Maniërisme: verschil tussen versies

 

De Renaissance wordt ounderverdêeld in:

 

Achter 1520 begostn d'r mêer en mêer kunstenoars te breekn met ’t classicisme van d’Hoogrenaissance. Ze wildn e mêer persôonlikke, expressievn styl creëren. Ze pastn de klassieke elementn, vormn, moatn en proportieschema’s ip ‘n eign maniere toe in under werk. En in teegnstellienge tout de kunstenoars van de Renaissance, die under an de klassieke regels hieldn, brochtn de maniëristn under ideeën en emoties mêer tout uutdrukkienge.

Oloewel da Michelangelo mo stierf in 1564 en Titiaan in 1576 wordn ze toch tout d'Hoogrenaissance gerekend.

 

De Renaissance was vôortgekommn uut e gêest van optimisme en vertrouwn in de meugelikeedn van de mens. Die gêest veranderde in ’t begun van de 16ste eeuwe deur de politieke spanniengn tusschn [[Frankryk]] en [[Spanje]] over d'heerschappye van Nôord-Itoalië.

 

Achter de [[plunderienge van Rome]] in 1527, verspreidde 't maniërisme hem over hêel Itoalië omdat de kunstenoars gevlucht woarn.

 

De kenmerkn van ‘t Maniërisme zyn: overdryvienge van ’t bewegingsspel, ipvollend langgerekte figeurn, disproportionerienge, gecomplikeerde composities en houdiengn, w.o. de gedroaide pose (figura serpentinata), voyeuristische seksuele scènes en ounrealistisch kleurgebruuk.

 

Typische maniëristn zyn: [[Agnolo Bronzino]], [[Pontormo]], [[Rosso Fiorentino]], [[Alessandro Allori]], [[Parmigianino]], [[Francesco Primaticcio]], [[Nicolò dell'Abate]], [[Tintoretto]], Domenikos Theotokopoulos (El Greco genoemd), en de beeldhouwers [[Benvenuto Cellini]] en [[Giovanni da Bologna]].

 

De vôorgangers van Frans I van Frankryk, Karel VIII en Lodewijk XII, han deur d’Italioansche Oorloogn veel in Itoalië gezeetn en doadeure d’ountwikkelienge van de Renaissance meegemakt. Mo 't was ounder de regerienge van Frans I dat d'êeste [[schole van Fontainebleau]] ountstound en dat de culturele ountwikkelienge van Frankryk in e strôomversnellienge kwam.

 

De Fransche kunstenoars begostn ôok maniëristisch te schildern, lik Jean Cousin en Antoine Caron, die in dienst stound van Catharina de' Medici. Den beeldouwer Germain Pilon was ôok in dienst by heur en ’t marmern monument, de drie Gratiën, is ’t mêest maniëristisch werk dat ’n makte.

 

Deur under ipvollenden andacht vo ’t ornament en de decoratieve omkoaderienge krêegn d’eeste Vlamsche schilders die under werkn me renaissance-elementn verryktn, de noame ''Vlamsche maniëristn''. Enigte voorbeeldn zyn: [[Jan Provoost]], [[Lanceloot Blondeel]], en [[Pieter Pourbus]], van wien dan d'r schilderyen te zien zyn in ‘t [[Groeningemuseum]] in [[Brugge]].

 

Den term wordt ôok gebruukt vor ol de kunstenoars, ten noordn van d'Alpn, die Renaissance-elementn in under kunst verwerktn. vb: de Haarlemse Maniëristn Hendrick Goltzius, Cornelis van Haarlem en [[Karel Van Mander]], die em in Haarlem gevestigd had.

 

[[es:Manierismo]]

[[et:Manerism]]

[[fi:Manierismi]]

[[fr:Maniérisme]]