Isaac Newton: verschil tussen versies

 

Sir '''Isaac Newton''' (Woolsthorpe-by-Colsterworth, [[4 januoari]] [[1643]] – [[Londn]], [[31 moarte]] [[1727]]) was een Iengelsn nateurkundign, wiskundign, astronôom, nateurfilosoof, alchemist en theoloog.

 

== Biografie ==

=== Jeugd en studiejoarn ===

Newton wierd geboorn as 't ênig kirnd van John Newton en Hannah Ayscough in Woolsthorpe-by-Colsterworth, een gehucht nie verre van Grantham in Lincolnshire. Newton zyn ouders woarn redelik wlegestelde boern, moa zyn voader stierf drie moandn vô de gebôorte, en zyn moeder hertrouwdige met een Anglicoansn paster ot je drie joar oud was. Ot je tien joar oud was wierd zyn moeder vor een twidde kê weduwe, en erfdige een boerdery van hur twidde vint. Isaac Newton was nochtans nôois g'interessèrd van te goan boern, en gaaft der de vôorkeure an van verder te studeern: toet an zyn zestienste gienk tjie noa 't lager en 't middelboar in Grantham, woarda tjei een name vo zyn eigen maktige mè zyn mechanische modelln. Up zyn achtienste gienk tjie noa Cambridge woardat je den wiskundign Isaac Barrow ontmoetigde die een grôotn indruk up hem maktige. In zyn studies lasst je oudner andere de ''Elementn'' van Euclides, de ''Geometria'' van René Descartes, de ''Arithmetica infinitorum'' van John Wallis en de ''Dialogo'' van Galileo Galilei.

=== Klassieke mechanica ===

==== Theoretische innovaties ====

Newton schreef van 1684-1686 de ''Philosophiae Naturalis Principia Mathematica'' in 't [[Latyn]], beter bekend as de ''Principia''. Hierin beschreeft je wa dan nu as de wettn van newton bekendstoan, woamee dat je de groundlegger van de klassieke mechanica wierd, en ook de zwoartekracthswet. In tegenstellienge met andere wetenschappers van den Oudheid (gelik Aristoteles) wierdn de basisbegrippn neregeschreevn as formules, wa da 't meugelik maktige van kwantitatieve beschryviengn te maakn.

 

 

=== Derde wet: actie en reactie ===

Od een vôorwerp A een kracht uutoefent up een vôorwerp B, ton oefent het vôorwerp B een even grôte, gelyktydige en tegengesteld gerichte kracht uut up A en omgekêerd. De derde wet wordt beknopt geformulèrd as 'actie = - (reactie)', moa dat is misleidend omdat 't hem om een gelyktydige krachtnpoar goat. De derde wet is een specioal gevol van de wet van behoud van impuls.

 

[[mdf:Нютон, Исаак]]

[[mg:Isaac Newton]]

[[mk:Исак Њутн]]

[[ml:ഐസക് ന്യൂട്ടൺ]]