Kanêel: verschil tussen versies

'''Kanêel''' is e [[specery]]e die gebruukt wordt in de keukn. ’t't Is de gedroogde binnschorsbinneschors van de kanêelboom ''Cinnamomum verum'' of ''Cinnamomum zeylanicum'', van de familie laurierachtigen (Lauraceae).

Kanêel komt uut Ceylon, nu Sri Lanka, een'n eiland vo de kust van Indië. ’t't Wordt nu ook gekwikt in [[Indonesië]], Madagaskar, ip de Klêne Antilln en in Middn-Amerika.

Kanêelboomn wordn teegnwoordig in plantages angeplant omda ze nie t’hoget'hoge zoun groein en de scheutn azo gemakkelik ofgesneeën kunn wordn. De schors moe ton twi doagn fermenteern ounder mattn. Doarachter wordt de buutnste en de binnste schors d’rd'r ofgedoan en de reste wordt gekuust en gedroogd in de [[zunne]]. De schors rolt ton ip. Verschillige stikkn schors wordn in mekoar gestookn en ze vormn tegoare e kanêelstoksje.

Kanêel wordt in China al vermeld 2800 joar v.Chr. en ook in ’t't oude Egypte wierd ’t't al gebruukt. Arabische en Fenicische commerçantn brochtn kanêel mee nor Egypte ten tyde van de farao’sfarao's. Ook in deden [[bybelBybel]] stoat da Mozes ’t't gebruukte vo zalfolie. In ’t't begun van de 14ste êeuwe brochtn de [[Portugal|Portugeezn]] vo ’t't êest kanêel mee vanuut Ceylon nor Europa.

Kanêel riekt verfynd en zoete moa smakt e bitje bitter. ‘t't Wordt gebruukt in ryspap en in zoete gerechtn lik patisserie, koeksjes, fruutsap, appelcompote, thee en [[zêem]]. ‘t't Is e belangryk ingrediënt in [[zoetekoeke]], dat ook andere kruudn kan bevattn lik [[koriander]], [[anys]], [[steranys]], [[kruudnoagel]], [[seenappel]]- en citroenpele, [[kardemom]], [[neutemuskoat]], foelie en piment.

In d’ôostersched'ôostersche keukn wordt kanêel gebruukt vo vleesvlêes- en visgerechtn en currygerechtn ip smoake te briengn.

Tegoare memè steranys, kruudnoagel en kardemom wordt kanêel ook toegevoegd an [[glühwein]].

’t't Wordt gebruukt in parfums, zêpe, wierook, likeur, en in medicyne vo de moage.