Lodewyk den Vroomn: verschil tussen versies

| ploatje = [[Ofbeeldienge:Louis Ier le Pieux ou le Débonnaire.jpg|250px|Lodewyk dende Vroomn]]

| noame = Lodewyk dende Vroomn

[[Hillig Rôoms Ryk|Keizer#De Rôomse keizers van et800-924|Rôomse HRRkeizer]]

| vôorganger1 = [[Karel dende Grôotn]]

[[Frankisch Ryk|KeuninkKeunienk van de Frankn]]

| vôorganger2 = [[Karel dende Grôotn]]

| ipvolger2 = [[Lotharius I]] ([[Middn-Francië]])<br /> [[Lodewyk den Duuts]] ([[Oost-Francië]])<br />[[Karel dende Kletsn]] ([[West-Francië]])

| functie3 = [[Ofbeeldienge:Blason de l'Aquitaine et de la Guyenne.svg|25px|left]]KeuninkKeunienk van Aquitanië

| vôorganger3 = [[Karel dende Grôotn]] (keuninkkeunienk van de [[Frankn]])

| voader = [[Karel dende Grôotn]]

'''Lodewyk I''', bygenoamd '''dende Vroomn''' (Chasseneuil by Poitiers, ([[778]] - Ingelheim am Rhein, [[20 juni]] [[840]]) was e zeune van [[Karel dende Grôotn]].

In [[778]], binst da Karel dende Grôotn ip veldtocht was in Nôord-Spanje, beviel zyn vrouwe Hildegarde in under Palts (verbluufplatse) van Chasseneuil van e twêelink.

In 781, je was nog mo drie joar oud, wierd ’n tout keuninkkeunienk van Aquitanië gekrôond. Karel dende Grôotn had ’t ounderkeuninkrykounderkeunienkryk vor hem gecreëerd, vo de grenze beter te kunn verdedign, achter zyn zwoare nederloage teegn de Baskn in Roncesvalles in 778. Lodewyk regeerde doa me regentn.

Zyn oudere broere Karloman wierd tout keuninkkeunienk van Italië gekrôond en krêeg binst de keuningsnoamekeuniengsnoame ''Pepeyn'', want den oudstnoudste zeune van Karel dende Grôotn, [[Pepeyn met de Bulte]], was ounwettig verkloard. Karloman kwamt dus [[Pepeyn van Italië]].

Da makte da, achter den dôod van Karel dende Grôotn, Lodewyk den ênigstn ipvolger van 't Frankisch Ryk was, en doamee vervielt de regelienge die ipgemakt was in 806, da ‘t ryk in drie stikkn gienk moetn verdêeld zyn, en ’t probleem van de keizerstitel was ook ipgelost.

’t Joar d’r ip stierf Karel dende Grôotn en Lodewyk erfde ’n enorm ryk.

DenDe vuufdn oktober 816 wierd ’n nog e ki officieel tout keizer gekrôond deur Paus Stefanus IV in Reims.

Round dien tyd gaf Lodewyk ’t klôoster van [[Toeroet|Tourhout]] an [[Anscharius]], vo zendeliengn ip te leidn vo de Scandinoavn te bekêern. De West-VloaminkVloamienk [[Rembert|Rembert van Tourhout]] was doa monnik.

[[Ofbeeldienge:Charlemagne et Louis le Pieux.jpg|thumb|Karel dende Grootn me Lodewyk dende Vroomn]]

Lodewyk dende Vroomn stound vor e moeilikke keuze. Je most, volgns de Frankische traditie, zyn ryk verdêeln ounder z’n drie zeuns, mo je wildeg’ ook ‘t [[Frankisch Ryk]], da deur zyn voader [[Karel dende Grôotn]] ipgebouwd was, tegoare houdn. Doarom kwamt ’n in [[817]] me de kerke overêen, via de [[Ordinatio Imperii]] (Ordenienge van ‘t Ryk), da zyn oudstnoudste zeune Lotharius, de keizerstitel met [[Italië]] en ’t ippergezag zou krygn, [[Lodewyk den Duuts]] Beiern en [[Pepeyn I van Aquitanië|Pepeyn]] Aquitanië.

[[Bernard van Italië]], de zeune van Lodewyk 'szyn broere Karloman (Pepeyn), begost e complot teegn zyn nounkel, omdat ie nu moar e vazal mi was van zyn kozyn Lotharius en je wildeg ’n ounofhankelik Italië. Os ’t complot uut kwam liet Lodewyk hem blend moakn, deur ’n hête noalde in zyn oogn te loatn stekkn, en j’is doa twi doagn later van dôod gegoan.

In 820 gaf Lodewyk Barcelona an [[Bernard van Septimanië]]. Bernard wierd e noaste roadgever van de keizer en surtout van zyn vrouwe Judith.

De probleemn begostn achter da Lodewyk in 823 nog ’n achterkommertje, [[Karel den Kletsn|Karel]], had me Judith. Bernard wierd benoemd tout koamerlink en je speeldeg e grôte rolle in dende stryd tusschn d’oudere zeuns van Lodewyk, teegn Judith en heur zeuntje Karel.

Judith wilde dat heur zeuntje ook zyn dêel krêeg. Ounder heur druk hield Lodewyk gin rekenienge mi me zyn ''Ordinatio Imperii''. In 829 ip de ryksdag van Worms, krêeg Karel (je was ton zes joar oud) Zwaben, Retie, den Elzas en e dêel van Bourgondië. Lodewyk creëerde doamee ’t nieuw keuninkrykkeunienkryk Alemannië.

Os ze vry kwam probeerde ze were heur stiefjounges te benoadêeln in ’t vôordêel van heur zeuntje en doadeure kwoamn ze were in ipstand.

In 833 stoundn voader en zeuns by Colmar in den Elzas met under legers tegenover makoar. E grôot dêel van voaders troepn liepn over no de broers en de keizer most ipgeevn. Je wierd deur Lotharius ipgeslootn in de Sint- Medarduskerke in Soissons. In oktober wierd ’n gedwoungn tout trôonsofstand.

Lodewyk den Duuts begost ‘n oorloge in 839, achter da Lodewyk dende Vroomn, were ounder invloed van Judith, e stik van zyn land an Karel gaf.

Lodewyk dende Vroomn en Judith probeerdn were in de gunste te kommn van Lotharius en ze begostn me besprekiengn, vo ’t ryk loater in twi grôte stikkn te verdêeln tusschn Lotharius en Karel. Lodewyk den Duuts zoudt ollêne ’t klêen gebied Beiern krygn. Mo nog binst de besprekiengn wierd Lodewyk dende Vroomn ziek en in 840 ist ’n gestorvn.

* Lotharius krêeg [[Middn-Francië]] met Aakn (d’hoofdstadhoofdstad van de Karoliengers) en Rome (de spirituele hoofdstad van ’t Christndom). J’hield zyn titel van keizer, mo zounder ’t gezag over zyn broers.

* Karel dende Kletsn krêeg [[West-Francië]] (loater [[Frankryk]])

Da was ’t definitief ende van de êenheid van ’t Frankisch ryk. ’t Middnryk wierd loater verdêeld ounder Karel dende Kletsn en Lodewyk den Duuts.

[[Duutsland]] ounder de [[Ottoons Huus|Ottoonn]] (van 911) en Frankryk ounder de [[Huus Capet|Capetiengers]] (van 987).

* [[Karel dende Kletsn]] (823–877)