|
==Geschiedenisse==
Brugge dêed ol van in de 8e eeuwe commerce me Scandinavië. Ze kostn met under platte bôotn gemakkelik vanuut de Nôordzêe langs de getye-geule en de riviere de Reie tout in Brugge kommn. Spytig genoeg blêef ’t nie ollêne by commerce doen. De Vikings kwoamn langs de riviern ’t binnland in en plunderdn olles wa dan ze teegn kwoamn. ▼
[[843]] was e belangryk joar vor Europa. Deur ‘t [[Verdrag van Verdun]] wierd ’t Ryk van [[Karel den Grôotn]] verdêeld ounder z’n drie klêenkienders. [[Karel den Kletsn]] krêeg [[West-Francië]] ([[Frankryk]] en de [[Vloanderngouwe]]).
[[Karel den Kletsn]], de keunienk van [[West-Francië]], zound [[Boudewyn I van Vloandern|Boudewyn met den Yzern Oarm]] no de Vloanderngouwe vo ze teegn t’oudn.
Je zound [[Boudewyn I van Vloandern|Boudewyn met den Yzern Oarm]] no de Vloanderngouwe (Latyn: Pagus Flandrensis), de streke round Brugge en de kust tusschn den [[Yzer]] en ‘t [[Zwin]] met de stadjes [[Toeroet|Tourhout]], [[Gistel]] en [[Oudnburg]], omdat er doa vele geplunderd wierd deur de [[Vikings]].
Den êestn Brugschn burcht bestound ol in 851 ip de plekke woa da de Romeinse weg van Oudnburg nor Eirdenburg de Reie overstak.
Uut de Vloanderngouwe groeide ‘t [[Groafschap Vloandern]] en Boudewyn met den Yzern Oarm was den eestn [[groaf van Vloandern]]. ▼
▲Uut de Vloanderngouwe groeide ‘tgroeide‘t [[Groafschap Vloandern]] en Boudewyn met den Yzern OarmI was den eestn [[groaf van Vloandern]].
Brugge dêed ol van in de 8e en de 9e eeuwe commerce me Scandinavië. Oorsprounkelik was de noame van Brugge Rugja, d’êeste noame van de riviere de Reie. De noame Rugja evolueerde ounder invloed van ’t Oudnoors. Under woord ''bryggja'' vo landiengsplatse of anlegkoaie wierd gecontamineerd tout Bruggia.
De noame gelykt ip ''Bryggen'', d’hoave van Bergen in Noorwegen, die lik Brugge e belangryke stad van de [[Hanze]] was.
An z’n Burcht liet ‘n e pre-romoanse kapelle bouwn, die gewyd was an Sint Donaas.
BruggeDe groeidemenschn kwoamn under round de burcht van de groavn van Vloandernvestign. ’t Was in dien tyd groafelik gebied en dus under privébezit van de groavn van Vloandern. ▼De noame Bruggia stoat ip [[Karoliengers|Karolingische]] muntn van 864-875, die binst de regerienge van Karel den Kletsn gesleegn zyn in ’t platselik muntatelier in Brugge. Enigte bewoarde exemploarn zyn te zien in ‘t [[Gruuthusemuseum]].
Ze lietn eook nog ‘t Stêen bouwn, e burchtkapelle, e ghiselhuus en ede Loove (’t groafelik uus en loater ’t baljuwuus) en e ghiseluus. Ip de plekke van de Loove kwam loater ‘t Landuus van ‘t [[Brugse Vrye]], woavan da de Gotischn achtergevel langs de Reiereie bewoard gebleevn is. In 1722 kwam ‘t Oud Gerechtsof ip die plekke. ▼▲Spytig genoeg blêef ’t nie ollêne by commerce doen. De Vikings kwoamn langs de riviern ’t binnland in en plunderdn olles wa dan ze teegn kwoamn.
Round 944 liet groaf van Vloandern Arnulf I de [[Sint-Donaaskathedroale|Sint-Donaaskerke]] bouwn no ’t model van de Paltskapelle van [[Karel den Grôotn]] in Aakn. De kerke eet 'n belangryke rolle gespild in Brugge, mor is in 1800 ofgebrookn deur de Fransche en nie mir erbouwd. ▼Boudewyn met den Yzern Oarm liet round 864 e versterktn burcht bouwn ip de plekke woa da nu de Burg is en kost z’azo teegnoudn.
▲Brugge groeide round de burcht van de groavn van Vloandern. ’t Was in dien tyd groafelik gebied en dus under privébezit.
▲Ze lietn e Stêen bouwn, e burchtkapelle, e ghiselhuus en e Loove (’t groafelik uus en loater ’t baljuwuus). Ip de plekke van de Loove kwam loater ‘t Landuus van ‘t [[Brugse Vrye]], woavan da de Gotischn achtergevel langs de Reie bewoard gebleevn is. In 1722 kwam ‘t Oud Gerechtsof ip die plekke.
▲Round 944 liet groaf van Vloandern Arnulf I de [[Sint-Donaaskathedroale|Sint-Donaaskerke]] bouwn no ’t model van de Paltskapelle van [[Karel den Grôotn]] in Aakn. De kerke eet 'n belangryke rolle gespild in Brugge, mor is in 1800 ofgebrookn deur de Fransche en nie mir erbouwd.
[[Ofbeeldienge:Burg in Brugge - België.jpg|thumb|De Burg in 1672 deur Jan Baptist van Meunincxhove. Lienks stoat de [[Sint-Donaaskathedroale]] nog en in ’t middn ’t Landuus van 't [[Brugse Vrye]]. In 1722 kwam 't Oud Gerechtsof in de plekke]]
’t Ênigste dat er nog an erinnert zyn de groundvestn, ountdekt deur archeologische ipgroaviengn in 1955 en binst de groafwerkn vo den bouw van ‘t nieuw hotel in 1988. Z’en ôok e dêel van ‘t kôor van de kathedroale blôot geleid. De restantn van de kathedroale zyn g’integreerd in de kelderverdiepienge van ’t Crowne Plaza Burghotel en kunn groatis bezocht wordn.
De Burg groeide tegoare me de markt uut tout ‘t erte van Brugge.
D’rAchter gingnde veelbrand documentnvan verloorn’t êeste ollegebouw in die1280 brandgiengn end’r zeveel documentn verloorn en mostn ez’e nieuwe plekke zoekn. Ze krêegn ‘t ghiselhuus van de groaf, die van de 13e eeuwe minder en minder ip de Burg verblêef. Azo veruusde ‘t stadsbesteur no de Burg, die van e groafelik nor e stedelik center evolueerde. De brand van d’olletorre in 1280 is d’anleidienge gewist vor in 1376 ‘t staduus te bouwn ip de plekke van ‘t ghiselhuus. ▼In 1240 wierd ‘t êeste ollegebouw met ‘n houtn torre gebouwd an de zuudkant van de markt. Mor in 1280 wierd ‘t gebouw vernield deur e brand en mostn ze ‘t erbouwn.
▲D’r gingn veel documentn verloorn in die brand en ze mostn e nieuwe plekke zoekn. Ze krêegn ‘t ghiselhuus van de groaf, die van de 13e eeuwe minder en minder ip de Burg verblêef. Azo veruusde ‘t stadsbesteur no de Burg, die van e groafelik nor e stedelik center evolueerde. De brand van d’olletorre in 1280 is d’anleidienge gewist vor in 1376 ‘t staduus te bouwn ip de plekke van ‘t ghiselhuus.
==D’Illig-Bloedbasiliek==
| 