Frederik III van et Hillig Rôoms Ryk: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
LaaknorBot (discuusjeblad | bydroagn)
Pastel (discuusjeblad | bydroagn)
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 5:
| functie1= [[Ofbeeldienge:Banner of the Holy Roman Emperor (after 1400).svg|35px|left]] [[Hillig Rôoms Ryk|Keizer van et HRR]]
| periode1 =[[1452]]-[[1493]]
| vôorganger1 = [[Albrecht II van et Hillig Rôoms Ryk(HRR)|Albrecht II]]
| ipvolger1 = [[Maximiliaan I]]
| functie2 = [[Ofbeeldienge:Flag of Austria.svg|25px|left]] Aartshertog van Oostnryk
Regel 14:
| periode3 = 1424-1493
| vôorganger3 = Ernst den Yzern
| ipvolger3 = [[Ferdinand I van et Illig Rôoms Ryk(HRR)|Ferdinand II]]
| voader = Ernst den Yzern
| moeder = Cymburgis van Mazovië
}}
[[Image:Pintoricchio 002a.jpg|thumb|<center>Detail van "Aeneas Piccolomini introduceert Eleonora van Portugal an Frederik III" deur Pinturicchio (1454-1513)]]
'''Frederik III''' (Innsbruck, [[21 september]] [[1415]] - Linz, [[19 ogustus]] [[1493]]), van ‘t Huus [[Habsburg]], was keizer van ‘t [[Hillig Rôoms Ryk]] van 1452 tout an z’n dôod. Je was aartshertog van Oostnryk en de voader van [[Maximiliaan I|Maximiliaan van Oostnryk]].
 
Je was van 1424 hertog van Karinthië, van 1439 hertog van Oostnryk, van 1453 aartshertog van Oostnryk, van 1440 Rôoms-Duutsche keunienk en van 1452 keizer van et [[Hillig Rôoms Ryk]].
 
== Zyn leevn ==
Frederik was de zeune van Ernst, hertog van Stiermarkn en Karinthië. In 1424 stierf zyn voader, en zyn moeder vuuf joar loater. J'erfde Stiermarkn en Karintië an z'n neegn joar ols Frederik V.
Den twiddn februoari 1440 wierd ’nie verkoozn olstout Rôoms-DuutsDuutsche keunienk en, ipvolger van
Je reisde no ’t hillig land en wierd doa den neegnstn september 1436 ip ’t Hillig Graf tout ridder gesleegn.
[[Albrecht II van et Hillig Rôoms Ryk(HRR)|Albrecht II]] ols Frederik IV.
 
Den twiddn februoari 1440 wierd ’n verkoozn ols Rôoms-Duuts keunienk en ipvolger van
[[Albrecht II van et Hillig Rôoms Ryk|Albrecht II]] ols Frederik IV.
 
In [[1452]] trouwde Frederik me prinsesse Eleonora Helena van Portugal en da zelfste joar wierd ’nie in [[Rome (stad)|Rome]] deur paus Nicolaas V gekrôond tout keizer van et Hillig Rôoms Ryk. olsJe Frederikwas IIIde latste keizer die deur den paus van Rome gekrôond wierd. Achter hem liet ollêne [[Keizer Karel V]] hem nog krôonn deur den paus, mor in Bologna in 1530.
 
Binst zyn stryd vo de macht ha Frederik veel rivoaln, surtout de Tsjechn[[Boheemn]], Turkn en Hongaarn. Zyn gevoarlikstn teegnstander was Mathias Corvinus, keuninkkeunienk van Hongareye. In 1481 viel ‘t Hongaars leger Neder-Oostnryk binn en ‘t veroverde Weenn in 1485. Met den dôod van Mathias in 1490 kwamt er ‘n ende an de bezettienge van de stad en Frederik zyn zeune Maximiliaan veroverde de verloorn gebiedn were.
[[Ofbeeldienge:Emperor Frederick III Arms.svg|thumb|left|100px|Zyn woapn]]
[[Ofbeeldienge:Monogramm Friedrichs des III..png|thumb|left|100px|Zyn monogram]]
Achter da [[Karel dende Stoutn]], den [[hertog van Bourgondië]], van juli 1474 tout juni [[1475]] ’t stadje Neuss belegerd hadhaad, begost Frederik met hem t’ounderhandeln. Binst die ounderhandelienge wierd den trouw van zyn zeune Maximiliaan memè Karel zyn Karels dochter [[Maria van Bourgondië]] gepland. Azo kost ’nie de bezittiengn van ‘t Huus Habsburg styf uutbreidn.
 
De latste tien joar van zyn leevn regeerdegt ie tegoare me zyn zeune Maximiliaan.
 
In 1493, an zyn 77 joar, ist ‘nie gestorvn in Linz, achter dat ‘nie zyn lienkerbêen ha probeern t’amputeern. In 1513 wierd zyn stoffelik overschot bygezet in e proalgraf in de Sint-Stephanusdom in Weenn. 't Is êen van de belangrykste beeldhouwwerkn van de loate Middelêeuwn.
 
Zyn zeune Maximiliaan liet z’n biografie (Der Weiszkunig) schryvn.
 
== ZynVrouwe Joungesen jounges ==
Frederik II trouwde met Eleonora van Portugal. Under jounges woarn:
* Christophorus (1455 - 1456)
* [[Maximiliaan I]] (1459 - 1519)