Jan Bart: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 18:
 
===De Neegnjoarige Oorloge===
In 1688 gienk Vrankryk me d'[[Ierland|Iersche]] [[Jacobietn]] en d'[[Ottomoan'n]] als boundgenootn in oorloge teegn de [[Liga van Augsburg]] die bestound uut Ingeland, de Republiek, Spanje, 't [[Illig Roomsche Ryk]], de [[Savoie]] en [[Zweedn]] en ezo gienk de Neegnjoarige Oorloge van start. In 1689 wierd Baert tegoare me Claude de Forbin belast me't escorteern van konvooin ip't [[Kanoal]]. Byst dien dienst wierdn ze by't eiland [[Wight]] in de tange genoomn deur d'Ingelsche en gevangngezet en na [[Plymouth]] gezondn mo ze koestn ontsnappn en were in Vrankryk groakn. Vuuftien doagn achter zyn ontsnapppienge, ip 20 juni 1689, wierd Baert tot kapiting ter zêe van de keuninkyke marine ter beloonienge van zun inspanniengn vo em ip te offern om de konvooin van commercantn te beschermn. Ip 13 oktober van da joar trouwde em me zyn twêede vrouwe Marie Tugghe. 't Joar derachter, in 1690, kreeg tie tbevel oovr 't fregat ''L'Alcyon'' in de vlôot die gedelegeerd wierd deur Tourville, de vice-admiral van de vlôot van de Levant die opereerde in de Middellansche Zee teegn Ollandsche en Ingelsche bôotn. Ip [[10 juli]] [[17901690]] vocht ie mee in de [[Slag by Beachy Head]] die resulteerde in e Fransche oovrwinnienge en derachter, in 1691 namtie tusschn juni en oest dêel an de ''[[Campagne van de Large]]'' van Tourville teegn d'Ingelsche admiral Russell. Loater da joar toogde Baert nog mêer zyn vernuft ip zêe deur deur een Ingels-Ollandsche blokkoade van d'oavn van Duunkerke te breekn. Je koeste dus de oopn zêe bereikn woarda tie enigte bôotn plunderde en zyn buutgemakte stock afzette in Nôorweegn (da toen in vrede wos me Vrankryk). Derachter koest em ôok nog nen ôop Ollansche visserbôotn en ulder militaire escortes inpakkn en in de foule plunderde em ôok nog de [[Schotland|Schotse]] kustn.
 
Ierdeur werd Jan Baert rappe bekend in hi Vrankryk en in 1692 wierd em uutgenodigd deur keunink Louis XIV in [[Versailles]] en kreeg em eerbewyzn vo zyn oovrwinniengn ip zêe. In 1693 ad ie 't bevel oovr de 62 kanon'n tell'nde ''Le Glorieux'' nog olsan ounder d'orders van Tourville die ondertusschn ol tot maarschalk wos benoemd. Achter de Fransche oovrwinnienge in de [[Slag by Lagos (1693)|Slag by Lagos]] en d'innoame van't konvôoi van Smyrna, verloat ie me zyn schip de vlôot en versloat by [[Faro]] nog zes Ollandsche scheepn. Toen ze were woarn in [[Toulon]], d'uutvalsbasisse van de Fransche vlôot van de Levant, kreeg Baert den ipdracht om na Duunkerke te goan om doar 't commando te voern over en eskoader van zes fregattn om e vlôot me groan vanuut 't Nôorse iland Flecker binn'n t'oaln vo Vrankryk wa tie me succes deed.
 
In 1694 deedn de hoavnblokkoades van de Liga van Augsburg de groanpryzn nog mêer stygn en kwamter ongersnôod in Vrankryk. Louis XIV dee dus nog mêer ankôopn van groan in Nôorweegn om de bevolkienge te voedn. Mo 't konvooi die de leevrienge na Vrankryk brocht wierd verooverd en de 96 Fransche groanscheep kwoamn in andn van d'Ollanders. Jean Baert sloagde der pertank in om me moar zes fregatn 't groankonvôoi t'erroovern in de [[Slag by Texel (1694)|Slag by Texel]] en ze na Vrankryk te bringn. Ierby wierd ôok d'Ollandsche admiral Hidde Sjoerds de Vries verwound en gevangngezet. Deur d'aksje van Baert doalde de groanprys in Vrankryk me 90% (va 30 tot 3 pound per scheepel) en wierd em nog mêer beroemd in Vrankryk. Louis XIV sloeg em ierip tot ridder en benoemde em tot commandant vande zêemacht van Duunkerke.
 
In 1695 bleevn d'Ingelschn de Fransche kust bestookn, voorol de strategisch geleegn oavnstad [[Saint-Malo]]. Jan Baert wierd er, tegoare me zyn oudste zeune François-Cornil Bart, belast me de verdedigienge van't fort ''Bonne-Espérance'' deed er me artillerie-anvalln d'Ingelsche wegvluchtn. In't begun van juni 1696 sloagde Baert der in om an bôord van de ''Maure'', e fregat me 54 kanongs, me 7 andere bôotn d'oavn van Duunkerke uut te voarn. Vo de twêede kêe lukte em er dus in om oundanks de blokkoage van d'Ollanders en d'Ingelsche om uut Duunkerke te voarn. Byst zyn toch outndekte em ip 17 juni by de [[Doggersbank]] e konvôoi va 112 commerce-scheepn die van de [[Baltische Zêe]] kwoamn en begeleyd wierdn deur zes Ollandsche ôorlogsscheepn. Achter e vrêe gevecht koest em tkonvôoi van d'Ollanders versloagn en veroovern. Mo de Ingelsche boundgenootn van de Republiek stuurdn ol rappe versterkienge achter Baert an, vanuut Ingeland kwam en eskoader van 13 bôotn ounder bevel van admiral Benbow om 't konvôoi were te pakkn. Deur zyn oundertal besliste Baert van vier veroverde Ollandsche oorlogsbootn plat te brand'n en de Ollandsche gevangen'n me de twêe andere were te loatn voarn na ulder land. Me Benbow achter zyn gat, besloot Bart van me zyn buut na [[Denemarkn]] te vluchtn woar em nen tyd bleef totda tie ip 28 september were in Duunkerke koeste binn'ngeroakn me 25 buurgemoakte commerce-scheepn en nog 1200 krygsgevangen'n, achter ontsnapt te zyn an d'Ingelsche bôotn van Benbow en an d'Ollansche admiral Wanzel. Vo zyn oovrwinnienge in de [[Slag by Doggersbank (1696)| Slag by Doggersbank]] wierd ie belôond me de titel van ''chef d'escadre'' van de Frans-Vlamsche provinsje.
 
 
''(nog an te vulln)''