Aartshertoginne Isabella: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k sp
Regel 18:
'''Isabella Clara Eugenia''' (Segovia (Spanje), [[12 ogustus|12 augustus]] [[1566]] - [[Brussel]], [[1 december]] [[1633]]) wos een van de dochters van den Spoanschn keunienk [[Filips II van Spanje|Filips II]].
 
Ze wos zy van [[1598]] tout [[1621]] vorstinne van de [[Nederlandn]]. Achter 'n dood van eurnenheurnen vint [[Albrecht van Oostnryk]] in [[1621]] kwam ze zy ollene [[Landvoogdn van de Habsburgsche Nederlandn|landvoogdesse]] van de [[Lege Landn]] tout an eurne dood in [[1633]].
 
==Uwelik==
Kort voor zynen dood gof Filips II an eurheur en eurneheurnen vint de Lege Landn lik uwelikscadeauhuwelikscadeau. Je wilde surtout ofgerooknofgeroakn van de'n burgeroorloge dieda doardoa an de'n gank wos en emhem andnvulhandnvul geld koste. Zynder kosten d'r ounofankelikounofhankelik over regeern moar d'r woarn wel enigste voorwoardn an verboundn:
*oehoe 't koppel gin kinders en kreeg, keerden de Nederlandn were noarnoa de Spoansche krone
*eventuele kinders kostn ollene trouwn mèi de goedkeurienge van den'n Spoanschn keunienk
*eventuele dochters mochtn ollene moa trouwn mèi Spoansche prinsn
 
Via eurheur uwelikhuwelik gerochte ze zy ook aartsertoginneaartshertoginne van Oostnryk.
 
==Besteur==
[[Ofbeeldienge:Isabella Clara Eugenia as a nun.jpg|thumb|left|Isabella ofgebeeld lik Nunne ([[Pieter Paul Rubens]], 1625)]]
Albrecht en Isabelle woarn styf geirn geziene, surtout by de bevolkienge van de [[Zudelikke Nederlandn]]. Ze stoundn ollene de katholieke godsdienste toe en voerdn in [[1611]] et't '''[[Eeuwig Edict''']] in. Dat ieldhield in da familjenoamn moestn vastegeleid zyn en da kerkn verplicht woarn vo dop-, uwelikhuwelik- en doodsregisters an te leggn.
 
Z'ènhèin en upmerkelik succes g'oaldhoald mèi underhunder overwinnienge up d'OllandersHollanders en d'Iengelsche by de'n [[Slag by Nieuwpoorte]] in [[1600]]. Dat èthèit underhunder e sterke reputoasje gegeevn want zo ènhèin ze zynder beweezn dadan de Zudelikke Nederlandn in stoat woarn de d'anvolln van de d'upstandige [[Noordelikke Nederlandn]] of te sloan., Welwel mèi d'ulpehulpe van et't SpoanscheSpoans leger, moar allez.
 
In [[1609]] zyn Albrecht en Isabella tot en akkoord gerocht mèi de noordelikke provinsjn vo en bestand van twolf joar of te sluutn, et [[Twolfjoarig Bestand]]. IerdeureDoadeure kostn de Zudelikke Nederlandn were up krachtn kommn van de'n joarnlangeburgeroorloge burgeroorlogda joarn lank hèit gedeurd, en begoste'r en periode van diplomatiekediplomatiekn, artistiekeartistiekn en economischeeconomischn welvoart.
 
Albrecht en Isabella woarn ook verzot up kunste. Surtout deden bekendn schilder [[Pieter Paul Rubens]] wos lik ofschilderhofschilder ne geirn geziene gast an underhunder ofhof. Rubens wos ook diplomat vo d'ertoognaartshertoogn en èthèit dikwylsdikkers up missie gestuurdgesteurd gewist om over oorlogen en vrede te goan ounderandelnounderhandeln.
 
==Dood van Albrecht==
Achter 'n dood van Albrecht in [[1621]] keerdn de Nederlandn direct were nanoa de Spoansche krone die oundertusschn ounder keunienk [[Filips IV van Spanje|Filips IV]] stound.
 
't Liefst van ol wilde de styf katolieke Isabella werekeern noar e klooster in Spanje (Monasterio de las Descalzas Reales) moar zy en mochte nie van den'n keunienk. Ze moeste zy teegn eur goestienge in Brussel bluuvn vodder regeern, lik landvoogdesse, nogol teegn eur goestienge. Ze bleef wel streevn na vredesounderandeliengnvredesounderhandeliengn metmèi de Noordelikke Nederlandn, zounder da de keunienk van etwod wiste.
 
==Dood van Isabella==
't Ende van eurheur leevn brocht ze zy deure in e Vlams klooster. Achter eurneheurn dood in [[1633]] keerde 't besteur over de Nederlandn were na de Spoanschn keunienk [[Filips IV van Spanje|Filips IV]]. DedienDendien stelde [[Ferdinand van Oostnryk]] an lik regent.
 
{{commonscat|Infanta Isabella Clara Eugenia of Spain|aartshertoginne Isabella}}