|
[[OfbeeldiengeFile:PalaisCoat Ducof deArms Bourgogneof Charles the Bold, Duke of Burgundy.jpgsvg|thumb|[[Paleis300px|<center>Woapn van d'hertoognden hertog van Bourgondië]] in<br Dijon/>(1430–1482)]]
[[Ofbeeldienge:FlagPalais ofDuc thede Duchy of BurgundyBourgogne.svg|Vlag van Bourgondiëjpg|thumb|150px300px|Vlagge<center>[[Paleis van ’td'hertoogn hertogdomvan Bourgondië]] in Dijon]]
De '''Bourgondische hertoogn''' hen e belangryke rolle gespeeld in de geschiedenisse van de [[Lêge Landn]]. [[1384]]-[[1482]] was de periode van de [[Bourgondische Nederlandn]].
[[Ofbeeldienge:BlasonBOURGOGNEancien.PNG|thumb|150px|Woapn van de Capetingsche hertoogn van Bourgondië (1150-1361)]]
[[Ofbeeldienge:Armoiries Bourgogne Moderne.png|thumb|150px|Woapn van d’hertoogn van Valois-Bourgondië (van 1364)]]
In de geschienisse van de [[Nederlandn]] hen de '''Bourgondische hertoogn''' e belangrikke rolle gespeeld in 't centraliseern van de macht over de verschillige groafschappn, hertogdommn en prinsbisdommn.
==’t Begun==
De [[Bourgondiërs]] woarn oorsprounkelik e Germoans volk. In 443 krêegn ze e nieuw vestigiengsgebied: Sapaudie (Savoye). ’t Gebied lag ten zuudn van Genève, langs de Rhone, tusschn de Alpn en 't Juragebergte. Doa stichtegn z'under nieuw keunienkryk.
Achter ‘t [[Verdrag van Verdun]] in [[843]] wierd et Frankisch Ryk van [[Lodewyk den Vroomn]] verdêeld ounder zyn zeuns, woaby dat ‘t nôordwestelik stik van [[Bourgondiërs|Bourgondië]] by [[West-Francië]] kwam en ’t ôostelik stik by [[Middn-Francië]]. ▼
==Achter 't Verdrag van Verdun==
‘t Klêenste nôord-westelik stik van [[Karel den Kletsn]] lag ten westn van de Saone-riviere en wierd officieel ''regnum burgundiae'' genoemd. In 880 goavn de broers [[Lodewyk III van West-Francië|Lodewyk III]] en [[Karloman van West-Francië|Karloman]] van West-Francië den titel van groaf van Autun an Richard Justiciarius, e schonbroere van Karel den Kletsn. Ounder Karel den Simpeln versterkte Richard nog zyn gezag deur overwinniengn teegn de Vikings en in 918 krêegt ’n ook den titel van hertog en da miek hem den êestn hertog van Bourgondië ▼▲Achter ‘t't [[Verdrag van Verdun]] in [[843]] wierd et Frankisch Ryk van [[Lodewyk dende Vroomn]] verdêeld ounder zynz'n zeuns, woaby dat ‘t't nôordwestelik stik van [[Bourgondiërs|Bourgondië ]] by [[West-Francië]] kwam en ’t 't ôostelik stik by [[Middn-Francië]] . 't Klêenste nôord-westelik stik lag ten westn van de Saone-riviere en wierd officieel ''regnum burgundiae'' genoemd.
== MariaDen êestn hertog van Bourgondië== ▼▲‘t Klêenste nôord-westelik stik van [[Karel den Kletsn]] lag ten westn van de Saone-riviere en wierd officieel ''regnum burgundiae'' genoemd. In 880 goavn de broers [[Lodewyk III van West-Francië|Lodewyk III]] en [[Karloman van West-Francië|Karloman]] van West-Francië den titel van groaf van Autun an [[Richard Justiciarius ]], e schonbroere van [[Karel dende Kletsn ]]. Ounder [[Karel dende Simpeln ]] versterkte Richard nog zynz'n gezag deur overwinniengn teegn de Vikings en in 918 krêegt ’n'n ook den titel van hertog en da miek hem den êestn hertog van Bourgondië .
▲===Huus Bosonidn=Bosoniedn==
*[[Richard Justiciarius]] (880–921)
*[[Rudolf I van West-Francië|Rudolf]]Raoul (921–923). In 923 stoat ‘n'n ‘t't hertogdom of an zyn broere omdat ‘n'n keuninkkeunienk van West-Francië wordt.
*Hugo dende Zwartn (923–952)
*Gilbert van Chalon (952–956)
===Huus Robertynn===
[[Robertynn]] (956-1004)
===Huus Capet===
(1004-1361)
[[FilipsPhilippe van Rouvres]] was hertog van Bourgondië van 1350 tout 1361. In 1357 ist ’n'n getrouwd me [[Margaretha van Male]], dochter van [[Lodewyk van Male]],de [[groaf van Vloandern]]. Je stierf zounder jounges, woadeure da ’t huus Capet uutstierf. Zyn weeuwe hertrouwde in 1369 met hertog [[FilipsLodewyk denvan StoutnMale]].
=== Hertoogn van Bourgondië van 't Huus Valois===
[[Ofbeeldienge:Karte Haus Burgund 4 EN.png|thumb|300px|<center>Bezittiengn binst de regerienge van [[Karel de Stoutn]]]]
Zytak van ’t Huus Capet (1361-1482)
Omda Philippe van Rouvres gin ipvolgers haad, gieng 't hertogdom Bourgondië no keunienk Jean II van Vrankryk van ‘t [[Huus Valois]], woadeure da 't Huus Capet uutstierf. Jean II gaf et hertogdom Bourgondië in 1363 an zyn vierde zeune [[Filips de Stoutn]].
De Bourgondische periode wierwierd voe VlaandernVloandern ingezet met deden trouw vanin d'erfdochter1369 van de Vlamse graaf [[Lodewyk van Male]]. Margaretha van Male trouwdeme met [[Filips dende Stoutn ]]. Em was, de broere van de Fransche keunink.keunienk Margaretha en Filips wiern graaf en gravinne inCharles 1384V. ▼Jan II van Frankryk (1361-1364) gift ’t hertogdom an zyn zeune [[Filips den Stoutn]] (1364-1404)
*Jean II (1361-1363)
{{Patrôon:Geschiedenisse van de Lege Landn}}
==Margaretha van Male en *[[Filips dende Stoutn==]] (1363-1404)
*[[Jan zounder Vrees]] (1404-1419)▼
▲De Bourgondische periode wier voe Vlaandern ingezet met de trouw van d'erfdochter van de Vlamse graaf [[Lodewyk van Male]]. Margaretha van Male trouwde met [[Filips den Stoutn]]. Em was de broere van de Fransche keunink. Margaretha en Filips wiern graaf en gravinne in 1384.
*[[Filips de Goein]] (1419-1467)
*[[Karel de Stoutn]] (1467-1477)
*[[Maria van Bourgondië]] (1477-1482) me [[Maximiliaan I]]
In 1477 sneuvelde [[Karel de Stoutn]] in de Slag by Nancy. Bourgondië zelve wierd g'annexeerd deur Vrankryk. Karel z'n dochter [[Maria van Bourgondië]] was nu zyn erfgenoame. Keunienk Louis XI van Vrankryk wilde da z'n zeune met heur zou trouwn vor ook de macht over de [[Lêge Landn]] te krygn, mo Maria trouwde da zelfste joar mè de [[Habsburg]]er [[Maximiliaan van Ôostnryk]], zeune van keizer [[Frederik III (HRR)|Frederik III]]. Ze brocht azo den titel van hertog van Bourgondië en de [[Bourgondische Nederlandn]] zounder Bourgondië zelve ounder ‘t [[Hillig Rôoms Ryk]].
By de [[Habsburgsche Nederlandn]] kwam in 1493 ook nog Franche-Comté.
==Ounder de Habsburgers==
Al in 1386 richtten ze de Rekenkamer van Vlaandern ip. Diene rekenkamer zat in [[Rysel]], en controleerde de rekeningen van al de Vlamse rekenplichtige ambtenaren. 't Archief van die instellinge is bewaard, en bevat ne schat an informatie voe de geschienisse van zowel 't [[groafschap Vloandern|graafschap Vlaandern]], alsook voe de geschienisse van de Nederlandn in 't algemeen omdat die instellinge later bevoegd wier voor de centrale Bourgondische instellingen, dus ook buten 't graafschap Vlaandern.
*[[Maximiliaan I]] (1482-1499 regent)
*[[Filips I van Castilië]] (1482-1506)
*[[Keizer Karel V]] (1506-1556)
Maximiliaan I, die van 1508 keizer was, stichtte in 1512 de Bourgondische Kreits, êen van de tien Kreitsn, woarin dat 't Hillig Rôoms Ryk vanof 1500 ingedêeld was. De Kreits bestound uut de Habsburgsche Nederlandn en Franche-Comté. In 1543 kost zyn klêenzeune [[Keizer Karel V]] de Bourgondische Kreits nog uutbreidn mè Gelre en Zutphen en begost de periode van de [[Zeventien Provinciën]].
Ze wiern in 1404 ipgevolgd deur underne zeune [[Jan zounder Vrees]].
==FilipsHerlevienge van den Goeintitel==
[[Ofbeeldienge:Flag of the Duchy of Burgundy.svg|thumb|150px|<center>Vlagge van ’t hertogdom Bourgondië]]
In 1419 volgde [[Filips den Goein]] zen vader ip. 't Is surtout ounder zyn bewind dat de Nederlandn in grote mate verenigd wiern. Je regeerde stief lange, tou dat 'n in 1467 wier ipgevolgd deur zen zeune [[Karel den Stoutn]].
Huus Bourbon
==Karel den Stoutn==
Den titel 'Hertog van Bourgondië' is ook êen van de titels van de [[Spanje|Spoansche]] Krône.
Em was vreed ambitieus, en sleutelde verder an de centrale instellingn voe de Nederlandn, met ounder meer in 1743 d'iprichtinge van de Grote Raad van Mechelen. Dat was vreed tegen 't gedacht van d'ounderdaann omdat heel die instellienge bemand wier met gastn die gin Vlams kostn.
* Juan Carlos I van Spanje (1975–2014)
* Felipe VI van Spanje (2014–nu)
Kykt no de titels van [[:es:Juan Carlos I#Títulos, honores y nombramientos|Juan Carlos]] en [[:es:Felipe VI de España#Títulos, honores y nombramientos|Felipe VI van Spanje]].
▲==Maria van Bourgondië==
Achter da Karel in 1477 gesneuveld was in Nancy in [[Vrankryk]], volgde zen dochter [[Maria van Bourgondië]] em ip. Da meistje was mo negentiene. In 't begin ad ze ferm vele probleemn. Eur machtige ounderdaann dwoungn eur zoverre da ze dienen Grote Raad van Mechelen were afschafte.
Nu is Bourgondië e [[Fransche regio]]
===Huus Habsburg===
Maria trouwde met [[Maximiliaan van Oostnryk]]. Ze was de latste van de Bourgondiërs die regeerde over Vlaanderen. Ze stierf in 1482 achter da ze in [[Wyndoale]] lelik van heur peird was gestuukt. 't Meisje was mo 25. Eurne zeune [[Filips den Schoonn]] was nog ne peuter. In zyn plekke regeerde de weware Maximiliaan als regent. Achter dat 'n keizer van 't [[Hillig Rôoms Ryk]] was geworn, wier Filips den Schoonn in 1494 meerderjarig verklaard zodanig dat 'n koste regeren over de Nederlandn. Filips en z'n zuster [[Margaretha van Oostnryk|Margaretha]] trouwdn met de respectivelikke dochter en zeune van keuniginne [[Isabella I van Kastilië]], en keunink Ferdinand II van Aragon. Deurdat Margaretha's vint vroeg gestorvn is, en Filips den Schoonns vrouwe de enigste erfgename wier van die twee troons in Spanje, wier Filips keunink van grote gedeeltn van Spanje, Bourgondië en de Nederlandn. Met hem zyn de Nederlandn ounder de dynastie van de [[Habsburgers]] gekomn.
{{commonscat|Dukes of Burgundy}}
| 