Windmeuln: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
MarnixR (discuusjeblad | bydroagn)
Pastel (discuusjeblad | bydroagn)
+ commons + iw + sp
Regel 1:
[[File:Molen Wageningen de Vlijt Windmill.jpg|thumb|300px|Ollandse windmeuln (Wageningen)]]
Een '''windmeuln''' is een machine dat windenergie ommezet in mechanische energie met 't gebruuk van roteredneroterende arms en zeiln. Over 't olgemêen wordwordt het gebouw wôrup dan de wiekn stoan ook een windmeuln genoemd. Windmeulens wordn mêestol gebruukt vô 't moaln van kôorn en groan, moa loatere meulens wirednwierdn ook vô 't pompn van woater gebruukt. Recente meulens die elektriciteit upwekkn wordn mêestol [[windturbines]] genoemd.
 
== Geschiedenisse ==
=== Windmeulens mê vertikoale assn ===
dD' êeste praktische windmeulens aan een vertikoale asse en zyn ontdekt in 't ôostn van Perzië. zZ' Aanaan zes toet twoalf zeiln bedekt mê rietn mattn of mê doek. Ze wierednwierdn gebruukt voô 't moaln van groan en 't uptrekkn van oaterwoater vô irrigoatie, en verspreidn under in den Islamitische wêrld, van Turkestan toet an Spanje. Ze woarn wel van een ander ountwerp dan de loatere Europese muelensmeulens.
 
=== Windmeulens mê horizontoale assn ===
Regel 10:
==== Vaste windmeulens ====
[[File:Fourteenth century windmill.png|thumb|Middelêeuws afbêeldienge van een windmeuln]]
Vaste windmeulens, die g'oriënteerd woarn nô de kant van de mêest vôorkommende windrichtienge, wierdn vrê courant gebruukt in de Griekse Cycladeseilandn. Da sôorte meuln haa dreihoekigedriehoekige zeiln. t't Groan wier van 't vasteland per bôot nô d' eilandn gebrocht, en 't meel were per bôot nô 't vasteland weregebrocht.
 
==== Droaiboare windmeulens mê horizontaole assn ====
[[File:MeophamGreen.svg|thumb|upright|250px|left|Diagram van een [[stellingmeuln]]]]
In 't nôordwestn van Europa dateert de meuln mê horizontoale assn van 't latste kart van de 12<sup>e</sup> êeuwe, en wier vôrol gebruukt in Vloandern, 't Nôordn van Vrankryk en 't ôostn van Iengeland. D' êeste meulns woarn van de [[stoakmeuln|stoakmeulnsôorte]], azô genoemd vanwege de centroale stoake wôdat thede hêele meuln round droaide. Da was nôodignôdig omdat de wind te veranderlik was om een vaste meuln te begruukngebruukn. Teegn 't ende van de 13<sup>e</sup> êeuwe wierd 't ounderste dêel van e konstruktie dikwils van stêen gemakt, en gaondeweg zyn der andere sôortn meulens gebouwd, gelik de [[stellingmeuln]], de [[bergmeuln]], de [[groundzeiler]] en den [[achtkantemeuln]].
 
't Bekende lattewerk vô de wiekn makte 't meugelik vô de meulenoare zyn zeiln te spann'n volgens de windkracht, en dus kost de meuln up optimoale snelheid droain in verschillende windsnelheedn.
Regel 29:
;Films
:2001 - ''Moulin Rouge!'' is gezet in de fameuze caberet nightclub in Parys met den ikonische windmeuln up 't dak.
 
{{commons|Windmill}}
 
[[af:Windmeul]]
[[ar:طاحونة هوائية]]
[[be:Вятрак]]
[[be-x-old:Вятрак (млын)]]
[[bg:Вятърна мелница]]
[[bs:Vjetrenjača]]
[[cs:Větrný mlýn]]
[[da:Vindmølle]]
[[de:Windmühle]]
[[el:Ανεμόμυλος]]
[[en:Windmill]]
[[eo:Ventmuelejo]]
[[es:Molino#Molinos de viento]]
[[et:Tuuleveski]]
[[fa:آسیاب بادی]]
[[fi:Tuulimylly]]
[[fr:Moulin à vent]]
[[fy:Wynmûne]]
[[he:טחנת רוח]]
[[hr:Vjetrenjača]]
[[hy:Հողմաղաց]]
[[id:Kincir angin]]
[[is:Vindmylla]]
[[it:Mulino a vento]]
[[ja:風車]]
[[ka:ქარის წისქვილი]]
[[ko:풍차]]
[[lb:Wandmillen]]
[[li:Windmeule]]
[[lt:Vėjo malūnas]]
[[lv:Vējdzirnavas]]
[[mr:पवनचक्की]]
[[ms:Kincir angin]]
[[nds-nl:Windmölle]]
[[nl:Windmolen]]
[[nn:Vindmølle]]
[[no:Vindmølle]]
[[pdc:Windbump]]
[[pl:Wiatrak]]
[[pt:Moinho de vento]]
[[ro:Moară de vânt]]
[[ru:Ветряная мельница]]
[[simple:Windmill]]
[[sk:Veterný mlyn]]
[[sr:Вјетрењача]]
[[sv:Väderkvarn]]
[[ta:காற்றாலை]]
[[te:గాలి మర]]
[[tl:Mulino]]
[[tr:Yel değirmeni]]
[[uk:Вітряк]]
[[vec:Molin a vent]]
[[vi:Cối xay gió]]
[[zh:风车]]