Libelln: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
Regel 15:
== Etymologie ==
[[Ofbeeldienge:Common blue damselfly02.jpg|thumb|left|Vintje van ''Austrolestes annulosus'', e woatrejuufre (''Zygoptera: Lestidae'')]]▼
[[Ofbeeldienge:OdonataWings.jpg|thumb|left|Vleugl-ofmeetienge en nervateure by oenglykvleuglign (boovnan) en by woatrejuufrs (vanoendre).]]▼
Johan Christian Fabricius is de scheppre van de term ''Odonata'' uut 't Grieks οδόντoς (οδούς), ''odontos'' (tand) schynboar omda de libelln tandn ên ip undre mandiebls, aloewêl de mêeste insektn ook mandiebls mê tandn ên<ref>{{en}} Mickel, Clarence E. 1934 : The significance of the dragonfly name "Odonata", ''Annals of the Entomological Society of America'', 27/3, p. 411–414 </ref>.
Regel 34 ⟶ 36:
==Beschryvienge==
▲[[Ofbeeldienge:Common blue damselfly02.jpg|thumb|Vintje van ''Austrolestes annulosus'', e woatrejuufre (''Zygoptera: Lestidae'')]]
▲[[Ofbeeldienge:OdonataWings.jpg|thumb|Vleugl-ofmeetienge en nervateure by oenglykvleuglign (boovnan) en by woatrejuufrs (vanoendre).]]
Die insektn zyn gekenmerkt deur grôote roende koppn mêesta bedekt deur goed-oentwikklde soamngesteld oogn, pôotn woamee da ze gemakklik prôojn (andre insektn) kunn vangn in de vlucht, twêe poar deurschynnde vleugls die oenofanklik van mekoar beweegn, en lange achtrlyvn. Zydre ên drie ''ocelli'' en korte voelsprietn. De insekte-moenddêeln zyn an den oendrkant van de kop en bevattn ienklvoedige kownde mandiebls by 't vulwassn insekte <ref name=IIBD>{{en}} Hoell, H.V., Doyen, J.T. & Purcell, A.H. 1998 : Introduction to Insect Biology and Diversity, 2nd ed., ''Oxford University Press'', p. 355–358 ISBN 0-19-510033-6</ref>.
Regel 46:
==Ekologie en leevns-kriengloop==
Libelln leevn in 't woatre of by 't woatre in de jeugd-foaze. De vulwassn insektn wordn 't mêest in d' omgeevienge van woatre gezien en zyn dikkers beschreevn lik woatre-insektn. Mo dr zyn ook veele sôortn die verre van 't woatre verbluuvn. Ze zyn hêel undre leevn vlêeseetrs, en ze voedn undre mê klindre insektn.
Mannlikke libelln ên ingewikklde geslachtsdêeln, verschillnd van de deze by andre insektn. Die omvattn ''cerci''-gryprs en e twidde stêl koppuloasje-orgoann ip 't achterlyf woarin da 't zoad bewoard is, vôortgebrocht deur de primèère geslachtsdêeln. Vo te poarn grypn de vintjes 't wuuvetje by eur borststik of kop en plôojn eur lyf zoda eur eign geslachtsdêeln kun vastegoedn wordn deur de kopuloasje-orgoann die 't zoad bevattn <ref name=IIBD/>. Mannlikke libelln ên e kopuloasje-orgoan ip de buukzyde van 't achtrlyf, twidde segmente, woarin da ze de zoadcelln bewoarn; zydre poarn deur de kop van 't wuuvetje (onglykvleuglign) of 't boststik (gelykvleuglign) mê nypers geleegn ip 't uutende van 't mannlik achtrlyf; 't wuuvetje plôojt eur achtrlyf no vôorn vo 't mannlik orgoan te roakn en 't zoad t' oentvangn. Da wordt gêetn de "wiel"-poziesje.
{{Commonscat|Odonata}}
| |||