UNESCO: verschil tussen versies

[[Ofbeeldienge:Flag of UNESCO.svg|thumb|Vlagge van den UNESCO.]]

[[Ofbeeldienge:UNESCO.svg|thumb|Logo van den UNESCO.]]

D'Den '''UNESCO''' of in 't lank '''Organizoasje van de Verêenigde Noasjes vor Oendrwys, Weetnschap en Kuulteure''' ([[Iengels]] : ''United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization''; [[Frans|Fransch]] : ''Organisation des Nations unies pour l'éducation, la science et la culture'') is e gespisjaliezeerd agentschap van de Verêenigde Noasjes (Iengels : ''United Nations''). Zyn doel is by te droagn toe vreede en villigeid deur 't bevordrn van d' internasjonoale soamnwerkienge ip gebied van ipvoedienge, weetnschap en kuulteure, vo voddr te groakn mêt e weirldwyd oentzag vo rechtvoardigeid, wetgeevienge, en menschrechtn tegoare mê vryeid lik of da 't beschreevn is in 't "Chartre van de Verêenigde Noasjes" <ref name=history>{{en}} [http://www.unesco.org/new/en/unesco/about-us/who-we-are/history/ UNESCO history, ''UNESCO''.] </ref>. 't Is den ipvolgre van 'n ofdêelienge van de vroegre Volknboend (''International Committee on Intellectual Cooperation'' of Internasjonoal Kommietee vo de Verstandlikke Soamnwerkienge).

Den UNESCO ê 195 lidstoatn <ref> D' Algemêene Konferensje van den UNESCO stemde ip 31 oktoobre 2011 "vo Palestine t' anveirdn lik lidstoat". Mo, 't merkt ip da, vo "dat lidmoatschap zoe gevôg ên, Palestina de Groendwet van den UNESCO moe têekn en ratiefieceern". {{en}} [http://www.unesco.org/new/en/media-services/single-view/news/general_conference_admits_palestine_as_unesco_member_state/ UNESCO " Media Services " General Conference admits Palestine as UNESCO Member State, ''UNESCO'']</ref> en 9 geassosjêerde leedn <ref>{{en}} [http://portal.unesco.org/en/ev.php-URL_ID=11170&URL_DO=DO_TOPIC&URL_SECTION=201.html Member States &#124; United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization, ''UNESCO'']</ref><ref>{{en}} [http://www.mfa.fo/Default.aspx?ID=6607&M=News&PID=9485&NewsID=2332 The Faroes become associated ]</ref> . De mêeste van zyn platslikke kantôorn zyn gegroepeerd per drie of vier landn; der zyn ook nasjonoale en regionoale kantôorn.

Den UNESCO probeert zyn doelstelliengn t' oaln deur vuuf oofd-programmas : ipvoedienge, nateurweetnschappn, moatschapplikke-/mensweetnschappn, kuulteure, en kommuniekoasje/informoasje. Projektn oendresteund deur den UNESCO omvattn programmas vor alfabeetiezeerienge, trèènienge van techniesche voardigeid en lêeroars; internasjonoale weetnschapplikke programmas; de bevordrienge van oenofanklikke meedja en de vryeid van de drukperse; regionoale en kuulturêele geschiedkundige projekn; de bevordrienge van kuultuurêele verscheidneid; vertoaliengn van weirld-lietrateure; internasjonoale soamnwerkiengsoovrêenkomstn vo 't bevillign van 't [[UNESCO weirelderfgoed|kuulturêel en nateurlik weirld-erfgoed]] en vo de menschnrechtn te beschermn, en te probeern de weirldwyde digitoale kloove t' oovrebruggn.

De bedoelienge van den UNESCO is "by te droagn toe 't ipbown van vreede, 't uutroejn van d' oarmoe, deurzoame oentwikklienge en interkuultuurêele soamnsproake deur middl van ipvoedienge, weetnschap, kuulteure, kommuniekoasje en informoasje" <ref>{{en}} [http://www.unesco.org/new/en/unesco/about-us/who-we-are/introducing-unesco/ Introducing UNESCO, ''UNESCO'']</ref>. Den andacht van d' organiezoasje goat ook by vôorkeure no kwaliteit : ipvoedienge vor iedrêen en leevnslank lêern, ipvangn van niewe moatschapplikke en ethiesche uutdoagiengn, koestern van kuultuurêele verscheideneid, kulteure van vreede en ipbow van e kennisse-moatschappy dankzy informoasje en kommuniekoasje <ref>{{en}} [http://unesdoc.unesco.org/images/0014/001499/149999e.pdf 2007 : UNESCO • General Conference; 34th; Medium-term Strategy, 2008–2013]</ref>.

De brêe doeln en duudlike wenschn van de weirldwyde gemêenschap – lik of da ze beschreevn zyn in d' internasjonoal oovrêengekommn oentwikliengsdoeln, woaroendre de ''Millennium Development Goals'' (''MDG'' of Ooentwikkliengsdoeln vo d' êeste Duusd Joar) — zyn de groendslag van ol de plangs en aksjes van den UNESCO.