Zwoard: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 50:
 
==Oentstoan en oentwikkelienge van 't zwoard==
[[Afbeelding:Gevechtsuitrusting.JPG|thumb|Middelêeuwse gevechtsuutrustienge me zwoard]]
[[Afbeelding:Officier Marine Heilig Bloed.jpg|thumb|Een offecierofficier met sabel]]
 
ZwoardenZwoardn zyn by d'eêstêeste echte woapns, die nie in eêrsteêeste instaantjeinstansje voe jacht of andre toepassieng'n wierdn gemakt. D' oegsteoudste zwoardn ter weireld zyn va koper. De dee zyn gevoendn in [[TurkijeTurkeye]], en stammn uut 3300 v.Chr. In Europa ontstonden zwoarden pas in de [[bronstyd]]. In 't begun woarn da verlengde [bronzen dolken, die gelik steekwaapens wierden gebruukt. 't Oudste zwoard in olland[[Olland]] stamt uut 1700 v.Chr., en is gevoendn in 't graf van den Hoofdman van Drouwen.
 
Loater in de bronstyd veranderde de vorm van het't zwoard, wodeurewoadeure dad' et zowel ols slag- of ols steekwoapn gebruukt kost wordn. Er wordt wel vermoêdvermoed dat de golve van verniêtigiengevernietigienge die zichhem in den tyd van de brandcatastrofe roend 1180 v.Chr. over de steedn van 't oôstelikkeôostelikke Middellandse ZeêgebiêdZêegebied verspreidde te maakn aad met êe meêrmêer ip 't zwoard gebaseerde vorme van oorlogsvoerienge. Met d' introductie van 't [[yzer (element)|yzer]] in den yzertijd[[yzertyd]], nie lange dorachter (in ollandOlland pas roend 800 v.Chr.), wierdn zwoardn oôkôok van yzer gemakt. In tegenstellienge toet brons, dat in vorme gegootn wierd, wierdn 'yzeren' zwoarden in vorme gesmeed. D'eêrsteêeste yzern zwoarden aan dezelvdedezelfste vorme lik de bronzn zwoarden. 't Yzeren zwoard was in 't begun biekans nie beter, dikkelst zeêlszels slichter van kaliteit. Loater in den yzertijdyzertyd kregnkreegn zwoarden êe lange, rechte klienge. Da woarn de zogezeide spatha's, ook wel gezieêngezien lik ruuterzwoarden. Da type zwoard bleef toet verre in de [[Middelêeuwn]]middelêeuwn in gebruuk. De [[Romeinn]] gebruukten neffest de spatha ook de gladius, êe kort en breêdbrêed steekzwoard.
 
In 't begun varieerde 't [[stoal]] sterk in kaliteit. Binst de Romeinsen tyd wierd oger koolstof-stoal tegoare mê lagerlêeger koolstof-stoal gecombineird in zwoarden. In de vroege Middelêeuwn was dadde een olgemeênolgemêen gebruuk. Deur 't in mallekoar droain van reep'n hoog en laaglêeg koolstof-stoal, kreeg 't zwoard een schoônschôon doenker en licht streeptjespatroônstreeptjespatrôon, ook wel damast genoemd. Binst de Vikingtyd[[Viking]]tyd kwam neffest 't damaststoal oakôok monostoal in gebruuk. Dat beteêkendebetêekende da dat't heêlehêele zwoard uut een ooge kwaliteit stoalsoôrtestoalsôorte wier gemakt, en dus ni me 't streeptjespatroônstreeptjespatrôon aad. In de loate MMiddelêeuwnMiddelêeuwn wierd wiert'er olleêneollêene nog mo monostoal gebruukt. In dien tyd kreeg 't zwoard de meêstmêest bekende vorm, êe lange slanke kliengklienge, êe lange dwarsbeschermienge voe de pols en een handvat me massieve metoaln knop voe de balanse. Zwoarden achter de Middelêeuwn kreegn een nog meêrmêer effectieve beschermienge voervoe den't and, die heêlhêel den't and bedekte. Da woarn de zogezeide sabels, zwoarden med een dunnedinne gekromde en eenzydige klienge. 't Zwoard is nog eeuwn lang neffest vierwapens gebruukt, mo wierd uutindelikuutendelik volledig vervangn os woapn. In 't leger éded et nu olleêneollêene nog een symbolische beteêkenissebetêekenisse.
 
==Zwoarden als statussymbool==