Koniefeern: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Forstbirdo (discuusjeblad | bydroagn)
Geen bewerkingssamenvatting
Forstbirdo (discuusjeblad | bydroagn)
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
{{streektoale|Noordelik West-Vlams}}
[[Ofbeeldienge:Conifer forest.jpg|thumb|Konifeernbus in Nôord-Kalifornië.]]
De '''konifeern''', weetnschapplik [[Stamme (biologie)|ofdêelienge]] '''''Pinophyta''''', ook gekend lik ofdêelienge '''''Coniferophyta''''' of '''''Coniferae''''', zyn êen van de 12 bestoande [[Taxonomie (biologie)|taxa]] ip ofdêeliengsnievoo binn 't Ryk van de groene [[plantn]] (''Viridiplantae'') of êen van de 10 bestoande ofdêeliengn van de [[landplantn]] (''Embryophyta''). Konifeern zyn gymnospermn of noaktzoadign, keegledroagnde [[zoadplantn]] die weefsle ên mê voatbundls. Al de nu bestoande konifeern zyn [[Out|oet]]achtige plantn mê sekuundèère groej, de grôote mêerdreid zyn boomn en mor e poar zyn struukn. Typiesche vôorbeeldn van konifeern zyn ceedrs (''Cedrus''), doeglasn (''Pseudotsuga''), cypresn (''Cupressaceae''), [[Denne|denn]] (''Abies''), juniperussn (''Juniperus''), ''Agathis'', lorkn (''Larix''), pynn (''Pinus''), tsugas (''Tsuga''), sekwojas (''Sequoia''), [[Sparre|sparn]] (''Picea''), en taksusachtign (''Taxaceae'') <ref name=campbell> {{en}} Campbell, Reece 2005 : Phylum ''Coniferophyta'', ''Biology'', Print. p. 595</ref>. De ofdêelienge sluut oengevêer acht famieljes in, 67 [[Geslacht (biologie)|geslachtn]] en 630 leevnde [[Sôorte|sôortn]] <ref> {{en}} Lott, J., Liu, J., Pennell, K., Lesage, A., & West, M. 2002 : Iron-rich particles and globoids in embryos of seeds from phyla ''Coniferophyta'', ''Cycadophyta'', ''Gnetophyta'', and ''Ginkgophyta'' : characteristics of early seed plants, ''Canadian Journal of Botany'', 80(9), 954–961. Retrieved July 17, 2009, from Academic Search Premier database.</ref>.
 
Aloewêl da 't antal sôortn betrekklik klêene is, ên de konifeern e vrêe grôot ekologiesch belank. Ze zyn d' oovrêersnde plantn ip grôote ippervlaktn <ref name=knee>{{en}} Knee Michael 2009 : Gymnosperms (''hcs.ohio-state.edu'').</ref>, woavan mêest ipvolln de tajgas van 't Nôordlik Oafroend <ref name=campbell/>, mor ook de busschn in glykoardige koele klimoatn in 't gebergte mêer no 't Zuudn. Boroale konifeern ên veele anpassiengn an de wientretyd. De smolle keeglevormige krôone, en undre no beneen gerichte takkn, êlpn undre vo de snêew of te schuddn. Veele oendre undre verandrn undre biochemie vor undre mêer weerstand te geevn teegn 't vriezn, wa da "hardn" genoamd wordt. An den êene kant zyn 't de tropiesche reegnbusschn die de grotste biodiversiteit en ipbringste ên, an den andre kant zyn 't de grôote konifeernbusschn die de grotste koolstofpit zyn van de weirld, 't is te zeggn woa dat de [[Atmosfeer (Eirde)|atmosfeeriesche]] CO2 geboendn is in orgoanische stoffn.