Versie van 5 mrt 2010 16:27 bewerkn Zeisterre (discuusjeblad \| bydroagn) beheerders 26.283 bewerkingen →‎Fransche en Hollandse periode: link ← Vorige veranderienge		Versie van 14 mrt 2010 19:49 bewerkn ersteln Xqbot (discuusjeblad \| bydroagn) 10.249 bewerkingen k robot Anders: en:Wijnendale Castle; cosmetische veranderingen Volgende veranderienge →
Regel 13: == D'ertoogn van Bourgondië en d'ertoogn van Kleef, 15de eeuwe == Achter een periode van verwoarlozinge verkocht groaf Jan III van Noamn in 1407 de burcht en d'heerlykeid an de Bourgondische hertog [[Jan zounder Vrees]]. De dien schounk 't drie joar loater ip zyne toer an ze schôonzeune, groaf (en vanaf 1417 (h)ertog Adolf II van Kleef, als ounderpand voe de bruudschat van ze dochter Maria. == d'Heren van Ravenstein, 15de-16de eeuwe == In 1463, achter e verdelinge binn d'hertogelikke familië, kwam Wyndoale in d'andn van e joungere stake van d'hertogen van Kleef: d'heren van Ravenstein. Adolf van Kleef en ze zeune en ipvolger Filips van Kleef verbouwdn de burcht tou e vreed schoon jachtslot en z'ountvingen doar vorstn en adelmann. [[Filips I van Kastilië\|Filips den Schoonn]], de loatere Habsburgse vorst van de Nederlandn, beschrêef Wyndoale ip da moment als “'t schonste butenverbluuf in Vloandern”. In 1482, beist da ze in Wyndoale goan jagen was, viel d'hertoginne [[Maria van Bourgondië]] van eur peird. Z'is loater gestorven an eur kwetseuren. Achter da ze dôod was, is toe orloge gekomn tusschn eurne weeuwnare, den autoritaire oartshertog [[Maximiliaan I]] van Oostenryk. Omda de kastêelhere Filips van Kleef in 1488 voe d'ipstandelingn koos, en Duutsche troepen vele schoa gedoan an't kastêel en neerhof. De schone peirdestalln, die 't schonste woarn van heel 't kastêeldoming wiern ofgebrand. De kastêelhere liet de schoa ersteln, en breidde 't kastêel en 't neerhof uut. Surtout achter 1523, achter dat em ze kastêel in Edingen was kwyt gegrocht, was Filips van Kleef vele ip 't kastêel van Wyndoale, en j'ountvieng doa ze maten. Achter dat 'n in 1528 dôod gounk wier der nen inventoaris van 't kastêel gemakt. 't Had ton drie verdiepen en wel vichtig kamers, woarounder verschillnde gastenkamers. == d'Hertogen van Kleef, 16de eeuwe == Regel 32: Met da de Fransche keunink [[Lodewyk XIV]] dikkers in Vloandern binn viel, wier Wyndoale ofgewisseld deur Fransche troepen (1668, 1675) en Spoansche (1676, 1689, 1690) bezet. In 1690 zette 't Frans leger de grôte middels in en dei e deel van 't kastêel ountploffen. Doaby wier ounder andere de brugge, de kapelle en de gevangenisse vermôost. In 1699-1700 et den hertog Johan Willem van Palts-Neuburg de boel laten ipkuuschen en 't kastêel erbouwd. 't Is tonne dat er e nieuwe, baksteen toegangsbrugge is gekomn. Ip den 28sten september 1708, beist de [[Spoansche Successieoorlog]], wier der in Wyndoale gevochten tusschen de Fransche en de Gallieerde troepen (ounder leidinge van den Ingelschen generoal Webb). De Slag by Wyndoale kostte 't leven an 4000 Fransche en Spoansche manschappen. By de geallieerde waren der 900 dôo en gekweste. Der was doaby nog nie tevele schoa an 't kastêel. Beist 17de en 18de eeuwe wier 't kastêel gebruukt als residentie voe de goeverneur van d'heerlykeid Wyndoale, dikkers was dadde een van den adel. D'eigenaars zelve, d'hertogen van Palts-Neuburg, bleven in under Duutse kastêeln en boatten d'heerlykeid uut lik under ipbrengsteigendom. Surtout 't kappen van tallië in de bussen round 't kastêel brochte vele geld binn, gemiddeld den elft van al d'inkomsten van d'heerlykeid. Ook de pachteigendom (land, meulns) en heerlyke rechtn (visrechtn, barriererechten) brochten vele geld bin. t Landuus (administratief en juridisch centrum) van d'heerlykeid stound in Torhout, mo 't was ook eigendom van den here van Wyndoale. Vanaf 't midden van d'18d'eeuwe begost den here van tonne, den hertog Karel Theodoor van Neuburg-Sülzbach, met 't leggen van e heel netwerk van steen boan in West-Vloandern voe 't transport en voe de commerce. Wyndoale-Torhout lag doaby ip e kruuspunt. Regel 46: Zyne zeune Joseph Louis Matthieu dei in 1877 de Bruusselsen architect Felix Laureys 't kastêel verbouwen tou 't geromantiseerde, middeleeuws uutziende waterslot dat er vandage nog stoat. 't pôortgebouw die nog moar e poar decennia tevoren was gebouwd, wier ofgebroken en erzet. Doadeure kreeg 't e militair uutzicht en e nieuwe oriëntatie. De nieuwe oprielane kwam in 't verlengde te liggen van de bane no Torhout. Aan weerskanten van 't kastêel kwoamn der twee oge torens. In de meidagen van 1940 ad Wiendale were een afsprake met de geschienisse. Ip de 25sten meie, achter d'inval van de Nazi-Duutsche in België, wast er ier e laste en dramatisch gesprek tussen de Belgische keunink Leopold III en vier leenn van ze regeringe (den eerste minister Hubert Pierlot, minister van butenlanse zaken Paul-Henri Spaak, van binnenlanse zaken Arthur Vanderpoorten en van lansverdediginge generaal Denis). Hoewel de capitulatie dichte was, weigerde de keunink tope met ze ministers no 't buteland te vluchtn voe doa voort te doen. Als ipperbevelhebber van 't leger wildigt'ie em by ze troepen bluven en em krygsgevangn laten pakken. Deur die discussie kwam achter den oorloge de keuningskwestië. De familie Matthieu (seins 1953 Matthieu de Wynendaele) is vandage nog assan den eigenare van 't kastêel en beweunt in e gedeelte dervan. Een ander gedeelte is seins 1984 ingericht als museum en open gesteld voe bezoekers. In 1980 wier 't kastêel beschermd als monument. Regel 62: <small>Bronne: dat artikel ier es gestart vanuut het Nederlandse [[:nl:Kasteel van Wijnendale\|Kasteel van Wijnendale]] artikel van 4/01/2007</small> [[Categorie: Middelêeuwen]] [[Categorie: Toeroet]] [[Categorie:Kastêel in West-Vloandern\|Wyndoale]] [[de:Schloss Wijnendale]] [[en:Wijnendale Castle ~~of Wijnendale~~]] [[eo:Kastelo de Wijnendale]] [[nl:Kasteel van Wijnendale]]

Kastêel van Wyndoale: verschil tussen versies