.

’t Is ‘t enigste gebouw dat overgebleevn is van den tyd dat de groafelikkn burcht ip ’t Burgpling stound. ’t Interieur van de dounkere crypte in de beneenkapelle is bewoard gebleevn en ‘t is e schôon vôorbeeld van de [[Romoanschn styl]]. ’t Is ’t oudste gebouw van Brugge. In de boovnkapelle van ’t Illig-Bloed, is ’t romoans karakter verloorn gegoan. In de 15ste eeuwe is ’t erbouwd gewist in gotischn styl en in de 19ste eeuwe is ‘t neo-gotisch verbouwd gewist. De relikwie van ’t [[Illig Bloed]] wordt doa bewoard en ieder joar meegedroagn in d'[[Illig-Bloedprocessie]]. De noame steeghere, [[Middelnederlands]] vo den trap noano de boovnkapelle uut 1548, leeft voort deurdat de passage mème winkeltjes noano de wullestroate ''Ten Steeghere'' genoemd is.

Neffest ’t staduus, ounder de boge, lopt ’t Blind-Ezelstratje no de reien. 't Stratje is genoemd noarnor ’n erberge van in den tyd.

D’oude Griffie stoa links van 't staduus. ‘t [[Renaissance]]gebouw (1534-1537) is gebouwd ip de plekke woa da vroeger ’t groafelik paleis ''de Loove'' stound. De gevel is versierd mème verguld beeldouwwerk mème helegans van boovn ''Vrouwe Justicia''. In de joarn 1980 was ‘t gebouw nog in gebruuk ols vredegerecht.

In 2001 ènen ze vo de restauroatie van de gevel de ''Vlamsche Monumentnprys'' gekreegn, wa da te zien is ip e stêen an de zygevel in ’t stratje.

De Prôosdye, ip den oek van de Breidelstroate, wierd gebouwd in de 17ste eeuwe in de [[Barok]]styl. ’t Was de residentie van de prôostn van de Sint-Donaaskerke en de kanseliers van Vloandern. Zynder zorgdn vôvo de groafelikke administroasje. Van 1559 (ton wierd Brugge bisschopsstad) was ’t de residentie van den bisschop, juste neffest de kathedroale.

In 2002 was Brugge Culturele Oofdstad. Z’ènZ’en ton ’t gerestaureerd stiksje kôormeur met de maquette van de Sint-Donaaskathedroale weg gedoan en ip die plekke isist d'rer e paviljoen gekommn van de Japanschn architect Toyo Ito. ’t Ginkt er moar e joar stoan en ’t stadsbesteur zou ’t weg willn, mo ’t stoat er nog. De minister van ruumtelikke ordeniengn ètliet ’t paviljoen nu tydelik beschermdbeschermn.