Brugse Vrye: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k r2.7.1) (Robot Derby: fr:Franc de Bruges
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 4:
''''t Brugse Vrye''' (Nl: Brugse Vrije, Eng: Liberty of Bruges, Fr: Franc de Bruges: D: Brügger Freien) was in 't Ancien Regime de [[kasselry]] van [[Brugge]]. Da was een groot plattelandsgebied die wier begrensd deur de Westerschelde in 't noordn, de [[Noordzêe]] in 't westn, den [[Yzer]] in 't zuudn, en in 't oostn deur de denkbeeldige lyne Merkem-[[Lichtervelde]]-Ursel-Lembeke. Binn da groot gebied lagen der vele enclaves die een eigen bestier an: de steden [[Brugge]], [[Toeroet]], [[Gistel]], [[Oedeburg]], [[Eeklo]] ... en d'heerlikheden [[Wyndoale]], [[Sysêle]], [[Proosse]] en [[Kanunnikse]], ...
 
't Vrye was ingedeeld in drie kwartieren: 't noord-, oost- en westkwartier. Alle drie waren z'ip underne toer ipgedeeld in ambachten, en d'ambachten ip underne toer in prochies. Domee moe je wel ipletten: byvoorbeeld de stad [[Gistel]] ad z'n eigen bestier, en wier dus nie bestierd deur de schepenbank van 't Vrye, mo [[Gistel Ambacht]] wier wel bestierd deur de schepens van 't Vrye. Gistel ambacht bestound uut de prochies [[Moere]], [[Zevekote]], [[Sint-Pieters-Kapelle|Kapelle]], [[Westkerke]], [[Roksem]], [[Ettelgem]], [[Bekegem]], [[Zerkegem]] en [[Zande]].
 
De kasselry wier bestierd deur één [[baljuw|hoogbaljuw]], vier [[burgemeesters]] en minimum 27 [[schepens]]. 't Administratief en gerechtelik personeel bestound uut den [[ontfanger]]ontvanger, raadspensionarissen, griffiers, ounderzoeksklerken, ipperklerken van de griffie, taalman, procureurs en notarissen, deurwaarders van de kamer, ne gerechtsdocteur, chiruziens, boden en een concierge. 't Vrye had z'n eigen [[vierschare]] en een [[kamer]].
 
't Vrye bestierde dus een groot stik van de huidige provincie [[West-Vloandern|West-Vloandern]] en een deel gemeenten en steden van Oost-Vloandern: [[Êeklo]], [[Moaldegem]]. Neffest bestieren, spraken z'ook recht, en hielden controle ip de lêgere bestieren, de [[polder en woaterienge|polders en wateringen]], [[kerkmeesters]] en [[dismeesters]]dismeester, de prochiebestieren.
 
't Stik van 't Vrije die achter de schiddinge van de Nederlanden by de Republieke bleef kreeg de name 't [[Vrije van Sluus]].
 
't Vrye als bestierlike indelinge is ofgeschaft deur de Fransen tenden de jaren 1700.
 
't Was ontstaan rond het jaar duust uut gedeelten van de [[Vloanderngouwe|pagus Flandrensis]] (lank, smal gebied tussen 't [[Zwin]] en den [[Yzer]]), de [[pagus Rodanensis]] (de streke round Aardenburg), en de [[pagus Mempiscus]] (de streke te westen van de [[Leie]]). D'oofdplatse van 't Vrye was van by 't begun de [[Burg (Brugge)|Burg]] in Brugge.
 
==Bronne==