|
[[Ofbeeldienge:Franks expansion.gif|thumb|Expansie van 't Frankisch Ryk]]
‘t '''Frankisch Ryk''' (Latyn: ''Regnum Francorum'') was e keuninkryk in West-en Middneuropa datwierd deur de [[Frankn]] besteurd wierd tusschn de 5e5de en de 9e9ste eeuweêeuwe.
Volgns ’t Frankisch recht most, achter d’nden dôod van de keuninkkeunienk, ’t Ryk ossanolsan verdêeld wordn ounder de verschillige zeuns, wa dat ’n enormn invloed had ip de verdere geschiedenisse van ’t gebied.
==De Frankn==
De Frankn woarn oorsprounkelik e verzoamelienge van Germoansche stammn ten oostn van de Reyn. Ze begostn ol van ‘t joar 257 ‘t groundgebied van ‘t [[Romeins Ryk]] binn te volln.
Theodosius I was keizer van ‘t Romeins Ryk van 379 tout 395. Achter z’nzyn dôod in 395 wierd ’t Ryk were, en nu definitief, gesplitst in e [[West-Romeins Ryk]] en 'n Oost-Romeins Ryk of Byzantyns Ryk. ’t West-Romeins Ryk bleef bestoan tout in 476.
’t Romeins besteur begost z’nzyn macht te verliezn deur ’n hoop invoasies. In 406 wierdn z’overspoeld deur verschillige Germoansche stammn lik Bourgondn, [[Sueevn]], Vandoaln, Alaann en Sloavische stammn, die underhunder definitief in Gallië installeerdegen.
VoVó de Vlamsche kust dookn d’r Saksische en Angelsche piroatn ip en de Gootn wierdn uut Silizië en Slovakeye verdreevn deur de Hunn (nomaadn uut Centroal Azië o.l.v. Atilla) en de Visigootn.
In 476 wierd de latstnlatste West-RomeinschnRomeinsche keizer, Romulus Augustulus ofgezet deur Odoaker, barboar en commandant van de Germoansche ulptroepnhulptroepn. Odoaker wierd uutgeroepn tout keuninkkeunienk van
[[ItoaliëItalië]].
==De Meroviengers (481-751)==
In 447 kwam [[Merovech]], grôotvoadergrôtvoader van [[Clovis I]], an de macht. Van hem komt de noame van de dynastie van de [[Meroviengers]]. Achter d’nden dôod van z’nzyn zeune Childerik I in 481 volgde Clovis hem ip. Clovis èthèt ol de Frankn ounder êen leider verênigd.
==’t Frankisch Ryk (486-843)==
[[Ofbeeldienge:Division of Gaul - 561.jpg|thumb|De verdêlienge van Francië achter Chlotharius I's dôod (561)]]
[[Ofbeeldienge:Partage de l'Empire carolingien au Traité de Verdun en 843.JPG|thumb|De verdêlienge van 't Frankisch Ryk achter 't Verdrag van Verdun]]
In 486, tien joar achter ’t ofzettn van keizer Romulus Augustulus, versloeg [[Clovis I]] Syagrius, de latstnlatste RomeinschnRomeinsche gouverneur in ’t Noordnnôordn van Gallië, en van ton begost officieel de periode van ’t Frankisch Ryk. ’t Nieuw dêel van zyn Ryk wierd [[Neustrië]] (‘t nieuw land) genoemd en 't oud ôorsprounkelik gebied Austrasië (‘t ôostelik land). Hêel ’t gebied van Gallië krêeg nu de noame ''Francië''.
In 496 liet Clovis hem doopn en wierd ’t Christndom de stoatsgodsdienst. Doadeure kwoamn uze streekn in de volgnde eeuwn mêer en mêer ounder invloed van ’t katholiekchristelik gelôof.
Achter Clovis’ dôod wierd Francië verdêeld ounder zyn vier zeuns, die underhunder hoofdsteedn in nôordôost Gallië hanhaan: Theuderic I in Reims, Chlodomer in Orléans, Childebert I in Parys, en Chlotharius I in Soissons.
Ounder underhunder regeriengn wierdn de Thüriengers (532) en de [[Bourgondiërs]] (534) by ‘t Frankisch Ryk gevoegd.
’t Feit dat ’t Ryk ossanolsan most verdeeldverdêeld wordn ounder de verschillige zeuns, verzwakte ’t keuninklikkeunienklik gezag. Van de zesde tout de achtste eeuweêeuwe iswierd ’t Frankisch Ryk verschillige keernkêern verdêeld en were verenigdverênigd. ’t Is moa met de nieuwe dynastie, de [[Karoliengers]], dat de êenheid were hersteld is. Ounder [[Karel dende Grôotn]] (768-814) en [[Lodewyk dende Vroomn]] (814-840) kwam ’t Frankisch Ryk were an zyn toppunt.
De Merovingsche keuningnkeuniengn krêegn ossanolsan minder te zeggn deur enigteênigte styf jounge en zwakke keuningnkeuniengn en uuteindelik paktn de [[Hofmeier]]s in de 7e eeuwe de echte macht over.
==De Karoliengers (751-987)==
De noame van de dynastie van de [[Karoliengers]] komt van Karel Martel, de voader van [[Pepeyn dende Kortn]]. Karel Martel was de ounwettige zeune van Pepeyn II van Herstal, Hofmeier en de feitelikke leider van Austrasië. In 751 zette Pepeyn dende Kortn, met de steun van de paus, de latstnlatste MerovingischnMerovingische keuninkkeunienk Childerik III an de kant en liet hemzelvn tout keuninkkeunienk uutroepn.
O Pepeyn dende Kortn stierf in 768 ginkgienk z’nzyn keuninkryk, da ’t sterkste van West-Europa was, noa zyn twi zeuns Karel en Karloman, moa Karloman stierf ol in 771 en doadeure kwam hêel ’t Ryk in handn van Karel dende Grôotn.
Zyn besteur was g’inspireerd ip de klassiekn oudheid en ip [[Kestdag]] 800 liet ‘n hem deur paus Leo III in [[Rome]] tout keizer krôonn. Zyn ênigstn overgebleevn zeune, [[Lodewyk dende Vroomn]] volgdeg hem ip en wierd in 816 in Reims tout keizer gekrôond.
In 843, by ‘t [[Verdrag van Verdun]] wierd ’t Ryk verdêeld ounder zyn drie zeuns: Karel II of [[Karel dende Kletsn]] krêeg [[West-Francië]], [[Lodewyk den Duuts]] [[Oost-Francië]], en [[Lotharius I]] [[Middn-Francië]].
[[Categorie: Frankisch Ryk]]
| 