Keun: verschil tussen versies

|orde=[[Lagomorpha]] (OazeHoaze-achtigen)

|familie=[[Leporidae]] (OazenHoazen en keuns)

E '''keun''' of '''konyn''' (''Kortryk'') (in 17de eeuws West-Vlams '''conin''') is e [[Zoogbêestn|zoogbêeste]], dat in de orde van de [[oazehoaze-achtigen]] zit. 't Ziet er ruwweg gezien e bitje uut lik e [[knoagdier]], moa 't is dus nie van die orde. E keun is d'enigste sôorte in 't geslacht ''Oryctolagus''. 't Wordt dikkers voe [[uusdierhuusdier]] g'oudnhoudn.

Qua grotte zit e keun tusschn de [[echte oazenhoazen]] en de [[fluutoazenfluuthoazen]] in. D'achterpôotn van 't keun zyn in veroudiengeverhoudienge vele korter dan dedie van d'oaznhoazn, moa langer dan dedie van de fluutoazenfluuthoazen. De buuk is blêker va kleur dan de [[rik]], en dikkers wit van kleur. Ook an 'n ounderkant va z'n steirt en z'n pôotn is'tn wit. E keun it plantoardige voediengeplantery, en j'it ook z'n eigen kuttels ip ([[caecotrofie]]).

't Vintje wordtis ne keune[[buk]] genoemd, en 't vrouwke een keune[[moere]]. Van sommigste minschn wordt er ook gezeid da ze kwêekn lik de keuns: da wil zeggn da ze ol veel jounges einhein.

In de vôrige 2 êeuwn wos de klêenschoalige konynekwêek en middel om de armere bevolkienge an en extra verdienste t'elp'nhelpn en an goekôop vlêes. De velln (pels) vormdn ôok ne klênen markt: via de konynemesjangs werdn de velln verkocht voe der konynefraks en -wanten van te moakn. In 't Ancien Régime was de keunekwêek verboodn. Ge viendt er nievers meldinge van in bronn lik [[''staten van goed]]''.

<br />Anno 2006 is de konynekwêek in Vloanderen nie grôot ne mêe; ierhier en doar ne particulier en en poar beroepskwêkers.

In West-Vloandern ist er nog een grôte en oude keunekwekery: [[Kerkepolder]] in het dorp met de toepasseliketoepasselikke name [[Moere]].

Kenyns zyn vrêed kwestboar vôor [[myxomatose]] (round [[Yper]] de keuneploage enoemd) en [[VHS]].

Keunevlees wordt gekenmerkt deur z'n blêek en mager vlees. 't Enigste vet dat er is, ip de schoern en round de niern kun je der azo of snyenofsnyen.

In Vloandern is keunevlees surtout bekend als "keun me pruumpruumn" of "keun me bier". Da latste beantwoordt meêst an de "standaardsmake". Keun me pruum is eerder zoete.

Voe keun me bier begun je best met een andjoentje of tweê in broksjes te snyen en te stoven. Beist bradtbrad je in een panne al de stikkenstikkn van 't keunevlees. Ge bradt ze schone bruun langs alle kanten. TonToun zet je ne stoofpot ip 't vier, smyt er een bitje beuter of olie in, en ge smyt al de stikken keunevlees in de stoofpot, en smyt er de gestoofde andjoentjes over. Ton giet je in de stoofpot een flassche bruun bier. Da mag tafelbier zyn., Leffemor ene Duvelblound zynbier evenof goedtripel goan oek. Met kriek moe je 't nie proberen, want tontoun wordt je vlees te droge. Voe de nissigheid en de bindienge van de sose leg je van boven ip 't vlees een stutte wo da je mostaard ip gesmêêrdgesmeird et.

TonToun doe je d't dekselulle ip de pot, en lat em ip een kleên viertje staan voor oungeveer een eure nolf. Vaneigens da je best nie te verre weg lopt (veiligheid!),weglopt en da je nelfantyd ne keêr an de pot schudt.

AjeA je an de smoake van 't middenMidden-ôostnÔostn of Kreta zyt, ton kund'je 't zelfste recept proberenprobeern me en poar schellen [[pennepisse]] in en nog en bitje [[kanêle]].