Burg (Brugge): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Pastel (discuusjeblad | bydroagn)
Pastel (discuusjeblad | bydroagn)
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 5:
Brugge dêed ol van in de 8e eeuwe commerce me Scandinavië. Ze kostn met under platte bôotn gemakkelik vanuut de Nôordzêe langs de getye-geule en de riviere de Reie tout in Brugge kommn. Spytig genoeg blêef ’t nie ollêne by commerce doen. De Vikings kwoamn langs de riviern ’t binnland in en plunderdn olles wa dan ze teegn kwoamn.
 
[[Karel den Kletsn]], de keunienk van [[West-Francië]], zound [[Boudewyn I van Vloandern|Boudewyn met den Yzern Oarm]] no de Vloanderngouwe vo ze teegn t’houdn.
 
Den êestn Brugschn burcht van de groavn van Vloandern bestound ol in 851 en was gebouwd ip de plekke woa da de Romeinse weg van [[Oudenburg]] nor Eirdenburg de Reie overstak. De Burg was in dien tyd ommeurd me toegangspôortn. De Westpôorte stound by d’ Hofbrugge over de Reie, in de Breidelstroate, d’ Ôostpoorte by d’ Hoogstroated’Hoogstroate, de Zuudpôorte by 't Blind-Ezelstratje en de Nôordpoorte verzekers by de Philipstockstroate. In d'Hoogstroate stoat er e gevelstêen me ''Hier was 't Oost Poort'' en in ’t Blind-Ezelstratje hangt er ’n ipschrift me ''Hier was ’t de Zuid Poort'', die doa nog an herinnertherinnern.
 
Uut de Vloanderngouwe groeide‘t [[Groafschap Vloandern]] en Boudewyn I was den eestnêestn [[groaf van Vloandern]].
An z’n Burcht liet ‘n e pre-romoanse kapelle bouwn, die gewyd was an Sint Donaas. De Burg was in dien tyd groafelik gebied en dus under privébezit. De groavn lietn ook nog ‘t Stêen bouwn, de Loove (’t groafelik uushuus en loater ’t baljuwuusbaljuwhuus) en e ghiseluusghiselhuus.
't Stêen stound an de westkant van de Burg en was êest 't verbluuf van de groaf. Loater, binst de 12e eeuwe, verplatste da verbluuf no de ôostelikke Loove. Ip de plekke van de Loove kwam loater ‘t Landhuus van ‘t [[Brugse Vrye]], woavan da de Gotischn achtergevel langs de reie bewoard gebleevn is. In 1722 kwam ‘t Oud Gerechtshof ip die plekke.
 
Boudewyn I en II weundn êest in 'n houtn gebouw an de westkant. Under noakommeliengn, van Arnulf I (918-964) tout [[Boudewyn V van Vloandern|Boudewyn V]] (1035-1067) lietn ip die plekke 't Stêen bouwn. 't Was [[Robrecht den Fries]] (1071-1093) die ipdracht gegeevn et vor e nieuwe Loove te bouwn an 'n ôostkant.
Round 944 liet groaf Arnulf I de [[Sint-Donaaskathedroale|Sint-Donaaskerke]] bouwn no ’t model van de Paltskapelle van [[Karel den Grôotn]] in Aakn. De kerke et e belangryke rolle gespeeld in Brugge, mor is in 1800 ofgebrookn deur de Fransche en nie mir erbouwd.
 
't Stêen stound an de westkant van de Burg en was êest 't verbluuf van de groaf. Loater, binst de 12e eeuwe, verplatste da verbluuf no de ôostelikke Loove. Ip de plekke van de Loove kwam loater ‘t Landhuus van ‘t [[Brugse Vrye]], woavan da de Gotischn achtergevel langs de reie bewoard gebleevn is. In 1722 kwam ‘t Oud Gerechtshof ip die plekke.
 
Round 944 liet groaf Arnulf I de [[Sint-Donaaskathedroale|Sint-Donaaskerke]] bouwn no ’t model van de Paltskapelle van [[Karel den Grôotn]] in Aakn. De kerke et e belangryke rolle gespeeld in Brugge, mor is in 1800 ofgebrookn deur de Fransche en nie mir erbouwdherbouwd.
[[Ofbeeldienge:Burg in Brugge - België.jpg|thumb|De Burg in 1672 deur Jan Baptist van Meunincxhove. Lienks stoat de [[Sint-Donaaskathedroale]] nog en in ’t middn ’t Landhuus van 't [[Brugse Vrye]]. In 1722 kwam 't Oud Gerechtshof in de plekke]]
’t Ênigste dat er nog an herinnert zyn de groundvestn, ountdekt deur archeologische ipgroaviengn in 1955 en binst de groafwerkn vo den bouw van ‘t nieuw hotel in 1988. De restantn van de kathedroale zyn g’integreerd in de kelderverdiepienge van ’t Crowne Plaza Burghotel en kunn groatis bezocht wordn.
Regel 31 ⟶ 34:
|}
D’[[Illig-Bloedbasiliek]] is e dubbelkapelle me beneen de Romoansche Sint-Basiliuskapelle (1139-1149) en boovn d’Illig Bloedkapelle.
’t Is ‘t ênigste gebouw die overgebleevn is van den tyd dat de groafelikkn burcht ip ’t Burgpling stound. ’t Interieur van de dounkere crypte in de beneenkapelle is bewoard gebleevn en is e schôon vôorbeeld van de [[Romoanschn styl]]. ’t Is ’t oudste gebouw van Brugge. In de boovnkapelle van ’t Illig-Bloed, is ’t romoans karakter verloorn gegoan. In de 15ste eeuwe is ’t erbouwdherbouwd gewist in gotischn styl en in de 19ste eeuwe is ‘t neo-gotisch verbouwd gewist. De relikwie van ’t [[Illig Bloed]] wordt doa bewoard en ieder joar meegedreegn in d'[[Illig-Bloedprocessie]].

De noame steeghere, [[Middelnederlands]] vo den trap no de boovnkapelle uut 1548, leeft voort deurdat de passage me wienkeltjes no de wullestroate ''Ten Steeghere'' genoemd is.
 
==’t Stadhuus==
Lienks van de basiliek stoat ’t [[Gotiek|gotisch]] stadhuus. Den êestn stêen is geleid in 1376 deur groaf [[Lodewyk van Male]]. ’t Is één van d’oudste stadhuuzn van de Nederlandn. In de vôorgevel uut de 14ste eeuwe stoan d'r 49 beeldn van figeurn uut den bybel en de geschiedenisse van Vloandern. Ip ‘t êeste verdiep ku je de Gotische zoale bezoekn. ‘t Houtn hanggewelf dateert uut 1402 en de neogotische meurschilderiengn uut den tyd van ’t historisch romantisme, ende 19ste eeuwe. In d’historische zoale zyn d'r schilderyen, documentn en zoakn die in verband te briengn zyn met de geschiedenisse van Brugge.
 
Neffest ’t stadhuus, ounder de boge, lopt ’t Blind-Ezelstratje no de reien. 't Stratje is genoemd nor ’n herberge van in den tyd.
 
==D’Oude Civiele Griffie==
D’oude Civiele Griffie stoa(1534-1537), lienkse peireltje van 't stadhuus. ‘tVlamsche [[Renaissance]]gebouw, (1534-1537)stoa is gebouwd ip de plekke woa da vroeger ’t groafelik paleis ''de Loove'' stound. De gevel is versierd me verguld beeldouwwerk me heleganslienks van boovn ''Vrouwet Justicia''stadhuus. InVodien, deround joarn 19801334, was ‘tter gebouwe nogGriffie inachter gebruuk't ols vredegerechtstadhuus.
 
In 2001 en ze vo de restauroatie van de gevel de ''Vlamsche Monumentnprys'' gekreegn, wa da te zien is ip e stêen an de zygevel in ’t stratje.
De gevel is versierd me verguld beeldhouwwerk me helegans van boovn ''Vrouwe Justicia'', en boovn ip den achtergevel keunieng Salomon. In de joarn 1980 was ‘t gebouw nog in gebruuk ols vredegerecht.
 
In 2001 enhen ze vo de restauroatie van de gevel de ''Vlamsche Monumentnprys'' gekreegn, wa da te zien is ip e stêen an de zygevel in ’t stratje.
 
Lienks ku je ’t museum met de schouwe van ’t Brugse Vrye bezoekn. De schouwe, 'n ountwerp van [[Lanceloot Blondeel]] uut 1529-1531, gemakt in [[êke|êeknout]] met albast en marmer, is ‘n herinnerienge an d’overwinnienge van [[Karel V van et Illig Rôoms Ryk|Karel V]] ip de Franschn keunink Frans I, in de [[Slag by Pavia (1525)]].
 
==’t Oud Gerechtshof of vroeger landhuus van 't Brugse Vrye==
Lienks neffest d’Oude Civiele Griffie stoat ’t Oud Gerechtshof. ’t't WierdKlassiek gebouwdgebouw wierd gezet in 1722-27 ip de plekke van ’t vroeger Landhuus van ’t Brugse Vrye (1520-25), dat ip de groundvestn van ’t groafelik paleis de Loove gebouwd was. 't Justitiepaleis is verhuusd nor e nieuw gebouw by de [[Kruuspôorte]]. Nu zyn de stadsdienstn d'r in oundergebrocht.
 
==De Prôosdye==
De Prôosdye, ip den hoek van de Breidelstroate, wierd gebouwd in de 17ste eeuwe in de [[Barok]]styl. ’t Was de residentie van de prôostn van de Sint-Donaaskerke en de kanseliers van Vloandern. Zynder zorgdn vo de groafelikke administroasje. Van 1559 (ton wierd Brugge bisschopsstad) was ’t de residentie van den bisschop, juste neffest de kathedroale.
 
==Brugge 2002==
In 2002 was Brugge Culturele OofdstadHoofdstad. Z’hen ton ’t gerestaureerd stiksje kôormeur met de maquette van de Sint-Donaaskathedroale weg gedoan en ip die plekke is ter e paviljoen gekommn van de Japanschn architect Toyo Ito. ’t Gieng ter mor e joar stoan en ’t stadsbesteur zou ’t weg willn, mo ’t stoat er nog. De minister van ruumtelikke ordeniengn liet ’t paviljoen tydelik beschermn.
 
D'r stoan nu bordn die herinnern an de môord ip groaf [[Karel den Goein]] in de Sint-Donaaskerke in 1127.