Zwyn: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
DSisyphBot (discuusjeblad | bydroagn)
k robot Erbij: ik:Tuttuqłuk
Xqbot (discuusjeblad | bydroagn)
k robot Anders: war:Baktin nga hinoptan; cosmetische veranderingen
Regel 26:
In 't Frans klappen ze van '''porcelet''' (vikken), cochette (gelte), '''nourrain''' (vleesvarken), '''truie''' (zeuge) en '''verrat''' (beer). In 't Ingels is er respectivelik sprake van '''piglets''', '''gilts''', '''sows''' en '''boars'''. Zeugen in 't algemeen, dus zowel jounge als oede worn in 't Ingels '''hogs''' genaamd.
 
== Kwêek ==
En zwyn es êen van de mêest stress-gevoelige bêesten da we kenn. Doarom wirdn ze lankstom minder buten gekwêekt. An den universiteit van Gent zoeken ze ol joaren noa middels om de stress-gevoeligeid te verminderen.
 
Regel 33:
En zwyn da geslacht wird ounder stress geeft slicht vlêes da allêne moa goe es voe in charcuterie te droaien; doarom bringt het ôok nie vele ip.
 
Om gêen stress t'èn wirden de mêeste zwyns twolf uren vôorn de slacht ingespeit me 'n kalmeriengsmiddl. Dad'es êen van de redens vowuk da zwynevlêes mêer en mêer noa medikamenten smoakt.
 
Omdat 't vlêes van ne volwassn beir geweunlik nie smoakelik is, castreren ze mêestal de mannelikke vikkns oan ze 'n poar weken oud zyn. 't Gevolg es rustiger stallen en mêer en verkôopboar vlêes. Da castreren of 't ofsnyen van de teelbollen gebeurt anno 2006 me 'n hêel scherp meske of 'n kniptangske; de vikkens tieren vuuf secounden en doen toun were vôort lik geweunlik. 't Es nie bekend oanze tieren van benouwdegie of van 't zêer.
Regel 39:
Natuurlik zyn de groene en de dierebeschermers doa nie hêel mee akkôord, moa van d'alternatieven lik verdôvienge of castrerienge me medicamentn zyn de gevolgen en residuen in 't vlêes nie goe bekend.
 
== Inseminatie en zoekbeers ==
In de moderne Vlamse zwynesector kun zwyneboern die vele zeugen tope oun 't under nie meer permitteern van al under zeugn te laten dekkn deur eigen beers. Ten eerste ze zoun veel te veel beers moeten oun, die vaneigens plekke vraagt en geld kost an 't eten enzovors, mo ten twidde met assan te moeten tjooln met beers zoun z'ook veel te veel veiligheidsrisico's moeten pakken met dat beers al by al gevaarlike beesten zyn. Ten derde, en messchien nog belangrikst van al, 't is ook no hygiëne toe nie meer verantwoord om die beers hele dagen ip andere zeugen te laten gaan (sexueel overdraagbare ziekten, [[SOA]]'s !). Ten slotte willen al de boeren vaneigens vikkens van de beste beers. Domee dat de meeste zwyneboeren [[sperma]] inkopen van [[KI-stationg]]s. In West-Vlaandern zyn der intussen een paar grote en gekende KI-stationgs ipgekomn; [[KI-Gantois-Oudenburg]], [[KI-Cobbaert]], [[KI-Lichtervelde]], en andere. In die KI-stationgs oun ze een hele serie van de beste beers, en worn ze alle dagen of toch regelmatig zaad afgetrokken.
Oundanks dat de meeste zwyneboern dus zaad inkopen, oun ze meestal toch nog assan één of e paar beers. Da's nie als reserve of zo, mo der blykt da zeugen vele beter togen wanneer da ze [[brounstig]] zyn a't ze ne beer zien, en liefst één die by under komt knuffelen, geruchte makt, da ze kunn rieken enzovors. Beers die moeten dienn om goeste ip te wekken, mo die a't puntje by paaltje komt der toch nie ip meugen worn [[zoekbeer]]s genaamd.
't Is wel merkwaardig da zeugen under zo gemakkelik laten in de zak zetten. Heel wa boeren en een nepbeer in plastiek die met batterien ip wieltjes weg en were lopt (rolt). De boer of boerinne speit met ulder speitebusse e bitje [[berereuke]] ip zen kounte, en al die zeugen mo zot staan van de goeste.
 
== Varia ==
* Ip sommigste plekken wirdt an cirkelzoage ôok an zwyn genoemd.
* Et zwyn uutangn es drienken en eten vô toe, gêen maniern èn.
* Et zwynoar wordt gebruukt om der schilderbustels van te moaken.
* Het vel van't zwyn wordt nog vele gebrukt vô industrieel leer, bevôorbeeld vô de goekôpe werkandschoenn.
* Zwynen zyn styf goeie speurneuzen en gebrukt om truffels, mynen en andr ountploffiengsteug ip te sporen.
* Et sperma van den beer wordt vele gebruukt in de parfumindustrie omwille van zyn "geurfixatie" eignschappn.
 
== Et zwyn ==
't Zwyn es e vrêe belankryke bêeste vô de West-Vloamingn. Z'èn der zelst e ploate van emak:
 
:et zwyn es et schôonste der bêesten
Regel 96:
:en koeitounge, k'wil gin mêe zien
:en zwyg my van oaze of kieken
:mo geef my een brokske van 't zwyn
 
[[Categorie:Zwyn]]
Regel 173:
[[vi:Lợn nhà]]
[[wa:Pourcea]]
[[war:Baktin domestikanga hinoptan]]
[[yi:חזיר]]
[[zh:家豬]]