Êestn Weireldoorloge: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
+weggedoane ofbeeldienge vervangen , +externe lienk, {{commons|:category:World War I}}
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
[[Ofbeeldienge:John Lakeland, Contrasting Photographic Views of Ypres and forget-me-not cards, item 8.jpg|thumb|<center>Zicht ip de grôoteGrôote marktMarkt van [[Yper]] (1915)]]
 
Den '''Êestn Weireldoorloge''', ook wel '''14-18''' of '''den grootn oorlog''' genoemd was e grôot moundioal conflict. E groot deel van 't westelikke frount liep deur uzze streke. Va boovn in [[Nieuwpôort]] al langs den [[Yzer]], via 't kanoal, al round de Salient van [[Yper]] na beneên richtinge [[Wytschoate]], [[Mêesn]] en toene na 't Fransche, de streke van de Marne en verder.
 
<!-- Ofbeeldienge weggedoan ip Commons [[Ofbeeldienge:WW1 TitlePicture For Wikipedia Article.jpg|thumb|right|300px]] -->
== Oe da de Grootn Oorloge is begunn ==
 
=== De zogezeide reden ===
[[Ofbeeldienge:Postcard for the assassination of Archduke Franz Ferdinand in Sarajevo.jpg|thumb|<center>Foto êe pôorpoar minuten vo da Franz Ferdinand, Dede krôonprins van Ôostenryk-OngaryeOngareye, wierd vermôord]]
[[Ofbeeldienge:Gasmaske von Leonhard Michel, item 7.jpg|thumb|<center>Gazemasker {{Europeana 1914-1918}}]]
De krôonprins van Ôostenryk-OngaryeOngareye, Franz Ferdinand, is ip [[28 juni]] [[1914]] in [[Sarajevo]] vermôord deur Gavrilo Princip, e Servischn nationalist die wilde dat ze streke oenofhankelik wos van 't grôte Ôostenryk-OngaryeOngareye.
 
=== De diepere ôorzoakn ===
Regel 16 ⟶ 15:
* Wel, in [[1870]] verlôor [[Vrankryk]] van den Duts, eigentliks de Pruss'n, in è relatief kortn oorloge. Elzas-Lotharingn zyn de Franse ezo kwytgespeeld, etwuk dat 'n Fransman nooit goed e kunn verteirn.
* Vele landn woarn bezig mè kolonies te zoekn in verre streekn. Oenderling wos er doarover vele gebatterd om de schôonste broksjes t'en.
* Duutsland ad e sterk leger. De Iengelsche woarn benauwd (tot nu toe woarn zyder 't sterkste land ter weireld, zeker op zêe) zochtn en toenoaderienge toet Vrankryk e Rusland (Triple Entente). De Duutsche op nunder toer zochtn nunder toevlucht toet Ôostenryk-OngaryeOngareye dat oek op revanche uut wos, achter e poar verlôorn oorloogn.
* Kortom: 't evenwicht in Europa wos verre te zoekn, ol de grôte landn woarn uut op ôorlog, en 't wos wachtn op 't goe moment...