|
[[Ofbeeldienge:Zwolle Herfte Spoorlijn.jpg|thumb|<center>Yzern wegYzerweg]]
[[Ofbeeldienge:Spoorbaan houten dwarsliggers alphen aan den rijn.jpg|thumb|<center>Rails ip tringbieln]]
[[Ofbeeldienge:Tren a las nubes cruzando Viaducto la Polvorilla.jpg|thumb|]]
Een '''yzern wegyzerweg''', '''spoorweg''' of 'n '''yzerweug''' is e verkêersweg vo voertuugn die ip rails ryen. De rails zyn twi eevnwydige stoavn in stoal, die vastegezet zyn ip [[tringbiele|tringbieln]] van [[hout]], [[betong]] of [[metoal]].
== Geschiedenisse ==
Yzern weegnYzerweegn zyn in 't begun van de 19ste êeuwe in [[Iengeland]] ountstoan - 't es doamei da trings ook by uus lienks ryen - vo 't werk in de koolmynn gemakkelikker te moakn. De kooln wierdn vervoerd in karretjes ip spoorn. In 't begun woarn de rails van [[hout]] gemakt en loater van [[geute]]. De karretjes wierdn verplatst met d'hand, memè peirdn of deur ze te loatn rolln van een hellienge.
In 1804 wierd d'êeste stoommachine ip rails gezet. 't Probleem was dat de rails in geute nie bestand woarn teegn 't gewicht van de stoommachine. Loater is dat ipgelost deur rails van stoal te gebruukn.
In 1825 is de ''Stockton and Darlington Railway'' g’opendg'opend, met de bedoelienge vo kooln van de myne noa d'hoave te briengn. D'r is ton ook gedecideerdbeslist vo de lyne publiek toegankelik te moakn. En deur 't succes van 't reizigersvervoer woarn d'r nog andere die 't voorbeeld volgdegen.
== België ==
DenDe vuufdnvuufde meie [[1835]] rêed den êestn [[tring]] in [[België]] tusschn [[Mecheln]] en [[Brussel]].
In België ligt er 3518 km yzern wegyzerweg, woavan dat er 2934 km g’elektrificeerdg'elektrificeerd is en 2563 kilometer is dubbelsporig. [[Infrabel]] zorgt vo d’infrastructeured'infrastructeure en den [[NMBS]] is exploitant van de trings.
== Externe koppelienge ==
* [http://www.b-rail.be/main/N/ Officiële website van dende Belgischn yzern wegyzerweg]
{{Commonscat|Rail transport}}
| 