De landn in [[Europa]] woarn ol lange mè makoar in stokke. En in de môord op Franz Ferdinand addn ze e reedn gevoen om makoar d'n ôorlog te verkloarn.
Wuk ist'er nu ollemoale gebeurd? E poar feitn en è klêine situoasjeschets:
*Wel, in [[1870]] verlôor [[Vrankryk]] van den Duts, eigentliks de Pruss'n, in è relatief kortn oorloge. Elzas-Lotharingn zyn de Franse ezo kwytgespeeld, etwuk dat 'n Fransman nooit goed e kunn verteirn.
*Vele landn woarn bezig mè kolonies te zoekn in verre streekn. Oenderling wos er doarover vele gebatterd om de schôonste broksjes t'en.
*[[Duutsland]] ad e sterk leger. De Iengelsche woarn benauwd (tot nu toe woarn zyder 't sterkste land ter weireld, zeker op zêe) zochtn en toenoaderienge toet Vrankryk e [[Rusland]] (Triple Entente). De Duutsche op nunder toer zochtn nunder toevlucht toet Ôostenryk-Ongareye dat oek op revanche uut wos, achter e poar verlôorn oorloogn.
*Kortom: 't evenwicht in Europa wos verre te zoekn, ol de grôte landn woarn uut op ôorlog, en 't wos wachtn op 't goe moment...
