Guldnspoornslag: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k robot Erbij: cs:Bitva u Courtrai |
bron: nlse wiki |
||
Regel 1:
De '''Guldnspoornslag''' was ne veldslag ip [[11 juli]] [[1302]] kort achter de Brugse Mettn an [[Kortryk]] ip de Groeniengekouter tussn de klauwaards en de liliaards die gezorgd it vo 2 joar onafkelikheid van [[Vrankryk]] deurda de klauwaards an gewonn en dedie vochtnn vo Vloandern. In den tyd van de Guldnspoornslag klapte men oalsan over de liebaards later is de benoaminge klauwaards moa gekomn no de klauwn van de lêeuw van de vlagge van vloandern die ze anvoerdn.
== Vôorgeschiedenisse en ôorzaakn vo de Guldnspoornslag ==
Grafschap vloandern (nu: provincies West-Vloandern, Ôost-Vloandern en de Ôllandse provincie Zêeuws-Vloandern) was ol sinds de 9de êeuwe bie Vrankryk. Omda Vloandern vrê afhankelik was van de handle me (vo onder andere de wolhandel in [[Gent]]) [[Ingland]] en [[Vrankryk]] ni van tyd in ôorloge me Ingland was da nie echt goe vo Vloandern. In 1294 was 't were van dadde Ingland belôofde vo mêr handel te drivn me Vloandern a Vloandern zoe elpn vechtn teegn de Fransche. Dus Vloandern vechte mee me Ingland teegn Vrankryk woadeu da Vrankryk Vloandern anviel en versloeg. Mede deurda de keunink van Ingland achter 't gat van de [[Gwijde van Dampierre]] (de groaf van Vloandern) vrede a geslootn me Vrankryk en Vloandern der des alêne vô stond. Gwijde van Dampierre en zin zeunn zin ton ipgeslootn gewist in Vrankryk vo under straffe. In meie 1301 kwamt de Fransche keunin ([[Filip IV]]) Vloandern bezoekn en je verloagde ôok de belastingn moa da was eigenlik enkel int vôordeel vo de gastn die an de kant stondn van de Fransche (de leliaards). Onder andere [[Pieter de Coninck]] kwam up vo de ambachtsliedn ( 't geweune arme vlamse volk) doarip zette et Brugse bestuur em gevangn en verbandn ze em (je mocht noit mi were komn in Brugge). In moarte 1302 kwamn de klauwaards (toen: liebaards) in upstand in Gent deur nog een verhoging van de belastingn en werdn de Fransch gezinde lelieaards ut de stad gezet, ôok in Brugge greepn de liebaards de macht. Doarip mobiliseerde de landvoogd van Vloandern (ne gast die was angesteld deur de Fransche keunin vo over Vloandern te woakn) zin leger te Kortryk om Gent en Brugge weer onder controle te kriegn. Gent gaf em direct over ut vrêes vo zwoare strafn en toen ut leger in Brugge toekwam werdn ze in de nacht van 18 mei 1302 afgeslacht deur de liebaards onder leiding van Pieter de Coninck en [[Jan Breydel]] en werdn al de andere Fransche ôok vermôord(= De [[Brugse Mettn]]).
Ton was et zo kloar of pompewater dat er ne nieuwe ôorlog ging startn tussn Vrankryk en Groafschap Vloandern. De liebaards steldn ton de [[Gwijde van Noamn]] (ne zeune van de Gwijde Van Dampierre) en de groaf van [[Namen]] an tot underne leider omdat ie êm best een leger zoe kunn samensteln en kennis a van veldsloagn.
== Striedende partien in de Guldnspoornslag ==
De twêe striedende partien in de Guldnspoornslag woarn:
* De klauwaards (ton: liebaards)
: De klauwaards vochtn vo Vloandern en bestond vôoral ut nederlandstaligen der was zo'n 3000 man ut Brugge onder leidinge van Willem van Gulik, 2500 man ut 't Brugse ommeland en de kust (= de [[Brugse Vrye]]) onder leidinge van de Gwijde van Noamn. Ieper steurde 500 man onder leiding van Phillipus Baeld en Pieter van Belle. Lik dat et ton de gewente was was er ôok e reserve leger van 500 man onder bevel van Jan III van Renesse. Ut Ôost-Vloandern kwam er nog 2500 man, de mêeste van rond Oddenoarde en Olst en 500 ut Gent, onder leidinge van Jan Borluut. In totaal waren de klauwaards dus me om en rond de 9000 man woavan mo 350 ridders te peirde omda de Vlamse adel an de kant van Fransche stondn en t' grôotste dêel van Noamn kwam.
* De Lelieaards
:De lelieaards woarn met oungeveer 2700 ridders te peirde, 4000 man te voete woaronder 1000 kruusboogschutters. In den tyd reektn ze êne man te peirde gelik an 10 te voete deurda normâl veldslagn werdn gevoert ip grôte oopn plings woardeure dan de ridders kon anstormn en vanêeste kji al een stik of drie viere dôodn deur de sterke anlôop en moeilik te vermôordn woarn deur da ze oge ip under peird zatn. 't Fransche leger wa samngesteld ut troepn van oal over Vrankryk mor wok deur Brabanders, Antwerpenaren en huursoldaten van de Vlamse adel.
== De slag ==
De slag wêr gevoerd ip de groeninggekouter by Kortryk woa da der veel beekskes en dikn woarn wa dus in 't vôordeel was van de Vloamingn.
De Bruggelingn paktn de rechterkant vo under rekeninge, up de linkerkant stoudn de soldaten van Oudenoarde, Olst en Kortryk en in 't midn de Brugse Vrye. De mann van Ieper moestn e kastêel bewoakn wo dan der wok nog ridders inzoatn die anders ging utbreekn om de Fransche te elpn. 't Reservelegere va Jan van Renesse stond achter de drie linies vo bie te springn woa nodig.
[[Ofbeeldienge:Groeningebeek2.jpg|thumb|280px|'t Enige stuk Groeningebeek dat der nog rest in Kortryk (ip privé-terrin), 27 april 2005.]]
Rond de noene van 11 juli startte de stryd. Êest schootn beide kantn under pilln af, mo de vlamse boogschutters worn al rappe deur underne vôorrad dus kostn ze nie vele schietn. 't Fransche voetvolk wêrd êest gesteurt mo omda die ton de Fransche te peirde ging hindern werdn ze teruggetrokn en de ridders te peirde direct ingezet. Moa an de linkerkant moestn de Fransche te peirde frengn vo e 3 meters brêde beke en kostn azo nie genoeg anloopn wadeu da de vlamingn nie veel probleemn an vo under te versloan. An de rechterkant gebeurde 't zelfde. In 't midn zin der wel veel vlamingn gesneuveld omdat er doa gin zukke brêde beke in de weg lag vo de Fransche. Mo ier it ut reserveleger gehelpt en is ut wok goe gekomn. In de slag begostn de lelieaards te zien dazze ant verliezen waren en onder andere de Brabanders (die meevochtn met de Fransche kwam van under peird) en begonn wok Schild & Vriend te roepn wa betekende daj vocht met de vloamingn omda er ôok franstaligen vochtn bie de vlamingn (dedie van Noamn (Namur)). Achter een ende was er dus verwarringe en wistn de klauwaards nie mi waar de vijand was vo 't bevechtn. Ton was er ne gast die ipmerkte da al de vijandn (guldn) spoorn droegn die ze an gehèt van 't Fransche leger en de vloamingn nie omda ze toch (verre) gin peirdn andn dus geen spoorn droegn. Ton vermôordn de vlamingn alle soldaten me guldn spôorn en achtervolgde de gevluchtte soldaatn om ôok te vermôordn.
Vôoraf an de Vlamingn ôok afgesprookn daze gin (krijgs)gevangn en oorlogsbut verzamelen ging pakn wa vrê utzonderlik was vo dien tid want toen werd ne ridder als 't ie van zin peird is gevaln gevangn genoomn vo verkocht te wirdn teegn losgeld omdat da vele ipbringde. Toen de Fransche da zagn begonn der ôok veel te vluchtn.
== Redenn van d' overwinninge ==
[[image:Goedendag flamenco.jpg|thumb|right|Goedendag]]
* De vloamingn andn een goe wapen (De goedndag) wa zowel mee kon gestookn wordn als geklopt
* Deur zich op te steln an de leie en stad Kortryk had 't voetvolk gin kanse vo weg te loopn 't was winn of sneuveln want vroeger gebeurde et wel een kji dat 't voetvolk en de vrijwilligers begonn weg te loopn als ze an 't verliezn waarn.
* De vloamingn andn afgesprookn vo gin gijzelaars of gevangn te neemn en hêel et Fransch leger te dôodn vo te zorgn daze nie direct een nieuw leger ging kunn samensteln vo Vloandern an te valn.
* De vloamingn vermôordn ôok direct de peirdn zoda ze de ridders te peirde makkelik kon dôodn wa normâl ôok nie gedoan wêrde.
* De Franschn dachtn daze makkelik gingn winn deurda ze vé mêer peirdn an dan de vloamingn.
* De Vloamingn vochtn vôr under vriehid en land en wordn deur colère gedreevn.
== De Lêeuw van Vloandern ==
In 1838 screef Hendrik Conscience de roman De Leeuw van Vlaanderen die over de guldnspoornslag goat mo ie verdroait er vele van de woarheid om protest ôok ip te roepn teegn de Franstalige leidinge van België toendertid en te bewizn da deur samen te werkn de Fransche versloagn kunn wêrdn en et al gedoan is.
== Vlamse Fêestdag ==
Tot ip vandoage is 11 juli ne fêestdag en stoat de Guldnspoornslag symbool vo de toalstrid tussn de nederlandstaligen en de franstalign. Bistn da in 1302 de tropen van 't Graafschap Namen mee vochtn met de vloamingn (franstaligen dus) en de Brabanders an de zide van de Fransche mee vochtn. 't Verdroide verhoal paste geweun goed in de negentiende êeuwse romantiek van een jong land (België sinds 1830) da zocht no heldn in een lang en glorieus verleedn.
[[Ofbeeldienge:Kortrijk-Groeningemonument.jpg|thumb|left|Kortryk, Groeningemonument (ut 1906) <br><small>Beeldhouwer [[Godfried Devreese]]</small>]][[Ofbeeldienge:Groeningepoort.jpg|thumb|Kortryk, Groeningepôorte]]
==Externe links==
*[http://www.kortrijk1302.be Museum Kortryk 1302 me virtuele toer]
*[http://www.gva.be/dossiers/-g/guldensporenslag/dossier.asp Gazet van Antwerpe: De Guldenspoornslag]
*[http://www.dhm.de/ausstellungen/mythen/b7.html Vôstudie van 't schilderie van Nicaise de Keyser woabie Willem van Saeftinghe Robert II van Artois dôodt]
[[Categorie:Veldslag in de Lege Landn]]
| |||