Heirweg: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
nieuw blad: thumb|right|300px|Romeinse weg in Pompeii thumb|right|Overbluufsels van de Via Appia in [[Rome]] Een '''heirweg''' of heirboane, ... |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
Regel 1:
[[Afbeelding:PompeiiStreet.jpg|thumb|right|300px|Romeinse weg in Pompeii]]
[[Image:Via appia.jpg|thumb|
Een '''heirweg''' of heirboane, is een oude Romeinse langenofstandsweg. Heir (van 't Oud-Germoans ''harja'') is een Oud-Nederlands wôord vo leger. Die name duud up 't ôorsprounkelik van heirweegn as "snelweegn vo 't leger". De Romeinn leidn duzendn kilometers an noar olle dêeln van 't [[Romeins Ryk]] vor under legers rap te verplatsn in gevol van een upstand. commersantn maktn ôok gebruuk van de weegn. Vandoa da 't sprêekwôord "olle weegn lêen noa Rome" komt.
==Geschiedenisse==
Regel 9 ⟶ 7:
Toet an 't ende van d' 18<sup>e</sup> êeuwe woarn de vroegere heirboann de vornoamste verbiendiengsweegn in de Lêge Landn en in andere dêeln van Europa. Langs die weegn vienden me dikwils overbluufsels van Romeinse villas, grafheuvels enz.
d' Heirweegn woarn d' êeste goeie weegn die wierdn angeleid, en dien toake wierd mêestol deuer de geweune soldoatn uutgevoerd. Zo`n Romeinse weg wierd systemoatisch gemakt, mê laagn van verschillende groundstoffn. De uutgegroavn eirde wierd gebruukt vo de ''agger'' up te bouwn. Doarup kwaam ton een fondaotie van grôte stêenn en nog andere laagn van kiezel en zand. 't Wegdek bestoat uut platte kolsyn. In streekn woarda stêenn moeilik te viendn woarn, wierdn weegn dikwils van hout gemakt. De bedoelienge was dat de weg nie zou verzakkn en hoger laag dan d' omgevienge. Ze kostn wel 8 meters brêed zyn. An de zijdskant maktn ze ton greppels vo 't woater of te voern. langs de heirboann zyn der veel dorpn en steedn ontstoan, vo van de goeie verbiendiengn gebruuk te maakn.▼
▲weg wierd systemoatisch gemakt, mê laagn van verschillende groundstoffn. De uutgegroavn eirde wierd gebruukt vo de ''agger'' up te bouwn. Doarup kwaam ton een fondaotie van grôte stêenn en nog andere laagn van kiezel en zand. 't Wegdek bestoat uut platte kolsyn. In streekn woarda stêenn moeilik te viendn woarn, wierdn weegn dikwils van hout gemakt. De bedoelienge was dat de weg nie zou verzakkn en hoger laag dan d' omgevienge. Ze kostn wel 8 meters brêed zyn. An de zijdskant maktn ze ton greppels vo 't woater of te voern. langs de heirboann zyn der veel dorpn en steedn ontstoan, vo van de goeie verbiendiengn gebruuk te maakn.
[[Ofbeeldienge:Via Munita.png|thumb|center|750px|Deursnêe van een typische Romeinse weg. <br><small>'''(A)'''. Platgemakte eirde, vantydn gecompacteerd.<br>'''(B)'''. Statumen: stêenn van omtrent handgrôotte.<br>'''(C)'''. Audits: gruus of betong van gebrookn stêenn en kalk.<br>'''(D)'''. Nucleus : 'n bedde van fyn cement gemakt van potschervn en kalk.<br>'''(E)'''. Dorsum of agger viae : de krôone van de weg (media stratae eminentia) gemkat van polygonoale blokkn van basalt of regelmoatige blokkn van saxum qitadratum (travertine, peperino, of andere stêensôortn van 't land). De boovnkant was ountworpn vo reegnwoater weg te loatn, binst dat den ounderkant, grof was vor een goe contact mè den oudnerlage te maakn.<br>'''(F)'''. Crepido, margo or semita : een sôorte stêenn plankier an iedere kant van de via.<br>'''(G)'''. Umbones of kantstêenn.</small>]]
| |||
