Karoliengers: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Pastel (discuusjeblad | bydroagn)
links
Pastel (discuusjeblad | bydroagn)
links +sp
Regel 1:
De '''Karoliengers''' woarn eene dynastie van [[Frankn|Frankische]] keuningn die regeerdn van de 8e8ste tout de 10e10ste eeuweêeuwe. De dynastie volgde de [[Meroviengers]] ip in ‘t [[Frankisch Ryk]].
 
==Ountstoan==
De [[Pepinidn]] woarn [[Hofmeier]]s ounder de [[Meroviengers|Merovingische]] keuningn, eestêest in Austrasië en loater in Neustrië en Bourgondië.
 
In 687 veroverde deden Hofmeier van Austrasië, Pepeyn van Herstal, Neustrië en Bourgondië in de ''Slag by Tertry''. Zyn zeune Karel Martel was een'n ounwettige zeune en doarom nie erkend deur d’andere Pepinidn, moamo je was toch de feitelikke leider. Tusschn 715 en 716 ist er gevochtn gewist vô d’ipvolgienge tusschn emhem en de wettige zeuns. Karel Martel volgde z’nzyn voader ip en de Karoliengers zyn loater nor em genoemd.
 
In 751 zette z’nzyn zeune Pepeyn den Kortn, met de steun van de paus, de latstn Merovingischn keunink Childerik III an de kant en liet emzelvnhemzelvn tout keunink uutroepn. De Karoliengers volgdn de Merovingische dynastie ip en d’er kwam een'n ende an d’nden titel van Hofmeier.
 
==Karel den Grôotn==
Pepeyn den Kortn wierd ipgevolgd deur z’nzyn twêetwi zeuns Karloman en [[Karel den Grôotn]] en achter d’nden dôod van Karloman was Karel keunink van hêel ’t Frankisch Ryk.
Je voerde mêer of viftig oorloogn en je won ze bykan ollemolle. Zyn teegnstanders woarn o.a. de Saksn, de Friezn, de Langobardn en de Avaarn. Ip ’t toppunt van z’nzyn macht liepstrekte zyn Ryk van de Elbe en de Oder tout an de Pyreneeën. In 800 wierd ’n gekroond tout Keizer van ’t [[West-Romeins Ryk]], 't Karolingisch [[IlligHillig Rôoms Ryk]].
 
==Karoliengers (751 tout 987)==
*Pepeyn den Kortn (751 - 768). Achter z'nzyn dôod wordt ‘t ryk verdeeldverdêeld ounder z’nzyn zeuns Karloman en Karel den Grôotn.
*Karloman I (768 - 771)
*[[Karel den Grôotn]] (768 - 814), keunink van hêel ‘t ryk achter d’nden dôod van z’nzyn broere Karloman in 771, keizer van 't IlligHillig Rôoms Ryk (800-814)
*[[Lodewyk den Vroomn]] (814 - 840), keizer van 't IlligHillig Rôoms Ryk (813-840)
 
==Verdrag van Verdun==
[[Ofbeeldienge:843-870 Europe.jpg|thumb|250px|’t Verdrag van Verdun in 843 en ’t Verdrag van Meerssen in 870]]
[[Ofbeeldienge:Teilung Lotharingiens.png|thumb|250px|Verdrag van Prüm]]
In [[843]], met 't [[Verdrag van Verdun]], wordt ’t ryk were verdêeld ounder drie zeuns:
*[[Lotharius I]], den oudstn, keizer van ’t IlligHillig Rôoms Ryk, krygt [[Middn-Francië]]
*[[Lodewyk den Duuts]] krygt [[Oost-Francië]]
*[[Karel den Kletsn]] (den loatern schôonvoader van [[Boudewyn I van Vloandern|Boudewyn I]], den eestn groaf van Vloandern), krygt [[West-Francië]]
 
==VerdeliengeVerdêlienge in 855==
In 855 sterft [[Lotharius I]] en wordt Middn-Francië verdêeld ounder z’nzyn drie zeuns met ‘t Verdrag van Prüm.
*[[Lodewyk II van et Hillig Rôoms Ryk|Lodewyk II]] (825-875), d'nden oudstn krygt ItoaliëItalië en wordt keizer van 't IlligHillig Rôoms Ryk (855-875)
* [[Lotharius II]] (835-869)
* [[Karel van Provence]] (845-863)
 
==Ende van Middn-Francië==
De drie zeuns van [[Lotharius I]] ènhen gin wettige zeuns vor underhunder ip te volgn.
* [[Karel van Provence]] sterft in 863.
*[[Lotharius II]] sterft in 869. In 870 wordn, met ’t Verdrag van Meerssen, z’nzyn gebiednbezittiengn verdêeld ounder z’nzyn nounkels, [[Lodewyk den Duuts]] van Oost- en [[Karel den Kletsn]] van West-Francië.
*Keizer [[Lodewyk II van et Hillig Rôoms Ryk|Lodewyk II]] sterft in 875. [[Karel den Kletsn]] lat emhem in Rome tout Keizerkeizer van 't IlligHillig Rôoms Ryk (875-877) kroonnkrôonn.
 
[[Lodewyk den Duuts van Oost-Francië]] sterft e joar loater en verdeeltOost-Francië z'nwordt keuninkrykverdêeld ounder z’nzyn drie zeuns:
*[[Karloman van Oost-FranciëBeiern|Karloman]] (Beiern) )
*[[Lodewyk van Oost-Francië|Lodewyk den Joungern]] (Saksn)
*Karel den Dikkn (Zwaabn) wordt keizer van 't Illig Rooms Ryk (881-888)
*[[Karel den Dikkn]] (Zwaabn)
*Lodewyk den Joungern (de reste van Oost-Francië)
 
==Karoliengers in West-Francië==
In West-Francië, ‘t loatere [[Frankryk]] bluuft de dynastie regeern, tout dat ‘t UusHuus Capet (de [[Capetiengers]]), een'n andern tak van de familie, dende trôonkrône overpakt. (ZeDe tellnnummerienge ôok vôvan de nummeriengeFransche vankeuningn begunt by de lystekeizers vanKarel deI keuningnden vanGrootn, Lodewyk I den Vroomn en Lotharius FrankrykI)
*843[[Karel - 877:den Kletsn|Karel II den Kletsn]], keizer van 't Illig Rôoms Ryk
*877 -[[Lodewyk 879:den Hakkeloare|Lodewyk II d’nden AkkeloareHakkeloare]]
*879 - 882: [[Lodewyk III van FrankrykWest-Francië|Lodewyk III]]
*879[[Karloman - 884:van West-Francië|Karloman II]]
*884 - 887: [[Karel den Dikkn]] (ôok Karel III van Oost-Francië), keizer van 't Illig Rôoms Ryk
*888 - 898: Odo I van Frankryk, Groaf van Parys (UusHuus Robertynn). DeVan nu wordt de Fransche tronekrône wordt nusoms gewisseld tusschn KarolingersKaroliengers en Robertynn.
*898 - 923: Karel III den Simpeln (de Eenvoudige)
*922 - 923: Robert van Bourgondië (Robertynn)
*923 - 936: Rudolf van Bourgondië (Robertynn)
*936 - 954: Lodewyk IV van Frankryk
*954 - 986: Lotharius van Frankryk
*986 - 987: Lodewyk V den Leegoard (de latstn Karolienger) (986 - 987)
 
==Karoliengers in Oost-Francië==
In Ôost-Francië, regeern de Karoliengers tout dan ze in 911 ipgevolgd wordn deur Koenraad I en [[Hendrik I de Veugeloare]]. (De nummerienge van de Duutsche keuningn begunt by de keizers Karel I den Grootn, Lodewyk I den Vroomn en Lotharius I)
*[[Lodewyk II den Duuts|Lodewyk (843II den Duuts]] 876)
*[[Karloman van Beiern]]
*Lodewyk III den Joungern (876 – 882)
*[[Lodewyk III van Oost-Francië|Lodewyk III den Joungern]]
*Karel III den Dikkn (882 – 887), keizer van 't Illig Rôoms Ryk
*[[Karel den Dikkn|Karel III den Dikkn]] (keizer)
*Arnulf van Karinthië (887 – 899), keizer van 't Illig Rôoms Ryk
*[[Arnulf van Karinthië]] (keizer)
*Lodewyk et Kind (899 – 911)