Hendrik I de Veugeloare: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Addbot (discuusjeblad | bydroagn)
k Bot: Migrating 45 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q150620 (translate me)
Pastel (discuusjeblad | bydroagn)
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 3:
| noame = Hendrik de Veugeloare
| leevn = [[876]] - [[936]]
| functie1 = [[File:Coat of arms of Saxony.svg|20px|left]]Hertog van Saksn
| periode1 = 912 – [[936]]
| vôorganger1 = Otto I van Saksn
| ipvolger1 = [[Otto I (HRR)|Otto I]]
| functie2 = [[File:Armoiries Saint-Empire monocéphale.svg|20px|left]][[Oost-Francië#Keuniengn in Oost-Francië|Keunienk van Oost-Francië]]
| periode2 = 919 – [[936]]
| vôorganger2 = [[Konrad I van Oost-Francië|Konrad I]]
Regel 14:
| moeder = Hadwig van Babenberg
}}
[[Ofbeeldienge:Ptacnik Mechtilda.jpg|thumb|<center>Hendrik I mè zyn vrouwe Mathilde van Ringelheim]]
'''Hendrik I''', bynoamebygenoamd '''Hendrik de Veugeloare''' (Duuts: Heinrich der Vogler of der Finkler, Latyn: Henricius Auceps), van et Saksisch huus van de [[Liudolfiengers]], ofloater et't Ottoons Huus genoemd, (Membleebn (Saksn) [[876]] – Memleebn, [[2 juli]] [[936]]), was hertog van Saksn van 912 en keunienk van [[Oost-Francië]] van 919 tout an zyn dôod.
[[Ofbeeldienge:Heinrich-der-finkler-darbringung-der-kaiserkrone.jpg|thumb|<center>Hendrik krygt de krône binst dat ie veugels vangt]]
'''Hendrik I''', bynoame '''Hendrik de Veugeloare''' (Duuts: Heinrich der Vogler of der Finkler, Latyn: Henricius Auceps), van et Saksisch huus van de [[Liudolfiengers]] of et Ottoons Huus, (Membleebn (Saksn) [[876]] – Memleebn, [[2 juli]] [[936]]), was hertog van Saksn van 912 en keunienk van [[Oost-Francië]] van 919 tout an zyn dôod.
 
Hendrik IJe krêeg zyn bynoame ''de Veugeloare'', omdat ie ip veugeljacht zou gewist zyn on z’hem kwoamn zeggn dat ie verkoozn was tout keunienk. Die anekdote zou stammn uut de 12ste êeuwe.
Ip 't ende van zyn leevn haad ie ol de [[stamhertogdom]]mn verênigd en je wordt doadeure anzien als de stichter van et middelêeuws Duutsland, en ook den ipvolger van et [[Hillig Rooms Ryk]] achter de [[Karoliengers]].
 
Ip 't ende van zyn leevn haad ie ol de [[stamhertogdom]]mn verênigd en je wordt doadeure anzien alsols de stichter van et't middelêeuws Duutsland, en ook den ipvolger van et [[Hillig Rooms Ryk]] achter de [[Karoliengers]].
Van 924 wast er doa gin keizer mè gewist. Hendrik zyn zeune, [[Otto I (HRR)|Otto I]], wierd in 962 gekrôond tout keizer. 't [[Lyste van Rooms-Duutsche keuniengn en keizers van et Hillig Rooms Ryk#Ottoons Huus|Ottoons Huus]], te begunn by keunienk Hendrik I, wordt doadeure anzien als d'êeste dynasty die de keizers van et Hillig Rooms Ryk ipvolgde.
 
Van 924achter wastde ermôord doaip [[Berengar van Friuli]] in 924 woarn der gin keizerkeizers me gewist.gekrôond en in 962 krêeg Hendrik zyn oudste zeune, [[Otto I (HRR)|Otto I]], wierdwere in 962 gekrôond toutde keizerkeizerskrône. 't [[Lyste van Rooms-Duutsche keuniengn en keizers van et Hillig Rooms Ryk#Ottoons Huus|Ottoons Huus]], te begunn by keunienk Hendrik I, wordt doadeure anzien alsols d'êeste dynastydynastie die de keizers van et't [[Hillig RoomsRôoms Ryk#De Rôomse keizers van 800-924|Rôoms Ryk]] ipvolgde.
Hendrik I krêeg zyn bynoame ''de Veugeloare'', omdat ie ip veugeljacht zou gewist zyn on z’hem kwoamn zeggn dat ie verkoozn was tout keunienk. Die anekdote zou stammn uut de 12ste êeuwe.
 
== Zyn jounk leevn ==
Regel 31 ⟶ 30:
 
== Zyn loater leevn ==
Van 912 tout 915 vocht ie teegn keunienk [[Konrad I van Oost-Francië|Konrad I]] vo Thüriengn, mo toch wierd ie ip Konrad zyn sterfbedde angeduud alsols ipvolger.
 
In meie 919 wierd ie in Fritzlar deur d'edelneedeln van de [[stamhertogdom]]mn Frankn en Saksn tout keunienk verkoozn. Deur de twi andere machtige hertogdommn, Zwaabn en Beiern, wierd ie nie erkend alsols keunienk. Zynder verkoozn Arnulf, hertog van Beiern. Achter ênigte veldtochtn wierd den hertog van Zwaabn gedwoungn vor hem t’erkenn en Arnulf van Beiern gaf ip in 921.
 
In 922 verjoegt ie ook [[Karel de Simpeln]] van [[West-Francië]] uut [[Lotharingen]].
 
Achter den dôod van [[Lodewyk et Kiend]] in 911, haan de Lotharingsche edelneedeln gevochtn vo d’ipvolgienge in Lotharingen. De drie machtigste groepn woarn de Matfriediengers, de [[Konradynen]]Konradynn en de [[Huus Reginar|Reginars]]. Ounder ’t leiderschap van [[Lotharingen#D'hertoogn van Lotharingen|hertog Reginar I van Henegouwn]], haan ze Karel de Simpeln verkoozn in de plekke van Konrad I, die in 911 wel verkoozn was alsols keunienk van Oost-Francië.
 
In 925 kost Hendrik I Lotharingen were ounder Oost-Francië briengn, achter dat ie [[Lotharingen#D'hertoogn van Lotharingen|hertog Giselbert van Lotharingen]] versleegn haad. Giselbert kwam Hendrik zyn vazal en je trouwde in 928 met Hendrik zyn dochter, Gerberga van Saksn.
Regel 47 ⟶ 46:
Je veroverdeg in 928 ook ênigte Sloavische stammn, lik de Havelli by Brandenburg en de Daleminzi by Meißen.
 
In 929 versloegt ie de BoheemnBoheemers, woa da de dynastie van de [[Lyste van hertoogn en keuniengn van Boheemn#Hertoogn|Přemysliden]] an de macht was gekommn. [[Boheemn]] kwam, ounder Wenceslas den Hillign, e lêen van de Duutsche krône, mo ze mochtn e grôte vorm van ounofhankelikheid houdn.
 
In 933 kost Hendrik I de Magyoarn versloan in de slag van Riade, by de riviere Unstrut.
Regel 53 ⟶ 52:
By zyn latste veldtocht in 934 vielt ie [[Denemarkn]] binn en je veroverde ‘t hertogdom Sleeswyk.
 
== ZynVrouwn en jounges ==
Me zyn êeste vrouwe, eHatheburg had ie êen zeune:
* Thankmar († 938). Je rebelleerde teegn zyn halfbroere Otto en j'is gestorvn in e veldtocht.
Me zyn twidde vrouwe, Mathilde van Ringelheim had ie drie zeuns en twi dochters:
* [[Otto I (HRR)|Otto I]] (912-973) , keizer van ‘t't [[Hillig Rôoms Ryk]].
* Gerberga van Saksn (913-984), getrouwd met hertog Giselbert van [[Lotharingen#D'hertoogn van Lotharingen|Lotharingen]] en loater me [[Lodewyk IV van [[FrankrykWest-Francië]] .
* Hendrik I van Beiern, hertog van Beiern
* Hadwig (Hedwige) van Saksn, (920-965), getrouwd met Hugo de Grôotn, hertog van Frankrykde enFrankn moeder(dux vanFrancorum). Under oudste zeune was [[Hugo Capet]], den êeste keunienk van Frankryk, den êestn van ’t huus[[Huus Capet ([[Capetiengers]]. (987 - 1328))
* Bruno de Grôotn, aartsbisschop van Keuln
* Hendrik I van Beiern (921-956), hertog van Beiern.
* Gerberga van Saksn, getrouwd mè Giselbert van Lotharingen en loater mè Lodewyk IV van [[Frankryk]]
* Bruno de Grôotn (925-965), aartsbisschop van Keuln en de latstn hertog van hêel ’t hertogdom [[Lotharingen#D'hertoogn van Lotharingen|Lotharingen]], vo dat et gesplitst wierd in [[Neder-Lotharingen|Neder-]] en [[Ipper-Lotharingen]].
* Hadwig van Saksn, getrouwd met Hugo de Grôotn van Frankryk en moeder van [[Hugo Capet]], keunienk van Frankryk, den êestn van ’t huus Capet ([[Capetiengers]] (987 - 1328))
[[Ofbeeldienge:Heinrich-der-finkler-darbringung-der-kaiserkrone.jpg|thumb|left|<center>Hendrik krygt de krône binst dat ie'n veugels in zyn nettn vangt]]
 
{{Commonscat|Henry I the Fowler}}