Brounstyd: verschil tussen versies

*loatn brounstyd: 1100 – 800 v.C.

 

Deur et verhittn van steens up oge temperateure kreeg den pre-istorischn miens in de mot dan ze zo metoal uut steens kostn krygn. Deur da vloeiboar metoal up te vangn in ne steen woaruut dat er e vorme gekerfd wos en em toun te loatn ofkoeln, kostn ze alloam (werktuugn, woapns) moakn da veel sterker wos dan da’t van steen wos gemakt.

 

Archeoloogn peizn da de pre-istorische mienschn in den brounstyd under meer begostn te organiseern. Want alloam moakn van metoal es moeilik en moe deur ne specialist gebeurn.

 

Omda brouns styf zwoar es, kostn ze der gin ol te grote of lange voorwerpn van moakn. [[Bylle|Bylln]] woarn d’eeste voorwerpn die van brouns gemakt woarn. Der bestoan veel soortn van brounzn bylln, ’t es ol te ziene up wukke plekke en in wukke periode dan ze gemakt zyn.

*vlakbylln

Recente voundstn<ref>Artikel ”Nieuw licht op bronstijd”, Geschiedenis Magazine, moarte 2008, blz. 5.</ref> wyzn up productie van brounzn voorwerpn up grote schoale die nie ollene vo eigen gebruuk zoudn gediend èn.

 

Neffers de ogger genoemde brounzn voorwerpn, zyn ook typisch vo die periode:

*'''reuze-euvelfiguurn''' of geoglyfn, lik et wit peird van Uffington (Iengeland), de reus van Cerne Abbas (Iengeland)

*'''hemelschyve van Nebra''', 1600 v.C., d'oudste voorstellienge van de [[zunne]], moane, sterrn en de Pleioadn uut den brounstyd. Z'es g'associeerd mè de Aunjetitz-cultuur (zie vodder).

 

*'''Klokbekercultuur''', West- en Middn-Europa, 2800 – 1900 v.C. Genoemd noa de typische vorm van under eirdewerk.

*'''Aunjetitz''' (Iengels: ''Unetice'') cultuur, Middn-Europa, 2300 – 1500 v.C.

*'''Urnenveldcultuur''', Europa, 1300 – 750 v.C.

 

Der zyn in West-Europa kopern voorwerpn gevoundn gewist moa bylange nie up zukke grote schoale lik brouns. West-Europeesche archeoloogn anzien den kopertyd lik en overgangsfoaze tusschn et [[neolithicum]] en den brounstyd. In ’t Middn-Oostn anzien ze den kopertyd wel lik en aparte periode.

 

<references/>

 

[[tl:Panahon ng Tanso]]

[[tr:Tunç Çağı]]

[[uk:Бронзова доба]]

[[vi:Thời đại đồ đồng]]