Hendrik I de Veugeloare: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
TXiKiBoT (discuusjeblad | bydroagn)
Pastel (discuusjeblad | bydroagn)
link
Regel 1:
{{Dynastie|
| ploatje = [[Ofbeeldienge:Heinrich-der-finkler-darbringung-der-kaiserkrone.jpg|center|thumb|<center>Hendrik krygt de krône binst dat ’n veugels vangt me nettn]]
| noame = Hendrik I de Veugeloare
| leevn = [[876]] - [[936]]
| functie1 = hertogHertog van Saksn
| periode1 = 912 – [[936]]
| vôorganger1 = Otto I van Saksn
| ipvolger1 = Otto I van ‘t [[Hillig Rôoms Ryk]]
| functie2 = KeuninkKeunienk van [[Oost-Francië]] (Duutsland)
| periode2 = 919 – [[936]]
| vôorganger2 = [[KoenraadKoenroad I van Oost-Francië|Koenroad I]]
| ipvolger2 = Otto I van ‘t [[Hillig Rôoms Ryk]]
| voader = Otto I van Saksn
| moeder = Hadwig van Babenberg
}}
'''Hendrik I de Veugeloare''' (Duuts: Heinrich der Vogler of der Finkler, Latyn: Henricius Auceps), van ’t Saksisch huus Liudolfingn, (Membleebn (Saksn) [[876]] – Memleebn, [[2 juli]] [[936]]), was hertog van Saksn van 912 en keuninkkeunienk van [[Oost-Francië]] (Duutsland) van 919 tout an zyn dôod.
 
Achter ’t uutstervn van de [[Karoliengers]] was de macht van ’t ôostelik stik van ’t Karolingisch Ryk in zyn handn gekommn.
 
Je was den êestnêeste keuninkkeunienk van de dynastie van de Ottoonn van ‘t [[Hillig Rôoms Ryk]] van Duutsche keuniengn en keizers. Ip t’ende van zyn leevn woarn ol de Duutsche stammn verênigd in êen keuninkrykkeunienkryk. Doadeure wordt Hendrik I anzien ols de stichter van ’t middelêeuws Duutsland, tout ton gekend ols Oost-Francië.
 
==Zyn jounk leevn==
Regel 25:
 
In 909 trouwdeg't ie in Wallhausen me Mathilde van Ringelheim, bygenoamd d’Hillige, dochter van Diederik, groaf van Westfaaln. Ze stichtte verschillige religieuze instituutn o.a. d’abdye van Quedlinburg, woa dat Hendrik I begroavn is en loater hillig verkloard.
 
==Zyn jounges==
Me zyn êeste vrouwe, e zeune:
*Thankmar († 938)
Me zyn twidde vrouwe, drie zeuns en twi dochters:
*Otto, keizer van ‘t Hillig Rôoms Ryk
*Hendrik I van Beiern, hertog van Beiern
* Bruno den Grootn, aartsbisschop van Keuln
*Gerberga van Saksn, getrouwd me Giselbert van Lotharingn en loater me Lodewyk IV van [[Frankryk]]
*Hadwig van Saksn, getrouwd met Hugo den Grootn van Frankryk en moeder van [[Hugo Capet]], keunink van Frankryk en den êestn van ’t huus Capet ([[Capetiengers]] (987 - 1328))
 
==Zyn loater leevn==
Achter den dôod van zyn voader in 912 volgdeg't ie hem ip ols hertog van Saksn.
 
Van 912 tout 915 vocht 'n teegn de DuutschnDuutsche keuninkkeunienk [[KoenraadKoenroad I van Oost-Francië|KoenraadKoenroad I]], over Thüringn. Mo toch wierd ’n ip KoenraadsKoenroads sterfbedde angeduud vo zyn ipvolger te zyn.
 
In meie 919 wierd ‘n in Fritzlar deur edeln van Francië en Saksn tout keuninkkeunienk verkoozn. Deur de twi andere machtige hertogdommn, Zwaabn en Beiern, wierd ’n nie erkend ols keuninkkeunienk. Zynder verkoozn Arnulf, hertog van Beiern. Achter ênigte veldtochtn wierd den hertog van Zwaabn gedwoungn vor hem t’erkenn en Arnulf van Beiern gaf in 921 ip.
 
In 922 verjoegt ’n ôok [[Karel III van West-Francië|Karel dende Simpeln]] vanuut [[Lotharingn]], die doar in 911 deur de Lotharingsche edeln benoemd was tout keuninkkeunienk in de plekke van KoenraadKoenroad I.
 
In ‘t joar 925 kost ’n ôok Holland, Kennemerland en Texel by z’n ryk voegn en doadeure wast ’n mêer ip zyn gemak an de westgrenzn en kost ’n hem beter concentreern ip de d'ôostgrenzn.
 
By z’nzyn latste veldtocht in 934 vielt ‘n [[Denemarkn]] binn en je veroverde ‘t hertogdom Sleeswyk.
 
==Zyn jounges==
Me zyn êeste vrouwe, e zeune:
*Thankmar († 938)
Me zyn twidde vrouwe, drie zeuns en twi dochters:
*Otto, keizer van ‘t Hillig Rôoms Ryk
*Hendrik I van Beiern, hertog van Beiern
* Bruno dende GrootnGrôotn, aartsbisschop van Keuln
*Gerberga van Saksn, getrouwd me Giselbert van Lotharingn en loater me Lodewyk IV van [[Frankryk]]
*Hadwig van Saksn, getrouwd met Hugo dende GrootnGrôotn van Frankryk en moeder van [[Hugo Capet]], keuninkkeunienk van Frankryk en den êestn van ’t huus Capet ([[Capetiengers]] (987 - 1328))
 
==Dôod en ipvolgienge==
DenDe twiddn juli [[936]] stierft ’n in Memleben, êen van z’nzyn favoriete plekkn, an e beroerte.
Je wierd ipgevolgd deur zyn zeune Otto, die in 962 deur de paus tout keizer gekrôond wierd. Da was ’t officieel begun van ’t Duuts Hillig Rôoms Ryk.
 
Thankmar, de zeune van zyn êeste vrouwe, rebelleerde teegn zyn halfbroere Otto en j'is gestorvn in e veldtocht in 936.
 
Hendrik krêeg zyn bynoame ''de Veugeloare'', omdat ’n ip veugeljacht zou gewist zyn ost ‘n ingelicht wierd over zyn keuninkschapkeunienkschap. Die anekdote zou stammn uut de 12ste êeuwe.
 
[[Categorie: Middelêeuwen]]