Alpaca: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
TXiKiBoT (discuusjeblad | bydroagn)
k robot Erbij: nah:Alpaca
Xqbot (discuusjeblad | bydroagn)
k robot Anders: es:Vicugna pacos; cosmetische veranderingen
Regel 14:
Den '''alpaca''' (''Lama pacos'') is een soorte [[lamma]] die voornkomt in de bergn van den [[Andes]] in [[Zuud-Amerika]]. Die [[bêeste]] is lid van de [[kemelachtigen|kemelfamilie]] en is nauwe verwant an de beter gekende [[lamma]].
 
== Uuterlikke kenmerkn ==
Den alpaca is een stik klinder of de [[lamma]]. Ze zyn olletwee olve wilde getemde beestn die familie zyn van de wilde [[guanaco]]. D'r zyn menschen die zeggen dat een alpaca een kruuschinge zou zyn tusschen een [[lamma]] en een [[vicuña]].
 
Alpaca’s en klene koptjes, een gespleten bovenlippe en grote puntoorn. Under lichaam is slank en z'en een lange nekke. Z'en lange beenn en een korte steirt. Den alpaca bestoat in tweeëntwientieg verschillende kaleuren van vel lik zwart, grysd, wit, bruun voe der moa een poar te nomeern. Ze wegen oungeveer tusschn de vuvenviftig en vuventsestig kilo. Ip under schoern zyn ze tusschn de tnegentig en ounderdenvuuf santimeter oge binst dat de lengte van under lyf tusschn de meter twientig en de twèè meter viftiene is.
 
== Alpaca's in de geschiedenisse ==
't Oudste overbluufsel van die gewaldige beestn dateirt van oungeveer duusd joar vo de grote [[pyramide]] in [[Gizeh]]. D'edele [[Inca's]] demonstreirden under rykdom mei 't aantal alpaca’s dan z'aan en deur under schône kostuumn in [[wulle|alpacawulle]]. De commercie in alpacawulle, oungeveir tweiduusd joar achter danze de grôte [[pyramide|pyramidn]] gemakt ein, creëerde een bloeiende economie in [[Peru]]. Die gewaldige beesten zorgdegen duuzende joarn voe voorspoed en rykdomme voe under [[Inca]] boazetjies, toe dan in de zeventienstn eeuwe de [[Spanje|Spanjoars]] den boel kwaamn bezettn.
 
D'Inca's zochtn beschermienge teegn de [[Spanje|Spanjoars]] in de bergen van den [[Andes]]. Tewyle pakten z'een poar van under weirdevulle beestn mee. Aan ze da niet moetn doen woarn der nu verzekers gin alpaca’s overe.
 
== Onderoud en voortplantienge ==
Die beestn zyn gemakkelik t'oudn. Ter zyn d'r die under persoonlikeid omschryvn ols warme, vriendelik en zochte van oard. De sarme van die mysterieuze beestn was een goed bewoard secreet, moa nie voe een poar menschn die 't vorrecht aan voe zo’n schat t'ein. Een alpaca leeft viftiene toe vuventwientig joar, ter zyn uutzounderingn van dertig joar. De vrouwelikke beestn zyn vruchtboar toe an under zestien joar. In den [[Andes]] is 't deksiezoen van ogustus toe september. Den alpaca krygt oungevèèr olle aalf moandn een [[kria]] (alpacajoeng) da by de geborte zeevn toe neegn kilo weegt.
 
== Weunomgevienge ==
Alpaca’s zyn [[kuddebeestn]] die in 't wild leevn ip een oogte van viere à vuufduusd meetr. Den alpaca eet een dikke veste voe 't koude klimoat van den [[Andes]] te kunn overleevn. Z’n lange nekke is utermoate geschikt voe belagers ip te spôorn tusschn de rotsige kantn van den berg. Den alpaca is een [[erbivôor]]. Z' eetn [[gas]], [[kruud|kruudn]]n, [[ut|struukstjes]] en [[boom|boomn]]n. Deur specioale magesoppn ka de beeste toe 't viftig percent meer voedingsstoffoasie ippakkn of een [[schaap]], woardeure dat et beter kad overleevn ip een magere wee. In 't wild is een alpaca de prooie van [[poema]]'s, [[luipeird]]n en andere [[vleeseter]]s.
 
Deur d'invasie van de [[Spanje|Spoansche]] [[conquistadores]] was den alpaca oast uutgestorvn in Zuud-Amerika. Den dag van vandage leven der were zo’n drieënolf miljoen beestn in 't wilde.
Regel 44:
[[en:Alpaca]]
[[eo:Alpako]]
[[es:LamaVicugna pacos]]
[[eu:Alpaka]]
[[fa:آلپاکا]]