|
| moeder = [[Margaretha van Constantinopel|Margaretha II]]
}}
'''Gwyde van Dampierre''' (ca. 1226 - Compiègne, [[7 moarte]] [[1305]]), van ‘t huusHuus Dampierre, was de twidde zeune van Willem II van Dampierre en [[Margaretha van Constantinopel]]. Je was [[groaf van Vloandern]] binst de [[Guldnspoornslag]] (11 juli 1302), en ook [[markgroaf]] van Noamn van 1263 toettout 1298.
==Zyn joengejounge joarn==
Zyn moeder volgdeg heur zuster [[Johanna van Constantinopel|Johanna]] ip in 1244. Van da moment begost de Vlams-HenegouwseHenegouwsche successieoorloge vo ’t erfrecht tusschn de Dampierres, de zeuns van Margaretha heur twidde vint, en de Avesnes, de zeuns van heur êeste vint.
De Fransche keunienk LodewykLouis IX kwam tusschn en je besliste in 1246 dat [[Groafschap Henegouwn|Henegouwn]] noa ‘t Huus Avesnes zoumost goan en Vloandern noa ’t Huus Dampierre. Margaretha trok partye vo de Dampierres en ze miek den oudstn, [[Willem III van Dampierre]], tegoare met heur, co-groaf van Vloandern. Achter da Willem in 1251 gestorvn was an de kwetseurn van e steekspel, binst e tornôoi in Trazegnies, kwam Gwyde in zyn plekke.
Zyn halfbroere, Jan van Avesnes, blêef hem verzettn teegn zyn moeder. Je sloot e boendgenôotschapboundgenôotschap mè Willem II van [[Groafschap Holland|Holland]] teegn Vloandern en je trouwde mè Willem zyn zuster Aleid van Holland. Willem II van Holland was van 12471254 toettout 1256 ook keunienk[[Lyste van Rooms-Duutsche keuniengn en keizers van et [[Hillig Rooms Ryk#Interregnum (teegnkeuniengn)|keunienk van 't Hillig Rôoms Ryk]].
In 1253 mislukte de Vlamschn invoasieinvoasje in Zêeland. ‘t Vlams leger wierd versleegn in de Slag by Westkapelle ip Walcheren, en Gwyde en zyn broere, Jan van Dampierre, wierdn gevangn zet. Gwyde was gekwetst an zyn twi bêenn en je spakte vo de reste van zyn leevn. Jan was ’n oge kwyt.
== Vrouwn en joengesjounges ==
Gwyde trouwde in 1246 mè Mathilde van Béthune, die Béthune, Dendermonde, Richebourg en Warneton erfde van heur voader Robert VII van Béthune.
Under joengesjounges:
* [[Robrecht III van Vloandern]] (1249-1322), groaf van Vloandern
* Willem van Dendermonde, ook Willem Crèvecoeur genoemd (ca. 1249-1311), hêre van Dendermonde, Richebourg en Crèvecœur
* Jan van Dampierre (ca. 1251-1291), bisschop van Metz en loater van Luuk
* Margaretha van Dampierre (ca.1251-1283), getrouwd met hertog Jan I van Broabant
* Boudewyn (ca. 1252-1296)
* Maria van Dampierre (ca. 1253-1297), getrouwd mè Willem V van Gulik en loater mè Simon van Château-Villain.
* Beatrice van Dampierre (ca.1253- 1296), getrouwd mè Floris V van [[groafschap Holland|Holland]]
Mathilde stierf in 1263 en Gwyde hertrouwde in 1265 met Isabelle, dochter van Hendrik V van Luxemburg
Under joengesjounges:
* Filippine (†1306), gestorvn in ’t gevang van Blois an heur 19 joar. Ze was verloofd mè den Iengelschn trôonipvolger, de loatern Edward II. Filips de Schôonn zetteg heur gevangn vor under trouw te belettn. Z'hen heur verzekers vergiftigd.
* Jan I van Noamn (1267-1330), markgroaf van Noamn
==Zyn loater leevn==
LodewykLouis IX van Vrankryk zette den achtstnachtste [[kruustocht]] in gank. Je stak in 1270 over van Sicilië nor Afrika voe Tunis an te vollnvalln. Gwyde was mee gegoan, mo LodewykLouis stierf doar ol e moand loater. Zyn broere KarelCharles van Anjou pakte doa ‘t bevel over. In FrankrykVrankryk wierd LodewykLouis ipgevolgd deur zyn zeune FilipsPhilippe III, mo ’t was mor in 1285, o zyn klêenzeune FilipsPhilippe IV ip den trôon kwam, da d’echte miserie tusschn Vloandern en FrankrykVrankryk begost.
Margaretha van Constantinopel haad de 29stn december 1278 trôonsofstand van Vloandern gedoan voe Gwyde. Je was ton ol 53 jaar oud.
FilipsPhilippe IV, bygenoamd FilipsPhilippe de Schôonn, wilde ’t gezag van ’t Frans keuniengshuus versterkn. Je vocht teegn Iengeland, Vloandern en de katholieke kerke en j’ha styf vele macht. FilipsJe wilde zyn krôondomein vergrôotn in ’t noadêel van ‘t [[Groafschap Vloandern]] en je gerakte doadeure in conflict mè de groaf. Gwyde haad ook ol miserie mè de Vlamsche steedn, die ryke kwoamn deur de loaknindustrie, en ossan mo mêer otonomieottonomie ipeistn.
Der kwoamn in dien tyd ook mêer en mêer verschilln en spanniengn tusschn ’t patricioat en ’t proletarioat, de ''leliaartslelioarts'' en de ''klauwaartsklauwoarts'' genoemd.
Gwyde probeerde zo vele meugelik de grôte Vlamsche steedn lik [[Brugge]], [[Yper]], [[Gent]], [[Doornik]], Sint-Omoars en Dowoai oenderounder controle te krygn, mo da leidde toettout verzet. In 1280 kwoamn der grôte volksipstandn tusschn d’ambachtn en de patriciërs, in Yper de [[Kokerulle]] genoemd en in Brugge de ''Grôte Moerlemoaie''.
De Vlamsche steedn woarn ofhankelik van Iengeland voe d’anvoer van under wulle, en ze voendnvoundn da de Fransche keunienk hem nie moste moein met under zoakn.
FrankrykVrankryk was ol van in 1294 in oorloge met Iengeland. Gwyde trok partye vor Iengeland en van 1296 wast ’n in oopnlikke vyandschap mè zyn lêenhêre.
De 7stn7ste januoari 1297 kwoamn Gwyde en Edward I van Iengeland tegoare in ‘t [[kastêel van Wyndoale]] voe te klappn. Twi doagn loater liet Gwyde weetn dat ’n FilipsPhilippe IV nie mèr anveirde ols suzerein. Filips reageerde deur e leger no Vloandern te zendn. De 20stn ogustus wierd er in Bulskamp by Veurne slag geleverd, woaby dan de Vloamiengn verloorn en hêel ’t westelik stik van Vloandern wierd bezet deur de Fransche, die in 1298 were vrede slootn met Iengeland.
De klauwoarts, d’ambachtsgildn, trokkn partye voe Gwyde en de Fransche krêegn de steun van ’t stedelik patricioat, de lelioarts.
In 1298 stoendstound Gwyde ’t groafschap Noamn of an zyn zeune Jan I, en in 1299 wast ’n zodoanig verzwakt deur ol de miserie en den ouderdom, dat ’n in november de regerienge van ’t groafschap Vloandern overdroeg an zyn oudste zeune [[Robrecht van Béthune]].
In 1300 wierdn Gwyde en zyn twi oudste zeuns gevangn gezet, Gwyde in ’t kastêel van Compiègne, Robrecht van Béthune in Chinon en Willem van Crèvecoeur in Issoudun.
Vloandern wierd g’annexeerd en miek nu dêel uut van ’t Frans krôondomein. FilipsPhilippe IV benoemde Jacques de Châtillon toettout landvoogd en je liet ol de lêeuwn ip de voandels en woapnschildn vervangn deur lelies.
In 1301 kwoamn de wevers met under leider [[Pieter de Coninck]] in ipstand teegn ’t Fransgezind patricioat. Ze woarn kwoad omdan ze zo vele belastiengn mostn betoaln voe ’t bezoek van de keunienk te bekostign. In meie van da joar was FilipsPhilippe IV zyn nieuwe gebiedn kommn bezoekn mè zyn vrouwe Johanna van Navarra. By under bezoek in Brugge haan de patriciërs zo vele geld uut gegeevn en woarn under vrouwn zo ryke geklid da Johanna zei: Ik peisdn da ‘k hier d’ênigste keuniginne woarn.
Pieter de Coninck kost de klauwoarts ipmoakn vor under mêester te moakn van ’t stadsbesteur. Mo Jacques de Châtillon krêeg hulpe van zyn broere, de groaf van Saint-Pol, en olgouwe kostn ze met e leger den ipstand oenderdrukknounderdrukkn.
In meie 1302 wierd er gereageerd mè de [[Brugse Mettn]], en den 11stn11ste juli 1302 versloegn ze ’t Frans leger by Kortryk in de [[Guldnspoornslag]]. De klêenzeune van Gwyde van Dampierre, Willem van Gulik, zeune van zyn dochter Maria van Dampierre, speeldeg e grôte rolle in de Guldnspoornslag.
Gwyde van Dampierre stierf in e kerker in Compiègne en j’is begroavn in d’abdye van Flines. Je was 79 joar oud. Zyn zeune Robrecht volgdeg hem ip in Vloandern.
| 