|
[[Ofbeeldienge:Avalonia.jpg|thumb|400px|<center>Avalonia]]
Odden mens nô [[Vloandern]] kykt, zoezou je peizn "mô derdat is tocher gin '''geologie in West-Vloandern''' ?"is. EnOa ojjeje nô de boovnlage kykt, ejje verzekers wel gelyk. Mô der oenderounder (en vantydens ook an d'uppervlakte) is 't een ander spil.
==500 à 400 [[Ma]] gelêen: oorsproung van 'n West-Vlamschn ounderground==
'Tt begintBegint ollemolle in 't [[Ordovicium]] / [[Siluur]], zôonzô'n 500 toe 400 miljoen joar geleeën. Ton was [[West-Vloandern]] 'n dêel van [[Avalonia]], 'n microcontinent da was afgebrookn van [[Gondwana]], en op 'n koers was vor 'n botsienge mêmêe Laurentia en Baltica. Van de koarte kujje zien det Avalonia uut zuudelik [[Ierland]], [[Iengeland]] en [[Wales]], Olland[[Holland]], [[België]] en 't noord-westennoordwestn van [[Vrankryk]] bestoendbestound. Êenmoal dat Avalonia begont te botsenbotsn met de twêe andere continentencontinentn etta aanleidiengeanleidienge gegeevn an 't Brabants Massief, en dad is in den oendergroendounderground van West-Vloandern nog oltyd 't fundament van de geologie.
Gondwana ethet Avalonia gevolgd, en de subductie van de ploate hêhêe [[vulkoan|vulkansiche]] uutbarsiengn veroarzakt. De mêest bekende plekkenplekkn van die vulkanische stên'nstêenn lignliggn buutn West-Vloandern, in Quenast en Lessine, mô ze lignliggn wel overolst wô denderden kolsy'der [[kolsie]]n in West-Vloandern zyn. In West-Vloandern zyn der nog mamatische[[magma]]tische [[intrusie]]s intrusies(dieptegesteentn) in pleknplekkn gelik Leffinge, [[Lichtervelde]], [[Roeseloare]], [[Pittem]], Izegem[[Yzegem]] en [[Kuurne]].
==Botsienge van Gondwane mee Avalonia==
Ot ton de echte botsienge van Gondwana mê Laurentia / Avalonia / Baltica gebeurde etta 'n verzakkienge veroarzakt dat de stêenkoolbassings van 't noarden van Vrankryk toet an de Kempen doen ontstoan en. In Frans Vloandern zyn de terpn van de koolmyn'n nog oltyd te zien. ▼
Ierachter is 't er 'n hêele gapienge omdet 't Brabants Massief in West-Vloandern hêiltegansten boovn 't woater staakt vanof 't Perm toet an 't midden van 't Kryte (± 300 toe 100 miljoen joar gelêen). Toetan 't Oligoceen (100 toe 30 miljoen joar gelêen) lage 't ollemolle oender woater, en de miengelienge van zand en klyte det ton is ofgezet is de latste belangrike laagn in 't binnenland van West-Vloandern. ▼[[Ofbeeldienge:West vlaanderen.jpg|left|thumb|<center>West-Vloandern]]
▲Ot ton de echte botsienge van Gondwana mêmêe Laurentia / Avalonia / Baltica gebeurde , ettahet da 'n verzakkienge veroarzakt dat de stêenkoolbassings van 't noarden van Vrankryk toet an de Kempen[[Kempn]] doen ontstoan enhen. In [[Frans -Vloandern ]] zyn de terpn van de koolmyn'nkoolpittn nog oltyd te zien.
't Mioceen (25 toet ongeveer 10 miljoen joar gelêen) is wel interessant, omdet 't mêeste van West-Vloandern boovn 't woater staakt, met 'd uutzoenderienge van 't hêele zuudlike gedêelte woddender zandbankn in 'n zêegeule laagn. Da zand bevatte yzer, en dat is nu de yzeroedende zandstêen'n van de Vlamsche Ardenn'n (Kemmelberg, Kasselberg, Katsberg). ▼
▲IerachterHierachter is 't er 'n hêelehêle gapienge omdet 't Brabants Massief in West-Vloandern hêilteganstenhêilteganstn boovn 't woater staakt vanof 't [[Perm ]] toet an 't midden van 't Kryte[[Kryt]] (± 300 toe 100 miljoen joar gelêen). Toetan 't Oligoceen (100 toe 30 miljoen joar gelêen) lage 't ollemolle oender woater, en de miengelienge van [[zand ]] en [[klyte ]] det ton is ofgezet is de latste belangrike laagn in 't binnenland van West-Vloandern.
▲'t [[Mioceen ]], (25 toet ongeveer 10 miljoen joar[[Ma]] gelêen ), is wel interessant , omdet 't mêeste van West-Vloandern boovn 't woater staakt, met 'd uutzoenderienge van 't hêele zuudlike gedêelte woddender zandbankn in 'n zêegeule laagn. Da zand bevatte yzer, en dat is nu de yzeroedende zandstêen'n van de Vlamsche Ardenn'n (Kemmelberg, Kasselberg, Katsberg).
==Binst 't [[holoceen]]==
Loater, gedeurende d'ystydn , lagelag 't zêewoater veel lêger dan nu, en de riviern enhen underhunder beddienge diepe uutgegraavn. Gedeurende dien tyd is 't er ook veel zand en lêem van de droge Nôordzêevlakte ingewôidingewoaid, en daddisda zyn d'uppevlaktelaagn demmde m'in de mêeste dêeln van estWest-Vloandern kunn 'n zien. .Tussn d' d ystydn zyn die vallein ton mêmêe zand anden [[klyte ]] upgevuld, en de latste kêkêe, in 't Holoceen[[holoceen]], is onze hêelehêle [[Vlamsche kust|kustvlakte ]] geleidelik upgevuld toedemmetoe demme de polders ânhan gelik demme ze nu kenn 'n. ▼
An de kustvlakte zyn de duun'n[[dune|duunn]] gilve, enden de polders verschillnde soartn groene. Verder inland is gilve hoofzaaklik zand, oranje lêemzand, en rôze zanderig lêem. ▼
==Interne koppeliengn==
*[[Geologische tydschoale]]
*[[Vlamsche kust]]
==Referensjn==
▲Loater, gedeurende d'ystydn lage 't zêewoater veel lêger dan nu, en de riviern en under beddienge diepe uutgegraavn. Gedeurende dien tyd is 't er ook veel zand en lêem van de droge Nôordzêevlakte ingewôid, en daddis d'uppevlaktelaagn demm'in de mêeste dêeln van est-Vloandern kunn'n zien. .Tussn 'd ystydn zyn die vallein ton mê zand and klyte upgevuld, en de latste kê, in 't Holoceen is onze hêele kustvlakte geleidelik upgevuld toedemme de polders ân gelik demme ze nu kenn'n.
"*dr. L. Broothaers, ''Geologie van Vlaanderen - een schets " (dr. L. Broothaers)'', Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Afdeling Natuurlijke Rijkdommen en Energie ▼
==Externe koppeliengn==
▲An de kustvlakte zyn de duun'n gilve, end de polders verschillnde soartn groene. Verder inland is gilve hoofzaaklik zand, oranje lêemzand, en rôze zanderig lêem.
*[http://www.lne.be/themas/natuurlijke-rijkdommen/pdf/geologieSchets.pdf Geologie van Vlaanderen - een schets, dr. L. Broothaers]▼
[[Categorie:Geografie van West-Vloandern]]
▲"Geologie van Vlaanderen - een schets" (dr. L. Broothaers) Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Afdeling Natuurlijke Rijkdommen en Energie
▲http://www.lne.be/themas/natuurlijke-rijkdommen/pdf/geologieSchets.pdf
| 