Versie van 3 ogu 2015 15:45 bewerkn YiFeiBot (discuusjeblad \| bydroagn) 115 bewerkingen k Robot: Verplaatsing van 2 interwikilinks. Deze staan nu op Wikidata onder d:q3230 ← Vorige veranderienge		Versie van 26 dec 2015 18:32 bewerkn ersteln Grind24 (discuusjeblad \| bydroagn) 1.891 bewerkingen k clean up Volgende veranderienge →
Regel 3: Den '''atmosfeer''' van d' Eirde is een gaslage round de planete die doa g'houdn wordt deur de zwoartekracht van d' Eirde. Den atmosfeer beschermt 't leevn up eirde teegn 't ultraviolet van de zunne zyn stroaln, verwarmt het uppervlak deur warmte in t' houdn ([[broeikaseffect]]), en vermindert 't temperateursverschil tusschn dag en nacht. Droge lucht bevat omtrent 78.08 volume% [[stikstoffe]], 20.95 volume% [[zeurstoffe]], 0.93% [[argon]], 0.038% [[koolstofdioxide]], en veranderlik' hoeveelheedn woaterdamp (gemiddeld 1%). Den atmosfeer hèt een massa van omtrent 5x10<sup>18</sup> kg, woavan dat er drie kart in de lêegste 11  km zit. Den atmosfeer wordt olsmoa dinner noarmaote da j' hoger goat, zounder dat er een scherpn ovegank is noa d' interplanetaire ruumte. Ruumtevoarttuugn die were noa d' eirde kommn beginn'n den atmosfeer gewoar te wordn up een hoogte van 120  km. == Samesntellienge == Regel 50: Den atmosfeer va d' Eirde kan ounderverdêeld wordn in vuuf laagn volgens dat de temperateure noar omhoge of oar omlêge goat. Van beneen noa boovn zyn die laagn : ; [[Troposfeer]]: De troposfeer is de plekke woardat 't weer gelik da mynder 't kenn'n platseviendt en da 80% van den atmosfeer zyn massa bevat. De troposfeer rêekt toet een hoogte van 7  km an de pooln en 17  km an den evenoare, en wordt verwarmd deur d' uutstroalienge van 't eirduppervlak. De tropopause is de grenze tusschn de troposfeer en de stratosfeer. ; [[Stratosfeer]]: De stratosfeer rêekt van de tropopause toet an een hoogte van 50 toet 55  km. In tegenstellienge toet de troposfeer nimt de temperateure toe met d' hoogte. De luchtdruk is typisch een duuzendste van den druk an 't eirduppervlak. De stratosfeer bevat ook den ozonlage, die 't leevn up eirde beschermt teegn ultraviolette stroalienge. ; [[Mesosfeer]]: The mesosfeer rêekt van de stratopause toet an een hoogte van 80 toet 85  km, woardat de temperateure ofnimt met d' hoogte, en met temperateurn van -100 °C is 't de koudste plekke up eirde. De mesosfeer is normoalgezien de plekke woardan klêne meteorietn upbrandn. ; [[Thermosfeer]]: De temperateure nimt toe met d' hoogte van de mesopause toet an de thermopause, die ofhankelik van de zunne-activiteit varièrt van 350 toet 800  km. In plekkn kan de temperateure 1500 °C berêekn, olhoewel dat da winnig betêkent, angezien dat de gazemolecuuln zo verre uut mankaor liggn. 't ''International Space Station'' hè zyn loopboane up een hoogte tusschn 320 en 380  km en ligt vôr een grôot dêel in de thermosfeer. ; [[Exosfeer]]: De butenste lage is zo dinne dan molecuuln vor hounderdn kilometers kunn'n beweegn zounder in botsienge te kommn met andere molecuuln. Den exosfeer bestoat hoofzoakelik uut woaterstoffe en helium. Regel 79: [[Ofbeeldienge:Atmospheric electromagnetic opacity.svg\|thumb\|left\|Grafiek van de deurloatboarheid van d' Eirde zyn atmosfeer vo verschillende golflengtn.]] De gecominèrde absorptiespectrums van den atsmofeer loatn een een antol vinsters van lêge opaciteit open, woavan dat de mêest bekendn in 't zichtboar licht te viendn. Der zyn der ook in 't infrarôod (~ 10 µm) en vo langere radiogolvn (3  cm - 11 m). === Uutstroalienge === ''Uutstroalienge'' is 't tegenovergestelde van absorptie, waordat een ichaam da warmer is dan zyn omgevienge warmte uutstroalt (''black body radiation''). Noarmaote dat een lichaam kouder is wordt d' uutstroalienge minder energetisch, mè langere golflengtn. Azo gift de zunne stroalienge uut round 500  nm, binst dat d' eirde golvn van omtrent 10.000  nm uutstroalt (of infrarôde stroalienge). Den atmosfeer, en vôrol wolkn, absorbeern vele van dat infrarôod zodoanig da je zou kunn'n zeggn dat den atmosfeer as een soarzje werkt. == Circuloasje ==

Atmosfeer (Eirde): verschil tussen versies