Venynboomachtign: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
catsort
Grind24 (discuusjeblad | bydroagn)
clean up
 
Regel 16:
 
==Beschryvienge==
't Zyn klêene boomn of [[Struuke|struukn]] mê veele takn. De bloarn zyn altydgroen, spiroalsgewyze geschikt, dikkers gedroajd an de voet vodr lik twêe-ryig uut te zien. Ze zyn lyne- toe lansvormig, en ên blêekgroene of witte stomatoale bandn ip undre oendrekant. De [[plantn]] zyn twêeuuzig, zeldn êenuuzig. De mannlikke keegls zyn 2–5 &nbsp;mm lank, en ze geevn stuufmeel of in de vroege lente. De vrowlikke keegls zyn sterk ingeperkt en z' ên mor êen schubbe mêt êen vruchtbeginsl en ze geevn êen zoad. O 't zoad rypt oentwikklt de vruchtbeginsldroagnde schubbe in e vlêezige ''aril'' die 't zoad gedêeltlik omsluut. De rype ''aril'' is fel gekleurd, zochte, sappig en zoete, en wordt geetn deur [[Veugel|veugls]] die tonne 't ard zoad verspreidn in undre uutwerpsln. Echtre zyn de zoadn vrêe vergiftig vo menschn, en ze bevattn de vergiftn taxine en taxol <ref>{{en}} [http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/002877.htm Yew Poisoning: MedLine Plus Medical Encyclopedia]</ref>.
 
==Klassifikoasje==
De venynboomachtn wordn teegwôordig tegoare genoomn mêt aal d' andre konifeern in de [[Orde (biologie)|orde]] van de ''Pinales'', omda [[DNA]]-oentleediegn beweezn ên dat de venynboomachtign monofyleetiesch zyn mê d' andre famieljes van de ''Pinales'' (Chase ''et al.'', 1993; Price, 2003), e konkluuzje die oendresteund wordt deur mikromorfologie-stuudjes (Anderson & Owens, 2003). Vroegre wierdn ze dikkers bekeekn lik verschillnd van andre konifeern deur ze te schikkn in 'n ofzoenderlikke orde ''Taxales''. Ernest Henry Wilson noamde de ''Taxaceae'' ''taxad'' in zyn boek "1916, Conifers and taxads of Japan". Sommigte stuudjes in de vroege joarn 2000 lietn zien da de geslachtn ''Torreya'' en ''Amentotaxus'' beetre oovregebrocht wierdn no de ''Cephalotaxaceae'', aangezien genetiesch oendrezoek bewêes da ze dichtre stoenn by ''Cephalotaxus'' of by ''Taxus''. Mêer recente stuudjes ên ingeslootn, mê ''Cephalotaxus'', in e bridre interpretoasje van de ''Taxaceae'' lik êen ienkle grotre famielje (Price, 2003). In die betêeknisse sluutn de venynboomachtign zes <ref> ''Taxus'', ''Pseudotaxus'', ''Austrotaxus'', ''Torreya'', ''Amentotaxus'', ''Cephalotaxus'' </ref> geslachtn en 30 sôortn in.
 
De vôorngestelde verschilln tusschn de ''Taxaceae'' en de ''Cephalotaxaceae'' woarn gesteund ip de morfologie van de zoadn, woaby da de ''Taxaceae'' klindre rype zoadn ên die 5 toe 8 &nbsp;mm grôot zyn in 6-8 moandn en nie hêel ingeslootn in den ''aril''. Zoadn van ''Cephalotaxaceae'' vertôon e langre rypiengstyd, van 18-20 moandn, woaby da de rype zoadn hêel ingeslootn zyn in den ''aril'' en 12-40 12–40&nbsp;mm grôot zyn.
 
Sommigte plantkundign ên ''Austrotaxus'' oovregebrocht no zyn eign famielje, de ''Austrotaxaceae'', stellnde da y dichtre stoat by de ''Podocarpaceae'' of by d' andre ''Taxaceae'', mo dr is gin geneetiesch bewysmaterjoal dovoorn.