Wikipedia

Typische West-Vlamsche woordn: verschil tussen versies

Interactief door geschiedenis bladeren
← Vorige veranderiengeVolgende veranderienge →
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
De inoud van 't blad vervangn deur 'dr is ier nietn'
k blad ersteld noa de versie van 157.193.8.170 deur de bydroage van 81.164.90.32 were weg te doen
Regel 1:
== Deelonderwerp ==
dr is ier nietn
<!--nobot-->
Sommigste '''typische West-Vlamsche woordn''' zyn hêel lokoal gekend en nie (mêe) courant in 't AN, zôda ze en wordje uutleg verdienn. We kunn ôok nie vô iedr wordje 'n artikel goan schryven. Doarom stoat er ieronder un alfabetisch listje van ol de worden die zoen kunn typisch zyn.
 
Woordn die geweune een verbasterienge zyn van courante AN worden, of woa datter gêen deudelikke streke biestaot woa dazze gebruukt zyn goan vroeger of loate van de lyste gezwierd wirden. Fransche worden zyn interessant om te kyken oeverre dazze in 't binneland deuredriengen. Me zoen geirne ein dajje julder streke byschryft, liefst alfabetisch.
 
De [[Wikipedia:Regionoal West-Vlams|gedetailleerde lyste van streekgebonden woorden]] geevn een zicht vanuut nen andrn oek ip oes Vlams.
 
Voen e lyste met uutdrukkiengn, moej up [[Wikipedia:Typische West-Vlamsche uutdrukkiengn]] zyn.
 
==Invoern van woordn en gemêenten ==
Iedrêen es g’inviteerd om lokoale woordn of streken by te zettn. Oaje’t nie zie zitten om z’ip ulder plekke te zetten, ton kundje z’ieronder zettn. We zoen wel geirne ein dajje:
* per sectie editeert, dus nie boven ip bewerkn duwen,
* de gemêenten alfabetisch zet, voe lange lysten es da’t gemakkelikste vô iedrêen
* de punctuoatie volgt (ne komma en ne blank achtre iedre gemêente)
 
Ieronder kundje ôok worden smyten, ’t zol oltyd wel eentwien zyne die da ipkuust.
 
{{AZ Lyste}}
 
;Pezewevre: onnozeloare Erdrieke
;Fret bjitn: lop no de poempe Erdrieke
;Lop no de poempe: je kriegt da nie Erdrieke
;Lievre is nen noas e je lopt an vanhestjes: je kun nie olles kriegn Erdrieke
;No bachtn: no twecee Erdrieke, no de koer
;Je meugd ip je kinne kloppen: je krieg et nie
;Rekkertettn: osse nogol reedlik deurang
;Kutfruttere: [[vibrateur]]
;Konterkeeraafs: oavereks, tegendraads
;Piejaanewies: up tgemak, automatisch
;Poechette: pennenzak [Heist]
;Oerejoene: matrasse; oere: [Heist]
;Sjakos: handtas [heist]
 
==A==
;Abrie
:Bunker
::Abrie: [[Kortemark]], [[Kortryk]]
 
;Achterdoen, achterdoender
:Nadoen, nabootsen, imiteren, naäper, copy-cat; <i>Je zyt en achterdoender gy</i>: je oapt olles noa, oapn oapn olles noa
::Achterdoen: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Lichtervelde]], [[Môoslee]], [[Ostende]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Achtergeloop
:Moeite
::Achtergeloop: [[Roeseloare]]
 
;Achtergetrek
:Remorque
::Achtergetrek: [[Wiengne]]
 
;Achternoene, achternoende
:Achter de noene, AN namiddag; vgl. Engels afternoon
::Achternoene: [[Kortryk]], [[Yper]]
 
;Affeseren, avveseern (affesoasie, avvesoasje)
:Vlug vooruitgaan, vlug voortdoen, snel opschieten
:Vôorutgaan, voart in zitten. Van 't Fransche "avancer". Zie ook [[#F|Foetern]].
::Affeseren: [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]],
::Avveseern: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Roeseloare]], [[Wervik]]
::Affesoasie: [[Kortryk]]
::Avvesoasje: [[Roeseloare]]
 
;Afseit, afzijds, afseits
:Buitenspel. Voetbalterm, van 't Iengelsche "offside".
::Afseit: [[Brugge]], [[Kortemark]]
::Afseits: [[Kortryk]], [[Yper]]
::Ofseid: [[Ostende]]
 
;Akkelgat, oakelgat, akkelgoatn, akkelweire
:Eén dat hakkelt, dat onbegrijpelijke taal brabbelt
:Valle, iets dat slecht gedoan es en gevoarlik (misverstanden, onenigheden, complicaties)
: (Komt van "hakkelgaren", een vangnet dat gebruikt werd bij de patrijzenjacht)
::Akkelgat, akkelgoatn: [[Wiengne]]
::Oakelgat: [[Kortryk]]
::Akkelweire: [[Wevelgem]]
::Akkelgaeries: [[Wortegem]]
 
;Akkelweire, oakelweire, oakeweiren
:Ruze moakn, in 't skeir liggn met iemand
::Oakelweire: [[Kortryk]]
::Oakeweiren: [[Roeseloare]]
 
;Akkerbuk, ukkepuk, netebuk, akrol, neutebuk
:1. Klein ventje, kleine deugniet, kykt ôok noa [[#P|Pernukkel, fernukkel]]
:2. Pestkop, geniepigoard, nydigoard: kykt noa [[#N|Nete, netekop, netebuk ]]
::1. Akkerbuk: [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::1. Ukkepuk: [[Blanknberge]], [[Kortemark]], [[Ostende]]
::1. Netebuk (klêenn deugniet): [[Kortemark]], [[Kortryk]], [[Langemark]]
::1. Neutebuk (klêenn, oltemets droef): [[Yper]]
::1. Akrol: [[Bellegem]], [[Lichtervelde]]
 
;Aker, oakre
:Emmer --> Kykt noa sulle [[#S|Seule]]
 
;Akketesse, aketisse
:Hagedis --> Kyk noa [[#H|hakketesse]]
:een plaagstaart, in negatieve zin [Brugge]
 
;Akkevietje
:klênigheidje
::Akkevietje: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Kortryk]]
 
;[[Akster]], aster, astre
:Ekster
::Akster: [[Blanknberge]]
::Astre: [[Kortemark]]
::Aster, aaster, oaster: [[Frans-Vloandern]]
 
;Alcolieker
:Alcoholist
 
;Aleevn, leevn, leevne
:Lawoai; <i>Stop ne kee mei aleevn te moakn</i>, ---> kikt noa [[#L| Leevn]],
 
;Algelyk, olgelyk, oolgelyk, ooglik, olgelik, eglyk, ollik, oglyk
:1.Toch. "Je goat algeliek mee". "'t Is egliek gin avanse: het brengt toch niets op"
:2.Om 't even
::Algelyk: [[Blanknberge]]
::Eglyk: [[Yper]]
::Oglik: [[Kookloare]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Ooglik: [[Wervik]]
::Olgelik, olglik (om 't even): [[Kortryk]]
::Olgelyk: [[Brugge]]
::Ollik: [[Kortryk]]
::Oolgelyk: [[Roeseloare]]
::Ogliek: [[Kortemark]], [[Poperienge]]
 
;Allabadinne
:Arm in arm (allabadinne goan)
::Allabadinne: [[Wervik]]
 
;Allee, pallier
:1. Overloop van e trap
:2. Aanloop/uitloop trap, traphal
::1. Allee (overloop): [[Blanknberge]], [[Roeseloare]]
::1. Pallier (overlôop): [[Kortryk]]
::1: Overlôop: [[Kortryk]]
::2. Allee (traphal): [[Kortryk]]
 
;[[Alloam]], allaam
:Werktuig, gereedschap
::Alloam: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Allaam: [[Nieuwpôort]]
 
;Alsan
:zie [[#O|Olsan]]
 
;Altemets, oltemets, ooltemets, otemets
:Toevallig, by toeval, soms (Ei je oltemets myne bril nie gezien ?)
::Altemets: [[Blanknberge]]
::Oltemets: [[Kortemark]], [[Kortryk]], [[Langemark]], [[Môoslee]]
::Ooltemets: [[Roeseloare]]
::Otemets: [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Altope, oltôpe, ooltôpe, oltegoare
:Allemaal tesamen, alles samen, alles ineens, in totaal
::Ollemoale tesoamen (van al te hope), zie ôok [[#T|Tope, tôpe]]
::Altôpe: [[Kortryk]]
::Oltôpe: [[Brugge]], [[Kortryk]]
::Oltope: [[Wervik]], [[Yper]]
::Ooltôpe: [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::Oltegoare: [[Kortemark]], [[Kortryk]]
 
;Altroatie, antroatie, ontroatie
:Consternoatie, ontsteltenis, ontroering ('k Kostn nie me klappn van altroasje)
::Altroasje: [[Blanknberge]]
::Oentroasje: [[Ostende]]
 
;Amballeern
:Inpakkn, verpakkn (Van 't Fransche "emballer")
::Amballeern: [[Blanknberge]]
 
;Ambetant
:Verveelnd
::Ambetant: [[Brugge]]
 
;Ambrasseern
:Omhelzn (Van 't Fransche "embrasser")
::Ambrasseern: [[Blanknberge]]
 
;Ames
:Soort kapmes (van handmes?), hakmes
::Ames: [[Môoslee]], [[Yper]]
 
;Ammeloaken
:Toafelklêed
::Ammeloaken: [[Kortryk]]
 
;Anhouder
:Lief
;Anhoudn
:Vrimd goan
::Anhouder, anhoudn: [[Blanknberge]], [[Roeseloare]]
 
;Andoenienge
:1. Emotie, angesloagen, van AN aangedaan ''Je kosttige nie mêe klappn van d'andoenienge''
:2. Ziekte, dikkers ertinfarct ''sedert zyn andoenienge est'n dezelfdn nie mêe''
::1. Andoenienge (emotie): [[Kortryk]]
::2. Andoenienge (ziekte): [[Kortryk]]
 
;[[Andjoen]]
:Ui, ajuin
::Andjoen: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Azuun: [[Brugge]], [[Oelem]]
 
;Andoave (handhoave)
:AN handvat (vgl. Duuts: Handhabe)
::Andoave: [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Anfel, anfulle, pôotje, en pôte
:Êentige (AN: handvol), en pôotje
::Anfel: [[Yper]]
::Anfulle: [[Môoslee]]
::Pôotje: [[Kortryk]]
::En Pôte: [[Kortryk]]
 
;Angesiengeld
:Ipgedirkt, belachelik geklid
::Angesiengeld: [[Blanknberge]]
 
;Anjoagn (wederkerend), ipjoagn, upjoagn
:Zich haasten
::Anjoagn: [[Yper]]
::Ipjoagn: [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
::Upjoagn: [[Lichtervelde]], [[Môoslee]]
 
;Ankern, (h)ankern
:Hunkeren, hevig naar iets verlangen, watertanden
:Styf noar etwa verlangn, verwoatern. Gif da kiend e spekke, 't zit 't ankern, nen ankeroare of enkereire
:Verwant mè AN: hunkeren, Engels: to hanker (for/after)
::Ankern: [[Kortryk]], [[Lichtervelde]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;An 'n ols, an d'n ols
:Kapot (''entwodde an 'n ols elpen = entwodde no de wup elpen''), naar de knoppen, naar de vaantjes, om zeep (ols = AN hals)
::An 'n ols: [[Môoslee]]
::An d'n ols: [[Lichtervelde]]
::Andnoalsbrienger : kapotmaker: [[Ostende]]
 
;Anschartn, aftrapn, anzettn, antertn, zilzettn
:Onmiddelijk vertrekken, zich uit de voeten maken
:Iphoepelen, ofbollen, "skart et moar an"
::Anschartn: [[Lichtervelde]], [[Yper]]
::Anskartn: [[Kortryk]]
::Antertn: [[Kortryk]], [[Ostende]]
::Anzettn: [[Môoslee]], [[Poperienge]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Anterneern, antreneern
:Trainen
::Anterneern: [[Yper]]
::Antreneern: [[Blanknberge]], [[Kortryk]]
 
;Antydn, antyn
:Ip of vô tyd, niet te loate (vgl: Iengels ''on time'')
::Antydn: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Antoud, ontoud, memoorje, memorie
:Geheugen
::Antoud: [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::Ontoud: [[Kortryk]], [[Yper]]
::Memorie: [[Kortryk]], [[Yper]]
;Apeupri, appepri
:Ongeveer (Van 't Fransche: à peu près), by benoaderienge, min of meer
::Apeupri: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Yper]]
::Appepri: [[Brugge]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Poperienge]]
::Appuprè: [[Ostende]]
 
;Apostels
:Gladiolen
::Apostels: [[Kortryk]], [[Wervik]]
 
;Appe, byle
:Soort bijl (happe), hakbijl
::Appe: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Yper]]
::Byle: [[Kortemark]]
::Bille: [[Kortryk]]
 
;Arlôozje, Orlôoizje, Orlôoize, orloozje, orlozzje, mo(e)nter
:Horloge, uurwerk - kik ôok ne kje noar [[#R|Roape]]
::Arlôozje [[Yzegem]], [[Môoslee]]
::Orlôoizje: [[Kortryk]]
::Orlôoize: [[Kortryk]]
::Orloozje: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::Orlozzje, monter: [[Poperienge]], [[Wervik]]
::Moenter: [[Yper]]
 
;Astrabansje, asterbansie, estrabangsje, strabansje, rommultienge
:Franse uitdrukking "extra ambiance"
:Ruzie, oproer, rumoer, ophef, wanorde
::Astrabansje: [[Blanknberge]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]]
::Asterbansie: [[Kortryk]], [[Lauwe]], [[Wakkn]]
::Estrabangsje: [[Blanknberge]]
::Strabansje: [[Kortemark]]
::Rommultienge: [[Kortemark]]
 
;Avance
:Zin, nut, baat, boat (in context:'' 't Es ol gin avance'', het heeft allemaal geen zin). Van 't Fransche "avance".
::Avance: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Poperienge]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Avizig
:Slim (Van 't Fransche avis)
::Avizig: [[Kortryk]]?
 
;[[Azyl]]
:Azyn
::Azyl: [[Kortryk]], [[Yper]]
 
{{AZ Lyste}}
 
==B==
;Baai
:---> Kykt noa Boai
 
;Babbe
:gezwel, kwab aan de wang
:AN Bof (ziekte woavan da je koakn dikke kommn)
::Babbe: [[Yper]], [[Kortemark]], [[Poperienge]]
 
;[[Babelutte]]
:Soort Karamel, snoep
::Babbelute: [[Blanknberge]], [[Diksmude]], [[Kortryk]], [[Yper]]
::Babbelutte: [[Môoslee]]
 
;Bachtn
:achter, achteraan, toilet, WC
:1. Achter iets (ploatse, gêen tid), vb [[Bachtn de Kupe]]
:2. <i>'k Goa na bachtn</i> = noa 't vertrek (WC) goan
::1. Bachtn (achter): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::2. Bachtn (WC): [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Wervik]]
 
;Bakkn
:1. Olle betêkenissn van AN bak/bakken
:2. Toafelvoetbol speeln
::1. Bakkn: [[Yper]]
::2. [[Bakkn]] (toafelvoetbol): [[Brugge]], [[Yper]]
 
;Bakndoe, jakndoe, benink
:Maar ik toch niet (Engels: but I don't) "Ge zyt te dikke. Bakndoe."
::Bakndoe: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::Jakndoe: [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::Benink: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Yper]]
 
;Bakdoe, bakkedoe
:Jawel, ik doe het wel (Engels: but I do) "Da keundje nit. Bakdoe, 'keune da wel."
::Bakdoe: [[Kortryk]]
::Bakkedoe: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
 
;[[Ballesjiere]], renne, rennekookre, toekter, toektre, toeter, rietse, jutekoekre, rudekokke, kaletoekter, ...
:Schommel. Van het Fransche ''balançoire''
::Ballesjiere: [[Wervik]] (sjiere letterlik uutspreekn) Van het Fransche ''balançoire''
::Ballesoire: [[Yper]]
::Ballesôre: [[Langemark]], [[Yper]]
::Jutekakote: [[Lo|Lô]]
::Jutekoekre: [[Kookloare]]
::Jutekako: [[Nieuwpôort]]
::Jutekakoker: [[Diksmude]], [[Koksyde]], [[Veurne|Veurn]]
::Kaletoekter: [[Oelem]]
::Rendel: [[Zunnebeke]]
::Rendre: [[Wevelgem]]
::Renne: [[Yzegem]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::Rennekookre: [[Roeseloare]], [[Kortemark]]
::Rietse: [[Waregem]]
::Rudekokke: [[Poperinge]]
::Toekter: [[Blanknberge]]
::Toektre: [[Beirnem]]
::Toeter: [[Brugge]]
 
;Barberine, barberite
:Muskuseend (man=mascheloare, vrouw=doandinne)
::Barberine: [[Yper]]
::Barberite: [[Kortryk]], [[Môoslee]]
 
;Barcadère, barcadaine
:Loskoaie, AN: aanlegsteiger (van 't Fransche: débarcadère)
::Barcadère: [[Blanknberge]]
::Barcadaine: [[Ostende]]
 
;Barriere, barêele
:Spooroverweg met slagbomen
:Pôorte van ne wêi (weide) (gin Fransche uutsproake - uutgesprookn met iere ip 't ende)
:Ofsluutinge van nen yzerweug
::Barriere: [[Kortryk]], [[Lauwe]], [[Yper]]
::Barêele: [[Kortemark]]
 
;Barze, barzje (barge)
:1. Binnvoartschip
:2. Gildig vrouwmens
::Barge (schip): [[Blanknberge]], [[Ostende]]
::Barge (vrouwe): [[Blanknberge]], [[Ostende]]
::Barze (vrouwmensch): [[Legem]]
 
;Barvoets, barrevoets, berrevoets, barvoete
:Blootvoets
:Op blôte voetn, (zie '''t Iengelske bare'' = blôot)
::Barvoets: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::Berrevoets: [[Poperienge]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Barvoete: [[Kortemark]]
 
;Basche, basse, bastiere
:Zeil, dekzeil, zeildoek
::Basche: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Basse: [[Kortemark]]
::Bastiere: [[Yper]] (nie vele gebruukt)
 
;Baskule, basschuul
:Weegschaal, weegtoestel, weegbrug
::Baskule: [[Yper]] (oek de noame van e kruuspunt in Yper)
::Baskulle: [[Kortryk]]
::Baskuul: [[Môoslee]]
::Baschuul: [[Kortemark]]
 
;Bassn
:Blaffen, luid hoesten
:1. Blaffn
:2. Ard oesten (figuurlik)
::1. Bassn (blaffn): [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::2. Bassn (oesten): [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::3. Basten (blaffen) : [[Brugge]]
 
;Bassatse, bazatse, bazasse
:(Rug)tas om te goan werkn, pak en zak, knapzak. Van 't Fransche "besace" (knapzak)
::Bassatse: [[Kortryk]], [[Wervik]]
::Bazatse: [[Langemark]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Bazasse: [[Oelem]]
 
;[[Bassing]], bassieng
:Kuip, waskuip, teil, bekken (in plastiek, voun woatre of [[#L|lôge]] in te doen)
::Bassing: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]], [[Yzegem]]
 
;Batje
:Koopje (''batjes'' ook solden)
::Batje: [[Brugge]], [[Oyenkerke]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Batoet, battendoet, betoet
:Jawel (Engels: Yes it does) ("Da goa ni. Batoet, da goat.)
::Batoet: [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::Battendoet: [[Brugge]]
::Betoet: [[Yper]] (vele in combinoasche me ''mo'')
 
;Battaklang
:Santenboetiek, santenkraam, hebben en houden
:Rommel, ebben en ouden, ôok <i>[[#S|santeboetiek]]</i>, Van 't Fransche "bataclan"
::Battaklang: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]], [[Kortemark]]
 
;Battavieren
:Lawoai moaken, uitbundig feesten
::Battavieren: [[Oyenkerke]], [[Roeseloare]]
::Bazzeviern: [[Môoslee]]
 
;Battern (bat'ren)
:Vechten, ruziën, slaan, - Van 't Fransche "se battre"
::Battern: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Oarelbeke]], [[Ostende]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Batsn
:Vryen, sex en
::Batsn: [[Kortryk]]
 
;Bavette, kwiellap, kwiellebabbe
:Slabbetje, morsdoekje
:Spillement voen oender je kinne voen aj swanselt (AN Slabbetje)
::Bavette: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Zêverlap: [[Kortryk]], [[Môoslee]]
::Kwiellap: [[Kortemark]], [[Yper]]
::Kwiellebabbe: [[Brugge]], [[Kortemark]]
 
;[[Bazerong]], boesjerong
:Visscherskiel
::Bazerong: [[Blanknberge]]
::Boesjerong: [[Ostende]]
 
;Beddezêker, beddezêekre, peirdeblomme, pisseblomme, beddepisser
:Paardenbloem
::Beddepisser: [[Langemark]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::Beddepissr: [Kortryk]
::Beddezêekre: [[Roeseloare]], [[Kortemark]]
::Beddezêker: [[Yper]]
::Pissebedde: [[Wervik]] (vgl. Frans ''pissenlit'')
::Pisseblomme: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Brugge]]
 
;Bedebbeln
:1.AN Verwennen
:2.AN Langs alle kanten vastpakken
::1.Bedebbeln (verwennen): [[Yper]]
::2.Bedebbeln (vastpakken): [[Poperienge]], [[Yper]]
 
;Bedekt, gesloten
:Bedekken lik AN bedekken
:Bedekt doene = geheimzinnig doene "j'es bedekt over zyn wirk"
:Gesloten zyn is refuseren entwadde mee te dêlen
::Bedekt (geheimzinnig): [[Kortryk]]
::Gesloten (geheim): [[Kortryk]]
 
;Bedeinsn --> kyk noa [[#B|Beisn]]
:Ondertussen
::Bedeinsn: [[Poperienge]]
 
;Bedervn
:Verwennen (en is bedorvn, 't is e bedorvn stroent, bedorvn stienkre)
::Bedervn, bedorvn: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Bedrichtn
:Bewerken/exploiteren van landbouwgrond
::Bedrichtn: [[Kortryk]]
 
;Bêesterieë, bêesterie
:Ongedierte, insecten --> kyk noa [[#F|Fernient]]
::Bêesterieë: [[Roeseloare]]
::Bêesterie: [[Kortrijk]],
 
;Bêetn, bête
:Bêetn: et ankommen (bie 't vollen van de duven, 't toekommn van nen invité)
:1. Bête: biet
:2. Bête: de planke woarip de duve landt bie 't were kêren noa eur kot
:3. Lêek mische of wuuf
::Bêetn (ankommn): [[Kortryk]]
::1. Bête (biet): [[Kortryk]]
::2. Bête (duve): [[Kortryk]]
::3. Bête (wuuf): [[Yper]]
 
;Begoarn, geboarn
:Begoarn: metathesis van geboarn (verplatsienge van klankn in e woord)
:Doen alsof, gebaren
::Begoarn: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Langemark]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Geboarn: [[Kortryk]]
 
;[[Beier]], beze, beize, beire
:Bes (broambeier: braambes)
::Beier: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Poperienge]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Beze: [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
::Beize: [[Lauwe]]
 
;Beisn, binst, beisndien
:Tijdens, terwijl
::Beisn: [[Yper]]
::Beisndien: [[Yper]]
::Binst: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
 
;Bekeppn, keppe, keppedoen
:Vertroetelen, verwennen
::Bekeppn: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]]
::Keppe: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Keppedoen: [[Kortemark]]
 
;Bekukkeln
:AN Verwennen
::Bekukkeln: [[Yper]]
 
;Bêle
:1. Krukasse van ne moteur of en massine
:2. 't Es an bêle: et vôortidig afspriengen/vastlôpen van en akkôord, verlovienge of nen trouw. Vb 't Kartel tussn CD&V en NVA wos en bêle.
::Bjeile: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
 
;Belettn
:Opmerken
::Belettn: [[Kortryk]], [[Poperienge]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Bemokkeld, bemocheld
:Beduimeld, bevuild, bevlekt
::Bemokkeld: [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::Bemocheld: [[Kookloare]]
 
;Bendig
:Spaarzaam, zuinig
:Spoarzoam, ip 't gierige of (''bendig en profytig zyn'')
::Bendig: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Benne
:Grôte mande
::Benne: [[Blanknberge]]
::Benne (zeldzoam gebruk): [[Kortryk]]
 
;Berechtn (AN)
:Latste sacramentn toedienn
::Berechtn: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Berling
:Koolmynkarreke
::Berling: [[Kortryk]]
 
;[[Bertelôot]], barzjelote, berzjelote
:Sôorte vis, AN: zee-engel
::Bertelôot: [[Blanknberge]], [[Heist]]
::Barzjelote, berzjelote: [[Ostende]]
 
;Beschienk, beschienkienge
:AN drink, receptie
::Beschienk: [[Yper]], [[Poperienge]]
::Beschienkienge: [[Kortemark]]
 
;Beslagmoakn, spelmoaken, blagoaimoaken (Beslagmoaker, spelmoaker, blagoaimoaker, blagoai, blageur)
:Stoer doen, opscheppen, bluffen, snoeven, ol den oandacht ipeisen
::Beslagmoakn (beslagmoaker): [[Blanknberge]], [[Môoslee]]
::Spelmoaken (spelmoaker): [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Wervik]]
::Blagoaimoaken: [[Môoslee]]
::Blagoaimoaker: [[Wervik]]
::Blagoaimoakre: [[Roeseloare]]
::Blagoai: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Wervik]]
::Blageur: [[Kortemark]]
 
;Bestid
:'t Is wel bestid, z'n verdiende loon
::Bestid: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;[[Betikketakt]], getikketakt
:Betikketakt zyn om (...): op vinkeslag liggen om iets te doene, bykans onweerstoanboare dwang om iets te doene
::Betikketakt: [[Poperienge]], [[Yper]]
::Getikketakt: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Kookloare]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Wervik]]
 
;Betroapn, betrappn
:Besmetten
::Betroapn: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]]
::Betrappn: [[Blanknberge]]
 
;Betroaplik, betrappelik, roaplik
:Besmettelijk
::Betroaplik: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]]
::Betrappelik: [[Blanknberge]]
::Roaplik: [[Kortemark]]
 
;Bette
:Franke vrouwe
::Bette: [[Roeseloare]]
 
;Beureln, burrelen, burreln
:: Roepen, schreeuwen, tieren, brullen (vermoedelik metathesis van brullen), loeien
:: (lelik) lawoai moaken omda je ofziet of nie akkoard zit, lik van en koe die beurelt van mezerie
:: Beureln (brullen): [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
:: Burrelen (brullen): [[Blanknberge]]
:: Beureln (koe): [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
:: Burreln: [[Kortemark]]
 
;Beuze
:--> kikt noa Buzze
 
;Beuzegevn
:Iets snel doen (bv. snel rijden) --> kikt noa Buzze
 
;Bezigoudinge
:Tijdverdrijf
::Bezigoudinge: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
 
;Biberong
:Zuugflossche
 
;Biechtewoa, biechtewoareid
:Echt waar
::Biechtewoa: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::Biechtewoareid: [[Yper]]
 
;Bieze, bizze
:Bui, 'n rinnevloage
::Bieze: [[Môoslee]]
::Bizze: [[Kortryk]]
 
;Bikans, bykans, bikan, bina
:Bijna
::Bikans: [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
::Bykans: [[Kuurne]]
::Bikan: [[Blanknberge]], [[Langemark]], [[Môoslee]], [[Yper]]
::Bina: [[Brugge]]
 
;Biende
:Hagewinde (wiet die stief zêre groeit me witte bloemn in de vorme van e kelke)
::Biende: [[Yper]]
 
;Biersleutre, biersloter
:Kroontjeswipper
::Biersleutre: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::Biersloter: [[Blanknberge]], [[Yper]]
 
;Bilk
:Weide, weiland
::Bilk: [[Blanknberge]], [[Brugge]]
 
;Bille
:1. AN-betêkenisse
:2. Stiksje van e sinappel (of fruut van dezeste familie)
::1&2: Bille: [[Yper]]
 
;Bing
:1. Vint, keirel
:2. Lief (mannelijk)
:3. Tussenwerpsel, bijvoorbeeld in de uitroep ''Ja, bing!''
:4. Bad, wastobbe
::1. Bing (vint): [[Roeseloare]]
::2. Bing (lief): [[Poperienge]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::3. Bing (tussenwerpsel): [[Poperienge]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::4. Bing (bad): [[Blanknberge]], [[Kortryk]]
 
;Binst--> kyk noa [[#B|Beisn]]
 
;Bissenwyne--> kyk noa [[#B|Beisn]]
:Ondertussen
::Bissenwyne: [[Poperienge]]
 
;Bitje, bikke, lytje
:Beetje
::Bitje: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Lauwe]], [[Môoslee]], [[Yper]]
::Bikke: [[Kortryk]]
::Lytje: [[Stêenvôorde]] (uut gedicht van [[Jean-Noel Ternynck]] oald)
 
;[[Blaffeteure]]
:Veisterluuk --> Kikt noa [[#P|plaffeture]]
 
;Blamot
:Etwien ferme up zyn mule sloan (ollêne in de vaste construuksje ''etwien blamot sloan'')
::Blamot: [[Yper]]
 
;Blauwn
:Smokkeln, illegoale verkôop en activiteiten. Was vroegre ne sport voer ol die nie te verre van de schreve weunde. (--> Karel de Blauwer van [[Oarienge]])
:Bv. "Ie smôorde allene moar geblauwdn toebak". Kyk ôok ne kêe noar [[#K| Kommizn]]
::Blauwn: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]], [[Yzegem]]
 
;Bleitn, schrêmen, schrêeuwn
:Schrêmen, AN wenen
::Bleitn: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Schrêmen: [[Blanknberge]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Kortryk]]
::Schrêeuwn: [[Yper]]
 
;Bleitekoese, bletkoese
:Etwien die vele bleit
::Bleitekoese: [[Blanknberge]], [[Yper]]
::Bleitekoesse: [[Kortryk]]
::Bletkoese: [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
 
;Blèkken
:1. Lêlik kyken omda je kwoad zyt ip iemand (mokken)
:2. Zôdoanig blienken dat 't zêer doe an jen ôgen, AN schitteren
:3. Zeer hard schijnen (van de zon): de zunne blèkt
::1. Blèkken (lêlik kyken): [[Kortryk]]
::2. Blèkken (blienken): [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Wervik]]
::3. Blèkken (zunne): [[Blanknberge]],
::3. Blekkn (zunne) : [[Kortryk]]
 
;Blekkerstifte
:AN Fluostift, markeerstift
::Blekkerstifte: [[Yper]]
::Blekkersift: [[kortryk]]
 
;Blinken, blienken
:1. AN blinken
:2. Op een niet-noagekoomn ofspraak stoan wachten "Ze stond doa te blinken"
::2. Blinken:
::2. Blienken: [[Blanknberge]],
::2. Blinkn : [[Kortryk]]
 
;Blinne, bleine, boelinne, bloeblinne, bloenepe
:Bloare, bloedbloare (veel mensn verwarrn de geweune bleine me en bloebinne)
::Blinne, bloeblinne: [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
::Blêne, bloeblêne: [[Kortryk]]
::Bleine: [[Blanknberge]], [[Lauwe]], [[Môoslee]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Boelinne: [[Kookloare]]
::Bloenepe: [[Poperienge]], [[Yper]]
 
;Bloaze
:Stoefer, geste
::Bloaze: [[Roeseloare]]
 
;[[Bloedvienke]], bloevienke
:E sôorte vienke met e rôodn boog (''Pyrrhula pyrrhula'', AN ''Goudvink'')
::Bloevienke: [[Yper]]
 
;[[Bloelienk]]
:Bloedworst
::Bloelienk: [[Blanknberge]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Bloelink: [[Kortryk]]
 
;Bloemeirde
:Potgrond, potaarde
::Bloemeirde: [[Yper]]
 
;Blokjoarn
:Joarn woarin da je uutzet, dikker (en grôter) komt
::Blokjoarn: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Kortrijk]], [[Roeseloare]]
 
;Blokzwyn
:Etwien die vele blokt
::Blokzwyn: [[Blanknberge]], [[Roeseloare]]
::blokzwin: [[Kortryk]]
 
;Blutsekakkre, blutsekakker
:Veugeljounk die nog gin pluumn et
::Blutsekakker: [[Yper]]
::Blutsekakkre: [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
 
;[[Boai]]
:1. Trui
:2. Latste rounde binst een koartspel
::1. Boai (trui): [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Poperienge]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::2. Boai (Koartn):
 
;Boeffer
:1. Beroepsmilitair
:2. Entwiene die vele en/of rap eet. Vermoedelyk >Frans: bouffer
::1. Boeffer (militair): [[Kortryk]]
::2. Boeffer (Veeleter): [[Kortryk]]
 
;Boefn
:Vele eten. Vermoedelyk >Frans: bouffer
::Boefn: [[Roeseloare]]
 
;Boeie
:1 Opgebloazen band (reddingsboeie)
:2 Kot (''In den of e 'k ik nen boeie staan vor al myn alloam.'')
::1. Boeie (reddingsboei): AN
::2. Boeie (kot): [[Blanknberge]], [[Brugge]]
 
;Boeksje
:Sôorte tartje me crême tusschn twêe arte koeksjes, vaboovn ligt er gesmookn suker up (AN: Tompoes)
::Boeksje: [[Moaln]], [[Yper]]
 
;Boendje (bondje), bussel(tje), bussel(ke)
:Bundeltje ('' 'n boendje karootn'')
::Boendje: [[Blanknberge]], [[Môoslee]]
::Bussel(tje): [[Yper]]
::Bussel(ke): [[Kortryk]]
 
;Boffn
:1. Stoefn. <i>Dien blagoai boft were over z'n zelven</i>
:2. Positief uitlaten over (E bofte nog e bitje mi men otto, wi!)
:3. Chance ein. AN Boffen <i>Ei je were gewonn? Ge boft gie toch oessan hè<i>
:4. Nie content zyn. <i>Ja amai je bofte wei dat je gie nie ofgekommn zit, oud joe moa gereed! (voe up joen dunder te krign)</i>
::1. Boffn (stoefn): [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Poperienge]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::2. Boffn (positief uitlaten): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Poperienge]], [[Yper]]
::3. Boffn (AN boffen): [[Kortryk]], [[Wervik]]
::4. Boffn (nie content zyn): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Wervik]]
 
;Bokken
:1. Kloppen "bokt ne kê ip de deure, meur"
:2. Werekatsen "den bol bokte ne kêe of drie", "j'eit ip zyn ôofd bleuven bokken"
:3. Uutouden: "je koste et niemêe bokn"
::1. Bokken (kloppen): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::2. Bokken (katsen): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::3. Bokken (uutouden): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Bokker
:Auto
::Bokker: [[Roeseloare]]
 
;Boksotto
:Ottootje met dikke barchocs van up de kerremesse, voun teegn makoar te boksn (AN: botsauto)
::Boksotto: [[Yper]]
 
;Boksn
:Teegn etwot loopn, ryen,... (AN: botsen)
::Boksn: [[Yper]]
 
;Bollekette
:Grote knikker, marbel
::Bollekette: [[Blanknberge]], [[Brugge]]
::Bollekète: [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::Bolleket: [[Kortrijk]]
 
;Bolloarde, bollôorde, buloorde
:Versuft, verdoofd, balorig, 'k komme bollôorde van 't leevn
::Bolloarde: [[Poperienge]], [[Yper]]
::Bollôorde: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::Buloorde : [[Kookloare]]
 
;[[Bolloard]]
:1. AN Knotwilg
:2. AN Bolder, meerpaal: bolvormige stoake vor e schip an vaste te moakn
::Bolloard (knotwilg): [[Poperienge]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Bolloard (bolder): [[Blanknberge]]
 
;Boog, bolg, bowg
:Buuk, pense (AN balg = buik, pens)
:<i>'k Ei myn boog vul gegeetn</i> 'k Ei gegeetn tot da'k nie mee koste
:<i>'k Ei myn boog vul zottigeid gehed</i> 'k Ei d'r van langs gekreegn
::Boog: [[Lauwe]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Bolg: [[Kortryk]]
::Bowg: [[Kookloare]]
::Buuk: [[Ichtegem]], [[Môoslee]]
 
;Boogvulder, boogvuldre, bolgvuldre, bowgvuldre
:1.Kaffiekoeke, après-midi, broodpudding (Kikt ôok noa <i>Buukvuldre</i>)
:2.Nen veelvroat of en twie die vele it of die stif vele kan eetn. Kan ôok wiln zegn dat entwie is die oltid komt eetn, moar die joe nôoit were vraagt.
::1. Boogvulder (Koeke): [[Wervik]]
::1. Boogvulder (broodpudding): [[Kortryk]]
::2. Boogvulder (Veelvroat): [[Wervik]], [[Yzegem]]
::2. Boogvuldre (veelvroat): [[Roeseloare]]
::2. Bolgvuldre (Veelvroat): [[Kortryk]]
 
;Bôos
:Sluw, slim, lêep
::Bôos: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
 
;Bootje, bode
:Facteur, postbode
::Bode: [[Yper]]
::Bootje: [[Kortryk]]
 
;Bordeure
:Stoeprand
::Bordeure: [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Borduure: [[Kortryk]]
 
;Botn, botjes
:Laarzen
::Botn: [[Ardôoie]]
 
;Bôte, boite
:1. Boot (AN)
:2. Vitessebak
:3. Brievenbus
:4. Disco, danscafé, woa dat de leute is (Fr boite)
:5. Bedryf
::2. Bôte (vitessebak): [[Kortryk]], [[Yper]]
::2. bwoote : [[kortryk]]
::3. Bôte (brievenbus): [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
::3. Boite: bwatte (brievenbus): [[Blanknberge]]
::4. Bôte (disco): [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
::5. Bôte (bedryf): [[Kortryk]]
 
;[[Bottel]], flasse, flassche, flaske, flossche, flosjke
:Bottel: Fles (cfr. het Engelse ''bottle'', door Oostendse vissers meegebracht uit Engeland)
::Bottel: [[Ostende (stad)|Ostende]]
:Fles varianten van 't oude Vlamsche flesschen
::Flasse, flaske: [[Kortryk]], [[Lauwe]]
::Flassche; [[Blanknberge]], [[Kookloare]], [[Yper]]
::Flossche: [[Roeseloare]]
::Flosjke: [[Wervik]]
::Floske: [[Môoslee]], [[Slyps]], [[Yzegem]]
 
;Bougiern, boegêern
:Van je plekke goan, in gank schietn, verschuuvn,... (''Die kasse bougiert ier nie, wi!'')
::Bougiern: [[Yper]]
::boegêern: [[Roeseloare]]
;Bouvre
:Paardekar bestuurder
::Bouvre: [[Kortryk]]
 
;Brakke
:--> Kikt noa knechtebrakke
 
;Branzjelee, branzelee, brazzelee
:Armband, van 't Fransche bracelet
::Branzjelee: [[Blanknberge]], [[Roeseloare]]
::Brasselee: [[Kortryk]]
::Brazzelee: [[Wervik]]
::Braslee: [[Môoslee]], [[Poperienge]], [[Yper]]
 
;Brêen, breen, brêen
:1. Smeiren van en [[stute]]
:2. Brede van AN breed
::1. Brêen, gebrêed (smeiren): [[Kortryk]], [[Lauwe]], [[Slyps]]
::1. Breen, gebrid (smeiren): [[Wervik]]
::1. Brêen, gebrid (smeiren): [[Roeseloare]]
::1. Brêen, ebrid (smeiren): [[Yper]]
::2. Brêen (brede): [[Kortryk]]
 
;Brêfel
:Mond (plat), snoater
::Brêfel: [[Blanknberge]], [[Brugge]]
 
;Briekeljong
:Stêenofvol, mêestal van bakstênen (brieken) Van bricaillon
::Briekeljong: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Briel, brol
:Rommel, kikt ôok noa Bucht
::Briel: [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Brol: [[Blanknberge]], [[Kortryk]]
 
;Brieln, brielpot, brielkonte
:Morsen, knoeien, (brielpot: iemand da vele brielt, brielkonte: vromins da vele morst), kikt ôok bie <i>[[#M|Moosjn]]</i> Môschen, môsken, môsker en mè daj toch bezig zit, kiekt wok nekji bie sturtn, want da past doa eigulluk feitulluk wok wel bie
::Brieln: [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Brielpot: [[Kookloare]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]]
::Brielkonte: [[Kortryk]], [[Wervik]]
::Brielkoente: [[Slyps]]
 
;Brieslam
:Golfbreker - van 't Fransche brise-lames
::Brieslam: [[Blanknberge]], [[Knokke-Heist]]
 
;Brobbelen
:1. Zêvern, klappen zonder vel ip unen buuk
:2. Borrelen van woater, brobbelbad
::1. Brobbelen (zêvern): [[Kortryk]]
::2. Brobbeln (borrelen): [[Kortryk]]
::2. Broebeln: [[Môoslee]]
 
;Broekschyter
: bangerd
::Broekschyter: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Roeseloare]]
 
;Brol
:1. Rommel
:2. Moandstoundn
::1. Brol: [[Brugge]]
::2. Brol: [[Brugge]]
 
;Brôodmessinne
:AN: Broodmachine
:1. Betêkenisse sedert +- 2000: AN Broodbakmachine
:2. Betékenisse in twêedn'ilft vôrige êeuwe: êest een manuele brôodsnymachine, loater en electrische (allessnijder, keukensnijmachine) die ôok gebreukt werd voer andre diengn te snyen.
::2 Brômessinne (broodsnyder): [[Kortryk]]
 
;Brokkeloare
:Knoeier
::Brokkeloare: [[Roeseloare]]
 
;Brokkeverschêen
:Rats vanêen, uutêengevollen in brokken
::Brokkeverschêen: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::Brokkeverskêen: [[Kortryk]]
 
;[[Brombeier]], broambeier
:Braambes
::Brombeier: [[Blanknberge]]
::Broambeier: [[Yper]]
::Broambezee: [[Kortryk]]
 
;Bruuslinge, breuslienge
:Krumelienge van brôod en gebak
::Breuslienge: [[Kortryk]]
::Bruuslinge: [[Roeseloare]]
 
;Bucht
:1. Rommel, woardeloze spulln
:2. Regels (z'e neur bucht)
::1. Bucht (rommel): [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::2. Bucht (regels): [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Yper]]
 
;Buk
:1. Vintje van bêestn lik [[keun]]s en gêetn
:2. Vint, lief
::1. Buk (bêeste): [[Yper]] ,[[kortryk]]
::2. Buk (vint): [[Yper]]
 
;Bukepit
:AN Navel
::Bukepit: [[Yper]]
 
;Bukkn
:Kiekt wok nekji bie <i>[[#S|Stuukn]]</i>
:De liefde bedryvn (vulgair)
::Bukkn: [[Koanegem]], [[Kortryk]], [[Yper]]
 
;Bus
:1. lik AN (autobus)
:2. bos
::1. autobus [[Ardôoie]]
::2. bos: [[Ardôoie]]
 
;Busjekappn
:Nie noa schole goan (AN Spijbelen)
::Busjekappn: [[Blanknberge]], [[Brugge]]
 
;[[Busseboom]]
:Struke woa dan ze up Pomezundag taksjes van ofsnyen (AN buxus)
::Busseboom: [[Yper]]
 
;[[Butstekker]]
:AN: Aalscholver
::Butstekker: [[Vlamsche kust]]
 
;[[Butter]], beuter, beutre
:Boter
::Beuter: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Yper]], [[Veurne]]
::Butter: [[Ostende (stad)|Ostende]], [[Poperienge]] (ook [[Frans-Vlams]], is oorsprounkelik Vlams, dus nie geïmporteerd uut Iengeland)
::Beutre: [[Roeseloare]], [[Slyps]], [[Yzegem]]
 
;Buukvuldre, potieng, oazepattee
:Broodpudding, "pudding" gemaakt van oud brood.
::Buukvuldre [[Môoslee]]
::Potieng: [[Lauwe]], [[Oarelbeke]], [[Yper]]
::Oazepattee: [[Wervik]]
 
;Buukziek, lot, vôos
:Gezeid van pèèrn die vanbinn beginn slicht te kommn (AN beurs, voos)
::Buukziek: [[Brugge]]
::Lot: [[Kortrijk]], [[Môoslee]]
::Vôos: [[Kortrijk]]
 
;Buus, beus
:Lude of luwen knal
::Buus: [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Beus: [[Kortryk]], [[Wervik]]
 
;Buuschn, beuschn
:1. Volln
:2. Stuuvn, knalln. <i>'t Goa ier beuschn!</i>
:3. Sloan (up 'n toafel buuschn, oek figuurlik)
:4. Dundern (''Ja bing, 't kykt zwort, 't go verzeker buuschn!'')
::1, 2 & 3 Beuschn: [[Wervik]]
::1, 2 & 3 Beussen, beusken: [[Kortryk]]
::1, 2, 3 & 4 Buuschn: [[Roeseloare]], [[Yper]]
::1, 2 & 3 Buusn: [[Môoslee]]
 
;Buusbing
:Boemeloare
::Buusbing: [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
 
;Buzze, beuze
:1. Ne zak ôok wel 'n bazatse genoemd.
:2. "Gif mo buzze!" "gif moa sjette", "gif mo goaze" "Geef maar gas"
:3. AN beurs: "je speelt ip de buzze"
:4. Chance: "Ie è were buzze" = hij heeft weer geluk
:5. Chansard, gelukzak
:6. Zak aan een broek, hemd, draagtas,... (niet bazatse)
:7. E Pinte ut de buzze
::1. Buzze (bazatse, zak): [[Blankenberge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
::2. Buzze (sjette geven): [[Blankenberge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
::3. Buzze (beurs): [[Kortryk]]
::4. Buzze (chance): [[Kortryk]]
::5. Buzze (chansard): [[Kortryk]]
::6. Buzze (bierflosche): [[Langemark]]
::7. Beuze (zak): [[Veurne]], [[Yper]]
 
{{AZ Lyste}}
 
==C==
;Cajoutchou, catsjou
:Rubber (Frans: caoutchouc)
:Bv. Un cajoutchoutne [[#T| tsjoepelke]]
::Cajoutsou: [[Oelem]]
::Cajoutchou: [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Wervik]], [[Yper]], [[Yzegem]]
::Catsjou: [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
::Caoutchou: [[Blanknberge]]
::Kalletchou: [[Yper]], [[Zandvôorde]]
 
;Caba
:Boodschappentas (Van 't Fransche cabas)
::Caba: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Woomn]]
 
;Caduc
:Bouwvallig, versleten (Van 't Fransche caduc)
::Caduc: [[Blanknberge]], [[Kortryk]]
 
;Calote
:Stravven katholiek, ip het fanatieke of, soms ôok vo de CVP of CD&V an te duden
::Calote: [[Blanknberge]], [[kortryk]]
 
;Calping(sje)
:Zakboeksje (Van 't Fransche calepin)
::Calping: [[Blanknberge]], [[Roeseloare]]
 
;Capo
:Moteurkappe (Van 't Fransche ''capot'')
::Capo: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Capote
:1.Condoom (Fr.: capote (anglaise))
::Capote: [[Blanknberge]], [[Yper]]
:2.Mantel met kappe : [[Yzegem]]
 
;Center foar
:E footbollist die in 't middn vavôorn speelt (Iengels: centre forward)
::Center foar: [[Yper]]
 
;Chambrang
:AN Deuromlijsting, kozijn (Frans: chambranle)
::Chambrang: [[Roeseloare]], [[kortryk]]
 
;[[Chargebuuzze]], chapment, échappement
:Chargebuuze: Knalpot (van voertuug me ountploffiengsmoteur). Onbekenden ôorsproeng.
:Chapment: idem (Van 't Fransche ''Pot d'échappement'')
::Chargebuuzze, chapment, chapmang: [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
::Chargebeuze, échappement: [[Wervik]]
::Sargebeuze: [[Lauwe]]
::Chapment: [[Yper]]
 
;Chepape
:een ventiel, van 't Fransche Soupape --> [[#S|Soupape]]
 
;[[Chikong]]
::Witloof, witlof (Van 't Fransche ''chicon'', kik noa [[Chikong]] vô details van 't wordgebruk)
::Chikong: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Chikong, chikoeng: [[Kortryk]]
 
;Chkutteldoek, skeuteldoek, schutteldoek, scheuteldoek
:Schotelvod
::Chkutteldoek: [[Wervik]], [[Stoan]]
::Skeuteldoek: [[Kortryk]], [[Lauwe]]
::Schutteldoek: [[Blanknberge]], [[Yper]]
::Scheuteldoek: [[Brugge]]
 
;Chokkelavint
:Homosexueel
::Chokkelavint: [[Brugge]]
 
;Cimang
:Cement
::Cimang:
 
;Coentroarië, controarie ==> [[#K|Kontroarie]]
 
;Coboy
:1. Bêesteboer (koein) in de Verênigde Stoatn (=AN cowboy)
:2. Wildn chauffeur
::1&2. Coboy: [[Yper]], [[kortryk]]
 
;Coljee
:Halssnoer (Van 't Fransche "collier")
::Coljee: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
 
;Colle
:Lijm (Van 't Fransche "colle")
::Colle: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Yper]], [[Ichtegem]]
 
;Commere ==> [[#K|kommeern]]
:1. Kletskoese (Van 't Fransche: commère)
:2. Kookpot van apeupri ênen litr vô melk in te koken (meugliks uutgerust me en système da laweit makt oat de melk kokt)
::1. Commere (Kletskouse): [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Wervik]], [[Yper]]
::2. Commere (Kookpot): [[Kortryk]]
 
;Commissie(s), commisje
:1. Boodschap: "j'es commissies goan doen"
:2. Percent ip verkôop, winstdêelnoame
::1. Commissie (bôodschap): [[Kortryk]], [[Ôoigem]]
::1. Commisje (boodschap): [[Blanknberge]], [[Roeseloare]], [[Yper]],
::2. Commissie (percent): [[Kortryk]]
::2. Commisje (percent): [[Ichtegem]]
 
;Compassie, compasse, compasche, compasje
:Medelijden
::Compasche: [[Yper]]
::compasse: [[Kortryk]
::Compassie: [[Brugge]]
::Compasje: [[Blanknberge]], [[Roeseloare]]
 
;Complimentn
:Groetn (Goa je de complimentn doen? 't Goa nie mankiern)
::Complimentn: [[Blanknberge]]
::Complementn: [[Kortryk]]
 
;Content, contentement
:Content = AN content, tevreden (Van 't Fransche ""Content'')
:Contentement: tevredenheid
::Content, contentement: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Conten: [[kortryk]
 
;Contrefort
:Rechtipstoand dêel van den iele van ne schoe, versterkienge van den achterkant van de schoe
::Contrefort: [[Kortryk]]
 
;Cornet
:Kegelvormig koeksje vor e crème (e plat roend of rechthoekig koeksje is e ''galette'')
::Cornet: [[Blanknberge]]
 
;Corniesche, cornisse
:Dakgoot (eigenlijk bakgoot, goot is dus niet zichtbaar)
::Corniesche: [[Kortryk]], [[Toeroet]], [[Yper]]
::Cornisse: [[Blanknberge]], [[Môoslee]]
 
;Cornisjong
:Augurk (Van 't Fransche cornichon)
::Cornisjong: [[Blanknberge]]
::Cornishjong: [[kortryk]]
 
;Coschenetje
:Klêen bolletje voen achter te smytn by't petankn
::Coschenetje: [[Yper]]
 
;Couche, (Koosse)
:1. E loage materioal of stoffoasie (meestol verve) (Van 't Fransche couche)
:2. E sjieke voiture (Van 't Spoanse coche), meugeliks verbasterienge van koetse
::1. Couche (Loage): [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::1. Cousse (loage): [[Môoslee]]
::2. Couche (Voiture): [[Wervik]]
 
;Crayong
:Potlôod
::Crayong: [[Blanknberge]], [[Brugge]]
 
{{AZ Lyste}}
 
==D==
;Dabbn
:Eroaldelik mee de vôorpôotn klêne lichte duwkes geevn (''zie da kattejoenk zittn dabbn up de tettn van de kattinne'')
::Dabbn
 
;Dageure
:Loon, wedde
::Dageure: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Daglucht, dagluchtn
:TL lampe, en lampe die lucht gift lik da't overdag zoe zyn, AN: fluorescentiebuis
:Modern dialect - oorsproeng en gebruuk in andere provincies nie bekend
::Daglucht, dagluchtn: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Daglug [[Kortryk]]
 
;Dam
:Trottoir, plankier --> Kik noa [[#P|Plankier]]
::Dam [[Kortryk]]
 
;Dampkappe
:AN. Afzuigkap
::Dampkappe: [[Blanknberge]], [[Roeseloare]]
 
;Dè (fonetisch [dε]), tè
:Tussenwerpsel "es 't koud dè ?", "wuk skèlt er dè ?"
::Dè: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]]
::Tè: [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Dêel
:1. Stik, AN Deel, gedeelte
:2. Erfenisse (Meugliks van 't Iengelse deal): ''ne dêel doene''
:3. Beurte, vooral bie 't roenddêeln van de speelkoartn: ''wien ister an dêel?''
::1. Dêel (stik): [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Wervik]]
::2. Dêel (erfenisse): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::3. Dêel (koartn): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Deirlik
:Zwak (En is ziek: e ziet er moa deirlik uut)
::Deirlik: [[Poperienge]], [[Yper]]
 
;Dêrajeur
:Een soarte vitesse up een villo (van 't Frans dérailleur)
::Dêrajeur: [[Brugge]]
 
;Desschn, dessn, desschn
:1. Volln (''En et doar up ze mule edescht'')
:2. Me vulle geweld ip iets kloppn, vgl AN dorsen, pikdesser
::1. Desschn (volln): [[Yper]]
::1. Dessn (volln): [[Kortryk]]
::2. Dessn (kloppn): [[Kortryk]]
::2. Desschn (kloppn): [[Wervik]]
 
;Dessink, dessing, dessieng
:Tekening, motief (Van 't Fransche "dessin")
::Dessink, dessieng: [[Kortryk]], [[Lauwe]]
::Dessing: [[Blanknberge]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Deuredroaien
:1. Nie by z'n verstand zyn
:2. Geld verkwistn
::Deuredroaien: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]]
 
;Deureduwer
:Ne simplen vélo zonder pioeng of verzet, met rechtstreekse koppelienge zôda de pedoalen altid meedroaien oat de vélo beweegt. Vroeger courant, nu allêne nog ip acroboatevélos en êenwielers.
::Deureduwer: [[Kortryk]], [[Môoslee]] (of ôok geweune 'piong' by oes)
 
;Deuresjassen
:1. Toilet deurespoelen, deurejoagen, van 't Fransche chasser
:2. Ongecontroleerd (rap en veel) geld uutgeven, vgl deuredroaien
::1. Deuresjassen (WC): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::2. Deuresjassen (geld): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Deuresloan, deuredroain
:Nie mêe bie'j verstand zyn, tenn komn
::Deuredroain: [[Wervik]], [[Yper]]
::Deuresloan: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Lauwe]], [[Wervik]]
 
;Dibbe, dibbetje
:Kwezel, meisje of vrouwe mè kwezelmanieren
::Dibbe: [[Blanknberge]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
 
;Dievlienge
:Stiekem
::Dievlienge: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
 
;Die(r)zn
:Dierder kommn
::Diezn: [[Blanknberge]], [[Roeseloare]]
 
;Dikkers, dikkels, nilfantyd ('n elft van de tyd)
:AN Dikwijls
::Dikkers: [[Wervik]], [[Yper]]
::Dikkels: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
::Dikkens: [[Môoslee]]
::Nilfantyd: [[Môoslee]], [[Zunnebeke]],[[Kortryk]]
 
;Dilt, dil
:Tussenverdiepienge (mezzanine) in e schure of en open uus (vb "'t ôoi ligt ip den dilt")
::Dilt: [[Kortryk]]
::Dil: [[Wervik]]
::Dilte: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
 
;Dimstern
:Schemeren, dounker kommn
::Dimstern: [[Blanknberge]]
 
;Djassn
:AN drummen
::Djassn [[Kortryk]]
 
;Djok, dok, djuuk
:Duw, fermen duw (bina slag)
::Dok: [[Blanknberge]], [[Roeseloare]]
::Djok: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]]
::Djuuk: [[Yper]]
 
;Djokkn, dokkn, djuukn
:Stuukn, duwen, ne stuuk geven
::Djokkn, dokkn: [[Blanknberge]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::Djuukn: [[Yper]]
 
;Djole
:Broave vint (e goe djole van e vint)
::Djole: [[Blanknberge]]
 
;Djooren
:West-Vlamsche vorm van de noame Joris, Georges
::Djooren: [[Blanknberge]]
 
;Doavanswege
:Vanwege dat, AN betreffende, doarom
::Doavanswege: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Doendig, doenderik
:Levendig, bezig
::Doendig: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::Doenderik: [[Kortryk]], [[Wervik]]
::Doendigoard: [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
 
;Doenienge
:1. Grôot of (hoeve), erf of uus/villa met veel koterieën en ne grôten lochtieng
:2. Zyn doenienge: zyn maniere van doen en reageren (''J'es nie in zyn geweune doenienge'' (zijn sas))
::1. Doenienge (erf): [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::1. Doeninge (erf) : [[Kortryk]]
::2. Doenienge (maniere van doen): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Dommekoente, dommekonte
:Domme vrouwe
::Dommekoente: [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::Dommekonte: [[Kortryk]], [[Wervik]]
 
;Dôoddoen, ofleggen
:Uutdoene, ofleggn van en appareil (''Doet ekê 't lucht dôod.'')
::Dôoddoen: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Ofleggen: [[Kortryk]]
 
;Dooft
:Doof (''J'is dooft ip zyn êen ôre, z'is pottedooft'')
::Dooft: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Rubrouck]] ([[Frans-Vloandern]])
 
;Doom, dôom
:1. Woaterdamp en de condens ervan (vb. op ruutn)
:2. Dauw
::1. Doom (damp): [[Wervik]], [[Yper]]
::1. Dôom (damp): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::2. Doom (dauw): [[Yper]]
 
;Do(o)psuker, kiendjekak, kiendjeskak, kienetjeskak, sjeukkerbatèmes, kakmente
:Suikerboon
::Doopsuker: [[Brugge]], [[Môoslee]], [[Yper]]
::Doopsuukre, dopsuukre: [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::Dopsjeukker: (korte o en korte eu) [[Wervik]]
::Dôopsukkr: [[Kortryk]]
::Kiendjekak: [[Yper]]
::Kiendjeskak: [[Kortryk]]
::kienetjeskak: [[Brugge]]
::Kintjekak [[Kortryk]]
::Sjeukkerbatèmes: [[Wervik]] → van 't Fransche ''baptême'' (doopsel)
::Sukerbatèmes: [[Mêende]]
::Kakmente: [[Kortryk]]
 
;Doppn
:1. Onder vloeistof dompelen, soppen (stute in kaffie)
:2. Stempelen als werkloze (hêel Vloandern)
:3. Iemand betroapn, vangen, stekkn (J'es gedopt van de flikken)
::1. Doppn (Vloeistof): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::2. Doppn (stempelen): [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::3. Doppn (betroapn): [[Kortryk]]
 
;Doppe
:Doppe d'rip: direct ernoa
::Doppe: [[Kortryk]]
 
;Dorre
:Eierdooier
::Dorre: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Dowtjes, dootje, dodootje.
Vermoedelyk >Frans: "faire dodo."
:Sloapn (kiendertoale, mêestol ''dowtjes doen'')
::Dowtjes: [[Yper]]
::Dootje: [[Môoslee]]
::Dodootje: [[Blanknberge]], [[Kortryk]]
::Dodoke: [[Kortryk]]
 
;Drêeln
:Strelen
::Drêeln: [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
 
;Dreil (dril), dreilpandr (drilpandr)
:Dreil (dril) op zwier (of tocht) zyn
:Dreilpandr: iemand die stif vele van n'ênen noa den andren goat
:Nie verwant met 't AN dril: tucht en dril in 't leger (ABL)
::Dreil (dril): [[Kortryk]]
::Dreilpandr (drilpandr): [[Kortryk]]
 
;Dreitern
:Slenteren, loaten anslepen
::Dreitern: [[Kortryk]]
 
;Drendel
:Lange sliert
::Drendel: [[Blanknberge]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
 
;Drendeln
:Slenteren, ook rounddrendeln
::Drendeln: [[Blanknberge]], [[Ostende]]
::Dreitern: [[Kortrijk]]
 
;Dretsn
:Doelloos rondlopen. (Van 't êne no 't andere dretsn), ôok ronddretsn
::Dretsn: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Dreupel, druppel
:Een glas sterke drank, e bitje kortndrank voun in je kaffie te doen
::Dreupel: [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
::Druppel: [[Yper]]
 
;Drienkgeld, drinkgeld
:Zakgeld
::Drienkgeld: [[Brugge]]
::Drinkgeld: [[Ardôoie]]
 
;Droage
:Barenswee, mv droagn
::Droage: [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Droake
:1. Vlieger
:2. Boosaardige vrouw
::1. Droake (vlieger): [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]]
::2. Draoke (vrouwe): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]]
 
;Droef, droevoard, droeven
:1. Stout, stouterik, onhandelboar
:2. Gevoarlik (enkel droef zelf); entwa met n klêne kanse
::1. Droef, droevoard: [[Blanknberge]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::1. Droef, droeven: [[Kortryk]], [[Wervik]], [[Yper]]
::2. Droef (gevoarlik): [[Môoslee]], [[Yper]]
 
;Droenke
:1. Duizelig, vgl AN dronken
:2. Zat
::1. Droenke (duizelig): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::2. Droenke (zat): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Dukker, deuker
:1. Gemetsd brugske over nen dyk (te lande) vo te zorgn dat den boer ip z'n land kan roakn.
:2. an: duiker
::1. Deuker (brugge): [[Ardôoie]]
 
;Dul, dulle
:1. Kwoad, nie content, in zyn gat gebeetn
:2. Moedig, courageus, arte werker: '''t Es ne dulln''.
::1. Dul (kwoad): [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::2. Dul (courageus): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]]
 
;Dumeloat, dumelôot
:Dume
::Dumeloat: [[Môoslee]] (''dumeloat, lekkepoat, lange roape, korte knoape en klêen perluute da 't ol vertelt'')
::Dumelôot: [[Yper]] (''dumelôot, kattepôot, lange roape, korte knoape, klêen petietje, kietje, kietje, kietje'')
::Domzak: [[kortrijk]]
 
;Dunderbêeste
:AN trips (klêne, smolle, zworte bêestjes die uutkommn in de zomer)
::Dunderbêeste: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Duts
:Etwien die te bekloagn is
::Duts: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Dutsekop, totsekop
:Schedel, lik up e piroatevlagge
::Dutsekop: [[Blanknberge]], [[Yper]]; [[Kortryk]]
::Totsekop: [[Roeseloare]], [[Wervik]]
 
;Duukn, wegduukn, verduken, (ver/weg)deukn
:Verstoppn, verbergen
::Duukn: [[Blanknberge]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Deukn: [[Kortryk]], [[Wervik]]
 
;Duvel
:1. Soorte werktuug voun d'eirde oopn te trekkn met 'n and (de messns zyn in de vorme va 'n steirt va 'n duvel).
:2. Outspie vô outverbindiengen te moaken
::1. Duvel (werktuug): [[Yper]]
::2. Duvel (outspie): [[Kortryk]]
 
;Dwareern
:Roundgoan (De ploage dwareert, olleman in 't geburte is ziek)
::Dwareern: [[Poperienge]]
 
;Dyk, dik
:Olle AN dijk betêkenissen
:Gracht (''E kud eetn lyk e dykedelver'', ''J'eit in 'n dik gereen'')
::Dyk: [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Dik: [[Kortryk]], [[Wervik]]
 
;Dykedelvere, dykedelver
:Etwien da vele kut eetn
::Dykedelver: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Yper]]
::Dykedelvere: [[Brugge]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
 
{{AZ Lyste}}
 
==E==
;Ebbelik, ebbelikkn
:Verzekers ofkomstig van 't AN hebbelijk, de twêede e es dikkers ipgeten (ebb'lik)
:1. Ebbelik - bywoord styf (straf), bv. ''Ie was ebbellik content me zynen cadeau''
:2. Ebbelikkn - zelfstandig noamwoord: ne specioalen, bv. <i>'t es nen ebbelikkn</i>
::1. Ebbelik (styf): [[Kortryk]], [[Wevelgem]]
::2. Ebbelikkn (specioalen): [[Kortryk]]
 
;Een(h)andig
:Verlegen tegenover vreemden, eenkennig
::Eenandig: [[Roeseloare]]
 
;Êenbolg
:Egoist
::Êenbolg: [[Brugge]]
 
;Êentige
:En oeveeleid (AN enkele, enige)
::Êentige: [[Kortryk]], [[Yper]]
 
;Êketesse
:Salamander --> Kykt noa [[#H|Hakketesse]]
 
;Effort, efforke
:Moeite, inspannienge (bv. ''nen hêeln effort'', ''een hele inspanning''), van het Fransche ''effort''
::Effort: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Ei
:Nevens het AN ei van d'enne, es Ei vele gebruukt als directe ansprekienge, Vb zeg, ''Ei, kom nekêer îer ?''
:Verwant an Hei (AN), Hi (GB), Hej (scandinoavisch), moa in 't WVL mêer direct en dwiengend
:Ei es deur vele als te familiair gevondn en ze proberen dad'in schole ôok of te lêren. Zô goan der vele die me ei angesproken wirden, reageren in de zin van ''Ei ? Myn moedr was gêen kiekn''
::Ei: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Eigenrechtsweirts, eigenrechtsweire
:1. Rechtstreekse erfgenaam
:2. Eigen koozn of nichte
::1. Eigenrechtsweirts: [[Kortryk]]
::2. Eigenrechtsweire: [[Wiengne]]
 
;Eirekedeire, errekederre
:Overôop, totoale wanorde, overtreffenden trap van <i>[[#O|overende]]</i>
::Eirekedeire: [[Kortryk]]
::Errekederre: [[Kortryk]]
 
;Eirn, eirdlik
:Eirn, Eirdn: Verdroagen, bv. ''je kostte da gebleit nie mêe eirn''. (Uut et Frans "avoir l'air de" :lijken, schijnen, er uitzien)
:Eirdlik: te verdroagnn, verdroagboar, bv. ''zyn gezoag es nie eirdlik''
::Eirn: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Eirdlik: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]] (?)
::Eirdn: [[Kortryk]], [[Lauwe]], [[Roeseloare]]
 
;Eisems, eirsens
:AN Hersenen
::Eisems: [[Roeseloare]], [[Wervik]]
::Eirsens: [[Kortryk]]
 
;Eisn
:Ooit
::Eisn: [[Yper]]
 
;Eite (èète), eitje (èètje), ete (etje)
:Foei, wat vies, ajakkes
::Eite: [[Roeseloare]]
::Eitje: [[Blanknberge]]
::Ete: [[Yper]]
::Ète: [[Kortryk]]
 
;Ekê, eki, nekê, neki
:Eens, ne kê, AN: een keer
::Ekê (nekê): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Eki: [[Blanknberge]], [[Yper]]
 
;Elder, uldre
:AN Uier
::Elder: [[Yper]]
::Uldre: [[Roeseloare]]
 
;Eletriekebèntje, illetriekebêentje
:Een gevoelig plekje aan de elleboog dat je, wanneer je je eraan stoot, schijnbaar een kleine elektrische stoot geeft.
::Eletriekebèntje: [[Poperienge]]
::Illetriekebêentje: [[Kortryk]]
::Illetriekebintje: [[Yper]]
 
;Elks
:Elk (''pakt er moa van elks tweê'')
 
;Elletute, elleteute, ellekeute, kutje
:Elleboge (mêestol et topke dervan)
::Elletute: [[Roeseloare]], [[Môoslee]]
::Elleteute: [[Kortryk]]
::Ellekeute: [[Wervik]]
::Kutje: [[Brugge]]
 
;[[Emelbêestje]]
:Lieveheersbeestje
::Zie Piempaljoentje [[#P|bie de P]]
 
;Ende(ke)
:1. AN einde, an zyn ende koomn
:2. An bitje, en ende wachten, en endeke lôopn
::1. Ende (einde): [[Kortryk]]
::2. Ende(ke) (bitje): [[Kortryk]]
 
;Endeklokke
:Dood => an zyn endeklokke geroaken = doodgaan
::Endeklokke: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Yper]]
 
;Enstens, van ensen tens
:Over de ganse lengte, langs
::Enstens: [[Wervik]]
::Enstens - langs: [[Kortryk]], [[Môoslee]]
::Van ensen tens: hele lengte: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;E(n)twien
:Iemand
::E(n)twien: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
::Etwien: [[Knokke]], [[Yper]]
 
;E(n)twoasschn, etwoasn, twoasn, twoasns, etwoa
:Ergens
::Etwoasschn: [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Twoasn, twoasns: [[Kortryk]]
::Etwoasn, etwoastn: [[Blanknberge]], [[Brugge]]
::Entwoasn: [[Môoslee]]
::Etwoa: [[Blanknberge]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Entwodde, etwodde, etwadde, etwo(t), etwa, etwuk
:Iets (vergelyk Duuts: etwas)
::Entwodde: [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::Etwo, etwodde: [[Wervik]]
::Etwadde: [[Blanknberge]], [[Kortryk]]
::Etwa: [[Brugge]]
::Etwot, etwuk: [[Poperienge]], [[Yper]]
 
;Enzjolliveur
:Un affaire voer ip de jante van't wiel te steken, omdat un bitje skoonder zoe zyn (AN sierdop of wieldop). Van 't Fransche enjoliveur
::Enzjolliveur (styf oud): [[Yzegem]]
 
;Eptelle, uptel
:Overschot (ten eptelle = in overschot)
::Eptelle: [[Kortryk]]
::Uptel: [[Yper]] ('n uptel)
 
;Erpel
:Onnozeloare, ambetanterik
::Erpel: [[Knokke]], [[Kortryk]], [[Yper]]
 
;[[Errewete]], erwete, eirwete
:Erwt
::Eirwete: [[Kortryk]], [[Slyps]]
::Errewete: [[Kortryk]], [[Oyenkerke]], [[Yper]]
::Erwete: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]]
 
;Ertefretter
:Zoage(vint), pezewever die oltid over 't zelfde zoagt, êen die jen erte uutfret
::Ertefretter: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Ertefrettery
:Ambetante zoagerie
::Ertefrettery: [[Wiengne]]
 
;Espres, èsprès
:Vôorol, ipzettelik, accent/benoadrukkienge van de è's afankelik van streke tot streke
::Espres: [[Knokke]], [[Kortryk]], [[Yper]]
 
;Estuukt
:Kloek ebouwd, brêed (nie ossan dikke), vele gebruukt voun te lachn (''vgl. Iengels: big boned'')
::Estuukt: [[Yper]]
 
;Etebuk
:Roare, achterbakse vint, verzekers verbasterienge van [[#N|netebuk]]
::Etebuk: [[Môoslee]]
 
;E(n)twoar
:Ergens
::Etwoar: [[Brugge]]
 
;Evinnement
:Gebeurtenisse
::Evinnement: [[Brugge]]
 
;Ewelere, welêre
:Ocharme (e wel here), "welêre toch"
::Ewelere: [[Kortryk]]
::Welêre: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
 
;Expert
:Dierenarts
::Expert: [[Yper]]
 
;Ezeljoager
:Ezeid a 't hêeln dag nat is, mo nôois echt deurerint
::Ezeljoager: [[Yper]]
 
{{AZ Lyste}}
 
==F==
;Fabrees, fabrien, faverienn
:Bakkebaarden (Fr.: favori)
::Fabrees: [[Brugge]]
::Fabrien: [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
::Faverienn: [[Yper]]
 
;Fakke, fak
:1. Klompe, klute (gas/gesfakke), e fakk' oar
:2. Leeg/lui persôon (''e lege fakke'')
:3. Fak - tof, verzekers "modern" dialect
::1. Fakke (kluut): [[Blanknberge]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]], [[Wervik]]
::1. Fak (kluut): [[Kortryk]], [[Yper]]
::2. Fakke (lui): [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::2. Fak (lui): [[Kortryk]]
::3. Fak (tof): [[Kortryk]]
 
;Falaar
: Ne doek vor up je kop vor ot reegnt (reint), verbastering foulard, sluier
 
;Fenteneel
:Veisterluuk
::Fentenèèl: [[Brugge]]
::Fekneeln: [[Môoslee]]
 
;Ferchette, fersette, forchette, vorkette
:Vorke, dêel van eetbestek (Van 't Fransche fourchette)
::Ferchette: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Wervik]]
::Fersette, ferchette: [[Brugge]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Vorkette: [[Tielt]]
::Forchette: [[Oostende]]
 
;Fernient, fernien, fernin
:1. Ongewerveld en meestal vliegend ongedierte (insecten), Bladluzen en rupsen ip plantn
:2. Veninig en onbetrouwboar persoon, valsen onderkruper
::1. Fernient (ongedierte): [[Yper]]
::1. Fernien (ongedierte): [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::1. Fernin (ongedierte): [[Kortryk]]
::2. Fernin (onbetrouwboar): [[Kortryk]]
 
;Fezeln
:AN fluisteren (''fezeloars zyn leugenoars'' ''fezeleirs zyn kwezeleirs'')
::Fezeln: [[Kortryk]], [[Yper]]
::Vezeln: [[Blanknberge]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]]
 
;Fietematrulle
:1. Roar vrommens (''wukken fietematrulle=wukken roare'')
:2. Fyge
::1. Fietematrulle: [[Blanknberge]], [[Môoslee]]
::2. Fietematrulle: [[Brugge]]
 
;Fietjefatjerie(je), fietjefakerieje
:Woardelôze spulln, onnôdige versierienge (AN: Tierlantijntjes)
::Fietjefatjerieje: [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::Fietjefatjerie: [[Kortryk]], [[Yper]]
::Fietjefakerieje: [[Blanknberge]]
::Fietjefakkerie: [[Wervik]]
 
;Fiflamoer
:Ne klets ondre je gat (van't Fransche Vive L'amour)
::Fiflamoer: [[Kortryk]]
 
;Fikke
:1. Levendig kind
:2. Kiend of joenge bêeste, klêen en fyntig
::1. Fikke (levendig kind): [[Roeseloare]], [[Wervik]]
::2. Fikke (klein kind): [[Yper]]
 
;Filou
:Deugniet (van 't Fransche filou)
::Filou: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Wervik]]
 
;Fisjouw, fiesjouw
:Bunzing
::Fisjouw: [[Môoslee]]
::Fiesjouw: [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Fleetoar
:Dun, sluik haar
::Fleetoar: [[Roeseloare]]
 
;Flèche, flêsche
:Richtingaanwijzer van auto
::Flèche: [[Roeseloare]]
::Flêsche: [[Kortryk]]
 
;Fleiter, toppeire, totse
:AN oorveeg, nen droai rond zyn ôren, "iemand en totse droaien"
::Fleiter: [[Kortryk]]
::Toppeire: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]]
::Totse: [[Kortryk]], [[Yper]]
 
;Flieflottre, Flieflotter
:Vlinder
::Flieflotter: [[Lauwe]]
 
;Flutse
:Mislukkienge, AN flop
::Flutse: [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Flute, fleute
:Stokbrood AN
::Flute: [[Yper]]
::Fleute: [[Kortryk]]
 
;Fluwine, fluwin
:Kussensloop
::Fluwine: [[Roeseloare]]
::Fluwin: [[Kortryk]]
 
;Foefdjoefer
:Persoon (mannelijk) die veelvuldig de liefde bedrijft.
::Foefdjoefer: [[Ostende (stad)|Ostende]]
 
;Foefelen, foefeloare
:1.Werk nie goed doen, prutsen
:2.Zeuren
::1. Foefelen (Prutsen): [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::1. Foefeloare (Prutser): [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::2. Foefelen (Zeuren): [[Blanknberge]], [[Roeseloare]]
::2. Foefeloare (Zeurder): [[Blanknberge]], [[Roeseloare]]
 
;Foetern
:1. Marcheern (minachtend). <i>Da spel foetert nie mei</i>
:2. Vooruut goane, kikt ôok [[#A|Affeseren]]. <i>Foetert dat ier en bitje?</i>
::1. Foetern (marcheern): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::2. Foetern (vooruut goane): [[Kortryk]], [[Lauwe]], [[Wervik]]
 
;Fokschediezn
:Marcheern
::Fokschediezn: [[Yper]]
 
;Fotse
:Deugniete, pestkop (ollêne vrouwelijk) - "en gloeiende fotse"
::Fotse: [[Kortryk]]
 
;Fotteure, feture, vateure
:Van 't Fransche voiture
:1. E karre vo je kinders in te leggn, AN Kinderwagen, kikt noa [[#S|Scharette]] vô buggy types
:2. Ne klassieken oto (sedan)
::Feture: [[Kortryk]], [[Lauwe]], [[Wervik]]
::Fotteure: [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Vateure: [[Blanknberge]]
 
;Foule
:Massa volk, menigte
::Foule: [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
 
;Fourche, Fourse
:Vorke dat 't stuur en het vôorwiel van ne vélo verbindt. (Van 't Fransche fourche)
::Fourche: [[Kortryk]], [[Yper]]
::Fourse: [[Lauwe]]
 
;Frak
:Veste, mantel
::Frak: [[Kortryk]], [[Lauwe]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Frank
:Brutaal, vrijpostig, direct & openhartig (AN (belg) frank, Fr: franc) - "en franke bette"
::Frank: [[Blanknberge]], [[Kortryk]]
 
;Fransman
:1. Iweuner va Vrankryk (of de Fransche nationaliteit en)
:2. Etwien die in Vrankryk gienk gon werkn (seizoensarbeider)
::1. Fransman (Vrankryk): overol
::2. Fransman (werkn):
 
;Frettn
:1. Eetn (plat)
:2. Zoagn, zaniken (vgl. ''ertefrettn'')
::1. Frettn (eetn): [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::2. Frettn (zoagn): [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;[[Freeze|Freze]], fraise, fringze
:Aardbei. Van het Fransche ''fraise''
::Freze: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Fraise, fringze: [[Blanknberge]]
 
;Frieng, fring, frein, freng
:Remsysteem van en voerteug. (Van 't Fransche frein)
::Frieng, friengn: [[Kortryk]]
::Fring, fringn: [[Brugge]], [[Lauwe]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Freng, frengen: [[Blanknberge]]
 
;Frioen
:Veugel, AN barmsijs
::Frioen: [[Yper]]
das wok t'pintje van voc van bernem
 
;Froai
:1. Broave
:2. Redelik (''da goat ier froai goed'' (vgl. [[Iengeland|Iengels]]: fairly good?))
::1. Froai: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Poperienge]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::1. Broave: [[Blanknberge]], [[Wervik]]
::2. Froai: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Poperienge]], [[Yper]]
 
;Froete
:Spotnaam voor een aangezicht
::Froete: [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Frottn
:1. Wryven
:2. Figuurlik, smouten, "mouwefrotter", zêmen
::1. Frottn (wryven): [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::2. Frottn (zêmen): [[Kortryk]]
 
;Frotter, frottre
:1. Harde (schuur)borstel
:2. Langzame dans, slow
::1. Frottre (bustel): [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
::2. Frottre (slow): [[Roeseloare]]
 
;Frulle
:Lint, franje (oek wel frullewietje)
::Frulle: [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Frut, frietn, freuts
:1. "In frut zyn": in stikskes, vermoalen, om zêpe zyn
:2. Cichoreie vor in de kaffie (en dat es ôok in stikskes ee, den êesten uutleg ier goat dus wel van twidde komn zeekre?)
::1. Frut (In stikskes), frutn: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Lauwe]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]]
::1. Frietn (in stikkn): [[Kortryk]], [[Yper]]
::1. Freuts (in stikkn): [[Wervik]]
::2. Frut (cichoreie): [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
 
;Frutnier
:Wespe
::Frutnier: [[Môoslee]], [[Poperienge]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Frutenier: [[Oyenkerke]]
 
;Frutseln, prutsen, froeteln
:Kramen, fikkelen, frullen, prutsen --> kikt ôok noa foefelen
::Frutseln: [[Kortryk]], [[Oyenkerke]], [[Wervik]]
::Froeteln: [[Poperienge]]
 
;Fruttn (oek wegfruttn in Yper)
:D'r vandeure goan
::Fruttn: [[Perviezje]], [[Yper]]
 
;Futje, furte
:Bevlieginge
::Furte: [[Yper]]
::Futje: [[Roeseloare]]
 
;Futtern, futteroare
:Prutsen, klusjes opknappen. Futteroare: handige doe-het-zelver
::Futtern: [[Roeseloare]]
 
;Fyn
:1. Snugger (''Van 'ndienn is 't fynste oek zyn oar, wi!'')
:2. Gierigoard
::1. Fyn (snugger): [[Kortryk]], [[Yper]]
::2. Fyn (gierigoard): [[Kortryk]]
 
;Fyntig, fintig
:Tenger, stif moager
::Fyntig: [[Blanknberge]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Fintig: [[Kortryk]], [[Wervik]]
 
;Fystern, vystern
:AN sissen, sudderen (lik van vierstoksjes, woater up vier)
:Van 't oud Ned. Vijstern: scheten laten, sissen, sudderen --> Kykt ôok noa [[#P|Poervister]]
::Fystern: [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Vystern: [[Kortryk]]
 
{{AZ Lyste}}
 
==G==
;Gabbe
:Goapende wonde --> Kik noa Gebbe
 
;Gajaar, galjaar
:Durver, keirel, deugniet - van 't Fransche gaillard
::Gajaar: [[Blanknberge]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
 
;Galle
:Kwalle
::Galle: [[Blanknberge]]
 
;Galosse
:Loage woaterdichten schoe van plastiek of kajoetsoe, e sôorte botte die mo toe an d'ienkels komt. Mêestol gebruukt bie 't schuren en 't kusen.
::Galosse: [[Kortryk]]
 
;Ganzemeur
:Sôorte van wiet (AN: vogelmuur, vgl. Fr. Mouron des oiseaux)
::Ganzemeur: [[Yper]]
 
;Garantie
: (/garan'tie/, dus gin /sie/ uutspreekn up't ende)
:1. Garantie (''Is dien oto nog in garantie?'')
:2. Gegarandeerd (''Is't nem die't edoan et? Garantie, 't is zuk en oap!'')
::1. Garantie (waarborg): [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::2. Garantie (zeker): [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Garde
:Wykagent (van 't Fransche Garde, Garde chasse, ...)
::Garde: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Gardeboe
:Spatbord ip nen oto of vélo (Van 't Fransche garde-boue: bescherm vô moze). De term gardeboe es geëvolueerd noar 't autocarrosseriedêel da boven 't wiel zit.
::Gardeboe: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Garre
:Smalle stroate, steeg: de garre van Koné (de garre van Cornelis)
::Garre: [[Blanknberge]], [[Knokke]]
 
;Gas, ges
:Gras
::Gas: [[Blanknberge]]
::Ges: [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;G'assreerd (g'assureerd)
:(Van 't Frans assuré)
:1. 'n g'assreerde bette: zelfzeker, vriepostig vromins
:2. En g'assreerde voiture: verzekerde oto
::1. G'assreerd (vriepostig): [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
::2. G'assreerd (verzekerd): [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
 
;Gebbe, gabbe
:(Grote) goapende wonde
::Gabbe: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Poperienge]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Gebbe: [[Mêende]], [[Wervik]]
 
;Gebeurnege
:Beurvrouwe
::Gebeurnege: [[Yper]]
 
;Gedeurn
:Vôortdeurn (''Da goa nie bluven gedeurn.'', ''Da bluuft ier mo gedeurn.'')
::Gedeurn: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Yper]]
 
;Gêestig
:AN Tof, leuk, ...
::Gêestig: [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Geistig: [[Blanknberge]]
 
;Geirnoar(d), [[Gernoare|gernoare]], gernoaze
:Garnaal
::Geirnoar: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Gernoaze: [[Ostende (stad)|Ostende]]
 
;Gekapt
:Rauw vlêes en vet da deur de meulen is gedroaid, bievôorbild "'n [[stute]] me gekapt" - AN: gehakt.
::Gekapt: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]], [[Yzegem]]
 
;Gekoksle
:Warm eetn, gekokt teten
::Gekoksle: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
 
;Geldstekkerie, geldzakkerie
:Geldzucht
::Geldstekkerie: [[Roeseloare]]
::Geldzakkerie: [[Yper]]
 
;Geleie, zjeleie
:Ingedikt vruchtensap met suiker, gelijkaardig aan confituur maar homogeen zonder brokjes, = AN gelei
::Geleie: [[Yper]] (med of zoender brokkn, 't is ol geleie)
::Zjeleie: [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
::Zjelei: [[Môoslee]]
 
;Gemet
:Een oude oppervlaktemaat (0,44 hectare)
::Gemet: [[Môoslee]], [[Yper]]
 
;Geneirn
:Jeunn (wederkêrig ww.: ''En, geneir je joun e bitje?'')
::Geneirn: [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Geneuk, meubel
:Boze vrouw (''e vies geneuk'', ''e vies meubel'')
::Geneuk, meubel: [[Yper]]
 
;Genoaken
:Aanraken
::Genoaken: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
 
;Gepalluft
:Verwend, in de watten gelegd
::Gepalluft: [[Môoslee]]
 
;Gepatêeld
:Vuul
::Gepatêeld: [[Roeseloare]]
 
;Gerre, garre
:1. Kier, spleet
:2. Chance, chansaar
::1. Gerre (kier): [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::1. Garre (kier): [[Blanknberge]]
::2. Gerre (chance): [[Yper]]
 
;Gêre
:Stuk land dat niet rechthoekig en dus ambetant om te bewerken (ww. ''gêern'')
::Gêre: [[Yper]]
 
;Gertn, goertn
:Opzyds goan, platse moakn <i>Gerte joe kee</i>
::Gertn: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]]
::Gerte kêe: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Goert ekêe: [[Yper]]
 
;Geute
:Gietijzer
::Geute: [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Gevierd
:Verlangend uutkykn -''J'ist er ip gevierd''
::Gevierd: [[Roeseloare]]
 
;Gewillig
:Nog mo juuste ('' 'k An nog mo gewillig ezeid dat 'n moeste uplettn en ne dunderde van ze stoel.'')
::Gewillig: [[Yper]]
 
;Gewoarig, gewoare
:Et ipmerkn, et anvoeln - "J' es 't gewoarig dat de rute openstoat"
::Gewoare: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Gewoarig: [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
 
;Giedong
: Stuur van je velo (Oet U giedong goe vaste !)
:: Giedong [[Kortryk]]
 
;Gigoaien, kekgoain
:Gek doen, giechelen
::Gigoaien: [[Roeseloare]]
::Kekgoain: [[Yper]]
 
;Gildig
:Vele, grôot, dik, ne gildigoard
::Gildig: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Oyenkerke]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Gilwe, gilf
:Kleur geel
::Gilf: [[Yper]]
::Gilwe: [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
 
;Ginappel, sienappel
:AN sinaasappel (mv=ginappels (klemtoon op 1ste lettergreep))
::Ginappel: [[Kortryk]]
::Sienappel: [[Yper]]
 
;Gleddig, gletssche, glets(e), slêrig
:Glad
::Gleddig: [[Blanknberge]]
::Glets(e): [[Kortryk]], [[Yper]]
::Gletssche: [[Roeseloare]]
::Slêrig: [[Kortryk]]
 
;Gletsen, (uut)gletschn, slêern, (uut)sliern
:Glijden, uitglijden
::(Uut)gletschn: [[Yper]]
::Gletsen: [[Blanknberge]], [[Roeseloare]]
::Slêern: [[Kortryk]]
::(Uut)sliern: [[Yper]]
 
;Goai
:1. Dommeklôot, oovn
:2. Blagoai, spelmoaker en deugniet
::1. Goai (dommeklôot): [[Roeseloare]], [[Yper]]
::2. Goai (blagoai): [[Kortryk]]
 
;Goaisprange, goaiperse
:Stoande wip (Boogschieten) - Pilone me olboven de goais voe of te schietn.
::Goaisprange: [[Kortryk]], [[Wevelgem]]
::Goaiperse: [[Roeseloare]]
 
;Goe, goed
:Gezond (nie goe zyn: onwel zijn)
::Goe: [[Kortryk]]
::Goed: [[Yper]]
 
;Goeste, goestienge
:Zin, trek, lust - cfr. 't Vlamsche "goesting" en 't Fransche "goût"
::Goeste: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Goestienge: [[Kortryk]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Goestekiend
:Kiend dat ossan ze goeste wult en
::Goestekiend: [[Yper]]
 
;Gorre
:Grôte neuze
::Gorre: [[Blanknberge]]
 
;Gravee
:Grind, grindweg (Frans: grave)
::Gravee: [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Grêpe, grêep
:Riek, mestvork, hooivork
::Grêpe: [[Yper]]
::Grêep: [[Kortryk]]
 
;Greitn (greiter, greitzak), geriën
:1. Ironisch/spottend klappen over iets of iemand.
:2. Grijnzend uitlachen
::1. Greitn (greiter, greitzak): [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::2. Greitn (uitlachen): [[Môoslee]], [[Yper]]
::2. Geriën (uitlachen): [[Middelkerke]]
 
;Greppe, grèpe
:Gote, greppel
::Greppe: [[Roeseloare]]
::Grèpe: [[Kortryk]]
 
;Gritsel, geriedsle, gerid
:(Druk) verkêer
::Gritsel: [[Mêenn]]
::Geriedsle: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::Gerid: [[Kortryk]]
 
;Grôboog
:Etwien die van olles te vele pakt (teetn)
::Grôboog: [[Yper]]
 
;Groffenoagel
:AN kruidnagel
 
;Gruusdikke
:Overvloedig, veel op een kleine oppervlakte (bv. ''de blomkes an die plante stoan gruusdikke'')
::Gruusdikke: [[Kortryk]]
 
;Grysde
:Grijs
::Grysde: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Gryzelinge
:Fijne sneeuw
::Gryzelinge: [[Roeseloare]]
 
;Guidoeng, guidong, steur, stier
:'t Steur van en voertuug (van 't Fransche guidon)
::Guidoeng: [[Kortryk]]
::Guidong: [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]] (ollêne van e villo)
::Steur: [[Roeseloare]]
::Stier: [[Blanknberge]]
 
;Gunter, guntre
:Ginder
::Gunter: [[Blanknberge]], [[Yper]]
::Guntre: [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
 
;Gyder, giender, gulder, lender(s)
:Jullie
::Gyder: [[Môoslee]], [[Wervik]]
::Gynder: [[Blanknberge]]
::Gulder: [[Kortryk]]
::Gyder, lender(s): [[Yper]] ('t latste miender by jounge gastn)
 
{{AZ Lyste}}
 
==H==
In theorie zyn der gêen woordn in't West-Vlams die me ne H begunn, moa der zyn wel en poar uutzonderiengen. Ze zyn ier vermeld, nie zôzêre omda ze typische West-Vlamsche woordn zyn, moa omdazze de uutzonderienge zyn die de reegle bevestigen.
 
;Hakketesse, akketesse, aketesse, aketisse, oaketisse, êketesse, lokketesse
:1. Hagedis
:2. Roddelaarster, heks van een vrouw
::Aketesse: [[Frans-Vloandern]]
::Aketisse: [[Blanknberge]]
::Akketesse: [[Brugge]], [[Ostende]]
::Êketesse: [[Poperienge]]
::Hakketesse: [[Brugge]]
::Lokketetse: [[Yper]] (of egliek zeker Dikkebus)
::Oaketisse: [[Blanknberge]]
 
;Happe
:Bijl --> Kikt noa [[#A|Appe]]
 
;Hêel, êel, eel
:AN heel
::Hêel: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
 
;Hêelsan
:De hêle tyd
::Hêelsan: [[Roeseloare]]
 
;Hêlegans, êlegans, elegans
:AN helemaal
::Hêlegans: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Wervik]]
 
;Hette
:AN geldbeugel
::Hette: ?
 
;Hoagemussche
:Sôorte veugel (AN Heggenmus (''Prunella modularis'') (ook ringmus (''Passer montanus'')?))
::Hoagemussche: [[Yper]]
 
{{AZ Lyste}}
 
==I==
;Iddeln, iedeln, ieln
:Leegn (ledigen)
::Ieln: [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
::Iedeln: [[Roeseloare]]
 
;Iele
:Leeg
::Iele: [[Roeseloare]]
 
;Ienkelgeld
:Klêengeld, muntstikkn
::Ienkelgeld: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::Inkelgald: [[Brugge]]
 
;Ieverans, ievers (nievers)
:E twasen, ergens (nergens)
::Ieverans: [[Blanknberge]], [[Perviezje]]
::Ievers: [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
::'ntwoasen: [[Môoslee]]
 
;Indeliks
:1. Stief (vele)
:2. Gebruukt in vaste uutdrukkienge, sôorte stopzinne ('' 't Is indeliks'')
::1. Indeliks (stief): [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::2. Indeliks (stopzinne): [[Kortryk]], [[Yper]]
 
;Inne, enne
:1. Kiekn (Vrouwelik)
:2. E dom wuuf
::1. Inne (kiekn): [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Wervik]]
::1. Enne (kiekn): [[Poperienge]], [[Yper]]
::2. Enne (dom): [[Yper]] (-->''Mo gie zyt nog e bitje enennenni!'')
 
;Innevlêes, kiekevlêes, kiekevel
:Kippenvel
::Innevlêes: [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::Kiekevel: [[Yper]]
::Kiekevlêes: [[Blanknberge]], [[Brugge]]
 
;Innewoars, inneweirs
:Ezeid van etwot die weg stoat van de boane, lik en uus met e dreve vôorn
::Innewoars: [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Inneweirs: [[Kortryk]]
 
;Insmoutn, insmeiren, inwryven, inwrivven
:Inwryvn
::Insmoutn: [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Insmeiren: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Wervik]]
::Inwryven: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;[[Intespuger]], inteschyter
:AN zeekat, sepia
::Intespuger: [[Blanknberge]]
::Inteschyter: [[Ostende]]
 
;Inze, ingsle, insle
:1. D'inze van en seule (antoave va nen emmer), ingsle (hengsel)
:2. Weeghoak
::1. Inze: [[Roeseloare]]
::1. Ingsle: [[Kortryk]]
::2. Insle: [[Môoslee]]
 
{{AZ Lyste}}
 
==J==
;Ja, joa
:Ja wilt natuurlik geweune Ja zegn, moa es wok un word da gin werkword is en da toch vervoegd kan wirden (lik nêe, jakkedoe, bakkendoe)
:Kikt ôok noa [[Wikipedia:Vervoegienge van ja, nêe en ols|Vervoegienge van ja, nêe en ols]].
::Joak, joaj, joaj/joaz - jom, joag, joaz: [[Kortryk]], [[Yzegem]]
::Joak, joaj, joane/joas/joat - jom, joaj, joas: [[Yper]]
 
;Jakkedoe
:Jawel, moa ton in de vervoegde vorme; kikt ôok noa [[Wikipedia:Vervoegienge van ja, nêe en ols|Vervoegienge van ja, nêe en ols]].
::Jakkedoe, jajjedoet, jaggedoet/jassedoet, jawwedoen, jakndoen jassedoen: [[Kortryk]]
 
;Jamelle
:Zat, dronken
::Jamelle: [[Kortryk]]
 
;Jamulle
:Deur peird getrokkn ploeg
::Jamulle: [[Wervik]]
 
;Jante
:Kykt no [[#Z|Zjante]]
 
;Jeunen, (jen eigen) jeunen, jeunste, geneirn
:Zich amuseren, 't amusement
::Jeunen, jeunste: [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Geneirn: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Jeunste: [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
 
;Jeunn
:Gunnen ('' 'k Jeunt nem wel, wi.'')
::Jeunn: [[Kortryk]], [[Yper]]
 
;Joaglienk(sje)
:Klêen visseltje, die mêestol ejoagd an de bôordn van vyvers en beekn zwemt
::Joaglienk(sje): [[Yper]]
 
;Joenges, joengrs, joeng(en)s
:Kinderen, noakomeliengen. Ook meisjoeng(r)s (meisjes) en knechtjoeng(r)s (jongens)
:''Moa joengs toch !''
::Joeng(e)s: [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Joeng(e)s, joengrs: [[Blanknberge]]
::Joeng(en)s: [[Kortryk]]
::Joejs: [[Anzegem]]
 
;Jukkn, jukte, jukste
:Jeukn. <i>'t Stoa geschreevn en gedrukt da je moe schartn woa da 't jukt. :-)</i>
::Jukkn: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Jukte: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Wervik]]
::Jukste: [[Yper]]
 
;Junder
:1.Voorwerpsvorm van [[#G|gider (jullie)]]
:2.Twidde persôon mêervoud (woar a 't elders ''gyder'' of ''lender(s)'' is)
::1. Junder: [[Blanknberge]], [[Wervik]], [[Yper]] <i>'k Ei junder geziene. 'k Goat junder were geevn.</i>
::2. Junder: [[Diksmude]], [[Veurne|Veurn]] <i>Junder zyn nie juuste bezig, wi.<i>
 
;Jutekakoker
::AN Schommel --> Kykt noa ballesjiere [[#B|Ballesjiere]]
 
{{AZ Lyste}}
 
==K==
 
;Kaberdoestje
:Verdachte kroeg, bar, bordeel
:Ingevoerd deur Napoleon, sôorte rangschikkieng, e sôorte vroegn guide Michelin, "Bar douze -12"
::Kaberdoestje: [[Blanknberge]], [[Môoslee]]
::Kaberdoes(ke): [[Kortryk]]
::Kabardoeschie: [[Roeselare]]
 
;Kachtelgat, Kachelgat
:1.Dikbilkoe
:2.Persoon met een ferm achterwerk
::1.Kachtelgat: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::1.Kachelgat: [[Kortryk]]
::2.Kachtelgat: [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
 
;Kajietn
:Janken
::Kajietn: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Yper]], [[Wervik]]
 
;Kakkernest
:Laatstgeboren kind, benjamin
::Kakkernest: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;[[Kalisje]], [[kolisje]], [[kalissie]], [[kalisse]]
:1. Zoethout
:2. Reglisse, AN drop cfr zwarte Belgaspekken
::1. Kalissie (zoethout): [[Kortryk]]
::1. Kalisje (zoethout): [[Blanknberge]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::1. Kolisje (zoethout): [[Wervik]]
::2. Kalissie, Kalisse (reglisse): [[Kortryk]]
::2. Kalisje (reglisse): [[Blanknberge]], [[Roeseloare]]
::2. Kolisje (reglisse):
 
;Kaliesjeklutsre, kalissie
:Ne roarn
::Kaliesjeklutsre: [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::Kalissieklutser: [[Kortryk]]
 
;Kallant
:AN Klant, cliënt
::Kallant: [[Blanknberge]], [[Knokke]], [[Yper]]
 
;Kalle, kallemie, kallemoeie, Manten en Kalle
:Scheldnaam voor domme of onhandige vrouw. Kallemie is de zachtere vorm (voor bv kinderen)
:Manten en Kalle: n oenafscheidlik koppel; dikkels n bitje pejoratief bedoeld
::Kalle: [[Blanknberge]], [[Knokke-Heist]], [[Kortryk]], [[Nieuwpôort]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Kallemie: [[Kortryk]], [[Yper]]
::Kallemoeie: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]]
::Manten en Kalle: [[Môoslee]], [[Nieuwpôort]]
 
;Kalline (ww. kallienn)
:Aanhalig, liefkozend, strelend (veelal van een kat gezegd). Van 't Fransche "câlin", "câliner"
::Kalline: [[Yper]]
 
;Kalpienkske, kalepinkske, kalepingsje, kakepingstje, kalleping
:E klêen boekstje voun in te schryvn, e sôorte notaboeksje (notaboekstje), en komt van't Frans ''calepin''.
::Kalleping: [[Yper]]
 
;Kalut
:1. Diengske, entwadde daj de noame van vergeetn zit, bv. "Woar is da kalutje nu were?"
:2. Diengske da nie vele weird es ('' 't Es moa kalut'')
:3. Onvriendelijk wuuf da rap geïrriteerd es: <i>'t Es e vies kalut</i>
::1. Kalut(je) (dingske): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]], [[Yzegem]]
::2. Kalut (brol): [[Kortryk]], [[Wervik]]
::3. Kalut (vies wuuf): [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Kamwiel
:Vorste tandwiel van e villo
::Kamwiel: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Yper]]
 
;Kanaar
:1. En eende - van 't Fransche <i>canard</i>
:2. [[#O| Oetjepoepeloere]], zoe droenke lik ne gèrnare, "Je was were ene kanaar gistern", ook wel geetekanaar (nog een steektsje erger)
:3. Ne roaren tiep of doenienge
::1. Kanaar (eende): [[Kortryk]], [[Wervik]], [[Yzegem]]
::2. Kanaar (droenke): [[Kortryk]], [[Wervik]], [[Yper]], [[Yzegem]]
::3. Kanaar (roaren): [[Kortryk]]
 
;Kanasjeire, karnasjeire
:Boeketasse (Van 't Fransche ''carnassière'')
::Kanasjeire: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Karnasjeire: [[Deirlik]], [[Kortryk]]
 
;Kantje, koste
:Buutnste sneetje van e brôod
::Kantje: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Yper]]
::Koste: [[Wervik]], [[Kortryk]]
 
;Kappeln, kabbeln
:1. Schiften van saus
:2. "schaffelen" van kaarten, mengelen
:: 1 Kappeln (schiften): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
:: 1 Kabbeln (schiften): [[Blanknberge]], [[Wervik]]
:: 2 Kappeln (mengelen): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
:: 2 Kabbeln (mengelen): [[Wervik]]
 
;Kadrjassen
:Sloag geevn, derip sloan
::Kardjassen: [[Brugge]]
 
;Kariottn, keriottn
:Zwoegn om iets proper en lanks de kantn te krygn
::Kariottn: [[Brugge]], [[Wervik]]
::Keriottn: [[Kortryk]]
::Keriootn: [[Môoslee]]
 
;Karjot
:Voertuug dat verre van nieuwe is
::Karjot: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Karnakkelen
:Schenden, beschadigen
::Karnakkelen: [[Brugge]]
 
;[[Karote]], krote
:1.Wortel. Van het Fransche ''carotte''
:2.Ne skone mins
:3.Myn krootje, lief
:4.Je was êen krote, stomdroenke
:5.Neuskeutel
:6.Krootn: ofvol van vlasvezels
:7.Jen oar die in e bolletje edroaid is
::1. Karote (wortel): [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::1. Krote (wortel): [[Kortryk]]
::2. Krote (mins): [[Kortryk]], [[Yzegem]]
::3. Krootje (lief): [[Kortryk]]
::4. Krote (droenke): [[Kortryk]], [[Môoslee]]
::5. Krote (neuskeutel): [[Yper]]
::6. Krootn (vlas): [[Kortryk]]
::7. Krote (oar): [[Yper]]
 
;[[Kreukel|Karrekolln]]
: AN = alikruikjes (ge wêt wel, die zêeslekstjes die je dikwils an de kust up de golfbrekers viend)
::Karrekolln: [[Brugge]]
 
;Kartomdôod
:Bikans dôod
::Kartomdôod: [[Kortryk]]
 
;Karton
;De persoon die de paarden ment achter een ploeg (Woumen bie Diksmude)
 
;Karwoat, karwojt
:--> Kikt noa Kerwoat
 
;Kaske
:Helm (Van 't Fransche casque)
::Kaske: [[Yper]]
 
;Kassie, kassieter, kassietstein, kosschie, kolsie
:AN kassei < Picardisch ''cauchee'' stroatsteen
::Kassie: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Kortryk]]
::Kosschie: [[Wervik]]
::Kosschie, kossie, kossitstêen: [[Môoslee]], [[Yper]]
::kossietsestêen: [[Roeseloare]]
::Kolsie: [[Brugge]], [[Kortryk]]
 
;Kassiene
:Vensterbank
::Kassiene: [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Kasjot
:Andere noame voun 't gevang
::Kasjot: [[Tielt]], [[Yper]]
 
;Kastaar
:Keirel, durver
::Kastaar: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Kaste
:AN Korst
::Kaste: [[Blanknberge]], [[Roeseloare]]
 
;Katjebei
:Broambeier
::Katjebei: [[Saint-Jans-Cappel|Sient-Jans-Cappel]]
 
;Katje duuk, verdukertje, ketje duuk
:Verstoppertje
::Katje duuk, verdukertje: [[Kortryk]], [[Yper]]
::Katje duuk: [[Blanknberge]], [[Roeseloare]], [[Wervik]]
::Ketje duuk: [[Môoslee]]
 
;Katoge
:AN Reflector
::Katoge: [[Brugge]], [[Kortryk], [[Môoslee]], [[Yper]]]
 
;Katrol
:Mannetjeskatte, oak in Frans-Vloandren gebruukt
::Katrol: [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Katteije
:Golfbreker
::Katteije: [[Ostende (stad)|Ostende]]
 
;Kattekop
:Meervoudig stopcontact
::Kattekop: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Kattelam
:Doôdmoe
::Kattelam: [[Brugge]]
 
;Kattesteirt
:Plante uut 't geslacht ''Equisetum'' (''paardenstaart'' in 't Nederlands)
::Kattesteirt: [[Yper]]
 
;Kattewite
:E masse stof die an makoar hangt, mêestol up plekkn woa daj nie goed an kut (beddns, kassn,...)
::Kattewite: [[Yper]]
 
;Kave
:Schoorsteen
::Kave: [[Brugge]]
 
;Kazakke
:1. "je kazakke keren/droajn": van gedacht veranderen, overlopen
:2. Patatten in de pel: "kazakkn met oarink"
:3. Zwoare schoenn of loarzen, legerschoen
::1. Kazakkn (gedacht): [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Roeseloare]]
::2. Kazakkn (patatten): [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Roeseloare]]
::3. Kazak, kazakkn (schoenn): [[Kortryk]]
 
;Kêeste
:Scheute, uutloper (oude patattn me vele kêestn)
::Kêeste: [[Roeseloare]]
:: De kêeste of zin - doadmoe zin -stroatof zin [[Kortryk]]
:: Rattekêeste of - doadmoe -stroatof [[Kortryk]]
 
;Keetn, keetne
:Ketting
::Keetn: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Keetne: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
 
;Keiard
:Zalig, heel erg, keihard
::Keiard: [[Diksmude]], [[Veurne]]
 
;Keikeln (kèèkeln), koakeln
:Babbeln
::Keikeln: [[Blanknberge]]
::Koakeln: [[Kortryk]]
 
;Keisse, kêsse
:1. Kaars
:2. Oplawaai, oorveeg (in voetbol: arte scheute)
::1. Keisse: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]]
::2. Keisse: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Wervik]]
 
;Kelle
:Woaterplas ip 't strange
::Kelle: [[Blanknberge]]
 
;Keppe
:Schattebout
::Keppe: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Knokke]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Keppekiendje, keppesleppe
:Lieveling, etwien die vôornetrokkn is
::Keppekiendje: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Keppesleppe: [[Yper]]
 
;Keppemoakn, keppedoen
:Knuffelen
::Keppemoakn: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::Keppedoen: [[Môoslee]], [[Kortryk]]
 
;Kerjeuzeneuze
:Iemand die zeer nieuwsgierig is
::Kerjeuzeneuze: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Kerjeuskeneuze: [[Kortryk]], [[Môoslee]]
 
;Kertesmerte
 
;Kerwoat, karwoat, korwoat, karwojt
:Deugniet - roaren kastar (Vermoedelik verbasterienge van Kroaat - van Croatië)
::Kerwoat (deugniet): [[Môoslee]]
::Kerwoat (roaren): [[Kortryk]]
::Karwoat (deugniet): [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Korwoat (deugniet): [[Wervik]]
::Karwojt (deugniet): [[Sen-Nis]]
 
;[[Keun]]
:1. Konijn
:2. Een schoon meisje
::1. Keun (konijn): [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::2. Keun (mooi meisje): [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Keunebille, kiekebille
:1. Bille van e keun
:2. Stuuk van e knie tegen je bille ('k hen e ferme blauwe plekke van e keunebille)
::1&2. Keunebille: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Wervik]]
::2. Kiekebille: [[Yper]]
 
;Keure
:Kanse, meuglikeid: "k'ei keure g'ed van nen vrêen oazoard" - "'t es van gen keure" = het is niet te verwonderen
::Keure: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Ôoigem]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Kiekn
:1. AN Kip
:2. Dwoaskop
::1. Kiekn: [[Brugge]], [[Kortryk]]
::2. Kiekn: [[Brugge]], [[Kortryk]]
 
;Kienetjeskak
:Doopsuukr
::Kienetjeskak: [[Brugge]]
 
;Kieszak, kiszak
:Walgelijk persoon
::Kiszak: [[Kortryk]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Kieszak: [[Blanknberge]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
 
;Kiezig, kizig
:Smeirig, walgelik
::Kiezig: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Kizig: [[Kortryk]], [[Wervik]]
 
;Kifkif
:Gelijkopgaand, gelyk, van 't Arabische kif-kif - gelijk
::Kifkif: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Yper]]
 
;Kipkarre
:Karre die ku kippn, mêestol met iedroliek
::Kipkarre: [[Yper]]
 
;Kippn
:An 1 kant effn voun 't gêne dat etwoar inzit, uut te krygn (lyk met e korrewoagn)
::Kippn: [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Kite
:1. Kuit (spier); êen van de uutzonderiengen woa dat de AN ui en i/ie komt in de plekke van een uu/eu.
:2. Viskuit
::Kite: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Kitte, koolkitte
:Metoalen container van en poar litr's vô (vloei)stoffen in te vervoeren: melkkitte, soepekitte, koolkitte
:Het woord es oe lankstom minder gebreukt omda kolen, melk en soepe nog letter bie den boer of mesjang gekocht es
::Kitte: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::Koolkitte (steenkooln): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]]
 
;Klak, klik
:Ol d'AN betêkenissen (slag, pet)
:En oeveeleid AN kwak - "ne klak woatr" "ne klak mayonaise" "D'r zit nog en klakse in de flaske cognac"
:Klik: e bitje (ollêne vloeistoffn)
:Mêestol voe min of mêer vloeiboare stofoasje, vô vaste stoffen: kluts(ke)
::Klak (oeveeleid): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Klik (oeveeleid): [[Môoslee]], [[Yper]]
 
;Klakke
:Pet
::Klakke: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Klakkoard, klakkoar, klakkers
:Wentelteefjes, [[stute]]n gedopt in en ei en melk miengelienge, toun gebakken
::Klakkoard: [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Klakkers: [[Blanknberge]], [[Ostende]]
 
;Klakkebusse
:1. Vlierbes (struikachtige met witte, gegroepeerde bloempjes)
:2. Cylindervormigen appareil in out (van de vlierstruuk) woamee een sesikte prop vlasofvol (kroten) of papier wird ofgeschoten
::1. Klakkebusse (vlier): [[Yper]]
::2. Klakkebusse (toestel): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Yper]]
 
;Klakkn
:1. Handen klappen
:2. Openspringen (zyn ballong is geklakt)
::1&2: Klakkn: [[Blanknberge]], [[Roeseloare]]
::2: Klakkn: [[Yper]]
 
;Klakwastje, klikwostje
:Een miniwasbeurt van een klein beetje was
::Klakwastje : [[Kortryk]], [[Yzegem]]
::Klikwostje: [[Môoslee]]
 
;Klakwoajer
:ne wietn, onbetrouwboarn
 
;Klappeie
:Viswuuf, kommere, e vrouwe die geern klapt, tettert
::Klappeie: [[Perviezje]]
 
;Klawiern, klauwiern
:1. Opkrupen, opklemmn
:2. Serieus deurewerkn
::1. Klauwiern (opkrupen): [[Kortryk]], [[Môoslee]]
::1. Klawiern (opkrupen) : [[Wervik]]
::2. Klawiern (werken): [[Yper]]
 
;Kletse
:Kaal (''vb kletsekop, e kletse biele'')
::Kletse: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Kletsn
:Slaagn
::Kletsn: [[Brugge]]
 
;Klibber
:Lenig
::Klibber: [[Poperienge]], [[Yper]]
 
;Klienke
:1. AN klink
:2. Roare vrouwe
::2. Klienke (klink): [[Kortryk]], [[Wervik]]
::2. Klienke (vrouw): [[Kortryk]], [[Wervik]]
::2. ne stoete klinke -- een stoute vrouw
::2. ne domme klinke -- een stomme vrouw
::2. ne nete klinke - een heetgebakerde vrouw
::2. ne nambetante klinke -- een vervelende vrouw
 
;Kliester
:Bloembolle
::Kliester: [[Wervik]]
 
;Klintje
:1. Olle AN betêkenissn (''kleintje'')
:2. Nie vele rôoi (in de vaste construucsche ''dat is (egliek) mor e klintje'')
::1 & 2: Klintje: [[Yper]]
 
;Klisse
:Kleefkruid
::Klisse: [[Môoslee]], [[Yper]]
 
;Klitte, klite
:Kleigrond
::Klitte: [[Kortryk]], [[Wervik]]
::Klite: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Kloatzak
:'t zelste gelik kloefekappre, moa zjuuste een bitje erger
::Kloatzak: [[Brugge]]
 
;Kloefe
:1. Klomp
:2. Dom wuuf
::1. Kloefe (schoeisel): [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::2. Kloefe (vrouw): [[Yper]]
 
;Kloefkapper, kloefekappre, kloeffekapper
:Onhandig, dom persoon, voe niks goe
::Kloefkapper:[[Kortryk]] ::Kloeffekapper, kloeffeschoè: [[Knokke]]
::Kloefekappre: [[Brugge]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
 
;Kloeke pulle
:Ne sterk keun
::Kloeke pulle: [[Perviezje]]
 
;Klokkelujer
:Homofiel
::Klokkelujer: [[Kortryk]]
 
;Kloon, clow
:Clown
::Kloon: [[Kortryk]]
::Clow: [[Blanknberge]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Klucht(je)
:AN Grap, mop
::Klucht(je): [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Kluntn
:Dommerik, onnôzeloar
::Kluntn: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Kluntn oliebrôod: [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::Kluntn zoetekoeke: [[Ichtegem]], [[Toeroet]]
 
;Kluts, klutske
:Een klêne oeveeleid vaste stoffen "d'r zit nog en klutske petatten in de zak"
:de kluts kwyt zyn
::Kluts, klutske: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Wervik]]
 
;Klutser
:Ne roarn
::Klutser: [[Kortryk]]
 
;Kluttern
:1.Roatelen, geld kluttert
:2.Klappertandn, klutteren van de koude
::1. Kluttern (roatelen): [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::2. Kluttern (koude): [[Blanknberge]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::2. Tuttern (koude): [[Yper]]
 
;Kluttergeld, klutters
:Kleengeld (stikkn)
::Kluttergeld: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Klutterieng: [[Yper]]
::Klutters: [[Môoslee]], [[Yper]]
 
;Klutterspoane
:Rammeleire vo kiendjes
::Klutterspoane: [[Blanknberge]], [[Kortryk]]
::Klutterspoan: [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
 
;Kluutn
:Geld (zoender kluutn zittn)
::Kluutn: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]], [[Yzegem]]
 
;Knebbel
:Stuk, homp (ne knebbel pennepesse)
::Knebbel: [[Kortryk]]
 
;Knecht, knechtejoeng, knechtebrokke
:AN knecht, diender
:Joengne, (joeng kind van't mannelik geslacht)
::Knecht: [[Blanknberge]], [[Môoslee]], [[Kortryk]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Knechtejoeng: [[Yper]]
 
;Knechtebrakke, knechtebrokke
:Meiske me vintemanieren
::Knechtebrakke: [[Blanknberge]], [[Knokke]], [[Kortryk]]
::Knechtebrokke: [[Brugge]], [[Môoslee]], mo wiedre gebruukn da vo ne joengne wok wi!
 
;Knechteschole
:AN Jongensschool
::Knechteschole: [[Blanknberge]], [[Yper]]
 
;Kneiker
:Kind. (e moeder met drie kneikers)
::Kneiker: [[Blanknberge]]
 
;Kneukel
:Gewricht in vinger, zie AN knokkel, verkneukelen
::Kneukel: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Wervik]], [[Woaregem]], [[Yper]]
::Kneukle: [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
 
;Knobbel
:AN Knoop (in kôorde of droad)
::Knobbel: [[Blanknberge]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Knoezel, knoezle
:Enkel
::Knoezel: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Knoezle: [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
 
;Koane
:1. Wandelstok
:2. Lid in erectie
::1. Koane (stok): [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
::2. Koane (lid): [[Kortryk]], [[Yper]]
 
;[[Koave]]
:1. Schouwe ("de koave rokt")
:2. Erectie
::1.Koave (schouwe): [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]]
::2.Koave (erectie): [[Kortryk]]
 
;Kobbe
:AN Spin (Iengels: cobweb: kobbenette)
::Kobbe: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Kobbejoager
:Bustel vô kobbenettn te kusen
::Kobbejoager: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Kobbenest
:Ne wirwar van vernestelde droadn of koabels
::Kobbenest: [[Kortryk]], [[Wervik]]
 
;Kobbenette
:Spinnenweb
::Kobbenette: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Kodde
:Steirt
::Kodde: [[Blanknberge]], [[Ostende]]
 
;Koedzaksje (koudzaksje)
:Yscrème
::Koedzaksje: [[Blanknberge]]
 
;Koejonneern
:Den duvel andoen (van 't Frans "couilonner" (?))
::Koejonneern: [[Brugge]]
 
;Koekebrôod (koekestute)
:Melkbrood voor de Mechelairs, e zoet brôod, med of zounder roozeens
::Koekebrôod: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Knokke]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Perviezje]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Koekegoed
:Styf broave (die vint is koekegoed)
::Koekegoed: [[Blanknberge]], [[Ostende]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Koekelul
:Onnozeloare
::Koekelul: [[Knokke-Heist]]
 
;Koekeround
:Styf dom
::Koekeround: [[Yper]]
 
;Koeketiene
:1. Lief, schatje, minnaresse
:2. Koartn: AN: ruitentien
::Koeketiene (lief): [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Ostende]]
::Koeketiene (koartn): [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Ostende]]
 
;Koekns
:Sôorte van koartn, naasn ertns, piekns en kloavers (''AN ruiten'')
::Koekns: [[Blanknberge]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Koentekletser
:Pitteleer, jas met zwaluwstaart
:Koentekletser: [[Adinkerke]]
 
 
;Koenterkêeroafs, koentekroafs, konteverkêerd
:Ondersteboven, omgekeerd, tegendroad
::Koenterkêeroafs: [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Slyps]]
::Koentekroafs: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Knokke]]
::Konteverkêerd: [[Kortryk]], [[Wervik]]
 
;Koerse, koers
:In 't AN: koers (mannelik)
:In W-VL: koerse (vrouwelik) van 't Fransche course
:Bekend woord, moa ier in de lyste om 't streekgebruuk van de varianten en ulder geslacht noa te goane
::Koerse (vrouwelijk): [[Kortryk]]
::Koers (mannelik): [[Môoslee]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Koesjebak
:Kleine serre
::Koesjebak: [[Yper]]
 
;Koetn, kootn, klappn
:Gesprek voeren, babbeln
::Koetn: [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Kootn: [[Wervik]]
::Klappn: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Yper]]
 
;Koetnansje, kootnansje, klappnansje
:Babbeltje, klappienge, gespreksmeuglikheid
::Koetnansje: [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Kootnansje: [[Wervik]]
 
;Koeveirs
:AN Bestek, van 't Fransche couvert
::Koeveirs: [[Kortryk]], [[Yper]]
 
;Koevulschgen
:Toeval, epilepsie-aanval
::Koevulschgen: [[Môoslee]]
 
;Kokkeduunn
:Dôod doen
::Kokkeduunn: [[Yper]]
 
;Kolêre
:Woede (van 't Frans "la colère")
::Kolêre: [[Brugge]]
 
;Koleriek
:Den anleg van iemand die rap kwoad wordt
::Koleriek: [[Brugge]]
 
;Kolf, koof, kouf
:AN kalf, zeer domme persôon (zeer denigrerend) "kolf van Mozes"
::Kolf: [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
::Koof: [[Yper]]
::Kouf: [[Môoslee]], [[Wervik]]
 
;Kolleblomme, klaprôze, kankerblomme
:Klaprôze en/of en rô veld-papaver
::Klaprôze: [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
::Kolleblomme: [[Môoslee]], ? (café up de Mart van Yper, mor of da 't oek gebruukt is?)
::Kankerblomme: [[Blanknberge]], [[Yper]]
::Koleblomme: [[Gent]]
 
;Kolle met 'n oak, Kalle met den oak
:Pietje de dôod
:Dendien weunde in de waterput (de siterne) en ol die te dichte kwam trok ze in die put met euren oak. (Eigenlik was 't geweune un vertellingske voe d'joengens, voe te zorgn da ze nie in de put vieln.) De stoete knechtebrokken dansten ton ip de ulle van de siterne voe te tôon da ze vele durfdn, moar ôok voe de grôote mensken dul te moaken
::Kolle met 'n oak (woatergeest): [[Roeseloare]], [[Môoslee]]
::Kalle met den oak: [[Yzegem]]
 
;Kolsie
:--> Kikt noa Kassie
 
;Kommeern
:Roddelen (kommere: etwien die kommeert)
::Kommeern: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Kommizn
:Vroegere douaniers up de grenze van Belzjik mei 't Fransjke (van 't Fransche <i>commis</i>)
:Kik ôok ne kêe noar [[#B| Blauwen]]
::Kommizn: [[Kortryk]], [[Wervik]], [[Môoslee]], [[Yzegem]]
 
 
;Kôorneirde
:Vruchtboare, zwarte grond
:Kôorneirde: [[Kortryk]]
 
;Koolbrander
:kakkerlak
:Koolbrander: [[Brugge]]
 
;Kôornsaloa
:Sôorte groonsel (AN: ''Veldsla'', vgl. Eng: ''Corn Salad'')
::Kôornsaloa: [[Yper]]
 
;Koow
:Onnozelaar, halve gare
::Koow: [[Poperienge]]
 
;Koozn, kozyn
:Neef
::Koozn: [[Môoslee]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Kozyn: [[Blanknberge]], [[Brugge]]
 
;Koppel
:lik an koppel en een poar bv: e koppel botn (een paar laarzen)
::Koppel: [[Ardôoie]]
 
;Kopserie
:Stik vavôorn an e villo woa dan de fourche en de tiege in droain
::Kopserie: [[Poperienge]], [[Yper]]
 
;Korsuus, konsuus, kwansuus
:Alsof
::Korsuus: [[Poperienge]]
::Konsuus: [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::Kwansuus: [[Brugge]]
 
;[[Kortendrank|Kortndrank]]
:Sterken drank (mêer dan 30 groaden)
::Kortndrank: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Kortepoeje
:Woaterhoen
::Kortepoeje: [[Eecke|Êecke (Nôord-Vrankryk)]]
 
;Kortewagen, korrewoagn
:[[Bakwoagn]] --> Kikt noa [[#P|Pupegoale]]
 
;Kosschie
:Kasseisteen --> Kik noa [[#K|Kassie]]
 
;Kot
:1. Kot lik AN kot (hok, biegebouw, studentekoamer, oendekot)
:2. Uus figuurlik - "Je n'es nôois in zyn kot", "Je deed zô lêlik da zyn kot te klêne wos"
:3. Kot moakn - leevn, lawoai moakn, d'rvan geevn: "J'es were van zyn kot an 't moakn"
::1. Kot (hok): [[Kortryk]], [[Wervik]], [[Yper]]
::2. Kot (uus): [[Kortryk]], [[Wervik]], [[Yper]]
::2. Kot (leevn): [[Kortryk]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Koter
:1. Meerkoet
:2. E duve die nie uutvliegt
:3. Kiend
::1 & 2. Koter: [[Yper]]
 
;Koterie, kootraljen
:Bygebouwen
::Koterie: [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Wervik]]
::Kootraljen: [[Môoslee]]
 
;Kottee
:Buurt (van 't Frans<i>côté</i>)
::Kottee: [[Roeseloare]], [[Môoslee]], [[Yper]],
 
;Kotteroare, kotereire, koteroak
:1. Pook om 't vier in en kolestove of nen eird an te joagen
:2. (Onrust)stoker, loajer
:3. Opdringerig chauffeur (e zit imme gat te kottern)
::1. Kotteroare (pook): [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::1. Kotereire (pook): [[Kortryk]]
::1. Koteroak (pook): [[Kortryk]]
::2. Kotereire (onruststoker): [[Kortryk]]
::3. Kotteroare (chauffeur): [[Yper]]
 
;Kottern
:Peuteren (bijvoorbeeld: in de neus)
::Kottern: [[Blankenberge]], [[Poperienge]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Kot van d'elle
:Vrêe veel leven
 
;Kountroarie, countroarje
:'t Tegenstelde, van 't Fransche contraire
::Kountroarie: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Countroarje: [[Ichtegem]]
 
;Kovermule, kouvertotje
:Leeuwenbek (bloem)
::Kovermule: [[Yper]]
::Kouvertotje: [[Môoslee]]
 
;Krakelèèntje
:AN Suikerbrood
 
;Krebbebyter, krebbebytre
:Gierigoard
::Krebbebyter: [[Kortryk]], [[Wervik]]
::Krebbebytre: [[Môoslee]]
 
;Kreime, kreim
:1. Puddieng - van 't Fransche crème, uutgesproken lik in 't Frans
:2. Iskreim(e) (dikwyls ''e kreime'')
:3. Ne kreim van ne vent - schôon karakter
::1. Kreim(e) (puddieng): [[Kortryk]], [[Wervik]], [[Yper]]
::2. Kreime(e) (iskreim): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Wervik]], [[Yper]]
::3. Kreim (karakter): [[Kortryk]], [[Môoslee]]
 
;Kremper, krempklôot
:Gierigaard
::Kremper: [[Yper]]
::Krempklôot: [[Yper]]
 
;Kreukel
:Klein eetbaar zeeslakje (AN alikruik)
::Kreukel: [[Blanknberge]], [[Yper]]
::Karkolle: [[Brugge]]
 
;Krienkeldewienkel, krienkledewienkle
:Mè vele kroenkels. Da weggetje lopt krienkeldewienkel
::Krienkeldewienkel: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Yper]]
::Krienkledewienkle: [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
 
;Kriepn
:Bleitn, truntn (''Ge moe nie vele kriepn wi'', ''krieper'')
::Kriepn: [[Yper]], [[Yzegem]]
 
;Krikke
:Stif zat
::Krikke: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
 
;Krisken, krieschn, krisschn, krissen
:Wenen
::Krisken: [[Kortryk]]
::Krieschn: [[Yper]]
::Krisschn: [[Wervik]]
::Krissen: [[Kuurne]]
 
;Krôos, krôozn, krôojs
:De rente ip geldlêniengen (Cfr Krôostrik gezin)
::Krôos, krôozn: [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Wervik]]
::Krôojs: [[Môoslee]]
 
;Kroam
:Scheldnoame vor 'n vrouwe
::Kroam: [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
 
;Krote --> Kykt noa Karote
 
;Krotte, krot
:1. Armoede ('k Zitte krotte: AN niet veel geld meer hebben). Vlg. Ned. <i>kroot</i> bête, Limb. <i>krot</i> bête → veel krotte moetn eetn.
:2. Gebrande wortel van chicoreie (gebruukt in kaffie)
::1. Krotte: [[Blanknberge]], [[Môoslee]], [[Ostende]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yzegem]]
::1. Krot: [[Kortryk]]
::2. Krotte: [[Blanknberge]], [[Ostende]]
 
;Krut
:E joenk en klêen ventje (mêestol nog versterkt me ''klêenn'')
::Krut: [[Yper]]
 
;Kruttel, kuttel, keutel, knuttel
:Klêen, art strountje lik van e keun of e spaansche ratte (oek oltemets van menschn ezeid, voun te zêvern)
::Keutel: [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
::Knuttel: [[Ostende]]
::Kruttel: [[Yper]]
::Kuttel: [[Blanknberge]]
 
 
;Kruupn, kreupn
:Met e masse vôorzetsel gebruukt (van kruupn, uutkruupn, inkruupn, upkruupn, ofkruupn) (AN: ''afstappen, instappen, opstappen,...'', ''Wacht, 'k gon van me villo kruupn'')
::Kruupn: [[Yper]]
::Kreupn: [[Kortryk]]
 
;Kruuwn
:(Oun)kruud uutdoen, wieden
::Kruuwn: [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
 
;Kudul
:1.Stovers, melkstampe
:2.E stroun(tje)
::2. Kudul: [[Wevelgem]]
 
;Kuk, Kuik
:Moe en versleetn (''Mo vint, ik zyn kuk!'')
::Kuk: [[Yper]]
 
;Kullebukkn
:Wa ziej nu aan 't kullebukkn? : AN wat ben jij nu aan het doen (uitsteken)?
::Kullebukkn : [[Yzegem]]
 
;Kulln
:Ploagen
::Kulln: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Kultn
:Klêers (''E schyt in ze kultn.'')
::Kultn: [[Poperienge]], [[Yper]]
 
;Kurremul, kerremul
:Verpulverd ofvol
::Kurremul: [[Brugge]]
::Kurremul, kerremul: [[Blanknberge]]
 
;Kuts, kurs, korses
:Koorts
::Kuts: [[Kortryk]], [[Wervik]]
::Kurs: [[Môoslee]], [[Poperienge]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Korses: [[Blanknberge]]
::Kors, korsens: [[Brugge]], [[Perviezje]]
 
;Kuuscheege, kuuskesse, keussienge
:Schoonmaakster
::Kuuscheege: [[Yper]]
::Kuuskesse: [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::Keussienge: [[Kortryk]]
 
;Kuut, tuut, kuutn
:Dwoazerik
::Kuut: [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::Kuutn: [[Yper]]
::Tuut: [[Môoslee]], [[Yper]]
 
;Kuuwl
:Boelke, vernesteld soepke, "wa ne kuuwl es dad'ier"
::Kuuwl: [[Kortryk]]
 
;Kwakkel
:AN Kwartel
::Kwakkel: [[Môoslee]], [[Yper]]
 
;Kweikelen
:Babbelen
::Kweikelen: [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
 
;Kweiken
:Verroaden, overdroagen, kwoadspreekn, commeern
::Kweiken: [[Kortryk]]
 
;Kwèste, kwiste
:1. Ruze: "ge moe gen kwèste moaken": je moet geen ruzie maken
:2. Bederf, vorten, verliezen, "te kwèste goan" bederven, verlôren goane
::1. Kwèste (ruze): [[Môoslee]], [[Slyps]], [[Wervik]], [[Yper]]
::2. Kwèste (bederf): [[Yper]]
::2. Kwiste (bederf): [[Kortryk]], [[Môoslee]]
 
;Kwelm, kwelmn
:Kwelm: Ipstekend groundwoater da moze vormt in ne put
:Kwelmn: 't ipsteken (''De kwelmn ryzn'')
::Kwelm: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Kwelmn: [[Kortryk]], [[Yper]]
 
;Kwene (vgl. Engels "queen" = koningin)
:1. E zoage van e vrommiens
:2. E koe die nie kan kolvn
::1. Kwene (zeuremiens): [[Kortryk]], [[Wervik]], [[Yper]]
::2. Kwene (onvruchtboare koe): [[Kortryk]]
 
;Kwik
:Beweeglik persôon
::Kwik: [[Blanknberge]], [[Brugge]]
 
;Kwitzonder, kwitzoendre, kwitzoender
:Ik ben benieuwd, ik vraag me af, <i>Kwitzonder ot'n goa kommn</i>, ''k weet s wonder''
::Kwitzonder: [[Kortryk]], [[Wervik]]
::Kwitzoendre: [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::Kwitzoender: [[Blanknberge]], [[Yper]]
::Kwitzwonder: [[Môoslee]], [[Yzegem]]
 
;Kwoatoenge (=AN)
:Kwoadspreekr
::Kwoatoenge: [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
 
;Kwoawillewerk
:1. Gedoane me slichte intenties
:2. 'n Bitje deurebiten om en ambetant wirkske of te krygen - "'t es 5 menuten kwoawillewerk"
::1. Kwoawillewerk (slichte intentie): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::2. Kwoawillewerk (deurebiten): [[Kortryk]], [[Môoslee]]
 
;Kwylebabbe, kwyllap
:1. 't speeksel lopt ut z'n mond
:2. Bavette (slabbetje)
::1. Kwylebabbe: [[Knokke]]
::1. Kwyllap: [[Yper]]
::2. Kwylebabbe (slabbetje): [[Brugge]], [[Kortemark]], [[Ostende]]
::2. Kwyllap: [[Yper]]
::2. bavette: [[Brugge]], [[Yper]]
 
;Kwystnbibel
:Kwibus
::Kwystnbibel: [[Blanknberge]], [[Brugge]]
 
{{AZ Lyste}}
 
==L==
;Laans, lans
:Oude ippervlaktemoate: honderdlands = 886 m2 (streekofankelik)
:100 laans = 1 gemet ?
::Laans: [[Yper]]
::Lans: [[Kortryk]], [[Môoslee]]
 
;Laf
:Drukkend warme, AN zwoel
::Laf: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Lakker
:Stiksje plakband, AN pleister
::Lakker: [[Roeseloare]]
 
;Lampadèir
:zelf lik Luster
:[[Ardôoie]]
 
;Lampettn
:Zwoar drinkn
 
;Lankarn
:Êen me lank oar
::Lankarn: [[Yper]]
 
;[[Lanse]]
:AN Tuinslang
::Lanse: [[Kortryk]], [[Yper]]
 
;Lapnoame
:Bynoame
::Lapnoame: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
 
;Meetje lap, Peetje lap
:Vervangmeter/peter
::Meetje lap, peetje lap: : [[Blanknberge]], [[Môoslee]]
 
;Lattestoor, [[Lattestôor]], persienne, Rolstôor
:Rolluik
::Lattestoor: [[Wervik]]
::Lattestôor: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Persienne: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Rolstôor: [[Brugge]]
 
;Leeg, lege, lêeg, lêge
:1. AN lui <i>J'es zo leeg lik nen ond.</i>
:2. AN laag <i>In 't leeg plafond.</i>
::1. Leeg (lui): [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::2. Leeg (laag): [[Wervik]]
::2. Lêeg, lêge (laag): [[Kortryk]]
::2. Lêge (laag): [[Blanknberge]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Leegganger, leegoard
:Luierik
::Leegganger: [[Brugge]], [[Poperienge]], [[Yper]]
::Leegoard: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Poperienge]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Leenn
:1. Scharniern
:2. AN lenden
:3. Figuurlik: zyn beste doene - zyn leenn d'ran leggn
:1. Leenn (scharniern): [[Kortryk]]
:2. Leenn (lenden): [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Yper]]
:3. Leenn (beste doen): [[Kortryk]], [[Yper]]
 
;Leezn
:1. Lezen
:2. Bidden (e ozevoader leezn)
::1 & 2: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Leevn, leevne, aleevn
:Lawoai
::Leevn: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Yper]]
::Leevne: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::Aleevn: [[Wervik]]
 
;Lekstok, likstok
:Lolly
::Lekstok: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
 
;[[Lere]], lêre
:Ladder, nen appareil om mee in d'ôogte te klemmn
::Lere: [[Brugge]], [[Wervik]]
::Lêre: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;-letjes
:bestoa nie ip zin eign, moa ol te zien welkn voorvoegsle kreegt 'n andre beteeknisse
::Overletjes [[Kortryk]] AN daarnet, zoëven
::Beletjes [[Kortryk]] (eutspreekn: Be, doffe e, link in belegen) AN straks, seffens
 
;Letse
:AN Scharnier
::Letse: [[Yper]]
 
;Lettn
:Bluuvn ('' 'k Gon nie te lange lettn, 'k moetn nog weg.'')
::Lettn: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Letter, lettre, lettere, winnig
:AN: luttel. Nie vele in de zin van winnig, weinig. Nie 100% perfect synoniem van weinig, nie gebreukt in de vergelykende vorm,
lik "weiniger dan"
:Ôok gebreukt in de zin van "te kort", te weinig ''er zit te letter geld in de pot''
::Letter, lettre: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]]
::Lettere: [[Wervik]]
::Winnig: [[Blanknberge]], [[Brugge]]
 
;Leute
:Ost er iet plezant es, AN: plezier (maken). 't Es nie geweten in oeverre da leute in/van andere provincies (voor)komt
::Leute: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Woaregem]], [[Yper]]
 
;Levoard
:1.Hoarink
:2.Levensgenieter, levendig mens
::1.Levoard (vis): [[Roeseloare]]
::2.Levoard (mens): [[Roeseloare]]
 
;Lieksme, liksm, leksm
:Litteken
::Leksm: [[Yper]]
::Lieksme: [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::Liksm: [[Wervik]]
 
;Lik
:Vele gebruukt tusschenvoegsel zoals het AN precies. <i>'k Weet'n 't lik nie goed</i>
:Lik of liek vô AN lijk is courant in WVL
::Lik: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Lisse
:Kôorde of leer voe roend de nekke van en bêeste te doen om dermee te gon wandeln
::Lisse: [[Kortryk]], [[Yper]]
 
;Loajn, loaien
:1.Brandn, gloeien, een brandend gevoel geevn in de mond (vb. en loajerke of strave mente, pili-pili)
:2.Oaien (''Gow, loajd ekir an die katte.'')
:3.Greitn, spottn, pestn
:4.In en discussie stoken met de bedoelienge d'andre in 't vier te joagen en te doen ipgoan
::1.Loaien (brandn): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::2.Loajn (aaien): [[Yper]]
::3.Loaien (greitn): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::4.Loajen (stoken): [[Kortryk]]
 
;Lochtienk, lochtieng
:Tuun, groenseltuun
::Lochtienk (groenseltuun): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]]
::Lochtienk (siertuun): [[Kortryk]]
::Lochtieng: [[Yper]]
 
;Loetn
:Dommen, passieven vint
::Loetefoai: [[Brugge]]
::Loetn: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Lokkedisse
:1. Salamander
:2. Tute, fopspeen (stik linwoad gevuld me zoetighie of opium uit klaprôzen)
::1. Lokkedisse (salamander): [[Môoslee]]
::2. Lokkedisse (tute): [[Kortryk]]
::2. Lokkedieze (tute): [[Yper]]
 
;Lôoi
:Lammen, nie actieven vent (''broaven lôoi: te broave dat ie nie deugt'')
::Lôoi: [[Kortryk]]
::Lôoi: Roare kirul, [[Ardôoie]]
 
;Lôge
:Zêepsop, meestal gebruikt voe te [[#S| skeuren]], AN: Loog (boasische iplossienge)
::Lôge: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yzegem]]
 
;Louptje
:Klêen masschertje (dat allêne de boovnkant van 't oanzichte bedekt)
::Louptje: [[Blanknberge]]
 
;Lucht (woord)
:1.De lucht (in den atmosfere)
:2.Lampe
:3.Gezicht (Je kreeg jin ip zinne lucht)
::Olledrie in [[Ardôoie]]
 
;Luchtn (werkwoord)
:Olle AN betêkenissen van lucht - luchten
:1. Licht laten schijnen "Luchten me e pillelampe"
:2. Verdroagen - "'k kan em nie luchtn"
::1. Luchtn (licht): [[Kortryk]], [[Yper]]
::2. Luchtn (verdroagen): [[Kortryk]]
 
;Luffer, lufre
:Deugniet
::Luffer, lufre: [[Kortryk]]
 
;Lukke
:Beuterkoekstje, nieuwjoarswoafeltje
::Lukke: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Môoslee]], [[Perviezje]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Lussak, luuszak
:1. Nen droevoard, nen stoeterik, iemand die j'er in lust
:2. E leegoard
::1. Lussak (droevoard): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Wervik]]
::1. Luuszak (droevoard): [[Roeseloare]], [[Yper]]
::2. Luszak (leegoard): [[Wendune]]
 
;Luuster, leustre
:E lamparmature daj ant plafong angt
::Luuster: [[Elverdienge]], [[Môoslee]], [[Yper]]
::Leustre: [[Kortryk]]
 
;Lutte
:Een vrommins da eur gemakkelik loat doene, persôon zonder initiatief
::Lutte: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Luttn
:1. Luttn: troage drienken, AN "voortdurend sippen aan een drankje"
:2. Luttn: jen lippe loaten angen, vô en klênegie reclameern
::1. Luttn (drienken): [[Kortryk]], [[Wervik]]
::2. Luttn (lippen): [[Kortryk]]
 
;Luwe, lude
:AN Luid
:Oat mêer leevn makt, ton ist luwre of ludre, anders ist stilre of stildre. AN luider
::Luwe: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yzegem]]
::Lude: [[Blanknberge]]
 
;Luzeplat
:Indeliks plat, surtout ezeid van landschappn
::Luzeplat: [[Kortryk]], [[Yper]]
 
;Luzeveste
:Luierik, e tragen
::Luzeveste: [[Knokke-Heist]]
 
;Lystn
:Bretelln
::Lystn: [[Yper]]
{{AZ Lyste}}
 
==M==
;Maboul
:Getikt, zot (van 't Arabisch ol Vrankryk)
::Maboul: [[Blanknberge]]
 
;Macht
:AN Kracht (''E kent 't ende van ze macht nie.'')
::Macht: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Mach: [[Wervik]]
 
;Mallète
:Blikn doze woaruut dan de soldoatn vroeger oatn. AN gamel.
::Mallète: [[Wervik]]
::Gamille: [[Kortryk]]
 
;Mamzel
:Een meistjie dê 't hoog up êt (van 't Frans "mademoiselle")
::Mamzel: [[Brugge]]
 
;Mankiern
:1. Loatn verby goan, oversloan, ontbreken (Van 't Fransche ''manquer'') "Me goan nie mankiern" , "er mankiert ne man vou te koartn"
:2. AN mankeren: er mankeert iets aan, er is iets niet in orde
::1. Mankiern (oversloan): [[Blanknberge]], [[Kortryk]]
::1. Mankeern (oversloan): [[Kortryk]]
::2. Mankeern (gebrek): [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Kortryk]]
 
;Mannemins (meervoud = manneminsken), mannemens (mannemenschn)
:Man
::Mannemins: [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
::Mannemens: [[Yper]]
::Mannemies: [[Wervik]]
 
;Mannieville, manneville
:Trapstang
::Mannieville: [[Kortryk]], [[Yper]]
::Manneville: [[Kortemark]]
 
;Manse
:Eigenzinnige vrouw (uut het Fransche ''manche'' = kluns, onhandig, stom)
::Manse: [[Wervik]]
 
;Mantepeère, manstepeirde, kloaispeird, sientemoartnskoeke
:Klaaskoek, sandwich-achtig gebak in de vorme van en "man te peird", peirden en ventjes da rond de [[sintekloai]]speriode verkocht es.
::Mantepeère: [[Kortryk]]
::Mantepeirde: [[Poperienge]]
::Manstepeirde: [[Roeseloare]]
::Kloaispeird: [[Kortryk]]
::Sientemoartnskoeke: [[Yper]] (wel me Sientemoartn)
::Sintekloaikoeke: [[Môoslee]]
 
;Marbels, mebbers
:Knikkers, (Grôte versie, kykt noa [[#B|Bollekettn]]) cf. engels: marbles (knikkers)
::Marbels: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Knokke]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Ôoigem]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Mebbers (lange ê): [[Wervik]]
 
;Marraine
:Doopmeter (uut 't Fransche ''marraine'')
::Marraine: [[Blanknberge]], [[Knokke]], [[Wervik]], [[Mêesn]], [[Yper]]
 
;Martnee
:Gesel (outne stok me leerne riemkes); => Frans martinet
::Mart(i)nee: [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
 
;Masscher
:Masker
::Masscher: [[Blanknberge]]
 
;Mastiek
:Stoffoasje voun in e vorme te kneedn
::Mastiek: [[Yper]]
 
;Meegoande
:Sympathiek, angenoam
::Meegoande: [[Blanknberge]], [[Kortryk]]
 
;Mêester
:1. Schoolmêester (=AN)
:2. Beslissend spel, byvoorbeeld by 't manillen
::1 & 2 Mêester: [[Yper]]
 
;Mee zyn
:Verstoan ('k zyn nie mee: 'k verstoan 't nie)
::Mee zyn: [[Blanknberge]], [[Kortryk]]
 
;Meirloane, [[meireloare]]
:Merel
::Meirloane: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Ardôoie]]
::Meireloare: [[Yper]] (meirelman)
 
;Meis
:Natte wêe (cf. Blaarmeersen in [[Gent]], Bollemeers in [[Elverdienge]],...)
::Meis: [[Kortryk]], [[Yper]]
 
;Meisjeklakke
:Meisjeszot
::Meisjesklakke: [[Knokke]]
 
;Memôrie, memoorje
:Geheugen
:Ontoed (''En is kort va memôrie.'')
::Memôrie: [[Kortryk]], [[Yper]]
::Memoorje: [[Môoslee]], [[Kortemark]]
 
;Menn
:1. Komen - Men ier, Men ne kière, omgekièrde van teure [[Môoslee]]
 
;Mente
:1. Spekke
:2. Medicament of drugs in de vorme van e mente
:3. Arten slag, arten stamp (en mente geven ip den bol)
::1. Mente (spekke): [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::2. Mente (medicament): [[Yper]]
::3. Mente (slag, stamp): [[Kortryk]]
 
;Mesandn, mesan, besandn, besann, missann
:Hinderen, hinderlijk zijn. 't Mesan nie: 't geeft niet, 't is nie erg
::Mesandn, mesann: [[Blanknberge]], [[Roeseloare]]
::Malsan', mesangn: [[Brugge]]
::Missann: [[Yper]]
::Besann: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Poperienge]], [[Yper]]
 
;Mesjang, masjang, marchang
:Van 't Fransche marchand
::Masjang: [[Yper]]
::Mesjang: [[Kortryk]]
::Marchang (uutsproake: marsjang): [[Blanknberge]], [[Roeseloare]]
::Mersjang: [[Môoslee]]
 
;Messing, messieng, messienk, mestienk
:Mestôop woarin dat de mest of vette teirt, dikkers verward met smôorôop en loater geëvolueerd noa compostôop ( <i>[[#S|Smören]]</i>)
::Messing:
::Messieng: [[Kortryk]]
::Messienk: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Mestienk: [[Wervik]]
 
;Mestdag
:De moandoage achter e grôotn fêestdag (''Poaschemestdag, Sienschemestdag'')
::Mestdag: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Yper]]
 
;Metsenoare, metsnoare, metseloare, metseleire, metser
:Metser
::Metsenoare: [[Poperienge]], [[Yper]]
::Metseloare: [[Yper]]
::Metsnoare: [[Môoslee]], [[Poperienge]], [[Roeseloare]]
::Metseleire: [[Kortryk]]
::Metser: [[Blanknberge]], [[Kortryk]]
 
;Meulevet, mullevet
:Spêeksel
::Meulevet: [[Roeseloare]]
 
;Meuzel, muzel
:Zak vô commischn, sportklêers,...
::Meuzel: [[Poperienge]], [[Yper]]
::Muzel: [[Frans-Vloandern]]
 
;Meuzje
:1. Mugge
:2. Klêne muze
::1. Meuzje (mugge): [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::2. Meuzje (muzetje): [[Kortryk]]
 
;Mezienke, meziele
:Waarachtig, moa mins toch
::Mezienke: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Poperienge]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Meziele: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]]
 
;Midder
:Grodder
::Midder: [[Yper]]
 
;Miengeln, miengelienge
:Mengen, mengsel
::Miengeln: [[Blanknberge]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Miereklôot
:En hêel klêen bitje, "Et stikt ip gêne miereklôot"
::Miereklôot: [[Kortryk]]
 
;Mietre, [[Myter|myter]]
:1. Houtworm
:2. Wormtjes an je gat (aj jukst'et, vroagn ze: "Ej mietters, te?")
::1. Mietre (houtworm): [[Môoslee]]
::1. Myter: [[Brugge]]
::2. Mietter (kittelieng): [[Môoslee]], [[Yper]]
:3. De myter zit erin (AN als je portefeuille leeg is)
 
;Miezeln
:Motregenn
::Miezeln: [[Brugge]]
 
;Mikke
:Sôorte angar die oof open is
::Mikke: [[Veurne|Veurn]], [[Yper]]
 
;Misse
:1. Vergissienge - "'t es en misse"
:2. E snelle mokke (ollêne in de vaste construucsje '''t Is gin misse.'')
::1. Misse: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::2. Misse: [[Yper]]
 
;Moalslot, molslot
:Hangslot
::Moalslot: [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]]
::Molslot: [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Moaneschyter
:Grôte bromvliege
::Moaneschyter: [[Kortryk]], [[Môoslee]]
 
;Moarte
:Meid, dienstmeisje (ondermeer bij pastoor), oek wel oel lachn gebruukt (''Goj ekir e teusje oaln voun myn? Ei, 'k zyn ik je moarte nie, wi!'')
::Moarte: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Poperienge]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Mochel
:Fluim
::Mochel: [[Blanknberge]], [[Knokke]]
 
;Moefe
:Dik wuuf, ollêne tope me 'dikke' (''e dikke moefe'')
::Moefe: [[Yper]]
 
;mohowzèg
:da ku toh nie zien, oes da mugeliek
 
;Mokke
:1. Snel meiske, van Ndl. mokkel.
:2. Lief (vr.)
::Mokke: [[Blanknberge]], [[Knokke]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Mokkementen
:Tegenstribbeln
::Mokkementen: [[Knokke]]
 
;Mol
:AN: Bof (ziekte), dikke koake deur ounstekienge
::Mol: [[Blanknberge]]
 
;Mong
:1.West-Vlamsche vorme van ''Raymond''
:2.Olgemêen verwytwôord, surtout deur de jeugd gebruukt
::1. Mong (Raymond): [[Yper]]
::2. Mong (verwytwôord): [[Koanegem]], [[Yper]]
 
;Monter
:zie [[#A|Arloozje]]
 
;Môosschn, môosscher
:1. Morsen Kikt ook bie <i>[[#B|brieln]]</i>
:2. Prutsen, bricoleren.
:3. Dom doen
::1. Môosschn (morsen): [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Roeseloare]]
::1. Môosken, môossen (morsen): [[Kortryk]]
::2. Môosken, môossen (prutsen): [[Kortryk]]
::1. Môosker (morser): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Slyps]]
::1. Môoscher (morser): [[Blanknberge]]
::1. Môoschre (morser): [[Roeseloare]]
::2. Môoscher (prutser): [[Yper]]
::2. Môosker (prutser): [[Kortryk]]
::2. Moosjker (prutser): [[Wervik]]
::3. Môosschn (dom doen): [[Brugge]]
 
;Mote
:Kunstmoatign heuvel woarip dat er vroeger e kastêel, boerhof of e wiendmeuln stoend
 
;Moze, moozje, môze, more
:Modder, slik/sliek van AN slijk, zie ook [[#O|Oor]]
::Moze: [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
::Moozje: [[Wervik]]
::Môze: [[Poperienge]], [[Yper]]
::More: [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
 
;Môzesteker
:Stekelbaars
::Môzesteker: [[Yper]]
 
;Môortellamdroenke
:Straf droenke
::Môortellamdroenke: [[Kortryk]]
 
;Mule, meule, Mulle
:1. Muil, mond (plat)
:2. Zat
::1. Mule (muil): [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Roeseloare]]
::1. Meule (muil): [[Kortryk]]
::2. Mule (zat): [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Roeseloare]]
::2. Mulle (zat): [[Kortryk]]
 
;Muletrekkr, smoeltrekkr, zeuremule
:Sorte zure snoep (drop met zuurzoete butenloage)
::Muletrekkr: [[Brugge]], [[Yper]]
::Smoeltrekkr: [[Kortryk]]
::Zeuremule: [[Blanknberge]]
 
;Mulferen, mulfroare
:Vele eten, entwie die vele it.
::Mulferen, mulfroare: [[Môoslee]]
 
;Mute
:1. Vogelkooi (ôok symbolisch vôor goal)
::1. Mute (kooi): [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::1. Meute (kooi): [[Kortryk]]
 
;Muukn, mukkn
:Koppig zyn, niks willn zeggn
::Muukn: [[Môoslee]], [[Poperienge]], [[Roeseloare]]
::Mukkn: [[Kortryk]]
 
;Muutn, meutn
:Oar verliezn
::Muutn: [[Môoslee]], [[Poperienge]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Meutn: [[Kortryk]]
 
;Muzepietje
:Kléen vintje
::Muzepietje: [[Knokke]]
 
;Muzestrount, meuzestrontjes
:Chocoladehagelslag
::Muzestrount: [[Brugge]], [[Môoslee]], [[Yper]]
::Meuzestrontjes: [[Kortryk]]
 
{{AZ Lyste}}
 
==N==
;Naffel, naffle, bukepit(je)
:Noavel (naffelpitje)
::Naffel: [[Blanknberge]], [[Wervik]]
::Naffle: [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
::Bukepit(je): [[Slyps]], [[Yper]]
 
;Nafte
:Benzine, loodvrij 98
::Nafte: [[Kortryk]], [[Yper]]
 
;Ndoetndoet, Jatendoet, netnoet, jatndoet
:niet waar
::Ndoetndoet: [[Wervik]]
::Jatendoet: [[Zillegem]]
::Netnoet: [[Yper]]
:Jatndoet: [[Ardôoie]]
 
;Ne
:tussenwerpsel (''Ne, wie dam doar en!'')
::Ne: [[Yper]], [[Tielt]]
 
;Nêe
:Nêe, moa kan oak vervoegd weirdn (lik joak, jakkedoe, ...). Kikt ôok noa [[Wikipedia:Vervoegienge van ja, nêe en ols|Vervoegienge van ja, nêe en ols]].
::Nink (ninik), nêij (ninie), nêeg/nês, nêew, nins: [[Kortryk]], [[Wervik]]
 
;Negerinnetette, negertette
:Melocake
::Negerinnetette: [[Kortryk]], [[Veurne]]
::Negertette: [[Yper]]
 
;Nennik, nennie, nieuw, nens
:Ik niet, hij niet, wij niet, zij niet. "Zie j'ol ip? Nennik." "Zyn ze tus? Nens, ze zyn weg."
::Nennik, nennie, nieu'''w''' (wij = '''w'''ulder), nens [[Kortryk]]
 
;Nès, nes
:Vochtig, nie te droge, vb ''en nesse stute''
::Nès: [[Kortryk]]
::Nes: [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Nete, netekop, netebuk
:Iemand die nedig reageert of stikt, nedigoard, AN nijdig
::Nete, netekop, netebuk: [[Kortryk]]
 
;Netepit, netepiet
:deugniet: [[Kortryk]]
 
;Netzak
:Zak in stoffe vo commisjes in te doen
::Netzak: [[Blanknberge]]
 
;Neute
:Note
::Neute: [[Blanknberge]], [[Ostende (stad)|Ostende]]
 
;Nievers, nieverst, nieverans, nowwers
:AN:nergens
:Nowwers (meugliks van't Iengelse nowhere)
::Nievers, nieverst: [[Kortryk]]
::Nievers, nieverst, nieverans: [[Blanknberge]], [[Brugge]]
::Niewers: [[Môoslee]]
::Nowwers: [[De Panne]], [[Poperienge]], [[Yper]]
 
;Nieweird
:Nietsnut in de mêest negatieve zin, iemand die niets weird es en saboteert
::Nieweird: [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Nittel, nittle, neet'l, tingel
:Brandnetel
::Nittle, ww. genitteld: [[Roeseloare]]
::Nittel: [[Wervik]], [[Yper]]
::Tingel: [[Blanknberge]], [[Brugge]]
::Neet'l: [[Kortryk]]
 
;Noare
:Dicht
::Noare: [[Yper]]
 
;Noaste
:Volgende (vgl. Eng. next)
::Noaste: [[Yper]]
 
;Noazn
:Dichterbie kommn, noadren
::Noazn: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Nôordvienke
:E sôorte vienke die olhier komt in de wienter (''Fringilla montifringilla'', AN ''Keep'')
::Nôordvienke: [[Yper]]
 
;Notevaschoa
:Kruut, vele gebruukt voen in patatteperee te doen (AN Muskaatnoot)
::Notevaschoa: [[Yper]]
::Notevanskoa: [[Môoslee]]
 
;Nunnebille, laar
:Zachte sponsachtige snoep, meestal in roze en wit
::Nunnebille: [[Blanknberge]], [[Roeseloare]]
::Nunnebille: [[Môoslee]] (mo bie oes es da de snoep dazze elders negerinnetetten of nunnescheten noemn)
 
;Nunnekesnest
:Zootje, boeltje
::Nunnekesnest: [[Kortryk]], [[Wervik]]
 
;Nunneschete
:Een sneukelienge uut ipgeklopt eiwit, meringue
::Nunneschete: [[Kortryk]], [[Perviezje]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
{{AZ Lyste}}
 
==O==
;Oakelgat
:Iets da slicht gedoan es en gevoarlik --> Kykt noa [[#A|Akkelgat]]
 
;Oalkartêel, oalkarre
:AN Mestkar (vloeiboare mest)
::Oalkartêel: [[Môoslee]], [[Yper]]
::Oalkarre: [[Kortryk]], [[Môoslee]]
 
;Oande
:1. AN haan, mannelikke veugel
:2. AN eend
::1. Oande: [[Kortryk]]
::2. Oande (eende): [[Frans-Vloandern]]
 
;Oandinne
:Wuvetje van en eende
::Oandinne: [[Yper]]
 
;Oanespeel
:Hanegevecht
::Oanespeel: [[Môoslee]]
::Oanespel: [[Kortryk]]
 
;Oap
:1. Gierigoard, vrek
:2. Deugniet
::1. Oap (bendig): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::2. Oap (deugniet): [[Yper]]
 
;Oapemutse
:Mutse woamei dat ollêne jen aanzichte blôot zit
::Oapemutse: [[Yper]]
 
;Oardig
:1.Roare. Nen oardigen of 'n oardigoard: roare, ongeweune keirel
:2.Misselik. "'k voelen da 'k goan oardig kommn"
::1. Oardig (roar): [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Wervik]], [[Yper]]
::2. Oardig (misselik): [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Oazepaté, potieng
:Brôodpudding
::Oazepaté: [[Wervik]]
::Potieng: [[Oarelbeke]], [[Yper]], [[Kortryk]]
 
;Oazoart
:Onverwachte meevaller, van 't Fransche hazard
::Oazoart: [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
 
;Oe, oa, o, a
:Als, indien (wordt vervoegd) - Kikt ôok noa [[Wikipedia:Vervoegienge van ja, nêe en ols]]
::[[Blanknberge]]: ak(ik) (1e p.ev.), aje(gie) (2e p. ev.), attie, att'n (3e p.ev.m.), asse(zie) (3e p.ev.v.), amme(wiender) (1e p. mv.), aje(giender) (2e p. mv.), anze(zynder) (3e p. mv.)
::[[Brugge]]:ok(ik) (1e p.ev.), oj(gie) (2e p. ev.), ottie, ott'n (3e p.ev.m.), osse(zie) (3e p.ev.v.), omme(wyder) (1e p. mv.), oje(gyder) (2e p. mv.), onze(zyder) (3e p. mv.)
::[[Kortryk]]1: akke (1e p.ev.), ajegie (2e p.ev.), attie (3e p.ev.m.), assesie (3e p.ev.v.), amme [[#W|wider]] (1e p.mv.), aje [[#Z|gider]] (2e p.mv.), asse [[#G|zider]] (3e p.mv.)
::[[Kortryk]]2: oake (1e p.ev.), oaje(gie) (2e p.ev.), oatie (3e p.ev.m.), oasze (3e p.ev.v.), oame [[#W|wider]] (1e p.mv.), oaje [[#Z|gider]] (2e p.mv.), oanze [[#G|zider]] (3e p.mv.)
::[[Môoslee]]: oek(ik) (1e p.ev.), oej(gie) (2e p. ev.), oetie, oet'n (3e p.ev.m.), oesse(zie) (3e p.ev.v.), oeme(wydre) (1e p. mv.), oeje(gydre) (2e p. mv.), oesse(zydre) (3e p. mv.)
::[[Roeseloare]]: ok(ik) (1e p. ev.), ojjegie (2e p. ev.), otne (3e p. ev. m.), osse(zie) (3e p. ev. v.), omme(wider) (1e p. mv.), ojje(gider) (2e p. mv.), oenze(zider) (3e p. mv.)
::[[Wervik]]: oeke (1e p.ev.), oejegie (2e p.ev.), oetie (3e p.ev.m.), oeze zie (3e p.ev.v.), oeme [[#W|wider]] (1e p.mv.), oeje [[#Z|gider]] (2e p.mv.), oeze [[#G|zider]] (3e p.mv.)
::[[Yper]]: akke (1e p.ev.), aje (2e p.ev.), atn, asse, at (3e p.ev.), amme (1e p.mv.), aje gieder, lender(s) (2e p.mv.), anze (3e p.mv.)
::[[Poperienge]]: angk (1e p.ev.), aj(e) (2e p.ev.), atn, asse, at (3e p.ev.), am (wider) (1e p.mv.), aj (gider), (2e p.mv.), anze (zider)(3e p.mv.)
 
;Oederskejoenkeid, oederskejoengedochtre, oudn jounkeid, oude jounge dochter
:Vrijgezel (van wat oudere leeftijd al)
:: Ouderskejoenkeid: [[Môoslee]]
:: Ouderskejoengedochtre: [[Kortryk]], [[Môoslee]]
:: Oude jounge dochter: [[Blanknberge]], [[Yper]]
:: Oudn jounkeid: [[Yper]]
 
; Oerejoagerke
: Vlinderdas
:: Oerejoagerke [[Kortrik]]
:: Oerejagertje [[Adinkerke]]
 
;Oetjepoepeloere, oetjepeloere, popeloere
:Verskrikkelik droenke
:Kik ôok ne kêe noar [[#K| kanaar]]
::Oetjepoepeloere: [[Yzegem]]
::Oetjepeloere: [[Kortryk]]
::Popeloere: [[Kortryk]]
 
;Of
:AN Als (J'is zo grôot of ik)
::Of (als): [[Blanknberge]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Ofgang, ofgank, ofloop, oflôop, de schyte
:Diarree
::De skyterie: [[Lauwe]]
::De schyte: [[Yper]]
::Ofgang: [[Kortryk]]
::Ofgank: [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::Ofloop: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Yper]]
::Oflôop: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
 
;Ofkortn
:1. Werebetoaln van e lênienge ('' 'k Moetn men uus ofkortn.)
:2. Inkorten van en planke zôda ze reize komt me d'andre
::1. Ofkortn (ofbetoaln): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::2. Ofkortn (ofzaogn planke): [[Kortryk]]
 
;Okkoazje
:1. Tweedehands (bv. ''e nieuw okkoazje'')
:2. Keure ('' 'k En d'okkoazje at voen in 't buutnland vors te lêern.'')
::1&2: Okkoazje: [[Blanknberge]], [[Yper]]
::1&2: Okkoazie: [[Kortryk]]
 
;Olgeliek, oolgeliek
:Kikt noa [[#A|algeliek]]
 
;Ôlikoard
:Slimmerik of dommerik
::Ôlikoard: [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
 
;Ollichte
:In 't korte, bikan, verre
::Ollichte: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Olsan, osan, oolsan, alsan,
:Oltyd
::Osan: [[Wervik]], [[Yper]]
::Olsan, Oltid: [[Kortryk]], [[Môoslee]]
::Alsan: [[Blanknberge]]
::Oolsan: [[Roeseloare]]
::Asan: [[Oostende]]
 
;Ommekloaien
:Ommekanteln
::Ommekloaien: [[Blanknberge]], [[Roeseloare]]
 
;Ommeryen
:1. Ploegen
:2. Rondryen
::1. Ommerien (ploegen): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::2. Ommerien (rondyen): [[Yper]] (?)
 
;Ommetoer
:Omweg
::Ommetoer: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Ommettekêe, oolmennekêe, almeteki, olmeddekêe, ommekêe
:Plotselieng
::Ommekêe: [[Kortryk]], [[Yper]]
::Ommettekêe: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Wervik]]
::Oolmennekêe: [[Roeseloare]]
::Olmennekêe: [[Kortryk]]
::Ommennekjee: [[Kortryk]], [[Yzegem]]
::Almeteki: [[Blanknberge]]
::Olmeddekêe: [[Yper]]
 
;Omtrent
:Round, AN Ongeveer
::Omtrent: [[Brugge]]
 
;Ondergène
:Lange thermische onderbroek da ze in tyde droegn
::Ondergène: [[Iengelmunstr]], [[Yzegem]]
 
;Onpetjuistig
:Hobbelig, oneffen (voornoamelik in de weg).
::Onpetjuistig: ollêne in [[Anzegem]] ?
 
;Oor, ore, oorzop, orezop
:Vloeiboare modder, slikwoater, kikt noa [[#M|Mooze]]
::Oor, oorzop: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Wevelgem]]
::Ore, orezop: [[Roeseloare]]
 
;Oparleur
:Ne luudsprekre, van 't Fransche <i>hautparleur</i>
::Oparleur: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]], [[Yzegem]]
 
;Ôrebêeste, ôrebyter, tênebyter
:AN Oorwurm --> Kykt noa vorke [[#V|Vorke]]
 
;Ôrebyter
:AN Oorwurm --> Kykt no vorke [[#V|Vorke]]
 
;Orkn, ortn, urtn
:Aandachtig luisteren (vgl. <i>leustern</i>: gewoon luisteren)
::Ortn: [[Kuurne]], [[Môoslee]], [[Oarelbeke]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Orkn, ortn: [[Kortryk]], [[Wervik]]
::Urtn: [[Blanknberge]]
 
;Ossebilk
:? oe moej da vertoaln? "Den dien zit in den ossebilk": je goat an gen lief nie mêe geroakn.
::Ossebilk: [[Brugge]]
 
;[[Spaansche ratte|Ostens ratje]]
:Guinees biggetje
::Ostens ratje: [[Brugge]]
 
;Otemets
:Zie [[#A|Altemets]]
 
;Oude
:Leeftyd
::Oude: [[Blanknberge]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Ounchance
:'t Teegngestelde van ''chance''
::Ounchance: [[Blanknberge]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Overans
:om beurten, (vgl. overhands)
::Overans: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Overende, top over klôotn
:Overôop, rommelig: " 't ligt doar ollemoale overende", zochtere vorme van <i>[[#E|Eirekedeire]]</i>
::Overende: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Top over klôotn: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Yper]]
::Top over koente: [[Môoslee]]
 
;Oversteek
:Dak die overangt, AN oversteek
::Oversteek: [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Overtyd
:1. Onlangs: 'k e em overtyd nog gezien: 'k heb hem onlangs gezien
:2. 'n Hêel ende geleedn: 'k ei em overtyd (moanden geleedn) gezien
:3. Over tyd: te loate. <i>'k wos overtyd en de tring wos weg. Z'es twee weekn overtyd (voo de bevollienge).<i>
::1. Overtyd (onlangs): [[Môoslee]]
::2. Overtyd (lange geleedn): [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
::3. Overtyd (te loate): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
{{AZ Lyste}}
 
==P==
;Pachtn
:AN Huren
::Pachtn: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Pakkn (''AN'')
:1. Lik AN pakken, inclusief nemen, betroapen, emballeren, schokken, ...
:2. Iets regelmoatig slikken "Dienen coureur pakt dopienge" "Je pakt medikamenten tegen de kuts"
:3. Diefstol plegen, stelen "t' Eit iemand mynen vélo gepakt"
::2. Pakkn (slikken): [[Kortryk]], [[Wervik]], [[Ostende]]
::3. Pakkn (diefstol): [[Kortryk]], [[Wervik]]
 
;Palto
:Mantel
::Palto: [[Blanknberge]], [[Brugge]]
 
;Palufn
:Strêeln
::Palufn: [[Brugge]]
 
;Pandre, panter, panger, pangel
:'n Mande me ên grôte ôre, mêestol in riet of raffia
::Pandre: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::Panter: [[Wervik]]
::Panger: [[Ostende]]
::Pangel: [[Ostende]]
 
;Pannekoeke, pallulle, pollette
:Pannekoeke
::Pallulle: [[Môoslee]], [[Wervik]]
::Pollette: [[Poperienge]]
::Pannekoeke: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Ostende]]
 
;Paraplusowse
:Sause me beuter, bloeme, azyl, zop va suukerbôon, voe by gebroan vlêes t'eetn
::Paraplusowse: [[Yper]]
 
;Parlasanten
:Treuzelen, paloaveren, van het Spaanse ''Para los santos'' <ref>West-Vlaams Etymologisch Woordenboek, Debrabandere F, Amstel Uitgevers, 2003</ref>
::Parlasantn: [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
::Parlesantn: [[Môoslee]]
 
;Parlé
:Geklap, mêestol in negatievn zin
::Parlé: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Paroadeschyter
:Etwien me vele gestn, die peist dat 'n 't is en da geirn toogt oek
::Paroadeschyter: [[Yper]]
 
;Parring
:Dooppeter (uut 't Fransche ''parrain'')
::Parring: [[Wervik]], [[Yper]]
::Parreng: [[Mêesn]]
 
;Passensje, passjensje, passensie
:Geduld (van 't Fransche "patience")
::Passensje: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Passensie: [[Yzegem]]
::Passjensje: [[Blanknberge]]
::Passjense: [[Ostende]]
 
;Passirde, passeerde
:Verleden (''Passirde weke ek etwot teegnekomn, wi!'')
::Passirde: [[Kortryk]], [[Yper]]
::Passeerde: [[Môoslee]]
 
;Peirdepiet
:Iemand da ne stol me koersepeirden eit (en geweunlik geld ôok)
::Peirdepiet: [[Kortryk]]
 
;Peirdoge, peirdôge
:Spiegelei
::Peirdoge: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Yper]]
::Peirdôge: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
 
;[[Peiretjesspel]]
:AN Mens erger je niet
::Peiretjesspel: [[Yper]]
 
;Pekkedoenkre
:AN pikdonker
::Pekkedoenkre: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]]
::Pekkedoenker: [[Blanknberge]], [[Ostende]], [[Yper]]
 
;Pekkel
:1. Bikkels
:2. Ann (''da wos up me pekkels wi'', ollêne in mv.)
:3. Vo je villo up rechte te zettn (mêestol enk.)
:4. Voetn, pôotn (Je lopt ip z'n blôte pekkels)
::1. Pekkels (bikkels): [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Slyps]], [[Wervik]], [[Yper]]
::2. Pekkels (ann): [[Kortryk]], [[Wervik]], [[Yper]]
::3. Pekkel (villo): [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Ostende]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::4. Pekkels (voetn): [[Blanknberge]], [[Ostende]]
 
;Pekkeln
:AN Bikkelen (spel)
::Pekkeln: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Ostende]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Pekkezwort, pekkezwart, schoezwort, koavezwort
:Pikzwart
::Koavezwort: [[Zunnebeke]]
::Pekkezwart: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Ostende]]
::Pekkezwort: [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Schoezwort: [[Yper]]
 
;Pekkn
:1. AN Pikken, prikken. "De veugel pekt"
:2. Bluuvn plakkn, Bluuvn hangn (ip café) "'t is e pekker"
::Pekkn: [[Blanknberge]], [[Roeseloare]]
 
;Pelder, pelders
:Petat in de schelle/pele gekokt, petattn vô in de schelle te koken (klêen kaliber)
::Pelders: [[Kortryk]]
 
;Pennepesse, [[pennepisse]], zoetekoeke, krunekoeke, krudekoeke, peindepiensje, krutekoeke
:Honingkoek, zoetekoeke (pennepisse: van 't Fransche pain d'épices)
::Pennepesse: [[Kortryk]]
::Pennepisse: [[Kuurne]], [[Oarelbeke]], [[Yper]]
::Krunekoeke: [[Yper]]
::Krudekoeke: [[Yper]], [[Poperienge]]
::Krutekoeke: [[Woatou]]
::Peindepiensje: [[Wervik]]
::Zoetekoeke: [[Môoslee]]
 
;Pènsejoagen, pènsejoager (''AN?'')
:Joagen zonder vergunnienge, stropen.
::Pènsejoagen, pènsejoager: [[Kortryk]], [[Môoslee]]
 
;Perchène, Persienne
:Rolluik, synoniem van '[[lattestôor]]', --> kikt noa [[#L|Lattestoor]], vant 't Fransche "persienne"
 
;Perces, preces
:AN Bekeuring
::Perces: [[Môoslee]]
::Preces: [[Yper]]
 
;Perchoenkelen
:Rond de kerk gaan om aflaten te verdienen op Allerzielen
::Perchoenkelen:
 
;Perluut, perleut
:1. Nen onnozelen tuut, oenbenullig persôon, klêen (letterlik of figuurlik) persôontje. Oek kiendertoale voe mannelik geslachtsdêel
:2. Verdwoasd (na een klap op het hoofd)
:3. Pietje
::1. Perluut (klênen): [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::1. Perleut (klênen): [[Kortryk]], [[Wervik]]
::2. Perleut (verdwoasd):
::3. Perluut (pietje): [[Yper]]
 
;Pernukkel, fernukkel, panukkel, panuttel
:Uutzonderlik klêen ventje, joengetje
::Fernukkel: [[Poperienge]], [[Yper]]
::Pernukkel: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Kortryk]]
::Panukkel: [[Ostende (stad)|Ostende]]
::Panuttel: [[Ostende (stad)|Ostende]]
 
;[[Perse]]
:Lange stok, stoake (van 't Frans ''perche'')
::Perse: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
 
;Perselle, persyn, persil
:Peterselie
::Perselle: [[Blanknberge]], [[Brugge]]
::Persil: [[Kortryk]], [[Wervik]]
::Persyn: [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Pertank, pertang, pertanks
:Nochtans, van 't Fransche pourtant
::Pertank: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]]
::Pertang: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Yper]]
::Pertangs: [[Brugge]]
 
;Pertil
:1. Pertil(s) = AN bretel(len)
:2. Pertil symbolisch "hij heeft het aan zijn been" - "j'eit an zynen pertil (rekk'r)"
::1. Pertil (bretel): [[Kortryk]]
::2. Pertil (symbolisch): [[Kortryk]]
 
;Perxempel
:Byvôorbild (van 't fransche 'par exemple')
::Perxempel: [[Wervik]]
 
;Pe(r)tchikkelen
:Pekkelen, kinderspel met metalen beenkootjes, --> kikt noa [[#P|Pekkels]]
 
;Petatte, petat
:1. Petatte = AN aardappel
:2. Petat = slag (jeddem 'n petat gegeevn)
::1. Petatte: [[Brugge]]
::2. Petat: [[Brugge]]
 
;Petchikkelen
:Strompelen, moeizoam lôpen over moeilik terrin
::Petchikkelen: [[Kortryk]]
 
;Petchikken, petchikke petchakke lôopn
:Manken, moeilik wandelen
::Petchikken: [[Kortryk]]
::Petchikke petchakke lôopn: [[Môoslee]]
 
;Petretntrekker
: Fotograaf, flitspaal
 
;Piekezot
: (letterlik) de zot van pieken in koarten (figeurlik) een zotje, een clown
::Piekezot: [[Brugge]]
 
;Piel, pile
:Batterij
::Piel: [[Yper]]
::Pile: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Ostende]], [[Roeseloare]], [[Wervik]]
 
;Piellampe, piellucht, pilelucht
:Zaklantaarn
::Piellampe: [[Brugge]], [[Ostende]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Piellucht: [[Môoslee]], [[Yper]]
::Pilelucht: [[Kortryk]], [[Wervik]]
 
;[[Emelbêestje|Piempaljoentje]], piempampoentje, emelbêestje, liev-eersbeestje, piepauw, piempajoentje
:Lieveheersbeestje (van 't Fransche "papillon": vlinder)
::Piempaljoentje: [[Ostende (stad)|Ostende]]
::Piempajoentje: [[Koksyde]], [[Veurne|Veurn]]
::Piempampoentje: [[Blanknberge]], [[Yper]]
::Emelbêestje: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Wervik]]
::Piepauw: [[Yper]]
 
;Piepedol
:Spitsmuzeke
::Piepedol: [[Brugge]], [[Oelem]]
::Taupe: [[Môoslee]], [[Yper]]
 
;Pieper, piepre, pieptje, puuptje
:Zoen
::Pieper: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Piepre: [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::Pieptje: [[Môoslee]]
::Puuptje: [[Yper]]
 
;Piepern
:Kussen, zoenen
::Piepern: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Pierewoai
:Pierewoai es êen die nie weet wa dat ie wilt en droait noa de wind
::Pierewoai: [[Kortryk]]
 
;Piesluchtje
:'n vrê flauw luchtje
::Piesluchtje: [[Brugge]]
 
;Piet
:Chance (''pietzak'': enen die vele chance et)
::Piet(zak): [[Brugge]], [[Ostende]], [[Yper]]
 
;Pietje
:Ezeid teegn e duts (''E mo pietje toch, wuk doej gie nu?'')
::Pietje: [[Yper]]
 
;Piteleir
:AN Pandjesjas, jacquet
::Piteleir: [[Yper]]
 
;Pietje Fernien, Pietje Fernin, Pietje Stek, Pietje Pek, Pietje Venieng
:Deugniet
::Pietje Fernien: [[Môoslee]], [[Yzegem]]
::Pietje Fernin: [[Kortryk]]
::Pietje Pek: [[Môoslee]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Pietje Stek: [[Yzegem]]
::Pietje Venieng: [[Knokke]]
 
;Pietjekuntje
:AN Winterkoninkje
::Pietjekuntje: [[Yper]]
 
;Pietje van Proatelgem
:Êen die vele te vertelln et, moa 't is ni osan juuste
::Pietje van Proatelgem: [[Poperienge]]
 
;Piewante
:Wante, de duume zit vrie, d'aar viengers zitn tope
::Piewante: [[Môoslee]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Piken, pieken
:Prikken, zêer doene, stekken "'t piekt en bitje = 't stekt en bitje"
:Origineel van pyck, nu AN pieken, uutsproake streekofankelik lik de mijn, zijn klank
:Ofgeleiden: piekens troef, veugelpik, piekevent (ierondre), piektjes, piekure,
::Piken (i/e lik in myn/zyn): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Wervik]], [[Yper]], [[Ostende]]
::Pieken:
 
;Pintn
:Versieren (cfr. Frans Debrabandere: < [[Middelnederlands|Mnl.]] "poenten, pointen" < 't Fransche "pointe" punt < 't Latyn "pungere" stekkn)
::Pintn: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]]
 
;Pintoane, pèntaar
:AN parelhoen (vgl. Fr. pintade)
::Pentaar: [[Yper]]
::Pintoane: [[Kortryk]], [[Wervik]]
 
;Pintinge
:Versieringe
::Pintinge: [[Roeseloare]], [[Kortryk]]
 
;Pioanewyze
:Druppelsgewyze, troage
::Pianowyze:
 
;Pispoater
:Nen azynpisser, vizen (nie welgezinde) vent
::Pispoater: [[Kortryk]]
 
;Pisseblomme
:AN PaardeBloem
::Pisseblomme: [[Brugge]], [[Kortryk]]
 
;Plaffeture, blaffeteure
:1. Veisterluuk
:2. Symbolisch: (grôten, brutoalen) bek, woafel: ''oud jen plaffeture'' - ''zyn plaffeture opentrekkn''
::1. Plaffeture (veisterluuk): [[Kortryk]], [[Wervik]]
::1. Blaffeteure (veisterluuk): [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Ostende]]
::2. Plaffeture (grôten bek): [[Kortryk]]
 
;Plak, ploate
:Nummerploate van nen oto
::Plak: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Ostende]], [[Roeseloare]], [[Wervik]]
::Ploate: [[Yper]]
 
;Plakker
:1. Stukadoor
:2. Iemand die overol bluuft angen
:3. Dans die dicht byêen gedanst wird (ne slow, tiggeldans of buuksleepr))
::1. Plakker (stukadoor): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Wervik]], [[Yper]]
::2. Plakker (angen): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Wervik]], [[Yper]]
::3. Plakker (slow): [[Kortryk]]
 
;Plakkevort, plukkevort
:1. Styf vort
:2. Versleetn (tot ip den droad)
::1. Plakkevort (styf vort): [[Yper]]
::1. Plukkevort (styf vort): [[Kortryk]], [[Ostende]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::2. Plukkevort (versleetn): [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
 
;[[Plakwoaier]]
:AN vlieger, wordt opgelaten door kinderen bij (ferme) wind, met de wind mee, aan een dun maar stevig touw
::Plakwoajre: [[Kortryk]]
::Droake: [[Roeseloare]]
 
;Plakzantje, plakzientje, plakker
:Zelfkleevr, sticker
::Plakzientje (zelfklever): [[Kortryk]],
::Plakker (zelfklever): [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;[[Plankis|Plangkier]], plankier, plankis, trottoir, dam
:Stoep
::Dam: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Plankier: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Ôoigem]]
::Plankis:
::Trottoir: [[Kortryk]]
::Voorland: [[Ostende]]
;Plastroeng, plastrong
:Das, stropdas, plastrond, cravat (Van 't Fransche plastron)
::Plastroeng: [[Kortryk]]
::Plastrong: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]], [[Ostende]]
 
;Pleite
:1. Kletsekop (koalkop) lik in <i>Ei je die pleite geziene?</i>
:2. Kop, bovekant van 't ôofd, donder: lik in ''J'eit ip zyn pleite g'ed''
::1.Pleite (kletsekop): [[Kortryk]], [[Wervik]]
::2.Pleite (kop): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Wervik]]
 
;Plekke
:1. Ploatse (lik AN plek)
:2. Vlekke
::1. Plekke (ploatse): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Wervik]], [[Yper]], [[Ostende]]
::2. Plekke (vlek): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Wervik]], [[Yper]], [[Ostende]]
 
;Pleute
:Deugniet
::Pleute: [[Môoslee]]
 
;Ploate
:Pladijs
::Ploate: [[Brugge]]
 
;Ploempnde
:Stief (bikan ollêne gebruukt in vaste uutdrukkienge ''ploempnde vul'')
::Ploempnde: [[Yper]]
 
;Plong
:Zekerienge (elektriek: de plong is gesproengn) (Van 't Frans ''plomb'' lood: vroeger woarn de droadjes van lood)
::Plong: [[Blanknberge]], [[Roeseloare]]
 
;Poane
:in oud vlaams "ne broek in Mollevel', komt van het Franse woord 'peau', zacht vel
:Fluweel, ribfluweel "en poane broek"
::Poane: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Poan broeksje
:Sôorte bloeme
::Poan broeksje: [[Yper]]
 
;Poater
:1. Poater (ne religieus)
:2. Trappistnbier
:3. Slichtn chauffeur
:4. Zwarte beze, cassis
::1. Poater (religieus):[[Knooke]], [[Kortryk]], [[Wervik]], [[Yper]], [[Ostende]]
::2. Poater (trappist): [[Knokke]], [[Kortryk]], [[Wervik]], [[Yper]]
::3. Poater (chauffeur): [[Yper]]
::4. Poater (cassis): [[Kortryk]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Poatre (vo 1, 2, 4): [[Môoslee]]
 
;Poepeschete
:E lief, e keppe
::Poepeschete: [[Knokke]]
 
;Poepgoai
:Roare vint
::Poepgoai: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Yper]]
 
;Poeredroge, poerdrôge
:Stief droge
::Poeredroge: [[Yper]]
::Poerdrôge: [[Kortryk]], [[Môoslee]]
 
;Poern
:AN bewegen, praten (''E doste nie mi poern.'')
::Poern: [[Veurne]], [[Yper]] (?, ollêne roern, peis ke)
 
;Poervister, fiester
:Sterrereegn (vierwerk) "ne poervister in zyn gat steekn"
::Poervister: [[Kortryk]]
::Fiester: [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
 
;Poessuker, poesukre, potsuker
:1. Kandijsuiker, brune suker
:2. Blomsuker, poedersuiker
::1. Poessuker (kandijsuker): [[Kortryk]]
::1. Poesukre (kandijsuker): [[Roeseloare]], [[Yzegem]]
::1. Potsuker (van dienn lichtbruunn): [[Yper]]
::1. Poersuker (lichtbruine): [[Môoslee]]
::1. Poe-sjuker (kandij): [[Wervik]]
::2. Poe-sjuker (blomsuker): [[Wervik]]
 
;Poester
:Koewachter
::Poester: [[Kortryk]], [[Môoslee]]
 
;Point-mort, pommor
:Neutroal, nie in versnellienge (van oto). Van het Fransche ''point mort''.
::Point-mort: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
 
;Pokezop
:Styf vuul woater
::Pokezop: [[Blanknberge]]
 
;Pompiers
:Brandweer
::Pompiers: [[Brugge]], [[Môoslee]], [[Ostende]], [[Yper]]
 
;Porteklee
:Kalutje da j'an je sloters angt (oltemets me reklamme up)
::Porteklee: [[Môoslee]], [[Yper]]
 
;Post
:1. Zender, kanaal
:2. Interessante functie of job, van positie - "schôonn post"
:3. "Ne post pakken" - zwoar vollen of mislukkn
::1. Post (zender): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Yper]]
::2. Post (job): [[Kortryk]]
::3. Post (volln): [[Kortryk]], [[Môoslee]]
 
;Potink, potieng, poddink
:1.Pudding
:2.Broodpudding
::1. Potink (pudding): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::2. Potieng (broodpudding): [[Yper]]
::2. Pottink (broodpudding): [[Roeseloare]]
::2. Poddink (broodpudding): [[Blanknberge]]
 
;Potje lap, pôotje leggen
:Voetje haken
::Potje lap: [[Yper]]
::Pôotje leggen: [[Kortryk]]
 
;Potstamper, pottestampre
:Nen voetboller die ter niet van terechtebringt
:Meugeliks in/van andre dialecten (Cfr DDT in FC de kampioenen)
::Potstamper: [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
::Pottestampre: [[Môoslee]], [[Yper]]
 
;Potter
:Nen homo
 
;Pree
:Wedde
::Pree: [[Blanknberge]]
 
;Prente
:Snelle mokke, schôon misje
::Prente: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
 
;Presse
:AN Pers
::Presse: [[Yper]]
 
;Pressn
:AN Persen van 't Fransche presser
::Pressn: [[Kortryk]], [[Ostende]], [[Yper]]
 
;Presseern
:AN Haasten
::Presseern: [[Blanknberge]], [[Yper]]
 
;[[Pret]], prèt, pareie, poreie, paret, poret
:1. Prei
:2. Pretentie, "jeit veel prèt an zijn gat" + prètvint, prètêere, prètmadam
::1. Prèt (prei): [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Wervik]]
::1 Pret: [[Môoslee]] (echt zoender aksent! uutgesproken lik 't AN "pret = plezier"), [[Ostende]]
::1. Pareie, poreie (prei): [[Blanknberge]], [[Brugge]]
::1. Paret (prei): [[Yper]]
::1. Poret (prei): [[Wervik]], [[Yper]]
::2. Prèt (pretentie): [[Kortryk]]
::2. Pretêre: [[Môoslee]]
 
;Pretènsie, pretensche, pretènsje
:Pretentie (AN moa om de finale -tie schrifwize per streke te checken)
::Pretènsie: [[Kortryk]]
::Pretensche: [[Yper]]
::Pretènsje: [[Blanknberge]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Ostende]]
 
;Preus
:1. Trots - "j'es preus ip zyn doenienge"
:2. IJdel - "'n preus model"
::1. Preus (trots): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Ostende]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::2. Preus (ijdel): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]]
 
;Preussloagn
:Aanstellerij
::Preussloagn: [[Gilwe]], [[Roeseloare]]
 
;Preute
:vrouwlik geslachtsorgaan AN vagina
:: Preute [[Kortryk]]
:: Z' eet an eur preute - Z' eet an eure rekkre - Z'eet zitn
 
;Preuve
:Bewys, drukproef
::Preuve: [[Roeseloare]]
 
;Prieze
:AN stopcontact
::Prieze: [[Blanknberge]], [[Ostende]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Proateln
:'t Goed kunn uutleggn en vele vertelln (nie 't zeste of AN ''praten'' (= koutn, babbeln))
::Proateln: [[Yper]]
 
;Proateloare
:Etwien die 't goed kut uutleggn en vele vertelt
::Proateloare: [[Yper]]
 
;Prochie
:Dorp
::Prochie: [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Prôostn
:Erweten uut de schokke oalen
::Prôostn: [[Kortryk]], [[Môoslee]]
 
;Protvocht (???)
:Liquide remspoor dat achterblijft in de onderbroek bij het laten van een scheet.
::Protvocht: [[Ostende (stad)|Ostende]]
::Koentespiksel: [[Boaviekove]]
 
;Prumelekkn, preutelekkn, preutelekker
:1. AN: Beffen, lekkn an de preute
:2. Preutelekker: schôotoendje
::1. Prumelekkn:
::2. Preutelekker (schôotoendje): [[Kortryk]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Prut
:Kaffiepoere (surtout at er ol woater deureloopn is)
::Prut: [[Yper]]
 
;Prutmazette
:Fel ipgezet meiske
::Prutmazette: [[Kortryk]]
 
;Prutzak
:Koffiefilter
::Prutzak: [[Yper]]
::Frutzak: [[Môoslee]] (van frut, 't dialekt vo chicorei)
 
;Puderek, peuterek, puterek
:Eendekroos
::Puderek: [[Yper]]
::Peuderek: [[Wervik]]
::Peuterek: [[Kortryk]]
::Puterek: [[Môoslee]]
 
;Puf
:Lucht van uut je moage die oel je slokderm werekêert, oltemets me leevn AN boertje
::Puf: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Yper]], [[Ostende]] (meestol diminutief)
 
;Pulle
:1. Flaske, container vô drank en vloeistoffe, thermospulle, melkpulle (boerof, oek wel mekbidong), drienkepulle (koers) --> Variatie ip et AN woord pul da verouderd es. Pulle es nog courant gebruukt
:2. Piet (an de pulle trekkn)
::1. Pulle: [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Ostende]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::2. Pulle: [[Yper]]
 
;Pulln
:Vele en zêre drienkn, surtout alcool
::Pulln: [[Yper]]
 
;[[Pupegoale]], bakwoagen, kortwoagen, kortewoagn
:Kruiwoagen
::Bakwoagen: [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
::Korrewoagn: [[Yper]]
::Kortwoagen: [[Môoslee]]
::Korwoagn: [[Kortryk]], [[Wervik]]
::Kortewoagn: [[Blanknberge]]
::Pupegoale: [[Poperienge]]
::Kortewaagn: [[Ostende]] (in feite tusschn oa en aa)
 
;Pupezak, peupezak
:Borstzakske ip 'n imde, AN origine: zakje om pupe in te steken
::Peupezak: [[Kortryk]]
::Pupezak: [[Môoslee]], [[Wevelgem]], [[Yper]]
 
;Puut, peut
:Kikker
::Puut: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Peut: [[Kortryk]], [[Wervik]]
 
;Pyk
:AN Bouvier (sôort ound)
::Pyk: [[Yper]]
 
;Pykevint, piekevent, swies
:Baljuw met hellebaard in de kerk, swies (van Garde Suisse)
::Pikevint: [[Kortryk]]
::Swies: [[Kortryk]], [[Môoslee]]
 
;Pykn
:AN Schoppen (e sôorte va zworte koarte, naasn kloavers)
::Pykn: [[Kortryk]], [[Yper]] (mv. ''pykns'')
::Pykes: [[Ostende]]
 
;Pylebout
:Perfekt rechte (pyl), in 'n oak, gepast (''pylebout rechte, dat es pylebout gepast'')
::Pylebout: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
==Q==
;
:
::
;
:
::
{{AZ Lyste}}
==R==
;Rabbeln
:Rôoi en voun etwot te doen
::Rabbeln: [[Yper]]
 
;Randyze
:Radyze
::Randyze: [[Roeseloare]]
 
;Rampe
:Hellienge (vb de hellienge noa de zêedyk): Frans
::Rampe: [[Blanknberge]]
 
;Rape, roape
:1. Sôorte groensel (AN: raap)
:2. Andre benaminge voe joen [[#A| Arlôozje]] (horloge)
:3. ''Ip jen roape krygn'': der van lankst krygn
:4. Hoofd
::1. Rape (raap): [[Yzegem]]
::1. Roape (raap): [[Kortryk]]
::2. Rape (horloge): [[Yzegem]]
::2. Roape (horloge): [[Kortryk]]
::3. Rape (sloagen krygen):
::3. Roape (sloagen krygen): [[Kortryk]]
::4. Roape (hoofd): [[Yper]]
 
;Rattekit, rattekêeste
:Doodmoe zyn (''J'es rattekit of'')
::Rattekit: [[Wervik]]
::Rattekêeste: [[Kortryk]]
 
;Rechtet
:Sebiet
::Rechtet: [[Yper]]
 
;Reekan
:Ossan reke, non stop
::Reekan: [[Kortryk]], [[Yper]]
 
;Regiem
:Etwot dan menschn doen voun te vermoagern (''AN dieet'')
::Regiem: [[Yper]]
 
;Regiemn
:Trachtn te vermoagern (''AN diëten'')
::Regiemn: [[Yper]]
 
;Regleern
:Zorn dat etwot in order komt (''Nen ploegboas regleert et werk.'') (AN: regelen)
::Regleern: [[Kortryk]], [[Yper]]
 
;Reize
:Op gelyke ôogte
::Reize: [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Rekesteker
:Ruziemaker
::Rekesteker: [[Môoslee]]
 
;Rekkewyd
:zo verre da mo ku
::Rekkewyd: [[Brugge]]
 
;Rekknjek, rekkedjekke
:1. Sôorte sneukelieng
:2. Etwot die uutrekt, lik koassause
::1. Rekknjek (sneukelieng): [[Poperienge]]
::2. Rekkedjekke (rekboar dienk): [[Yper]]
 
;Rendeko'er, (rendekoker), renne, rendel
:Schommel --> Kik noa <i>[[#B|Ballesjiere]], schommel</i>
 
;Renong, renoeng
:In 't koartspel, koartsôorte wovan daj gin koarte et: " 'k A ne renong in kloavers"
::Renong: [[Môoslee]], [[Oelem]], [[Yper]]
::Renoeng: [[Kortryk]]
 
;Rennepeird
:AN Hobbelpaard
::Rennepeird: [[Roeseloare]]
 
;Renotte
:Sôorte veugel, AN kneu (vgl. Frans: Linotte mélodieuse)
::Renotte: [[Yper]]
 
;Rèpstèrte
:Vernesteld, in pieken (''Joun oar sta rèpstèrte'')
::Rèpstèrte: ?
 
;Ressor, resôor, resoor
:AN een veer van bv. een matras, veermatras = ressormatrassche
::Resoor, resôor: [[Yper]]
::Ressor: [[Brugge]], [[Roeseloare]]
 
;Reulink
:Deugniet
::Reulink: [[Brugge]]
 
;Reuve
:Korst op een wonde
::Reuve: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Reveye
:AN Wekker, van 't Fransche reveille
::Reveye: [[Kortryk]], [[Yper]]
 
;Riberoal
:Liberoal
::Riberoal: [[Blanknberge]]
 
;Riekoordn, riekôordn, schoelientn
:Veters (van rijgkoorden)
::Riekoordn: [[Wervik]], [[Yper]] (stee)
::Riekôordn: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Kortryk]]
::Riekôordn, Schoelientn: [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Riengeln
:Etwien riengeln: etwien bedriegn (vgl. AN ''ringeloren'')
::Riengeln: [[Blanknberge]]
 
;Riffezeern
:AN Weigeren (vgl. Fr. refuser)
::Riffezeern: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Riftje-raftje, kotjesvook
:Uutschot, gemêen volk (van 't Iengelse riff-raff)
::Riftje-Raftje: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[kust]], [[Yper]]
::Kotjesvook: [[Yper]]
 
;Rik, rugge
:Rug
::Rik: [[Blanknberge]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Rugge: [[Roeseloare]]
 
;Rille
:Latte in hout of metoal
::Rille: [[Roeseloare]]
 
;Rin, rein, reen
:Regenen
::Rin, 't rint: [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Zunnebeke]]
::Rein, 't reint: [[Wervik]]
::Reen, 't rint: [[Yper]]
 
;Rinneweren, reneweren
:Ruïneren
::Rinneweren: [[Roeseloare]]
 
;Riyong, rayoung
:1.Reke in e grôotwoarnuus (fr:rayon)
:2.Spêke
::1&2. Riyong: [[Yper]]
::1. Rayoung (reke): [[Kortryk]]
 
;Robbeln
:Volln me vele leevn (''Van 'n trap of uut je bedde robbeln'') of vele leevn moakn (''Me buuk robbelt!'')
::Robbeln: [[Môoslee]], [[Yper]]
 
;Rolstôor
:Rolluik, kyk nô [[#L|Lattestoor]]
 
;Rompel, roempel
:Rimpel, plooi
::Roempel: [[Yper]]
::Rompel: [[Blanknberge]]
 
;Rôoi
:Moeite
::Rôoi: [[Yper]], [[Poperienge]]
 
;Roovn
:Eiers van 't nest van e veugel oaln (mêestol van enn)
::Roovn: [[Yper]]
::Rôovn: [[Kortryk]]
 
;Rost, roste
:1. Roskleurig, hoarkleur
:2. Verroest
::1. Rost: [[Blanknberge]]
::1&2. Rost: [[Yper]]
::1&2. Roste: [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
 
;Rotse
:Sôorte vis (''AN ruisvoorn, rietvoorn (Fr.: rotengle)'')
::Rotse: [[Yper]]
 
;Rufeln, reufeln
:Scharrelen in iets
::Reufeln: [[Kortryk]]
 
;Rudekokke
:--> Kik noa <i>[[#B|Ballesjiere]], schommel</i>
 
;Rulder
:Bromvlieg
::Rulder: [[Blanknberge]], [[Ostende]]
 
;Rulders
:Stamppot aardappel met ajuin
::Rulders: [[Môoslee]]
 
;Rut
:Reu, mannetjeshond
::Rut: [[Môoslee]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Rutte
:Blut, zoender geld, krotte
::Rutte: [[Blanknberge]], [[Ostende]]
 
;Rutteln
:1. Leevn moakn deur dat los zit
:2. Va je beir moakn
::1&2: Rutteln: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Yper]]
 
;Ruumste
:Het opruimen (mêestol met vast werkwôord 'oen')
::Ruumste: [[Yper]]
 
;Ruusscher
:Artn bustel voen ouneffn uppervlaktn (lik de stroate)
::Ruusscher: [[Yper]]
 
;Ruustientje
:Plakkertje voen e chambreire te stoppn (Fr.: rustine)
::Ruustientje: [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Ruze, reuze
:Moeite
::Reuze: [[Kortryk]]
::Ruze: [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Rystepiet
:Selderiezout
::Rystepiet: [[Blanknberge]], [[Ostende]]
 
{{AZ Lyste}}
 
==S==
;Saffe
:Segrette
::Saffe: [[Kortryk]], [[Yper]]
 
;Saladiere
:Slakom (gin Fransche ière uutsproake - ende klienkt lik -iere)
::Saladiere: [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
;Sambrière
: Binneban van je velo (van't Frans chambre à air)
:: Sambrière: [[Kortryk]]
;Sandrié, sandré
:1. Assenbak vô segretten, Van 't Fransche ''cendrier''.
:2. Vô zoverre bekend es sandrié in WVL gêen assenbak vô de stove of n'eird.
::1. Sandré: [[Yper]]
::1. Sandrié (assenbak vô segretten): [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Santeboetiek
:Rommel, ebben en ouden, ôok <i>[[#B|Battaklang]]</i>
::Santeboetiek: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Saro
:Skorte, stofjas. Van 't Fransche ''sarrau'' (boerenkiel)
::Saro: [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Slyps]], [[Wervik]]
 
;Sarze, sarzje, serze, soazje
:1. Deekn
:2. Sarze of sjette geven
::1. Sarze (deekn): [[Kortryk]], [[Yper]]
::1. Sarzje, sarze (deekn): [[Roeseloare]]
::1. Serze (deekn): [[Wervik]], [[Yper]]
::1. Soazje (deekn): [[Blanknberge]]
::2. Sarze (sjette): [[Kortryk]]
 
;Sarzebuze
:--> Kikt noa [[#C|Chargebuuzze, chapment, échappement]]
 
;Sauveteur
:Redder ip 't strange
::Sauveteur: [[Blanknberge]]
 
;Savatte, sluffer, slissen, sletse
:Pantoffel
::Savatte: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Sluffer: [[Blanknberge]]
 
;Sazzenik, sanzeniek
:Eenrichtingsstraat (Frans: sens unique)
::Sanzeniek: [[Kortryk]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Sazzenik: [[Mêenn]]
::Sens unique: [[Blanknberge]]
 
;Schabbe
:1. Stofjas
::Schabbe: [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
:2. Legplank
::Schabbe: [[Kortryk]]
 
;Schabbernak
:Nekvel
::Schabbernak: [[Kortryk]]
 
;Schampavie
:Weg, verdwenen
::Schampavie: [[Blanknberge]], [[Roeseloare]]
 
;Scharding
:Sprot, sardine
::Scharding: [[Blanknberge]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
 
;Scharitte, sarette, bugie, buggie
:Buggy, open kinderwoagentje, van 't Fransche charette
:Nie te verwarren me gesloten kinderwoagen [[F|Footure]] en varianten ip voiture
::Scharette: [[Môoslee]]
::Sjarette: [[Blanknberge]]
::Scharitte: [[Yper]]
::Sarette: [[Kortryk]],[[Brugge]]
::Buggie: [[Kortryk]], [[Wervik]]
::Bugie: [[Yper]]
 
;Scharre, scharrekop, schkorre
:Styf kort hoar, kortgeschoren
::Scharre, scharrekop: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Yper]]
::Skarre, skarrekop: [[Kortryk]]
::Schkorre: [[Wervik]]
 
;Scharteln, schartn, schkartn, skartn
:Krabben
::Scharteln: [[Yper]]
::Schartn: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Roeseloare]]
::Schkartn: [[Wervik]]
::Skartn: [[Kortryk]], [[Môoslee]]
 
;Schauwe, schauwte
:Schaduw
::Schauwe: [[Roeseloare]]
::Schauwte: [[Ostende]]
 
;Scheefslaan
:AN definitie, stelen, wordt verwijderd van de lijst
 
;Scheir, skeir
:1. Een lief vo nie al te lange (AN scharrel)
:2. Ruze, dispuut, ''Henri en Patrick zittn in 't skeir over uldren dêel''
::1. Scheir (lief): [[Blanknberge]]
::2. Skeir (ruze): [[Kortryk]], [[Môoslee]]
 
;Schkendeern
:beschoadigen
::Schkendeern: [[Wervik]]
 
;Schermienkel
:Lelikke moagere vrouwe
::Schermienkel: [[Blanknberge]], [[Ostende (stad)|Ostende]]
::Skermienkel: [[Kortryk]]
 
;Scherper, skerper, schkerper
:Diengsje voun e punt an e potlôod te moaken (AN: Slijper)
::Scherper: [[Blanknberge]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Skerper: [[Kortryk]], [[Môoslee]]
::Schkerper: [[Wervik]]
 
;Scherreldewiep
:scherreldewiep ip etwa zitn
:te paard op iets zitten ((brugge))
 
;Schette, sjette, schettewerk, schkette, tsjêtie
:1. Wulle, va wulle, ebreid
:2. Scherme, afschermienge
::1. Schette (wulle): [[Yper]]
::1. Sjette (wulle): [[Blanknberge]], [[Roeseloare]], [[Zunnebeke]]
::1. Sjète (wulle): [[Kortrijk]], [[Môoslee]], [[Wervik]]
::1. Tsjêtie (wulle): [[Anzegem]]
::2. Schette (scherm): [[Yper]]
::2. Schkette (scherm): [[Wervik]]
::2. Skette (scherm): [[Kortryk]], [[Môoslee]]
 
;Schettern, schkettern
:1. Stekken van de zunne of van etwot aars die vele lucht gift
:2. Te vele ôge tônen produceren
::1. Schettern (lucht): [[Yper]]
::2. Schettern (lawoai): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Yper]]
::2. Schkettern (lawoai): [[Wervik]]
 
;Schie, schkie
:Bevliegienge, gril, AN nuk (Je krygt een schie)
::Schie: [[Blanknberge]]
;;Schkie: [[Wervik]]
 
;Schiekn
:Bytn, lik up e schiklitte
::Schiekn (= sjiekn): [[Blanknberge]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Sikken: [[Kortryk]]
 
;Schike, schiklitte, schiklette, seklitte, spirremente
:Kauwgum (vgl. Iengels: chiclet (stik schike), spearmint (groene mente)).
::Schiklitte: [[Môoslee]], [[Wervik]], [[Yper]], [[Zunnebeke]]
::Spirremente: [[Yper]]
::S(ch)eklitte: [[Kortryk]]
::Sjiklette: [[Blanknberge]]
 
;Schienkn, schkienkn
:AN Schijnen (va lucht of de zunne): ''De zunne sch(k)ienkt'' (de zon schijnt)
::Schienkn: [[Kortryk]], [[Yper]]
::Schkienkn: [[Wervik]]
 
;Schietlap
:Katapult
::Schietlap: [[Brugge]]
::Skietlap: [[Kortryk]]
 
;Schievern, schivern, schkivern
:1. Vrêe rap veurbieschietn, hêel rap passeern ''Ej em zien schievern up zyne nieuwe moto?''
:2. Platte stêentjes zodanig ip e woaterippervlak smietn da ze zo veel meuglik kêern ipwuppen
:3. Glijden
::1. Schivern (vôorbieskieten): [[Kortryk]]
::2. Schivern (platte stêentjes ip 't woatr)): [[Kortryk]]
::3. Schivern (glijden): [[Kortryk]], [[Yper]]
::2 & 3. Schkivern: [[Wervik]]
::1, 2 & 3: Skivern: [[Môoslee]]
 
;Schimmeln
:Je tyd verdôen teegn je goeste '' 'k Stoene doa te schimmeln vo niêt''
::Schimmeln: [[Brugge]]
 
;Schoaverdinnen, schoaverdynn
:1. Schoatsen, AN (Ijs)schaatsen
:2. Wegslêren, spelen ip en bevroren slêerboane, AN (Uit)glijden
::1. Schoaverdinnen (schoatsen): [[Kortryk]]
::1. Schoaverdynn (schatsen): [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::2. Schoaverdinnen (wegslêren): [[Kortryk]]
 
;Schoelapper, schoevint
:Soort van loopkever
::Schoelapper: [[Môoslee]], [[Yper]]
::Schoevint: [[Kortryk]]
 
;Schoepen
:Entwa meepakken danie va joen is
::Schoepen: [[Brugge]]
 
;Schoere, schkoere
:AN Schouder
::Schoere: [[Blanknberge]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Schkoere: [[Wervik]]
 
;Schoern
:E piente drienkn
::Schoern: [[Ostende (stad)|Ostende]]
 
;Schof, schkof
:AN Lade, schuif
::Schof: [[Blanknberge]], [[Roeseloare]]
::Schkof: [[Wervik]]
 
;Schoffeleire, skoffeloare
:Etwien die moet schoffeln
::Skoffeleire: [[Kortryk]]
::Skoffeloare: [[Môoslee]]
 
;Schoffelen, schoffeleire, schobbeln, schoffelscheute, schkoffeln, schkobbeln
:Jen oasten, gejoagd deure wirken (moa nie oltyd goe)
::Schobbeln: [[Yper]]
::Schoffelen: [[Blanknberge]], [[Roeseloare]]
::Schkobbeln: [[Wervik]]
::Schkoffeln: [[Wervik]]
::Skoffeln: [[Kortryk]], [[Môoslee]]
 
;Schoffelscheute
:In en oastje, in de rapte
::Schoffelscheute: [[Roeseloare]]
::Schkoffelschkeute: [[Wervik]]
::Skoffelskeute: [[Kortryk]], [[Môoslee]]
 
;Schokke
:Peule van peulvruchtn
::Schokke: [[Roeseloare]]
 
;Schommeln
:Opruimen
::Schommeln: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Ostende]]
 
;Schoolschyte, skoolskyte
:Geveinsde ziekte om niet naar school te moeten
::Skoolskyte: [[Môoslee]]
::Schoolschyte: [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Schôorn
:1. AN (angstvallig) beschermen/afschermen, in verdediging nemen
:2. Vaste zetten, caleern, beveiligen by transport zôdat nie kan verschuuvn, zyn zelve schôorn om veiliger te zitten by transport <in deze betekenis is "schoren" correct Algemeen Nederlands>
::1. Schôorn (beschermen): [[Môoslee]], [[Poperienge]]
::2. Schôorn (vaste zetten): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Yper]]
 
;Schorteblauw
:Bont en blauw
::Schorteblauw: [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Schossenêle, sesnêle, schkorseneers
:AN Schorseneer
::Schossenêle, schorsenêle: [[Blanknberge]]
::Schkorseneers: [[Wervik]]
::Sesnêle: [[Kortryk]]
 
;Schouwieng
:AN Autokeuring
::Schouwieng: [[Kortryk]], [[Yper]]
::Schkouwienge: [[Wervik]]
::Skouwinge: [[Môoslee]]
::Schouwienge: [[Roeseloare]]
 
;Schreve, skreve
:1. Lyne, grenze
:2. Schribbel, AN lange kras, doorhaling, beschadiging
::1+2. Skreve: [[Kortryk]]
::1+2. Schreve: [[Blanknberge]], [[Roeseloare]]
::1+2. Schkreve: [[Wervik]]
 
;Schribbel, skribbel
:Krasse, AN langwerpige ippervlakkige beschoadigienge
::Skribbel: [[Kortryk]]
::Schribbel: [[Blanknberge]]
::Schkribbel: [[Wervik]]
 
;Schruweln
:Zeer luid schreeuwen
::Schruweln: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Yper]]
::Schkruweln: [[Wervik]]
::Skruweln: [[Kortryk]], [[Môoslee]]
 
;Schufeln, schkeufeln
:1. Fluiten
:2. Vertrokkn, er vanonder gemuusd ''j'es goan schufeln''
::1. Schufeln (fluten): [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Knokke-Heist]] [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::2. Schufeln (vertrokkn): [[Kortryk]]
::1&2. Schkeufeln: [[Wervik]]
::1&2: Skufeln: [[Môoslee]]
 
;Schufelette, schufeletje, schkeufeletje, schuferlienk
:Fluutje vor ip te schufeln (twêe soorten: me bolleke d'rin voe 'n arbiter, zonder bolleke lik d'Iengelse politie)
::Schufelette: [[Blanknberge]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Schkeufeletje: [[Wervik]], [[Zunnebeke]]
::Schuferlienk (me bolleke): [[Kortryk]]
::Schuuflienk (zonder bolleke): [[Kortryk]]
::Skuuflette, skuferlienk: [[Môoslee]]
 
;Schurdig, schurdigoard
:Onstuimig, wild
::Schurdig, schurdigoard: [[Toeroet]]
 
;Schutteldoek, skeuteldoek
:AN Schotelvod
::Schutteldoek: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Yper]]
::Schkutteldoek: [[Wervik]]
::Skeuteldoek: [[Kortryk]]
::Skutteldoek: [[Môoslee]]
 
;Schuw, skuw
:1. Benauwd, bang
:2. Gevoarlik, louche, bangmakend ''ne schuuwn tiep''
:Omda d'uutsproake stif kan verschilln van streke noa streke: ier fonetisch schriven osteblief
::1. Skuuw (benauwd): [[Kortryk]], [[Môoslee]]
::1. Schkuw (benauwd): [[Wervik]]
::1. Schuuw (benauwd): [[Yper]]
::2. Skuuw (louche): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Zunnebeke]]
 
;Schyte
:1. 'n Ofloop en (ossan me ''de'')
:2. Benauwd zyn
::1+2: Schyte: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Yper]]
::1+2: Schkyte: [[Wervik]]
 
;Sebit, sebiet
:Nu direct, metêen, vanoat en bitje kan, kykt ôok noa <i>[[#T|Tefète]]</i> da ietwa loater (straks) betêkent.
:Van't Fransche subite da doar en andre betêkenisse eit: <i>[[#O|ommettekêe]]</i> (mort subite = plotse dôod of wiegedôod).
::Sebit: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Wervik]], [[Yper]], [[Zunnebeke]]
::Sebiet: [[Blanknberge]]
 
;Sebôort
:In orde, deftig, lik dat' moet
::Sebôort, sebôorte: [[Kortryk]]
::Zebôort: [[Môoslee]]
 
;[[Seenappel]], sinappel, ginappel, appelsien, appelsine
:Sinaasappel
::Appelsien, appelsina: [[Blanknberge]], [[Brugge]]
::[[Ginappel]]: [[Kortryk]]
::Seenappel: [[Blankenberge]], [[Ostende (stad)|Ostende]]
::Sinappel: [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Segonde
:Seconde
::Segonde: [[Blanknberge]], [[Ostende]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Sekreet
:Etwot die niemand meug weetn (''vgl. Frans: secrèt'')
::Sekreet:
 
;Seldesou
:Korrelige Soda. Van 't Fransche ''sel de soude''
::Seldesou: [[Roeseloare]]
::Seldersou: [[Kortryk]]
 
;Sepappe
:Ventiel, van 't Fransche soupape
::Sepappe: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;[[Seetewoarie|Setewoarie]], setebewoarie
:Verbasterienge van ''God zegene en beware u''
::Setewoarie, setebewoarie: [[Kortryk]]
::Seentjewoarje, seentjebewoarje: [[Môoslee]], [[Wervik]]
 
;Serzjant
:Lymklemme (Serre-joint)
::Serzjant: [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Yper]]
 
;[[Seule]], sulle, ketel, keetle, oakre, oaker, aker, êmer, sille
:Emmer
::Aker: [[Toeroet]]
::Eimer: [[Blanknberge]], [[Brugge]]
::Êmer: [[Brugge]]
::Oaker: [[Tielt]], [[Wiengne]]
::Ketel: [[Kortryk]]
::Keetle: [[Kortryk]], [[Yzegem]]
::Seule: [[Môoslee]], [[Ostende (stad)|Ostende]], [[Wervik]], [[Yper]], [[Zunnebeke]]
::Sille: [[Lichtervelde]], [[Ardôoie]]
::Sulle: [[Roeseloare]]
 
;Seute
:1. Denigrerend vo vrouwe die nogol veel spel an eur gat ei, die difficil es (lichtere vorm van [[Preume]])
:2. Dom vromins (oek oltemets e bitje oederwets, setoe va gedachtn)
::1. Seute (preume): [[Kortryk]], [[Wervik]]
::2. Seute (dom vromins): [[Blanknberge]], [[Môoslee]], [[Oostende]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]], [[Zunnebeke]]
 
;Sichtnt, sichtn, sedert, sins
:Sinds, sedert, verzekers van 't Duutse sichten
:('t Ziet er noar uut da sichnt ant verdwinen es)
::Sichtnt, sichtn (zelzoame gebruukt): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::Sichtndien: sindsdien
::Sedert: [[Blanknberge]], [[Roeseloare]]
::Sins: [[Kortryk]], [[Wervik]]
 
;Siekateur
:Kleine snoeischaar/snoeitang
::Siekateur: [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Siekeplat, leuzeplat
:Hêlegans plat (mêestol ezeid van chambreirn)
::Siekeplat: [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Leuzeplat: [[Kortryk]]
 
;Siekneern, siekaneern, sjikaneern
:zynzelvn ip zittn te frettn, zittn te siekneern: cf AN "erg zitten te piekeren" < Frans. ''chicaner'' (ruuzje moakn, g'ambeteerd zyn)
::Siekneern: [[Yzegem]]
::Siekaneern: [[Kortryk]]
::Sjikaneern: [[Wervik]]
 
;Siezn, tsjiezn, sjeezn
:Rap entwoasens noa toe ryen "'k goa ton were meugn siezn noa de winkle achter kommissies"
::Siezn: [[Kortryk]]
::Tsjiezn: [[Kortryk]]
::Sjeezn: [[Wervik]]
 
;Sjiekemule
:Kind zonder tandn
::Sjiekemule: [[Knokke]]
 
;Skèrlewiep
:Schrijlings
::Skèrlewiep: [[Môoslee]]
 
;Skitpot
:WC
::Skitpot: [[Ardôoie]] (nie zové mi gebreukt mo bestoat wel nog)
 
;Skribilzn
:Asse van een buusstove ip steenkool
::Skribilzn: [[Kortryk]]
 
;Slabberoaie
:Sôorte krabbe: zwemkrabbe
::Slabberoaie: [[Blanknberge]], [[Ostende]]
 
;Slachn va, slachten noa
:Zyn lik, en trek en van (''e slacht va ze voader'',''je slacht noa zyn moedr'')
::Slachn va(n): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Yper]], [[Zunnebeke]]
::Slachten noa: [[Kortryk]]
 
;Slak, slap
:Slap, lenig, soepel,los. (''J'is nog styf slak vo zyn oude'' ''M'n tann stoan slak'')
::Slak: [[Blanknberge]], [[Brugge]]
::Slap: [[Kortryk]]
 
;Slameur
:Last, vervelend werk, gelôop (anvoeren, grêedzetten, werk zelve, ofwirken, ipkeusen,...)
::Slameur: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Wervik]]
 
;Slapkapote
:Slapklêed (vo vrouwn)
::Slapkapote: [[Blanknberge]]
 
;Slapkeirl
:1. Slapklêed (unisex vô man of vrouwe)
:2. Slapklêren (slapklêed en piezjema)
:3. Slapgerief, AN in nachtkledij, inclusief koamerjas, badjas, peignoir, ...
::1. Slapkeirl (unisex): [[Kortryk]]
::2. Slapkeirl (piezjema): [[Kortryk]]
::3. Slapkeirl (slapgerief):
 
;Slapmutse, slapmutstje
:Dranksje vo da je goa sloapn
::Slapmutse: [[Blanknberge]], [[Roeseloare]]
 
;Slapratte
:1. Eikelmuis (''Eliomys quercinus'', sôorte knoagdier, te verkenn deur zyn "zorromasker")
:2. Etwien die vele slapt
::1 & 2: Slapratte: [[Yper]]
 
;Sleffers, sliffers, slissen, sluffers, slessn, savatn
:Pantoffels (open achteraan)
::Sleffers: [[Môoslee]], [[Wervik]], [[Yper]], [[Zunnebeke]]
::Sliffers: [[Kortryk]]
::Slissen: [[Kortryk]]
::Sluffers: [[Blanknberge]]
::Slessn: [[Roeseloare]]
::Savatn: [[Ardôoie]]
 
;Slekkevet
:1. Styf dikke
:2. Vet (m'n oar is slekkevet)
::1. Slekkevet (dikke): [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::2. Slekkevet (vet): [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Yper]]
 
;Sliedern, sliern, sleirn, slêern, sleern
:Glijden
::Sliedern, sliern: [[Yper]]
::Sliern: [[Blanknberge]], [[Brugge]]
::Sleirn, slêeren: [[Roeseloare]]
::Slêern: [[Kortryk]], [[Môoslee]]
::Sleern: [[Wervik]]
::Sljirn: [[Zunnebeke]]
 
;Slierboane, sleirboane, slêerboane, sleerboane, slierplanke, sliederplanke
:Glijbaan
::Slierboane: [[Blanknberge]], [[Yper]]
::Slêerboane: [[Kortryk]], [[Môoslee]]
::Sleirboane, slêerboane: [[Roeseloare]]
::Sleerboane: [[Wervik]]
::Sljirboane: [[Zunnebeke]]
::Slierplanke, sliederplanke: [[Yper]]
 
;Sloaper
:Etwien die nie uplet in zyn otto, etwien die veel te troage rydt, triestigen chauffeur
::Sloaper: [[Yper]]
 
;Slôre, slore
:Vrouwe die te bekloagen is
::Slôre: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Slore: [[Wervik]]
::Slwôre: [[Brugge]]
 
;Sloter, sleutre, sleuter
:Sleutel (ouk biersloter, sloter voun boutn en moern an te spann of te lossn)
::Sloter: [[Blanknberge]], [[Yper]]
::Sleutre: [[Roeseloare]]
::Sleuter: [[Wervik]]
 
;Slotergat, sleutergat
:Sleutelgat
::Slotergat: [[Blanknberge]], [[Yper]]
::Sleutergat: [[Wervik]]
 
;Sluffer
:Pantoffel
::Sluffer: [[Brugge]]
 
;Slufferbulte
:E tragn
::Slufferbulte: [[Knokke]]
 
;Slunse, sleunse
:1.Vodde
:2.Slôre van e wuuf
::1.Sleunse: [[Kortryk]]
::1.Slunse: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]], [[Zunnebeke]]
::2.Slunse (wuuf): [[Blanknberge]], [[Knokke]], [[Yper]]
 
;Slunsevint
:Voddeman
::Slunsevint: [[Knokke]]
 
;Sluts
:Slop (oendermêer ezeid van frietn die nie deurbakkn zyn of aj 'n ofloop et)
::Sluts: [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Smeistern
:AN kladden, openwrijven,... (messchien beter vertaliengn)
::Smeistern: [[Yper]]
 
;Smet, smesse
:Smid, smidse
::Smet: [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]], [[Yzegem]]
::Smesse: [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]], [[Yzegem]], [[Tilt]]
 
;Smeuzn
:In smeus duuwn (''Patattn smeuzn'', AN pletten)
::Smeuzn: [[Yper]]
 
;Smoefeln
:Smulln, snoepn
::Smoefeln: [[Blanknberge]]
 
;Smôor, smôorn, versmôorn, smôorôop
:Aloewel dat 't AN smoor, smoren bestoat, eit et 'n poar bykomende betêkenissen in 't West-Vlams
:1. Rôken van segretten, segarren of pupe
:2. Rôken van hasj, courant in de joengrentoale
:3. Mist, misten
:4. Versmôorn: verdrienkn, verzeupn
:5 Smôorôop: compostôop
::1. Smôorn (rôken): [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::2. Smôorn (hasj): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Yper]]
::3. Smôor, smôorn (mist): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::4. Versmôren (verdrienkn): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::5. Smôorôop (compostôop): [[Kortryk]]
 
;Smout, Smoot
:1.Gesmoltn zwynevet (AN reuzel)
:2.Vet voun a je keetn
:3.Oorsmeer
::1.Smout (zwynevet): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::1.Smoot (zwynevet): [[Wervik]], [[Yzegem]]
::2.Smout (vet): [[Yper]]
::3.Smout (ôre): [[Yper]]
 
;Smoutn, smootn
:1. Smêren (in de betêeknisse van e klêen visken uutsmietn veur e groater te vangn)
:2. Iemand serope an zyn mond smêren, noa de mond klappen, flêmen
:3. Mei oolje inwryvn; <i>Smoot moa joen kitn!</i> Oed joe moa gereed!
::2. Smoutn (klêen visken): [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
::2. Smootn (flêmen): [[Kortryk]]
::3. Smootn (inwryven): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Wervik]], [[Yper]]
::3. Smoutn: [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
 
;Smouter, smoter
:1. Smeirlap
:2. Ne smooter é en twiene die fliêmt
::1. Smouter (smeirlap): [[Yper]]
::2. Smoter (flêmen): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Wervik]], [[Yper]](?)
 
;Smoutzochte
:Styf zochte ('t vlêes is smoutzochte)
::Smoutzochte: [[Roeseloare]]
 
;Smuk, smukkn, smuuk, smuukn, smeukn
:1. Nevel, neveln
:2. Motreegn, motreegnn
::1. Smuk, smukkn (nevel): [[Kortryk]]
::2. Smuk, smukkn (motreegn): [[Kortryk]]
::2. Smuuk, smuukn (motreegn): [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::2. Smeukn (motrein): [[Wervik]]
 
;Snak, snuk, snok
:1. Elektrische schok
:2. Snaksje, furte (e snaksje krygn: e bitje deuredroajn)
:3. Toegesnauwd wordn: (e snak en e bete)
::1. Snak (schok): [[Blanknberge]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]], [[Zunnebeke]]
::1. Snuk (schok): [[Kortryk]]
::1. E pèire (schok): [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Wervik]]
::1. Ne petat (schok): [[Kortryk]], [[Wervik]]
::1. Snok (schok): [[Yzegem]]
::2. Snaksje (furte): [[Yper]]
::2. Snukske: [[Kortryk]]
::3. Snak (snauw): [[Blanknberge]], [[Môoslee]]
 
;Snakkn
:1. Mè korte rukken trekkn, AN Snokken
:2. Snibbig antwoordn; <i>Stop e kee mei te snakkn en te bitn, 't es ier ginne 'snakbar' zulle</i>
:3. Vele geld verdienn (''Amai, e snakt ze wi, 'ndienn!'')
::1. Snakkn (snokken): [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::2. Snakkn (afsnauwen): [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::3. Snakkn (geld verdienn): [[Yper]]
 
;Snel (m. ne snelln, vr. e snelle)
:Knap, oantrekkelik (ipgelet, ôok in het AN es knap niet gelyk an mooi/schône)
::Snel: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Snelbouwer
:AN thermoblok, snelbouwbaksteen
::Snelbouwer: [[Kortryk]], [[Yper]]
 
;Snetsebelle
:Babbelgat, vrouwe die vele en geirne babbelt.
::Snetsebelle: [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
 
;Sneukeln
:Snoepn
::Sneukeln: [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]], [[Zunnebeke]]
 
;[[:categorie:Sneukelienge|Sneukelienge]], sneukelbucht
:Snoep
::Sneukelienge: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Sneukelbucht: [[Môoslee]], [[Yper]]
 
;Sneuve
:Stek ounder woater (e sneuve smytn)
::Sneuve: [[Roeseloare]], [[Ostende]]
 
;Snik
:AN Hik
::Snik: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Snottekalle, snottekelle, snottekeise
:AN Snottebel
::Snottekalle: [[Blanknberge]], [[Yper]]
::Snottekelle: [[Wervik]]
::Snottekeise: [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Wervik]]
::Snotkeise: [[Môoslee]]
 
;Soarel
:AN sukkelaar
::Soarel: [[Kortryk]]
 
;Soe, soetje (Frans ''sou'' < Oudfrans ''sol'' < Latyn ''solidus'' - cfr. Fr. Debrabandere)
:Geld
::Soe, soetje: [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Soesse
:1. AN Savooikool, witte kool
:2. Vromens die vele domme diengn doet
::1&2 Soesse: [[Yper]]
 
;Soessels
:1. Zwezerik
:2. Hersenen (ironisch bedoeld)
::1. [[Kortryk]]
::2. [[Kortryk]]
 
;Sokki
:Ouder voun e lampe in te droain (AN fitting, Fransche socket)
::Sokki: [[Yper]]
::Zjokki: [[Môoslee]]
::Sockè: [[Kortryk]]
 
;Spaansche ratte
:AN Cavia
::Spaansche ratte: [[Môoslee]], [[Yper]]
::Zeeratte: [[Wervik]]
;Spakkn
:Ienkn, mankn, loopn met e spakke, kikt ôok noa [[#P|Petchikken]]
::Spakkn: [[Blanknberge]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Speculoasje (spikkeloasje), spiculoasjekoeke
:AN Speculaas
::Speculoasje: [[Blanknberge]], [[Ostende]]
::Spiculoasjekoeke: [[Yper]]
 
;Speelbucht
:Etwot voun mei te speeln (AN speelgoed)
::Speelbucht: [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Speelvajoage (speelvoyage)
:Trouwreize
::Speelvajoage: [[Blanknberge]], [[Ostende]]
 
;Spegel
:Spiegel
::Spegel: [[Blanknberge]], [[Roeseloare]], [[Wervik]]
 
;Speite, speitn
:AN: Spuit, spuiten
::Speite, speitn: [[Blanknberge]], [[Roeseloare]], [[Wervik]]
 
:Spetter, spoeter
::Diarree: [[Kortryk]]
 
;Spêekmedolle
:Denkbêeldige medolle (letterlik een medolle van spêeksel)
::Spêekmedolle: [[Brugge]]
 
;Spêke
:Fietsspaak
::Spêke (spjèke): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::Spêke (speike): [[Blanknberge]]
::Speke: [[Wervik]]
 
;Spekke
:Snoeptje
::Spekke: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Spel
:AN speling
::Spel: [[Kortryk]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Spende
:E sôorte van verlôorn plekke woarin dan der plankn hangn zyn voun bucht up te leggn, bevôorbeeld ounder e trap.
::Spende: [[Yper]]
 
;Speute
:E klik verve of sause uut e pulle, up de goaze van joun otto duwn (''E speute verve bydoen, e speute goaze geevn'')
:Oek de noame van e plekke teegn [[Abêle]]
::Speute: [[Yper]]
 
;Spil, spèl
:1. Ruuzje ('' 'k En doa spil at met e keirel!'')
:2. E diengsje
::1&2. Spil: [[Yper]]
::Spèl: [[Kortryk]]
::Spel: [[Wervik]]
 
;Spillement, spellement
:1. Diengsje
::Spillement: [[Yper]]
::Spellement: [[Kortryk]], [[Wervik]]
:2. Mannelijk geslachtsorgaan
::Spellement: [[Kortryk]]
 
;Splette
:AN Spleet, haarscheiding
::Splette: [[Blanknberge]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Spoekomme, spoelkom
:Soepezjatte, een bolzjatte
::Spoelkom: [[Kortryk]]
 
;Spokkn
:1. Ofknappn, ''die rekkr spokt''
:2. Kroaken, ''diene trap krakt en spokt oaje d'r ip lopt''
::1. Spokkn (ofknappn): [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]], [[Zunnebeke]]
::2. Spokkn (kroaken): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Spoetern
:Stief zêre doen, anjoagn
::Spoetern: [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Spoetre
:Diarree
::Spoetre [[Kortryk]]
 
;Sporrewoan
:Lief, klein kindje
::Sporrewoan [[Kortryk]]
 
;Spriet
:1. Tirette van e broek (''Ei, past mor up da je veugeltje niet wegvliegt, je spriet stoat oopn!'')
:2. 't Gêne die der bachtn zit
::1. Spriet (tirette): [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Wervik]], [[Yper]]
::2. Spriet (bachten de tirette): [[Yper]]
 
;Sprieteloar
:E klêen, fyntig bomtje, oek ezeid oul kulln teegn e moager, fyntig vintje
::Sprieteloar: [[Yper]]
 
;Stamcafé
:Een café wô dat een mens regelmoatig nô toe goat
::Stamcafé: [[Brugge]]
 
;Stanse
:Ne snelln keirel
::Stanse: [[Kortryk]]
 
;Steefiester, steepietje
:Etwien die in 't stee wunt
::Steefiester: [[Yper]]
::Steepietje: [[Zunnebeke]]
 
;Stêeg, steeg
:Entwa da moeilik droait of vergoat (''Dienen vélo lôopt stêeg.'')
::Stêeg: [[Kortryk]], [[Môoslee]]
::Steeg: [[Yper]]
 
;Stêenkrabbe
:AN Strandkrab
::Steinkrabbe: [[Blanknberge]]
::Stèinkrabbe: [[Ostende]]
 
;Stekebeier, stekelbeze
:Kruisbes
::Stekebeier: [[Blanknberge]], [[Môoslee]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Stekelbeze: [[Kortryk]]
 
;Stekkedroad, stekkerdroad
:Prikkeldroad
::Stekkedroad: [[Wervik]]
::Stekkerdroad: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Yper]], [[Zunnebeke]]
 
;Stekker, stekveugel
:Roofveugel, mêestol voke
::Stekker, stekveugel: [[Yper]]
 
;Stekker
:1. AN stekel, doorn
:2. AN priem
::1. Stekker (stekel): [[Blanknberge]], [[Kortryk]]
::2. Stekker (priem): [[Kortryk]]
 
;Stekkn
:1. Met de marbels spelen, AN knikkeren
:2. Iemand betroapn ip entwadde (diefstal, brandstichtienge, zwartwirk)
:3. AN steken, prikken
:4. Noaien ip noaimachine (of anders: stekkn ip u stekkmasjiene)
:5. Poepn/ bukn/ stuukn (vrijn me jlief dus)
::1. Stekkn (marbels): [[Blanknberge]], [[Kortryk]]
::2. Stekkn (betroapn): [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Yper]], [[Roeseloare]]
::3. Stekkn (prikken): [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Wervik]], [[Yper]], [[Roeseloare]]
::4. Stekkn (noaien): [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Wervik]], [[Yper]], [[Roeseloare]]
::5. Stekkn (vrijn): [[Roeseloare]]
 
;Sterrekloar
:Emel woaran daj olle sterrn ku zien, in de wienter e têekn da 't ferme go vriezn ('' 't I sterrekloar, 't go nog e bitje vriezn, wi!'')
::Sterrekloar: [[Yper]]
 
;Stesse
:Oar die langer is dan 't gonne derround
::Stesse: [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Stiede, stidde
:Stijf ('' 'k Zyn e bitje stiede va gisn.'')
::Stiede: [[Yper]]
::Stidde: [[Zunnebeke]]
 
;Styf, stif
:Hêel, indeliks, straf, veel "styf veel ambiance, styf gejeund, styf letter betoaln"
::Styf: [[Blanknberge]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Stif: [[Kortryk]], [[Wervik]], [[Zunnebeke]]
 
;Stoake
:1. 'n Poale, [[perse]]
:2. 'n Dom wuuf
::1. Stoake (poale): [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]], [[Zunnebeke]]
::2. Stoake (dom wuuf): [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
 
;Stout, stoot
:Moedig, durver ('''t Is e stoutn wezel'')
::Stout: [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Stoot: [[Kortryk]], [[Wervik]]
 
;Stovers, stampe (melkstampe), kedul
:Keiremelkpetattn (mix van petattepuree me keiremelk), oarmeluzeteten, dikwyls gegeetn de vrydag met zacht gekokte eiers, of gemingeld me koas
::Stovers: [[Legem]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wevelgem]], [[Yper]]
::Stampe (melkstampe): [[Kortryk]]
::Kedul:
 
;Stoffoasje, stoffoasie
:Type matrioal, product, geneesmiddl. (''Der e bitje stoffoasje andoen'')
::Stoffoasje, stoffoasie: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Zwevegem]]
::Stoffoasje: [[Wervik]], [[Yper]], [[Zunnebeke]
 
;Strange, stran
:Strand
::Stran: [[Wervik]]
::Strang: [[Yper]]
::Strange: [[Blanknberge]], [[Brugge]]
 
;Streke
:1. AN Klaar, gereed ('k goan nôois streke geroakn)
:2. AN Streek
::Streke: [[Blanknberge]], [[Roeseloare]]
 
;Strekkn
:1. Schoenveter, zie ook [[#R|Riekoordn]]
:2. Strik/strek knoopn in iets, vb in riekôorde
::1. Strekkn (veter): [[Jabbeke]]
::2. Strekkn (knoopn): [[Kortryk]]
 
;Striepe
:1. Strepe (lijn, streep)
:2. En striepe trekkn: iemand en loere droain
::1. Striepe (strepe): [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Wervik]], [[Yper]]
::2. Striepe (loer): [[Kortryk]]
 
;Stroateloper
:Ound die roundtjoolt
::Stroateloper: [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Stroatevendeloare, stroatleure
:Etwien die vele buutn roendtjoolt, mêestol kienders of joenge gastn (AN: hangjongere)
::Stroatevendeloare: [[Yper]]
::Stroatleure: [[Kortryk]], [[Wevelgem]]
 
;Strooitje, strôotje
:Rietje
::Strôoitje: [[Yper]]
::Strooitje: [[Blanknberge]], [[Wervik]], [[Yper]] (stee)
::Strôotje: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
 
;Strop, gat, kounte, ol, korre
:Gat
::Kounte: [[Môoslee]]
::Korre: [[Yper]]
::Strop: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Yper]]
 
;Stroppn
:Oapren, ôok verkêer da stropt
::Stroppn: [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Stropridder
:Homofiel -echt vlamsch ?
::Stropridder: [[Kortryk]]
 
;Struuk, streuke, troenke (alleen struik)
:1. Outachtige begroeiinge, AN struik, kikt ôok noa [[#U|Ut]] en [[Ut]]
:2. De nakommelingn van e bepoalde vôoroudre ''Tante Zulma is d'oudste van die struuk''
::1. Streuke (struik): [[Kortryk]], [[Wervik]]
::2. Tak (nakommelienge): [[Kortryk]]
 
;Stryntje
:Woafeltje (uut e gedicht van [[Jean-Noel Ternynck]])
::Stryntje: [[Stêenvôorde]]
 
;Stul
:Ôofd (''J'et ôge in zynen stul.'', ''Wat eit ie nu in zynen stul gekregen.'')
::Stul: [[Kortryk]]
 
;Sturtn
:AN morsen
::Sturtn: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Yper]], [[Zunnebeke]]
 
;[[Stute]]
:Boterham
::Stute: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]], [[Zunnebeke]]
 
;Stuuk, stuukn, steukn
:1. Duw, duwen (mjir van teegn een twuk stuukn, nie espres. Lik: "AAA, godver, kee me min elletuute teegn die kasse gestuukt")
:2. Voln (AN: vallen), lik van ip joen mulle stuukn
:3. Bukn (vrijn) kee gistern een jitte mokke gestuukt
::1. Stuuk, stuukn: [[Blanknberge]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]], [[Zunnebeke]]
::1. Steukn: [[Kortryk]], [[Wervik]]
::2. Voln: [[Roeseloare]]
::3. Vrijen: [[Roeseloare]]
 
;Stuupn
:AN bukken (cf. Iengels "to stoop" (bukken))
::Stuupn: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Steupn: [[Wervik]]
 
;Stuuzje
:studie, studierichtienge (''hoggere stuuzjn doene'')
::Stuuzje: [[Wervik]]
 
;Sukerbône, scheukkerboonn
:1. Prinsessenboon
:2. [[Ut|Uttebôonn]]: sukerbônen in struken gekwêekt
:3. [[Perse|Persebôonn]]: sukerbôonn ip stoaken gekwêekt
::1. Sukerbône: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::1. Scheukkerboonn: [[Wervik]]
::2. Uttebôonn: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Yper]]
::3. Persebôonn: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Yper]]
 
;Sulfer, sujfer, steksje
:Lucifer, stekje (Origine [[Zwoavel]]stokske --> sulfer)
::Sulfer: [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Zunnebeke]]
::Sujfer: [[Slyps]], [[Yper]]
::Steksje: [[Blanknberge]]
 
;Swanseln
:Sturtn
::Swanseln: [[Yper]]
 
;Swoateleire, swoateloare
:Iemand die uut zyne nekke kletst, onzinnige diengen zegt
::Swoateleire: [[Kortryk]]
::Swoateloare: [[Môoslee]], [[Poperienge]], [[Roeseloare]], [[Yper]], [[Zunnebeke]]
 
;Swoateln
:Zêvern, nie dudelik koutn
::Swoateln: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Swobbeln
:Me klêne bewegiengn 'n twadde afspoeln of kuuschen in woater
::Swobbeln: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
 
{{AZ Lyste}}
 
==T==
 
;Tabboard
:Slapklêed, nen slapkeirl vô mann of vrouwen, --> Kikt ôok noa [[#S|Slapkeirel]]
::Tabboard: [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Môoslee]]
 
;Taffelinge, toefelinge
:Pak sloag, rammelinge
::Taffelinge: [[Roeseloare]]
::Toefelinge: [[Blanknberge]], [[Ostende]]
 
;Takkôord
:Akkôord - van 't Fransche ''d'accord''
::Takkôord: [[Blanknberge]], [[Roeseloare]]
 
;Talieter
:In panne liggen, nie mi marcheern (''In talieter liggn'')
::Talieter: ?
 
;Tandiske
:Terwijl, langs den andren kant - van 't Fransche "tandis que"
::Tandiske: [[Kortryk]]
 
;Tallong, talloeng
:Hak, iele van een schoeë
::Tallong: [[Blanknberge]], [[Roeseloare]], [[Wervik]]
::Talloeng: [[Kortryk]]
 
;[[Tallore|Talore]], talôre, assiete
:Bord
::Talore: [[Brugge]]
::Talôre: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Assiete (lange ie): [[Kortryk]], [[Mêende]], [[Yzegem]]
 
;Tantist
:Tandarts
::Tantist: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Wevelgem]], [[Yper]]
::Dantiest: [[Brugge]]
 
;Tap
:1.Nop van een (voetbal)schoen (''De tappn van Blondel stoegn in Defour ze kniejn.'')
:2.Ongelukje met blikschade (''Ken e tap teegnekomn.'')
:3.Poepsnoepje (meestal verkleinwoord ''taptje'')
::1&2&3: [[Kortryk]], [[Yper]]
 
;Tapitsier, tapisseur
:Behanger
::Tapitsier: [[Blanknberge]]
::Tapisseur: [[Kortryk]]
 
;Tarien, taryn, taring
:Veugel, AN Sijs (vgl. Frans: Tarin des aulnes)
::Tarien: [[Yper]]
 
;Tatse
:1. Nop op schoenzool (vb.voetbalschoen)
:2. Ôofd (zêer an z'n tatse)
::1. Tatse (nop): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::2. Tatse (ôofd): [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
 
;Tee, têe, têen
:Teen. <i>Mynen dikken tee doe zeer.</i>
::Tee: [[Wervik]]
::Têe: [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
::Têen: [[Blanknberge]], [[Yper]]
 
;Teetne, teetn
:Voedsel (warm teetne, noeneteetne...)
::Teetne: [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
::Teetn: [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Têfeloare
:Klênen eter, iemand die letter eet
::Têfeloare: [[Kortryk]], [[Môoslee]]
 
;Tegenpiet
:Tegenslag
::Tegenpiet: [[Brugge]]
 
;Tegentjok
:Tegendroad
::Tegentjok: [[Blanknberge]], [[Brugge]]
 
;Teir
:1.'t Gêne daj etwoa verdoet, lyk up café (vgl. verteirn)
:2.AN Aarding (vgl. Frans: ''terre'', diengsje dat uutzit an e prieze, aneslootn met e gilf-groenn droad)
::1.Teir (geld): [[Yper]]
::1. Teire (geld): [[Kortryk]]
::2.Teir (illetriek): [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Teirlienk
:Dobbelsteen, teerling (staat als gewestelijk aangegeven in Van Dale)
::Teirlienk: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Tefeite
:Seffens. Onbekenden ôorsproeng, kikt ôok noa <i>[[#S|sebit]]</i> da direkt betêkent.
::Tefeite: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Tefrente
:1. Verscheidene, verschillende (ôok in andre Vlamsche dialecten), meugliks van différente
:2. Tefète, seffens
::1. Tefrente (verschillende): [[Diksmude]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Toeroet]]
::2. Tefrente (seffens): [[Kortryk]]
 
;[[Teirienk]], teirik, tetting, [[tettienk]], wurme
:Worme, regenworm, pier
::Teirienk: [[Kortryk]]
::Teirik: [[Kortryk]]
::Tettienk: [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Tetting(k): [[Kortryk]]
;Teis (tèis), oap, pinne
:Ne gierigoard, vrek
::Teis: [[Kortryk]]
::Oap: [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
::Pinne: [[Kortryk]], [[Môoslee]]
 
;Te kloffe, te klooffe, te kluffe, te kloeffe
:Pardoes, te midden van, vlak ip iets vallen of botsen
::Te kloffe, te klooffe: [[Kortryk]], [[Wervik]]
::Te kloeffe:[[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::Te kluffe: [[Kortryk]]
 
;Tèndn, tènn
:Ten einde (road, van zyn latin), de d in tèndn es dikwils ipgeten zôdat 't tènn komt. Voorbeeld: ''ie wos tènn oasem'': hij was buiten adem.
::Tèndn, tènn: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Wervik]]
 
;Tênebyter
:AN Oorwurm --> Kykt no vorke [[#V|Vorke]]
 
;Tereke
:Ipêenvolgend, te soamen
::Tereke: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Terre
:Teer
::Terre: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
 
;Tertn, tert, tertienge
:1. Tertn: veurzichtig, stap bie stap, vôoruut goan
:2. Tertn: goann, "ge meugt tertn": ge kunt 't ofbollen
:Tert: tree van ne trap, AN trede
:Tertienge: plekke woa dajje veilig jen voet kunt zetten (bie 't beklemmen van iets)
::1. Tertn (veurzichtig goan): [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
::2. Tertn (goann): [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
::Tert (tree): [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
::Tertienge: [[Kortryk]]
 
;Tetoet, toetoet, toet
:Ja. In de context van ''Ja (toch wel)''
:In het Kortrykse zyn d'er drie vormen in oplôpende sterkte van affirmoatie: toet, tetoet, toetoet
::Toet, tetoet, toetoet : [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;[[Tette]]
:1. Borst (vgl. Nederlands tiet, Iengels tit)
:2. Bulte ('' 't Stoat e tette up me band.'')
::1 & 2: Tette: [[Blanknberge]], [[Ostende]], [[Yper]]
::1: Tette (Borst): [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
 
;Teurn, teure
:Goan, Weggoan
:Vermoedelik allêne gebrukt in de gy vorme of gebiedende wyze: teure lienks, teure reks ...
::Teurde! (Goa weg): [[Wevelgem]]
::Teure deure (Goa deure): [[Kortryk]]
::Tert et an: [[Yper]]
 
;Teusje, teugske
:Sloksje (een teusje woater)
::Teusje: [[Blanknberge]], [[Yper]]
::Teugske: [[Kortryk]]
 
;Tewege, twege
:Bykan, me woaren tewege weg
::Tewege: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Twege: [[Wiengne]]
 
;Têweln, têweleire
:Têweln (tjeiwelen): troage en me'n lank gat wadde doen, mêestol bie teten dajje nie geirne eit
:Têweleire: iemand die têwelt
::Têweln: [[Kortryk]]
::Têweleire: [[Kortryk]]
 
;Thuuswyzn
:Weetn woavan da je etwien kent, AN: thuisbrengen (Ik kunn die vint nie thuuswyzn)
::Thuuswyzn: [[Blanknberge]], [[Ostende]], [[Roeseloare]]
 
;Tiek mie, tiek myn, tienkt me
:'t likt mie, 'k peize (vb. Tiek mie dat'skôon were es), heeft verband met het Engelse ''think;'' cf. ook verouderd engels "methinks" (het lijkt me..)
::Tiek mie: [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Wervik]]
::Tiek myn: [[Blanknberge]]
::Tienkt me: [[Yper]]
 
;Tielik, vroeg
:Vroeg
::Tielik: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]]
::Vroeg: [[Blanknberge]], [[Yper]]
 
;Tiengels
:AN Netels
::Tiengels: [[Brugge]]
 
;Tienke
:1. Zeelt (vis) (''Latyn: tinca tinca'')
:2. Lastig wuuf
:3. Deugniete
::1. Tienke (vis): [[Blanknberge]], [[Ostende]], [[Yper]]
::2. Tienke (wuuf): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Yper]]
::3. Tienke (deugniete): [[Kortryk]], [[Môoslee]]
 
;Tiestn, tistn
:Roare kêrel (cfr Tistn Pulle) <i>Wuk ne tiestn zeg</i>
::Tiestn: [[Blanknberge]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]]
::Tistn: [[Kortryk]], [[Yper]]
 
;Tiezje
:AN Stuur- en zadelpen, Fr tige
::Tiezje: [[Kortryk]], [[Yper]]
 
;Tiggel, tiggle
:Vloertegel
::Tiggel: [[Wervik]]
::Tiggle: [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
 
;Tiggelke
:Suikerklontje
::Tiggelke: [[Kortryk]], [[Môoslee]]
 
;Timber, timbre, tember
:1. Postzegel, van 't Fransche timbre
:2. Ôofd - "j'es ep zynnen timber gevoallen en bluven bokken" - Cfr Timber, Iengels - bij het vellen van bomen roept men TIMBER in de USA. (Timber es 't Iengels vo hout of balk)
::1. Timbre (postzegel): [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
::1. Tember (postzegel): [[Blanknberge]], [[Môoslee]], [[Yper]]
::2. Timber (ôofd): [[Kortryk]]
 
;Tingel
:Zie [[#N|Nittel]]
 
;Tirette
:Rits, van 't Fransche tirette
::Tirette: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Titsn
:Plaagn
::Titsn: [[Brugge]]
 
;Tjaffeln
:1. Strompelen, moeizoame goan
:2. Slenteren
::1. Tjaffeln (strompelen): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Yper]]
::2. Tjaffeln (slenteren): [[Yper]]
 
;Tjeutn, Tjoetn
:Sul
::Tjeutn: [[Poperienge]], [[Yper]]
::Tjoetn: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Wervik]]
 
;Tjeutern
:Loaten deure broaden of koken ip 'n hêel zocht vierke, vgl met AN sudderen
::Tjeutern: [[Kortryk]]
::Tjuttern: [[Môoslee]]
 
;Tjeuvelen
:Struikelen
::Tjeuvelen: [[Roeseloare]]
 
;Tjingeltjangel, djiengeldjangel
:Mêestol gezeid over muziek me vee gitaarn die nogol druk es
::Tjingeltjangel: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::Djiengeldjangel: [[Yper]]
 
;Tjoe
:AN kauwgom. Vermoedelijk > Engels "to chew" (kauwen) of "chewing gum" (kauwgom).
::Tjoe: [Yzegem]]
 
;Tjoepel, tjoepelke
:1. Het dopke, mêestol in kunststoffe, da ne pot, flaske of container tidelik afsluut (vb van flasselke bier, luchtmatrasse). Kikt ôok noa <i>[[#U|Ulleke]]</i>
:2. De dop, mêestal in plastiek of catchoe, da de bewegienge van en voorwerp stopt of ofdempt, bevôorbeeld om te beletten da de deuren te verre open goan of schuven, om de slag ip te vange van de deure of capot vanne oto, ...
::Tjoepel, tjoepelke (afsluutdopke): [[Kortryk]]
::Tjoepel, tjoepelke (stop, demper): [[Kortryk]]
::Tjoep, tjoepke: [[Môoslee]]
 
;Tjoerelen
:Scheel kykn
::Tjoerelen: [[Blanknberge]]
 
;Tjsoetn, Tjoetn
:1. Ne roendn oap, nen achterlijkn
::Tjoetn [[Toeroet]]
::Tjsjoetn, Tjoetn: [[Kortryk]], [[Ichtegem]]
 
;Tjolen, tjole, tjooldr
:Tjolen: sukkelen, moar nie vôorut roaken, rondzwerven;
:Tjole: ormoedigoard, sukkeleire
:Tjooldr: zwerver
::Tjolen: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]]
::Tjole: [[Kortryk]]
::Tjooldr: [[Kortryk]], [[Wervik]]
::Tjoloare: [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Toateren, toatereire
:Kletsen, Iemand die vele klapt moa weinig zegt
::Toateren: [[Kortryk]], [[Môoslee]]
::Toatereire: [[Kortryk]]
::Toateroare: [[Môoslee]]
 
;Toartekloai
:Dommerik, rare vent
::Toartekloai: [[Kortryk]], [[Môoslee]]
 
;Toeber
:Kind
::Toeber: [[Roeseloare]]
 
;Toektre, toekter, toeter
:[[Schommel]]
::zie [[#B|Ballesjiere]] vô volledige lyste van de varianten
 
;Toengstêen
:e sôorte metoal (AN Wolfraam, surtout gebruukt voun de toppn van [[veugelpyk|veugelpykpyls]], cf. Iengels ''tungsten'')
::Toengstêen: [[Yper]]
 
;Toespelle
:Sluutspelle
::Toespelle: [[Blanknberge]], [[Roeseloare]]
 
;Toet te feite
:Toet subiet, toe straks (Frans: ''jusqu'à prochaines fêtes'')
::Toet te feite: [[Woumen]]
 
;Toetuzent, tetoezens, toezens, tulders, toetuuzen(t)s
:Bie oes tuus, thuis
:Toezens of tulders (by wyder of by gyder)
::Toetoenzent: [[Roeseloare]]
::Tetoezens: [[Kortryk]], [[Môoslee]]
::Toezens: [[Kortryk]]
::Tulders: [[Kortryk]]
::Tjulders: [[Môoslee]]
::Toetuuzen(t)s: [[Yper]]
 
;Togen, tôgen
:Tonen, loatn zien
::Togen: [[Blanknberge]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Tôgen: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
 
;Tope
:Muts, van toepe ?
::Tope: [[Kortryk]]
 
;Tope, tolpe (talpe), toolpe
:Veldmuus, spitsmuis
::Tope: [[Yper]]
::Tolpe: [[Ostende]], [[Roeseloare]]
::Toolpe: [[Roeseloare]]
 
;Tôpe, tope, tegoare
:Tesoamen (van te hope), zie ôok A - altope, oltôpe
::Tôpe: [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Môoslee]]
::Tope: [[Brugge]], [[Wervik]] (bevôorbild ne jeugdklub in St-Michiels) , [[Yper]]
::Tegoare: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Top-over-kloaten
:Oenderstebov'n, in olle betekeniss'n.
::Top-over-kloaten: [[Brugge]]
 
;Top-neis
:Kop-steirt: en geschrankte methode vô compact te stoaplen (in a geweun bedde keunn der 4 tot 6 kiendjes sloapen oanze top-neis liggn)
::Top-neis: [[Kortryk]], [[Môoslee]]
 
;Torpedo
:Fringmekaniek bie sommigste oudre vélo's, geactiveerd deur de pedoalen achtereut te stampen (eit niets me onderzeeërs te moaken)
:bij ons ook gebruikt voor de volledige fiets " 'k rie me nen torpedo" [[Môoslee]]
::Torpedo: [[Yzegem]], [[Kortryk]], [[Wervik]]
::Fring in de busse: [[Yper]]
::Frieng in de bosse: [[Kortryk]]
 
;Tootn
:Tongzoenen (plat). Zie ook <i>tot, tote</i>
::Tootn: [[Oarelbeke]], [[Roeseloare]], [[Wervik]]
 
;Toppeire
:Slag ep zin hoofd (meestol voe straffe)
::Toppeire: [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
 
;Tot, totje, tootje, tote
:Kus, zoentje
::Tot, totje: [[Blanknberge]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::Tote (plat): [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
::Tote (tongzoen, plat): [[Wervik]]
::Tootje: [[Kortryk]]
 
 
;Tote
:1.Smoele, mule; in de mêeste streken angevoeld lik vulgaire toale
:Uutdrukkiengn: <i>e lelike tote ein:</i> een lelike smoel ein; <i>up joen tote krign:</i> sloagn krigen.
:2.Stik van e flossche woa dat zop uutkomt (''Van de tote drienkn'')
::1. Tote (smoel): [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::2. Tote (fles): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Totetrekker
:Schynilligoard
::Totetrekker: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Totsekop
:Schedel --> kyk noa [[#D|Dutsekop]]
 
;Tournavies, tournevis
:Schroevendraaier, van 't Fransche tournevis
::Tournavies: [[Blanknberge]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Tournevis: [[Kortryk]], [[Wervik]]
 
 
;Traveir
:Spoorwegovergang (van het Franse ''travers'')
::Traveir: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Trekyzer
:Magneet, kykt ôok noa [[#Z|Zèilstêen]]
::Trekyzer: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Kortryk]]
 
;Trekzak
:Accordiong
::Trekzak: [[Brugge]]
 
;Triëern
:In de juuste volgorde steekn of 't juuste byn 't juuste leggn (lik van vuligheid) (AN: sorteren, vgl. Fr: ''trier'')
::Triëern: [[Blanknberge]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Triefeln
:Mekoar kulln (Eng: to trifle: nie serieus zyn, to trifle with: etwien kulln)
::Triefeln: [[Yper]]
 
;Triffels, tryfels
:Onaanvaardbare excuses, nietsdoende verontschuldigingen, bagatellen
: vgl: Engels Trifles, "something of little substance"
::Triffels: [[Kortryk]]
::Tryfels: [[Roeseloare]]
 
;Trim, ip trim zyn
:Ip zwier zyn
::Trim: [[Roeseloare]]
 
;Trimard
:Leurder, zwerver
::Trimard: [[Roeseloare]]
 
;Trokkeren
:Wisselen, ruilen
::Trokkeren: [[Wiengne]]
 
;Troape
:1. Valle vo bêestn (--> Muzetroape)
:2. Smoel (plat), ''J'eit moa en roare/vieze troape''
::1. Troape (valle): [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::2. Troape (smoel): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]]
 
;Trotienitte
:AN step, autoped
::Trotienitte: [[Brugge]]
 
;Trunte, truntn, truntekousse
:Iemand die rap/gemaklik trunt (kloagen, zoagen, bleiten, triestig zyn, zyn lippe loatn angen)
::Vrouwelik; trunte, truntekousse (Treunte, treuntekousse): [[Blanknberge]], [[Knokke-Heist]] [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Môoslee]], [[Yper]]
::Mannelik: trunte, truntekousse (Treunte, treuntekousse): [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Yper]]
::Mannelik: Truntoart [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
 
;Trutseln
:Treuzelen
::Trutselen: [[Kortryk]]
 
;Truzel
:AN Kwast (De truzel trekkn ip de kerremesse)
:Truzel, truzle: [[Roeseloare]]
 
;Tsjêtie
:van wulle, gebreid. bievoorbêeld: e tsjêtie tope. Kykt ôok noa [[#S|Schette, sjette]]
::Tsjète: [[Anzegem]]
 
;Tumelette
:1. Koprol
:2. Val (meestal spectaculair, bijvoorbeeld met de fiets)
::1: Tumelette (koprol): [[Blanknberge]], [[Knokke-Heist]], [[Kortryk]], [[Yper]]
::2: Tumelette (val): [[Blanknberge]], [[Knokke-Heist]], [[Kortryk]], [[Yper]]
 
;Tusketerwe, tuskôorn
:Maïs ('n verbastrienge van "turkse tarwe")
::Tusketerwe: [[Kortryk]], [[Môoslee]]
::Tuskôorn: [[Yper]] (maïs is wel mêer gebruukt)
 
;Tutte, tute, teutte
:1. Fopspeen
:2. Stikske (een tutte derm = een eindje (tuin)slang; en tutte buze; een tutte kôorde)
::1. Tutte (fopspeen): [[Kortryk]]
::1. Teutte (fopspeen): [[Kortryk]]
::1. Tute (fopspeen): [[Blanknberge]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::2. Tutte (stikske): [[Kortryk]]
::2. Tute (stikske): [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Tutematooien, iptutematooien, tôteln
:Overdreven, belachelijk opdirken. Z'is were ipgetutematooid. (''Z'is nog e bitje etôteld, wi.'')
::Tutematooien, iptutematooien: [[Blanknberge]]
::Tôteln: [[Yper]]
 
;Tuug
:1. Materioal
:2. Uutschot (krapuul), tuig
::1. Tuug (materioal): [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
::2. Tuug (uutschot): [[Kortryk]]
 
;Tuun, teun
:Ofsluutienge van e wêe (verre nie mi gebruukt, vgl. ''OLV van Thuyne'')
::Tuun: [[Yper]]
::Teun: [[Kortryk]]
 
;Tweisdrievn, tweisdriver, tweisdrievre
:Tweisdrievn: saboteren, ruze moaken (cfr dwarsliggen, tegenwerken)
:Tweisdriver: oaveriksen, (cfr dwarsligger)
::Tweisdrievn: [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::Tweisdrivn: [[Kortryk]]
::Tweisdriver: [[Kortryk]]
::Tweisdrievre: [[Roeseloare]]
 
;Tweisn
:1.Dwars, niet evenwijdig ('' 'n twadde van tweisn leggn'')
:2. Krusen, oversteken, werkwoord dwarsen (vb van en boane)
::1. Tweisn (dwars liggen): [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
::2. Tweisn (krusen): [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Wervik]]
 
;Tweiszak
:1. Dwarsligger, iemand die tegendraads doet
 
;Tweiste
:Ruze ein (''Ze liggn in tweiste'') (vgl. AN twist)
::Tweiste: [[Wervik]]
 
{{AZ Lyste}}
 
==U==
;Ukkepuk (=AN)
:Kleen ventje: --> kyk noa [[#A|Akkerbuk]] en [[#P|Pernukkel]]
 
;Ulle, ulleke
:Deksel van ne pot (container van iets) en kookpot, mêestol in metoal
:Ulleke van en klêen potje, drankflasselke (capsule), kik ôok noa <i>[[#T|Tsjoepel(ke)]]</i>
::Ulle: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Ulleke: [[Kortryk]], [[Môoslee]]
 
;Ullewupper
:Voun d'ulletjes van flosseltjes te wuppn
::Ullewupper: [[Brugge]], [[Yper]] (oek wel opendoender)
 
;Under, nunder, ulder
:voorwerpsvorm van [[#Z|zyder (zij, 3e p mv)]]
::Under: [[Blanknberge]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]] <i>'k Ei under geziene. 'k Goat under were geevn.</i>
::Nunder: [[Yper]]
::Ulder: [[Kortryk]]
 
;Ut, nut
:1. E lêge plante, die groeit in 'n busselke (kyk ôok noa <i>[[Ut]]</i>)
:2. 't Oar in de schoamstreke van en vromens (vulgair)
::1. Ut (Plante): [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Yzegem]], [[Yper]]
::1. Nut (plante): [[Wervik]]
::2. Ut (Schoamstreke): [[Yper]]
 
; Utnoak
:dronke zijn : [[GILWE en rekkem ]]
 
;Utsekluts
:zie [[#B|Battaklang]], [[#S|Santeboetiek]]
::Utsekluts: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Uulsifrot
:Winkel die rommel verkopt, slordige boel
::Uulsifrot: [[Blanknberge]]
 
;Uus, eus, nuus, oes
:voorwerpsvorm van [[#W|wider (wij)]]
::Eus: [[Wervik]] <i>Ei j'eus geziene? 't Es van eus.</i>
::Nuus: [[Poperienge]], [[Yper]]
::Oes: [[Kortryk]], [[Môoslee]]
::Uus: [[Blanknberge]]
 
;Uutkom, eutkom
:Vôorjoar, lente <i>Me goan vreuzn mei neutkom</i>
::Uutkom: [[Môoslee]], [[Poperienge]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Eutkom: [[Kortryk]], [[Wervik]]
 
;Uutkuweln
:Uutspuugn (''Ge moet nie olles were uutkuweln.'')
::Uutkuweln: [[Yzegem]]
 
;Uutlangen
:Verklappen (''J'eit uutgelangd oeveel geld dat ie eit.'')
::Uutlangen: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
 
;Uutmeten (=AN?)
:Uitspoken
::Uutmeten: [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
 
;Uutschêen (=AN uitscheiden)
:Stoppen (''Schid ekir uut!'')
::Uutschêen: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Yper]]
 
;Uutschokkn
:Zêre uutryen, mêestol juuste voun etwien ze neuze (ouk ''vôornschokkn'', ''tusschnschokkn'',... )
::Uutschokkn: [[Yper]]
 
;Uutschytn
:Verwytn
::Uutschytn: [[Blanknberge]], [[Ostende]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Uutydeln
:Uutgietn (vgl. Eng. ''idle'': nie bezig, nie gebruukt, over,...)
::Uutydeln: [[Yper]]
 
;Uvollig
:Lêlik, vuul, smeirig, walgelik
::Uvollig: [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
 
{{AZ Lyste}}
 
==V==
;Vajage, vajoage
:AN Reis (''up vayage goan'')
::Vajage: [[Yper]]
::Vajoage: [[Blanknberge]], [[Roeseloare]]
 
;Vajageur
:AN Vertegenwoordiger
::Vajageur: [[Blanknberge]], [[Yper]]
::Vojageyr: [[Kortryk]]
 
;Vakschole
:Schole woa daj e stiel lêert (VTI - technisch en/of beroepsonderwis)
::Vakschole: [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Vakskole: [[Kortryk]]
 
;Vallinge, vollinge
:Verkoudn zyn, vele moetn niezn
::Vollinge: [[Tielt]]
::Vallinge: [[Roeseloare]]
 
;Van
:Want ('k Goan nie noa buutn van 't is te koud)
::Van: [[Blanknberge]]
 
;Van de weisn
:Nie in de juuste richtienge ('' 'k An eslierd me myn otto en 'k stoegn van de weisn up de boane.'') -->messchien beter met en ''R'' derby (de weisn = dwars, dweisn?)
::Van de weisn: [[Yper]]
 
;Vanensentens, vanestens
:Ovre de hêle lengte
::Vanensentens: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
::Vanestens: [[Môoslee]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Van kloare
:Zodoanig (''Van kloare kykn na die snelle mokke, is 'n mi zyn kop teegn die poale eloopn.'')
::Van kloare: [[Poperienge]], [[Yper]]
 
;Variezn, varicen
:Oaders die up je bêenn uutkommn (AN spataders, Frans: varices)
::Variezn: [[Yper]]
::Varicen: [[Blanknberge]]
 
;Varwe
:Verve
::Varwe: [[Roeseloare]
::Varve: [[Kortryk]]
 
;Vas, vassche, vesjke, ves, veske
:Vers
::Vas, vassche: [[Blanknberge]], [[Ostende (stad)|Ostende]]
::Vesjke: [[Wervik]]
::Ves: [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Veske: [[Kortryk]], [[Môoslee]]
 
;Vei
:Kloek, gezeid van groensel in de lochtink: "joen petatten stoan nog e bitje vei, zeg!"
::Vei: [[Môoslee]]
 
;Veister, veistre
:Venster (< Lat. fenestra)
::Veister: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Veistre: [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::Vister: [[Yper]]
 
;Velne frak
:Bontmantel
::Velne frak: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]]
 
;Velo, vélo, villo
:Fiets, rijwiel
::Velo: [[Blanknberge]], [[Brugge]]
::Vélo: [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
::Villo: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Poperienge]], [[Yper]]
;Velomoakre, villomoaker
:Fietsenhersteller
::Velomoakre: [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
::Villomoaker: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Yper]]
 
;Vendel, vendle
:Vlagge, AN vaandel (''vendlezwoaier'')
::Vendle: [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::Vendlezwoaier: [[Kortryk]]
 
;Verassereerd
:Zelfverzekerd --> g'asreerd
::Verassereerd: [[Kortryk]], [[Môoslee]]
 
;Verbloeien
:Verschroeien
::Verbloeien: [[Blanknberge]], [[Roeseloare]]
 
;Verblyd
:Lichte vorm van dronkenschap
::Verblyd: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
 
;Verbrunen
:Verslechteren ('t Were is an 't verbrunen)
::Verbrunen: [[Roeseloare]]
 
;Verbuuschen, verbeusn
:Verkwisten, verdoen
::Verbuuschen: [[Poperienge]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Verbeusjn: [[Wervik]]
::Verbeusn: [[Kortryk]]
::Verbuusn: [[Môoslee]]
 
;Verdemmelieren
:Kapot maken
::Verdemmelieren: [[Kortryk]]
 
;Verdeukn, verduukn
:Wegsteekn zoda nen andern et nie zoe vindn (jezevn verduukn kud oek)
::Verdeukn: [[Kortryk]], [[Wervik]]
::Verduukn: [[Môoslee]], [[Yper]]
 
;Verdevas
:Muggelarven
::Verdevas: [[Môoslee]], [[Yper]]
 
;Verdimmelieng
:Uutroep, ongeveer lik godverdimme
::Verdimmelieng: [[Yper]]
 
;Verdoen
:1. Etwot nog eki doen ('' 't Wo gêestig, we gon 't eki moetn verdoen.'')
:2. AN Verbouwen
::1&2: Verdoen: [[Yper]]
 
;Verdumelieren, verdemmelieren, verdimmelieren, verdommelieren
:Kapot maken (door onhandig gedrag) (Van 't Frans: démolir)
::Verdumelieren: [[Brugge]]
::Verdemmelieren: [[Kortrik]]
::Verdimmelieren: [[Blanknberge]]
::Verdommelieren: [[Roeseloare]]
 
;Verèsseln
:Achteruitgaan
::Verèsseln [[Môoslee]]
 
;Vergeevn
:1.Ekokkeduund deur vergif (oek AN)
:2.Ezeid an der stief vele elementen van de zeste sôorte zittn ('' 't Is ier vergeevn van de vliegn, Duutsers, ...'')
::1. Vergeevn (vergif): [[Yper]] [[Kortryk]]
::2. Vergeevn (vele): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Verground, vergroundn
:Styf vuul, nie me proper te krygn
::Verground, vergroundn: [[Blanknberge]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Verjus
:druuvn, nen kilo verjus
::Verjus: [[Kortryk]]
 
;Verkiest (gin lange ''ie'')
:Etwot kiezig vienn en der nie va moetn weetn (ossan me ''van'' ('k Zyn der verkiest van.))
::Verkiest: [[Yper]]
 
;Verklutterd
:Verkleumd (verklutterd van de koude)
::Verklutterd: [[Blanknberge]], [[Ostende]]
 
;Verloan
:Druk bezig, vele werk
::Verloan: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
 
;Vermassakreern, vernôzeln
:Vermassakreern: compleet noa de voantjes elpen
:1. Vernôzeln: onbreukboar moakn
:2. Vernôzeln: verleiden, ontmoagdn ("j'ee ze vernoazeld")
::Vermassakreern: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Yper]]
::1. Vernôzeln (onbrukboar moakn): [[Kortryk]], [[Wervik]]
::2. Vernôzeln (verleiden): [[Kortryk]], [[Wervik]]
 
;Vermoakn
:Erstelln wuk da nie mei werkt
::Vermoakn: [[Wervik]],[[Kortryk]]
 
;Vernestelen
:Verwarren, verstrikt raken
::Vernestelen: [[Blanknberge]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Vernesteln: [[Kortryk]]
 
;Vernukkeld
:Verrompeld, verschrompeld
::Vernukkeld: [[Roeseloare]],[[Kortryk]]
 
;Veroarmoed
:Armoedig
::Veroarmoed: [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
 
;Verschêen
:Uut makoar (etwot verschêen doen)
::Verschêen: [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Verskêen: [[Kortryk]], [[Môoslee]]
::Brokkeverskêen: [[Môoslee]]
 
;Verschoepern (kan ook zonder de ''ver'')
:Verschroeien
::Verschoepern: [[Blanknberge]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Versjkoepern: [[Wervik]]
::Verskoepern: [[Kortryk]], [[Môoslee]]
 
;Versjassn
:Verplatsn
::Versjassn: [[Roeseloare]]
 
;Verslenzn, verslunsn
:Verwelken
::Verslenzn: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Verslunsn : [[Môoslee]], [[Wervik]], [[Yzegem]]
 
;Verslokern, slokern
:Verslenzn
::Verslokern, slokern: [[Blanknberge]], [[Ostende]]
 
;Versmachtn
:Verstikkn
::Versmachtn: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Versmôren
:Verdrinken --> Kikt noa [[#S|Smôren]]
::Versmôrn : [[Kortryk]]
 
;Versteevn
:Nie mi kunn roern van de koude - AN verstijven - versteven
::Versteevn: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Vertrek, fetrek
:WC
::Vertrek: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Wervik]]
::Fetrek: [[Yper]]
::Fertrek: [[Môoslee]]
 
;Verwosschn
:Afwassen
::Verwosschn: [[Yper]]
 
;Verzekers, verzeker
:Voor zeker, woarschynlik
::Verzekers: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
::Verzeker: [[Môoslee]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Verziep, verzip (verzyp)
:vergiet
::Verziep: [[Blanknberge]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Verzip: [[Kortryk]], [[Wervik]]
 
;Verzinn
:Va gedacht veraarn
::Verzinn: [[Yper]]
 
;Ves
:1. Betêkenissn van AN ''vers''
:2. Juust ('k En dadde doaves edoan. 't I ves eschilderd.)
::1 & 2. Ves: [[Yper]]
 
;Vespree, eetn vo viere, viere teten
:Vieruurtje
::Vespree: [[Môoslee]], [[Slyps]]
::Eetn vo viere: [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Viere teten, (teviern): [[Kortryk]]
 
;Vette
:Mest
::Vette: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;[[Veugelpyk]]
:Darts
::Veugelpyk: [[Brugge]]
 
;Veugelwyn
:Water
::Veugelwyn: [[Brugge]]
 
;Veuleneuzn, veulneuzn, vuulneuzn
:Anjers
::Veuleneuzn [[Wervik]]
::Veulneuzn: [[Kortryk]]
::Vuulneuzn: [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
 
;Veuzen, veunzen
:Smeulen
::Veuzen: [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Veunzen: [[Kortryk]]
 
;Vierslag
:Ansteker, mêer en mêer verdroengen deur bricket
::Vierslag: [[Kortryk]]
 
;[[Viezn]], vierzn
:Ipluchten in den doenkr, fosforesceren van de zêe
::Viezn: [[Blanknberge]]
::Vierzn: Westkust
 
;Vievig, vivig, vief
:Levendig (verzekers van 't Fransche ''vivre'')
::Vievig: [[Môoslee]], [[Yper]]
::Vivig: [[Wervik]]
::Vief: [[Kortryk]]
 
;Viggelen
:Onhandig losmaken, snijden
::Viggelen: [[Brugge]]
 
;Vimme
:Stoapel (hout, stro) --> Kyk noa Vumme
 
;Vinnig, vinnigen, vinnigeid
:Beschimmeld, beschimmelen, schimmel
::Vinnig(en): [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Visegrip
:Gryptang (van het Fransche ''vise à gripe'')
::Visegrip: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Yper]]
 
;Visenteren
:Oenderzoeken
::Visenteren: [[Brugge]], [[Kortryk]]
 
;Vitesse
:Versnellienge (van otto of villo), snelied, van 't Frans
::Vitesse: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Vize, vizn - een doze vizn (van het franse ''vise'')
:schroef, schroeven
 
;Vlasvienke
:Sôorte veugel, AN groenling
::Vlasvienke: [[Yper]]
::Vlasvinke: [[Kortryk]]
;Vleire, vlerke
:1. Vleugel
:2. Zat - "j'es êen vleire"
::1. Vleire: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]]
::1. Vlerke : [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Yper]]
::2. Vleire (zat): [[Kortryk]], [[Môoslee]]
 
;Vliegesloager
:Spillement voun vliegn te kokkeduunn (AN: vliegenmepper)
::Vliegesloager: [[Yper]]
::vliegeslager: [[Veurne]]
 
;Vliendermuus, vlindermuus, vleirmeuze
:AN Vleermuis
::Vliegermuus: [[Yper]] (wel oul zêvern, peis ke)
::Vliendermuus: [[Ostende]], [[Poperienge]] (?, dixit Willy Tillie)
::Vlindermuus: [[Ostende]]
::Vleirmeuze: [[Kortryk]]
::Vleirmuze: [[Roeseloare]]
 
;Vloake
:Schette, zydskant van e remorque,...
::Vloake: [[Yper]]
 
;Vlooiebak (= vulgair AN?)
:Bedde
::Vlooiebak: [[Knokke-Heist]]
 
;Vlote, vlootje
:Ring, sluitring, rondelle (fr)
::vlote, vlootje: [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
 
;Volle
:Sôorte van houtn spillement voun de zolder of de boovn of te sluutn
::Volle: [[Yper]]
 
;Vorke, ôrebêeste, ôrebyter, tênebyter
:AN Oorworm
::Ôrebêeste: [[Yper]]
::Ôrebyter: [[Beseloare]]
::Tênebyter: [[Gilwe]]
::Vorke: [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
 
;Vort
:Rot, werkword vortn
::Vort: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Vowuk
:Woarom <i>Vowuk doe je gie da?</i>
:Woar voorn, met welk doel
::Vowuk (woarom): [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]]
::Vowuk (woavôorn): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::Vowijk (vowadde) : [[Yzegem]]
 
;Vreindig
:Styf. ''t Is vreindig koud''.
::Vreindig: [[Blanknberge]]
 
;Vrets
:Plots, abrupt, opeens, kort (Vrets fringn)
::Vrets: [[Wervik]], [[Yper]]
::Vrats: [[Poperienge]]
 
;Vrochtn
:Werkn, kykt no [[#W]] Wrochten
 
;Vroemins, vrommins, vrommens, vrommiens
:Vrouw (=> vrouwmens)
::Vroemins: [[Kortryk]]
::Vrommins: [[Kortryk]], [[Môoslee]]
::Vrommiens: [[Wervik]]
::Vrommens: [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Vroed, vrood
:Stief dul (''En is vroed van koleire.'')
::Vroed: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Vrood: [[Kortryk]]
 
;Vroedzak
:1. Gulzigoard
:2. Gierigoard
::Vroedzak: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Ostende]]
 
;Vroet, vroot, hêel, stif, vreindig
:Varianten of AN zeer, straf - "vroet interressant" "stif gêestig" "hêel lastig"
:Fonetisch spellen aub om 't gebruuk van diftongen en uutsproake van "h" in hêel t'achteroalen
:Vroet:
:Vroot: [[Kortryk]]
:Stif: [[Kortryk]]
:Stief: [[Yper]]
:Hêel: [[Kortryk]]
:Vreindig: [[Blanknberge]]
 
;Vroete, froete
:Weezn, anzichte, mule, tote
:Froete: [[Mullebeke]], [[Yper]]
:Vroete: [[Knokke]]
 
;Vrydom
:Privé domin woa dat er niemand kan inkykn, lik nen ommeurden of woa da je in jennen blôoten kunt lôpen
::Vrydom: [[Kortryk]], [[Môoslee]]
 
;Vulzettn
:Ciment in de voegn tusschn briekn doen
::Vulzettn: [[Yper]]
 
;Vulte
:Enoeg eetn of edoan en
::Vulte: [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Vumme, vimme
:Stoapel (hout, stro). AN. mijt
::Vumme: [[Brugge]], [[Frans-Vloandern]], [[Kortemark]], [[Ostende]], [[Poperienge]], [[Roeseloare]]
::Vimme: [[Brugge]], [[Rubrouck]] (Frans-Vloandern)
 
;Vuulkarre
:Vuilniswagen
::Vuulkarre: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Vuulputje, vuulpitje
:Afwatering met sifon op laagste punt in een vloer
::Vuulputje: [[Kortryk]]
::Vuulpitje: [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Vys
:AN humeurig
::Vys: [[Blanknberge]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
{{AZ Lyste}}
 
==W==
;Wak
:Tusschn nat en droge, bevôorbeeld van klêers
::Wak: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Waste, woste
:Wasgoed (kledij, linnen)
::Waste: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Perviezje]]
::Woste: [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Weegoarde
:Zyn weegoarde: etwien die an em gelykt (zôwel van uterlik of van gedrag; ôok gezeid oe ter entwiene zyn "goeste" gevoendn èt van 't ander geslacht: "J'è zyn weegoarde gevoundn")
::Weegoarde: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
 
;Weerluchtn
:Bliksemen
::Weerluchtn: [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
 
;Weeskantn, weerskantn
:An de twêe zydn
::Weeskantn: [[Kortryk]], [[Yper]]
::Weerskantn: [[Wervik]]
 
;Weeuwe, weeuwneire, weeuwnoare
:Weduwe
::Weeuwe: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Yper]]
::Weeuwneire: [[Kortryk]]
::Weeuwnoare: [[Yper]]
 
;Wegblenn
:Etwot wegdoen, mêestol nie ol te zuver
::Wegblenn: [[Yper]]
 
;Weird, weirde (=AN)
:Waard, waarde, 't es nie vele weird. Kikt ôok by <i>[[#N|Nieweird]]</i>
::Weird, weirde: [[Kortryk]], [[Wervik]]
 
;Weirdn, weirn
:Zyn beste doen, zyn eign verdedigen (van weren), "Je weir(d)t 'em lik ne duvel in e wywoatervat"
::Weirdn: [[Kortryk]]
::Weirn: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Wervik]]
 
;Wel
:1. Goed ('' 't Is wel bestid.'' of ''Mo dadde is wel va joun!'')
:2. Goed ('' 'k Zyn nie wel, me teetn komt lik up.'')
::1&2: Wel: [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Wezen, weezne
:Oanzichte
::Wezen: [[Blanknberge]], [[Kortryk]]
::Weezne: [[Roeseloare]]
 
;Wietewoai, wieteko, wietjegoi, wietn
:Nen roarn veugle (vgl. Brussels: ''metteko'')
::Wietewoai: [[Kortryk]], [[Môoslee]]
::Wietjegoi: [[Perviezje]]
::Wieteko: [[Yper]]
::Wietn: [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Wiesterkapêle
:Rommelig
::Wiesterkapêle: [[Roeseloare]], [[Slyps]]
 
;Woaioard, woste
:Dwoazerik
::Woaioard: [[Roeseloare]]
::Woste: [[Eernegem]]
 
;Woal, wol
:(Vis)vyver
::Woal: [[Kortryk]]
::Wol: [[Môoslee]]
 
;Woaterstêen
:AN Gootsteen
::Woaterstêen: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Woakeln
:AN Waggelen
::Woakeln: [[Bissegem]]
 
;Wortel, worte
:Wrat
::Wortel: [[Wervik]], [[Yper]]
::Worte: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
 
;Woskeirn, wosmaschiene, keirn
:Wasmachine
::(Wos)keirn: [[Roeseloare]], [[Yper]]
::(Was)keirn: [[Kortryk]]
::Wosmaschiene: [[Yper]]
 
;Woste(n), sosiese
:1. Worst
:2. Scheldnaam, synoniem voor woajoart
::1. Woste (worst): [[Oostende]]
::1. Sosiese (worst): [[Kortryk]], [[Yper]]
::2. Woste (scheldnoame): [[Oostende]]
 
;Wrêe(d)
:Styf ('t is wrêe schône)
::Wrêe(d): [[Blanknberge]], [[Roeseloare]]
 
;Wrikkelgat, frikkelgat
:Iemand die nie kan stillezittn
::Wrikkelgat: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::Frikkelgat: [[Yper]]
 
;Wrochtn, gewrochtn
:Wrochtn: verleden tyd van werken: "je wrochte in 't butenland." Vgl. verouderd engels wrought, tegenwoordig alleen maar gebruikt in uitdrukkingen zoals "wrought iron" (gesmeed ijzer).
:Gewrochtn: voltooid verleden tyd van werken: "j'eit in 't butenland gewrocht"
::Wrocht, Gewrocht: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Wuk
:Wat. <i>Wuk es da?</i> <i>Wuk zeg je?</i>
::Wuk: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
 
;Wulf
:Emelt, larve van langpootmug (ook oud Vlaams woord voor wolf)
::Wulf: [[Yper]]
 
;Wulge
:AN Wilg
::Wulge: [[Roeseloare]]
 
;Wulloks
:Zêeslekkn, wordn gekookt en ton warm of koud upgeten. AN wulken
::Wulloks: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
 
;Wuppn
:1. Up en nere goan (''wupplanke'', 't zeste lik AN ''wippen'')
:2. Smytn
::1 & 2: [[Yper]]
 
;[[Wuuf]], weuf
:Vrouwe, ip sommigste plekkn of by sommigste generoaties en verwytwoord (kykt noa [[wuuf]])
::Wuuf: [[Blanknberge]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Weuf: [[Kortryk]]
 
;Wuvetje, weuveke
:Meisje
::Wuvetje: [[Blanknberge]], [[Yper]]
::Weuveke: [[Kortryk]]
 
::Willemaercken: ambetant doen, neutn, zaagn
;Wyder, wulder, wynder
:Wij
::Wyder: [[Môoslee]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Wulder: [[Kortryk]]
::Wynder: [[Blanknberge]]
 
==X==
;
:
::
;
:
::
==Y==
;Yzerweg
:Spôorweg (mêer in me grotvoader z'n tyd)
::Yzerweg: [[Brugge]]
;
:
::
{{AZ Lyste}}
 
==Z==
;Zabberen
:Motregenen
::Zabberen: [[Roeseloare]]
 
;Zakzeker
:Zeveroare
::Zakzeker: [[Knokke]]
 
;Zandarm, Zjandarm, Zjandèrme, zjenderm
:1. Rykswachtre (Frans: ''gendarme'')
:2. Bazige vrouw
::Zjandarm: [[Blanknberge]], [[Brugge]]
::Zjandarme: [[Yper]]
::Zjandèrme: [[Yzegem]]
::Zjanderme: [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::Zjenderm: [[Kortryk]]
 
;Zante, Zjante
:Velg van een wiel, van 't Fransche Jante
::Zante: [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Wervik]]
::Zjante: [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Zanten
:Weg, verdwenen, foetsie: ''J'es goan zantn'': "j'es 't gat in/uut"
::Goan zanten: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Goan zante (in slape voaln): [[Perviezje]]
 
;Zantje ---> Zintje
 
;Zantjeplakker
:Tjeutn (mêestol in d'uutdrukkienge: ''E stoeg doe lik e zantjeplakker.'')
::Zantjeplakker: [[Yper]]
 
;Zatte, zjatte
:Kopje (bijvoorbeeld ''e zatte kaffie'')
::Zatte: [[Yper]]
::Zatte, zjatte: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::Zjatte: [[Kortryk]], [[Wervik]]
 
;Zeefde, zeve
:Zeef
::Zeefde: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Zeve: [[Kortryk]]
 
;Zêekn
:Pissn
::Zêekn: [[Brugge]]
 
;Zêeksaloa
:AN molsla (bloarn van de pisseblomme)
::Zêeksaloa: [[Roeseloare]]
 
;[[Zêem]], zêemn, zêemtote, zêemploastre
:Zêem van zeemleer, zeemlap, zemen lik in 't AN is courant
:Zêem: AN honing, verdwint uut 't AN, blift nog zeemzoet en zeemhoning over. Bestoat in 't Vlams en dus ôok in andre provincies
:Zêemn: flêmen, noa de mond klappen
:1. Zêemtote: seukermeule, êen die zot es van zoet teten en sneukelienge
:2. Zêemtote: iemand die vele flêemt
::Zêem: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Ôostrôzebeke]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Zêemn: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::1. Zêemtote (seukermeule): [[Kortryk]], [[Môoslee]]
::2. Zêemtote (flêmer): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Zêemploastre (flêmer): [[Roeseloare]]
 
;Zêer, zeir
:Variant ip AN zeer, pijn - phonetisch spellen voe de streekvarioaties te vindn (Zêre stoat en bitje vôder)
::Zêer: [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
::Zeir: [[Blanknberge]]
 
;[[Zeemarminne]], zeemarmiete (uutsproake marmite)
:Zêemeerminne
::Zeimarminne: [[Blanknberge]]
::Zeimarmiete: [[Blanknberge]]
::Zèèmarmiete: [[Ostende]]
 
;Zeeratte
:zie [[#S|Spoansche ratte]]
 
;Zèilstêen
:AN magneet
::Zèilstêen: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
 
;Zemelzak
:Etwien die nie kan stille zittn
::Zemelzak: [[Brugge]]
 
;Zêre
:vlug, rap
::Zêre: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Zeire: [[Blanknberge]]
 
;Zerpe
:Zeur
::Zerpe: [[Brugge]]
 
;Zeule
:AN schoenzool
::Zeule: [[Blanknberge]]
;Zeupe, zeupke, zeuptje
:1. Iemand die graag veel drinkt
:2. En teuge (teugsje, teugske), en slok drienken
:3. Het drinken (''in de zeupe zittn'')
::1. Zeupe (drienker): [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
::2. Zeupe (teuge): [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
::3. Zeupe (drienkn): [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Zeuremule, muletrekker, totetrekker
:Zeure spekke
::Muletrekker: [[Yper]], [[Wervik]]
::Totetrekker: [[Roeseloare]]
::Zeuremule: [[Blanknberge]]
 
;Zeurn, zeureire, zeuroare
:Vals spelen, foefelen (vb me rekeniengn)
::Zeurpot, zeureire, zeuroare: volsspeeldr
::Zeurn: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Zeureire: [[Kortryk]]
::Zeuroare: [[Blanknberge]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Ziddre, zidder, zêdre
:Rapper
::Ziddre: [[Roeseloare]], [[Môoslee]], [[Slyps]]
::Zidder: [[Blanknberge]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Zêdre: [[Kortryk]]
 
;Zienlienge, ziendlienge
:Domweg, ol ziende dom doene
::Zienlienge: [[Roeseloare]]
::Ziendlienge: [[Kortryk]]
 
:Zikkel
:AN sikkel
::Zikkel: [[Blanknberge]]
 
;Zilme, zilve, zeims, zemels
:Zenuw
::Zeims: [[Wervik]] <i>Ge werkt up min zeims</i>
::Zemels: [[Blanknberge]], [[Kortryk]]
::Zilme: [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::Zilve: [[Yper]] (''Je werkt up me zilvn, van de zilvn weetn'')
 
;Zindlik
:1. Kieskeurig
:2. Propre, doe nie mêer in zyn broek
::1. Zindlik (kieskeurig): [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::2. Zindlik (propre): [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
 
;Zintje, zientje, zantje, zentje
:1.Prent, afbeeldieng, zentje van communie of begroavienge
:2. (figeurlik) een lief kiend - mêestol in een negatieve zinne gebruukt (j' is ook gin zantje wê)
::Zintje: [[Môoslee]], [[Wervik]]
::Zientje: [[Kortryk]]
::Zantje: [[Blanknberge]], [[Brugge]], [[Yper]]
::Zentjie: [[Roeseloare]]
 
;Zipsop
:Zeepsop
::Zipsop: [[Blanknberge]]
 
;Zjangre, zjanger
:T'es zynen zjangre: 't es zyn type, genre (Van 't Fransche genre)
::Zjangre: [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
::Zjanger: [[Blanknberge]], [[Yper]]
 
;Zjalouzie, [[Zalouzie]]
:Vliegenette, AN hor
::Zalouzie: [[Kortryk]]
::Zjalouzie: [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;[[Zjeniver]]s
:Aalbessen
::Zjenivers: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Zjeste, zjestepiet, zjestekakker
:Stoefer, van 't Fransche geste
::Zjeste: [[Blanknberge]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Zjestekakker: [[Yper]]
::Zjestepiet: [[Kortryk]], [[Roeseloare]]
 
;Zjezemyne
:AN sering
::Zjezemyne: [[Roeseloare]]
 
;Zoekuit ?
:Voddeman, boeman
::Zoekuit: [[Oostende]]
 
;Zoate, zoale
:AN Zadel
::Zoate: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Wervik]], [[Yper]]
::Zoale: [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Veurne]]
 
;[[Zoetekoeke]] --> [[#P|Pennepisse]]
:AN Honingkoek
::Zoetekoeke: [[Knokke-Heist]], [[Yzegem]]
 
;Zoetekonte,zoetemule
:Iemand da geérn snoept
::Zoetekonte, zoetemule: [[Knokke-Heist]]
 
;Zop
:1. Sap (''fruutzoptje,...'')
:2. Woater, vloeistoffe
::1 & 2. Zop: [[Blanknberge]], [[Yper]]
 
;Zopntenat, zuupndenat, zoppenat, zoppelèkendenat, zêekendenat, deurwikt, lekende (nat)
:Kletsnat. <i>Je zot in de rein en je wos zopntenat ootn ier arriveerde.</i>
::Zopntenat: [[Wervik]]
::Zuupndenat: [[Blanknberge]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Zoppenat: [[Kortryk]]
::Zoplekendenat: [[Kortryk]]
::Zêekendenat: [[Yper]]
::Deurwikt: [[Yper]]
::Lekende (nat): [[Môoslee]], [[Yper]]
 
;Zot
:Sôorte koarte, oundermêer ekend van 't spel ''Piekezottn'' (AN Boer)
::Zot: [[Blanknberge]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
 
;Zotdroain
:Deuredroain (die vyze droait zot)
::Zotdroain: [[Blanknberge]], [[Roeseloare]]
 
;Zottekounte, zottemutse, zotteklienke
:Gêestige vrouwe of meisje
::Zottekounte, -mutse, -klienke: [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::Zottekounte: [[Blanknberge]], [[Kortryk]], [[Yper]]
::Zottemutse: [[Kortryk]]
 
;Zulle, zille
:1. Dorpel
:2. Symbolisch: andelsfonds
::1. Zulle (dorpel): [[Knokke-Heist]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::2. Zulle (andelsfonds): [[Brugge]], [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::1. Zille (dorpel): [[Blanknberge]], [[Brugge]]
 
;Zupscheute
:Zatlap
::Zatlap: [[Knokke-Heist]]
 
;Zubbedutte, subbedutte,
:1. Zoagachtig, nie onafhankelik vrommins
:2. Seute, trutte
::Zubbedutte: [[Kortryk]], [[Legem]]
::Subbedutte: [[Blanknberge]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
 
;Zurkeltrutte
:Spotnoame vor 'n zure vrouwe
::Zurkeltrutte: [[Blanknberge]], [[Knokke-Heist]], [[Legem]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
 
;zwoantje
:gendarm up ne motto, bereen polisie
::zwoantje: [[Brugge]], [[Erdrieke]]
 
;Zwee, zwee-yzer
:Alloam vô nen rechten oek te meten of te moaken (Wienkeloak, oekprofiel)
::Zwee (wienkeloak): [[Kortryk]], [[Roeseloare]], [[Yper]]
::Zwee-yzer (metoalen oekprofiel): [[Kortryk]]
 
;Zwienkeln, zwiengeln
:1. Me je velo of otto van den êne kant van de boane noa den andren kant riên, me jen voertuug afwiken van de rechte boane - "ne zwienkel moakn"
:2. Slingeren (neur tetn woarn ant zwiengeln wi, zoender setjen)
::1. Zwienkeln (heen en weer): [[Kortryk]], [[Legem]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::2. Zwiengeln (slingeren): [[Yper]]
 
;Zwynôore
:Appelflap
::Zwynôore: [[Yper]]
 
;Zwyntje
:1. Klein varken
:2. Stoffer, klein borsteltje
:3. Pissebed
:4. Zweertje op het ooglid (ook zwynepuuste)
::1,2&3: [[Yper]]
::1,3&4: [[Roeseloare]]
::1, 4: [[Brugge]], [[Kortryk]]
 
;[[Zwoomtje]], zwolme, zwalm
:Zwaluw, Uuszwoaluwe
::Zwoomtje: [[Yper]]
::Zwolme: [[Kortryk]], [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::Zwalm: [[Wiengne]]
 
;Zyder, zydder, zydre, zynder, zuldre
:Zij (3e p.mv.)
::Zyder: [[Wervik]], [[Yper]]
::Zydre: [[Môoslee]], [[Roeseloare]]
::Zynder: [[Blanknberge]], [[Brugge]]
::Zuldre:: [[Kortryk]]
 
 
{{AZ Lyste}}
 
==Zie ook==
*[[Typische West-Vlamsche utdrukkiengn]]
*[http://www.vlaamswoordenboek.be/ Vlamsch woordenboek]
 
==Referenties==
<references />
 
[[Categorie:Toale]]
Overgenomen van "https://vls.wikipedia.org/wiki/Typische_West-Vlamsche_woordn"