Byzantyns Ryk: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
Regel 7:
Verschillnde gebeurtnissn van de vierde toe de zesde êewn zêtn undre stemple ip den oovregangstyd ô den ôostlikke êlft ofsplitste van de westlikkn. In 285 verdêelde [[Diocletianus]] (regeerienge 284–305) ip papier 't Romeins Ryk in twêen. Tusschn 324 en 330, brocht [[Konstantyn de Grôote]] (regeerienge 306–337) den oofdstad oovre van [[Rome (stee)|Rome]] noa Byzantium, loatre gekend lik ''Konstantinoople'' (ofte "Stad van Konstantyn") en ''Niew Rome''. Die latste naame schynt den êeste kêe gebruukt te zyn binst 't Êeste Konsielje van Konstantinoople (381), woamee da ze wildn verrechtvoardigen dat de patriarchoale zeetle van Konstantinoople allêene moa vô Rome most oundredoen. Oundre [[Theodosius I]] (regeerienge 379–395), wierd 't [[Christndom|kristndom]] d' offiesjêele stoatgodsdienste en andre lik de Romeinsche veelgoodery wierdn verboodn. En uuteindlik, oundre de regeerienge van [[Heraclius]] (610–641), wierd 't Ryk militair en bestierlik êrvormd en 't gebruukte Grieks vor offiesjêele zoakn in de platse van latyn. Zodus, oewel da 't de Romeinsche stoat vôortzette en romeinsche tradiesjes bewoarde, vienn' de geschiedschryvers da Byzantium verschilt van 't antieke Rome omda 't steunde ip de Griekse iddre dan ip de Latynse beschoavienge en omdat 't gekenmerkt wos deur 't ortodoksche kristndom en nie mêe deur de Romeinsche veelgoodery.
De grenzn van 't Ryk veranderdn groundig binst zyn lank bestoan, en dr woarn verschillige kriengloopn van vervol en êrstel. By de regeerienge van [[Justinianus I]] (527–565), ad 't Ryk de grotste uutbreidienge achtre da veele van d' iestôories Romeinse kustn van de westlikke [[Middellandsche Zêe]] oovremêestrd woarn, mê drby [[Nôord-Afrika]], [[Itoalië]], en Rome zeive, dat 't twêe êewn koste oedn. Binst de regeerienge van [[Mauricius]] (582–602), wierd d' ôostlikke grenze van 't Ryk uutgebreid en die van 't nôordn verankerd. Moa, de môord ip êm verôorzakte e lange ôorlooge mê 't [[Sassanidiese Ryk]] (602–628) tgêene de krachtn van 't Ryk verspilde en vors bydroeg an grôot gebiedsverlies deur de veroovriengn van den [[Islam]] in de zeevnde êewe. In e poar joar was 't Ryk zyn rykste provinsjes, [[Egypte]] en [[Syrië]] kwyt <ref>{{en}} [http://books.google.nl/books?id=iSWPAgAAQBAJ&printsec=frontcover&hl=nl&output=html_text page 47]</ref>.
In de tyd van de Macedoniesche dynastie (10ste en 11ste êewe), koste 't Ryk wêere uutbreidn en beleefd 't e Weedregeborte van 200 joar. Moa doa kwam 'n ende an mê 't verlies van e grôot stik van Klêen Aziê an de Seldjoeksche Turkn achtre de Slag van Manzikert in 1071. Die veldslag zette de deure oopn vô de Turkn om undre vor oltyd te goan vestign in Anatolië.
| |||