Burg (Brugge): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
veranderienge 255910 van 81.82.252.101 were weggedoan: vls
Pastel (discuusjeblad | bydroagn)
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
[[Ofbeeldienge:BruggePanoBrug - WaterhalleIMG 12946130 - 1787IMG 6138 - 8549x2506 - SLIN 1.jpg|thumb|700px|<center>De Burgzuudkant deurvan [[Marcusde GerardsBurg]] (1562)]]
De '''Burg''' is ‘t pling woa dat de [[geschiedenisse van Brugge]] begost is en woa datda den êestn burcht stound van de [[Groaf van Vloandern|groavn van Vloandern]] stound, olsvo de verdedigienge van de [[Vlamsche Kust]] teegn de [[Vikings]]. Round dien burcht groeide [[Brugge]] in de loatere eeuwn uut tout e weireldstad. De [[Brugsche reien|riviere de Reie]] die in dien tyd deur Brugge strôomde is hêlegans gekanaliseerd.
 
==Geschiedenisse==
[[Ofbeeldienge:Brugge - Waterhalle 1294 - 1787.jpg|thumb|left|<center>De Burg deur [[Marcus Gerards]] (1562)]]
Brugge dêed ol van in de 8e eeuwe commerce me Scandinavië. Ze kostn met under platte bôotn gemakkelik vanuut de Nôordzêe langs de getye-geule en de riviere de Reie tout in Brugge kommn. Spytig genoeg blêef ’t nie ollêne by commerce doen. De Vikings kwoamn langs de riviern ’t binnland in en plunderdn olles wa dan ze teegn kwoamn.
[[Ofbeeldienge:Burg in Brugge - België.jpg|thumb|left|<center>De Burg in 1672 deur Jan Baptist van Meunincxhove. Lienks stoat de [[Sint-Donaaskathedroale]] nog en in ’t middn ’t Landhuus van 't [[Brugse Vrye]]. In 1722 kwam 't Oud Gerechtshof in de plekke]]
|[[Ofbeeldienge:Brugge (Belgium) - Landhuis Brugse Vrije.jpg|thumb|left|<center>’t Landhuus van 't Brugse Vrye tout 1722]]
 
Brugge dêed ol van in de 8e eeuwe commerce me Scandinavië. ZeDe Vikings kostn met under platte bôotn gemakkelik vanuut de Nôordzêe langs de getye-geule en de riviere de Reie tout in Brugge kommn. Spytig genoeg blêef ’t, nie ollêneolleêne byvo commerce te doen. Demo Vikings kwoamn langs de riviern ’t binnland in enze plunderdn olles wa dan ze teegn kwoamn.
[[Karel den Kletsn]], de keunienk van [[West-Francië]], zound [[Boudewyn I van Vloandern|Boudewyn met den Yzern Oarm]] no de Vloanderngouwe vo ze teegn t’houdn.
 
[[Karel den Kletsn]], de keunienk van [[West-Francië]], zound [[Boudewyn I van Vloandern|Boudewyn met den Yzern Oarm]] no de [[Vloanderngouwe]] vo ze teegn t’houdn.
Den Brugschn burcht bestound ol in 851 en was gebouwd ip de plekke woa da de Romeinse weg van [[Oudenburg]] nor Eirdenburg de Reie overstak. De Burg was in dien tyd ommeurd me toegangspôortn. De Westpôorte stound by d’ Hofbrugge over de Reie, in de Breidelstroate, d’ Ôostpoorte by d’Hoogstroate, de Zuudpôorte by 't Blind-Ezelstratje en de Nôordpoorte verzekers by de Philipstockstroate. De gevelstêen in d'Hoogstroate me ''Hier was 't d'Oost Poort'' en 't ipschrift ''Hier was ’t de Zuid Poort'' in ’t Blind-Ezelstratje herinnern doa nog an.
 
Den BrugschnDe burcht bestound ol in 851 en was gebouwd ip de plekke woa da de Romeinse weg van [[Oudenburg]] nor Eirdenburg de Reie overstak. De Burg was in dien tyd ommeurd me toegangspôortn. De Westpôorte stound by d’ Hofbrugge over de Reie, in de Breidelstroate, d’ Ôostpoorte by d’Hoogstroate, de Zuudpôorte by 't Blind-Ezelstratje en de Nôordpoorte verzekers by de Philipstockstroate. De gevelstêen in d'Hoogstroate me ''Hier was 't d'Oost Poort'' en 't ipschrift ''Hier was ’t de Zuid Poort'' in ’t Blind-Ezelstratje herinnern doa nog an.
Uut de Vloanderngouwe groeide‘t [[Groafschap Vloandern]] en Boudewyn I was den êestn [[groaf van Vloandern]].
 
AnUut z’nde BurchtVloanderngouwe groeide ‘t [[Groafschap Vloandern]]. Boudewyn met den Yzern Oarm, den eêste groaf van Vloandern, liet ‘nan z’n Burcht e pre-romoanse kapelle bouwn, die gewyd was an Sint DonaasDonoas. De Burg was in dien tyd groafelik gebied en dus under privébezit. De groavn lietn ook nog ‘t Stêen bouwn, de Loove (’t groafelik huus en loater ’t baljuwhuus) en e ghiselhuus.
 
Boudewyn I en II weundn êest in 'n houtn gebouw an de westkant. Under noakommeliengn, van Arnulf I (918-964) tout [[Boudewyn V van Vloandern|Boudewyn V]] (1035-1067), lietn ip die plekke 't Stêen bouwn. 't Was [[Robrecht den Fries]] (1071-1093) die ipdracht gegeevn et vor e nieuwe Loove te bouwn an 'n ôostkant.
Regel 17 ⟶ 19:
Ip de plekke van de Loove kwam loater ‘t Landhuus van ‘t [[Brugse Vrye]], woavan da de Gotischn achtergevel langs de reie bewoard gebleevn is. In 1722 kwam ‘t Oud Gerechtshof ip die plekke.
 
Round 944 liet groaf Arnulf I de [[Sint-Donaaskathedroale|Sint-Donaaskerke]] bouwn no ’t model van de Paltskapelle van [[Karel den Grôotn]] in Aakn. De kerke et e belangryke rolle gespeeld in Brugge, mor is in 1800 ofgebrookn deur de Fransche en nie mirmer herbouwd.
 
’t ÊnigsteEênigste dat er nog an herinnert zyn de groundvestn, ountdekt deur archeologische ipgroaviengn in 1955 en binst de groafwerkn vo den bouw van ‘t nieuw hotel in 1988. De restantn van de kathedroale zyn g’integreerd in de kelderverdiepienge van ’t Crowne Plaza Burghotel en kunn groatis bezocht wordn.
 
De brand van d’olletorre in 1280 is d’anleidienge gewist vo 't bouwn van 't stadhuus in 1376, ip de plekke van ‘t ghiselhuus.
Achter't de brand van ’t êeste ollegebouw in 1280 giengn d’rWoarn veel documentn verloorn gegoan en ze mostn z’ee nieuwe plekke zoekn. Ze krêegn ‘t ghiselhuus van de groaf, die van de 13e eeuwe minder en minder ip de Burg verblêef. Azo verhuusde ‘t stadsbesteurstadsbestier no de Burg, die van e groafelik nor e stedelik center evolueerde. De brand van d’olletorre is d’anleidienge gewist vor in 1376 ‘t stadhuus te bouwn ip de plekke van ‘t ghiselhuus.
 
==D’Illig-Bloedbasiliek==
{{wrapper}}
|[[Ofbeeldienge:Basilica of the Holy Blood - Saint-Baselius Chapel, Bruges, Belgium..jpg|thumb|<center>D’Illig-Bloedbasilieke]]
|-
|[[Ofbeeldienge:Town hall Brugge.jpg|thumb|<center>Lienks d’oude Civiele Griffie me de boge die lopt no 't Blind-Ezelstratje, in ’t middn ’t stadhuus, reks d’Illig bloedkapelle]]
|-
|[[Ofbeeldienge:Burg in Brugge - BelgiëBrujas01.jpgJPG|thumb|De Burg in 1672 deur Jan Baptist van Meunincxhove. <center>Lienks stoat de [[Sint-Donaaskathedroale]] nog en in ’t middn ’t Landhuus van 't [[Brugse Vrye]]. In 1722 kwam 't Oud Gerechtshof, reks ind’Oude deCiviele plekkeGriffie]]
|-
|[[Ofbeeldienge:Brugge (Belgium) - Landhuis Brugse Vrije.jpg|thumb|’t Landhuus van 't Brugse Vrye tout 1722]]
|-
|[[Ofbeeldienge:Brujas01.JPG|thumb|Lienks ’t Oud Gerechtshof, reks d’Oude Civiele Griffie]]
|}
D’[[Illig-Bloedbasiliek]] is e dubbelkapelle me beneen de Romoansche Sint-Basiliuskapelle (1139-1149) en boovn d’Illig Bloedkapelle.
’t Is ‘t ênigste gebouw die overgebleevn is van den tyd dat de groafelikkn burcht ip ’t Burgpling stound. ’t Interieur van de dounkere crypte in de beneenkapelle is bewoard gebleevn en is e schôon vôorbeeld van de [[Romoanschn styl]]. ’t Is ’t oudste gebouw van Brugge. In de boovnkapelle van ’t Illig-Bloed, is ’t romoans karakter verloorn gegoan. In de 15ste eeuwe is ’t herbouwd gewist in gotischn styl en in de 19ste eeuwe is ‘t neo-gotisch verbouwd gewist. De relikwie van ’t [[Illig Bloed]] wordt doa bewoard en ieder joar meegedreegn in d'[[Illig-Bloedprocessie]].
 
==D’Illig-BloedbasiliekBloedbasilieke==
De noame steeghere, [[Middelnederlands]] vo den trap no de boovnkapelle uut 1548, leeft voort deurdat de passage me wienkeltjes no de wullestroate ''Ten Steeghere'' genoemd is.
D’[[Illig-Bloedbasiliek]] is e dubbelkapelle me beneen de [[Romoanschn styl|Romoansche]] Sint-Basiliuskapelle (1139-1149) en boovn d’Illig Bloedkapelle.
 
’t Is ‘t ênigste gebouw die overgebleevn is van den tyd dat de groafelikkn burcht ip ’t Burgpling stound. ’t Interieur van deDe dounkere crypte in de beneenkapelle is bewoard‘t gebleevneênigste engebouw die overgebleevn is evan schôonden vôorbeeldtyd van de [[Romoanschnburcht styl]]. ’t Isen ’t oudste gebouw van Brugge. In de boovnkapelle van ’t Illig-Bloed, is ’t romoans karakter verloorn gegoan. In de 15ste eeuwe is ’t herbouwd gewist in gotischn[[gotiek|gotische styl]] en in de 19ste eeuwe is ‘t neo-gotisch't verbouwd gewist in neo-gotische styl. De relikwie van ’t [[Illig Bloed]] wordt doa bewoard en ieder joar meegedreegn in d'[[Illig-Bloedprocessie]].
 
De noame steeghere, [[Middelnederlands]] vo den trap no de boovnkapelle uut 1548, leeft voort deurdatdeurda de passage me wienkeltjes no de wullestroate ''Ten Steeghere'' genoemd is.
 
==’t Stadhuus==
Lienks van de basiliekbasilieke stoat ’t [[Gotiek|gotisch]] stadhuus. Den êestnêeste stêen is geleid in 1376 deur groaf [[Lodewyk van Male]]. ’t Is één van d’oudste stadhuuzn van de Nederlandn. In de vôorgevel uut de 14ste eeuwe stoan d'r 49 beeldn van figeurn uut den bybel en de geschiedenisse van Vloandern. Ip ‘t êeste verdiep ku je de Gotische zoale bezoekn. ‘t Houtn hanggewelf dateert uut 1402 en de neogotische meurschilderiengn uut den tyd van ’t historisch romantisme, ende 19ste eeuwe. In d’historische zoale zyn d'r schilderyen, documentn en zoakn die in verband te briengn zyn met de geschiedenisse van Brugge.
 
Neffest ’t stadhuus, ounder de boge, lopt ’t Blind-Ezelstratje no de reien. 't Stratje is genoemd nor ’n herberge van in den tyd.
Regel 52:
In 2001 hen ze vo de restauroatie van de gevel de ''Vlamsche Monumentnprys'' gekreegn, wa da te zien is ip e stêen an de zygevel in ’t stratje.
 
Lienks ku je ’t museum met de schouwe van ’t Brugse Vrye bezoekn. De schouwe, 'n ountwerp van [[Lanceloot Blondeel]] uut 1529-1531, gemakt in [[êke|êeknout]] met albast en marmer, is ‘n herinnerienge an d’overwinnienge van [[Karel V van et Illig Rôoms Ryk|Karel V]] ip de FranschnFransche keunink Frans I, in de [[Slag by Pavia (1525)]].
 
==’t Oud Gerechtshof of 't vroeger landhuus van 't Brugse Vrye==