Giovanni Boccaccio: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Leestêekens
Regel 18:
In Napels, begost Boccaccio tgêen y bekêek lik zyn echte roepienge, gedichtn moakn. De werkn dietn vôortbrocht in die tyd omvattn ''Filostrato'' en ''Teseida'' (de bronn vo Chaucer zyn ''Troilus en Criseyde'' en ''De Riddre zyn Vertellieng'', respektievelik), ''Filocolo'', 'n êrwerkienge in proza van e bestoande Fransche romance, en ''La caccia di Diana'', e gedicht in [[Têrzyne|têrzynn]].<ref>{{en}} [http://www.brown.edu/Departments/Italian_Studies/dweb/the_project/ Complete list of Boccaccio works at Decameron.]</ref> In die tyd wastr ook belangryke verniewienge no vorm, woaroendre meuglik 't invoern van de "Siciljoansche Oktoave" (e bepoalde versvorm) in Firenze, woa dat 't invloed ad ip Petrarca.
[[Ofbeeldienge:Giovanni Boccaccio and Florentines who have fled from the plague.jpg|thumb|Giovanni Boccaccio en de florentynn die gevlucht zyn vo de peste.]]
Boccaccio kêerde weere no Firenze in 't begun van 1341, doamee de peste vermydnde die in die stad uutbrak in 1340, mor ook 't bezoek misloopnde van Petrarca an Napels in 1341. Y a Napels verloatn omwille van de spanniengn tusschn de Angevynsche keunienk en Firenze. Zyn voadre was weeregekêerd no Firenze in 1338, woa datn bankroet was gegoan. Zyn moedre stierf kortliengs nadien (meuglik, ze was nie bekend lik ierboovn vermeld). Aloewel Boccaccio nie vrêe gêrn weeregekêerd was no Firenze, blêeft y toch an 't werk, en y makte de ''Comedia delle ninfe fiorentine'' (ook gekend lik ''Ameto'') e mienglienge van proza en gedichtn, in 1341, de viftig zangn van 't allegôoriesch gedicht ''Amorosa visione'' vultôojnd in 1342, en ''Elegia di Madonna Fiammetta'' <ref>{{en}} [http://www.gutenberg.org/ebooks/10006 Boccaccio, Giovanni 1342 : La Fiammetta, ''Project Gutenburg'' (''Gutenberg.org'')]</ref> in 1343. 't Êrdrsgedicht "Ninfale fiesolano" is verzeekrs ook uut die tyd. In 1343 êrtrowde Boccaccio zyn voadre mê Bice del Bostichi. De kiendrs uut zyn êest' uuwlik woarn allemalle dôod, mor y krêeg nog 'n andre zeune, Iacopo, in 1344.
 
In Firenze kwam deur 't omverrewerpn van Walter of Brienne 't ''popolo minuto'' (klêen volk, werkmenschn) an de macht. Da dej den invloed van den oadle vermindren en van de ryke komersantn en 't gienk tegoare mê en betrekklik vervol van Firenze. Vors wierd de stad getroffn, in 1348, deur de Zwarte Dôod, die drievierde van de bevôkienge van de stad wegmoajde, loatre beschrêevn in de ''Decamerone''.
Regel 24:
Vanof 1347 brocht Boccaccio veele tyd deure in Ravenna, ip zoek no niewe oendresteunrs, en oendanks zyn beweiriengn is 't nie zeekre datn anweezig was in Firenze da deur de peste getroffn was. Zyn stiefmoedre stierf binst d' epedemie en zyn voadre, lik Miniestre van Bevôorroadienge in de stad, was dichte betrokkn by d' inspanniengn van de regeerienge. Zyn voadre stierf in 1349, en lik oofd van de famielje most y e mêer aktieve rolle goan speeln.
 
Boccaccio begost te werkn an de ''Decamerone'' <ref>{{en}} [http://www.gutenberg.org/etext/3726 Boccaccio, Giovanni 2003 : The Decameron, Volume I, Project Gutenburg, (''Gutenberg.org'')]</ref><ref>{{en}} [http://www.gutenberg.org/etext/13102 Boccaccio, Giovanni 2004 : The Decameron, Volume II, Project Gutenburg (''Gutenberg.org'')]</ref> roend 1349. 't Is woarschynlik dat den ipbow van veele van die vertelliengn aa gemakt was vroegre in zyn loopboane, mo de keuze van 'n oendredtol veroaln en 't roam-veroal van de ''lieta brigata'' (gêestig gezelschap) van drie vintn en zeevn wuuvn is uut dien tyd. 't Werk was grotndêels vultôojd in 1352. 't Was Boccaccio zyn uutendlikke inspannienge in de lettrekunde en êen van zyn latste werkn in' t Italjoansch; 't êenige andre belankryk werk was ''Corbaccio'' ('t zy van 1355 of van 1365). Boccaccio êrzag en êrschêef de ''Decamerone'' in 1370–1371. Da andschrifte is toe de dag van vandoage bluuvn bestoan.
 
Vanof 1350, oewel datn nie in d' êeste plekke e gelêerde was, wierd Boccaccio dichte betrokkn mê 't humaniesme in Itoalje en ook mê 't bestier in Firenze. Zyn êeste offiesjêele zendienge was no Romagna in 't latste dêel van 1350. Y bezocht de stadsstoat twi kêern weere en wierd ook gezoendn no Brandenburg, [[Milaan]], en Avignon. Y oendresteunde ook de stuudje van 't Grieks, deur oendrekommn te geevn an Barlaam van Calabria, en deur êm an te moedign te probeern vertoaliengn te makn van Homeros, [[Euripides]], en [[Aristoteles]]. In die joarn wierd y ook beklêed mê de lêegre ordn .<ref>{{en}} [http://medieval_literature.enacademic.com/80/Boccaccio,_Giovanni Encyclopedia of medieval literature – Boccaccio, Giovanni]</ref>.
 
In oktoobre 1350 was y ofgevoardigd vo Francesco Petrarca te goan groetn otn Firenze binnekwam en ook vor êm vo gast 't ên in zyn uus binst ze verbluuf. De oentmoetienge tussch die twee was byzoendre vruchtboar en vanof tonne woarn ze moatn. Boccaccio êete Petrarca zyn leeroare en ''magister''. In die tyd moedigde Petrarca Bocaccio an vo klassiek Grieksch te lêern en Latynsche lettrekunde. Ze kwoam mekoar teegn in Padua in 1351, Bocaccio ip offisjêele zendienge vo Petrarca uut te nôodign vor e lêerstoel 't anveirdn an d' Universiteit van Firenze. Aloewel zoendre rezultoat woarn de bespreekiengn toch bevordrlik vo Boccaccio vo de ''Genealogia deorum gentilium'' te schryvn; d' êeste uutgoave was grêed 1360 en da zoe êen van de sleutle-referensjes bluuvn oovre de klassieke mythologie vo mêer dan 400 joar. 't Diende lik 'n uutgebreide verdeedegienge vo de stuudjes van d' antieke lettrekunde en leefweirld. Oendanks de heidense gedachtn in de kern, peisde Boccaccio datr veele koste gelêerd wordn van d' Oedeid. Ip die maniere weerlegde y d' argumentn van de kerklikke gelêerdn die de toegank toe de klassieke bronn wildn beperkn vo de Kristlikke leezrs vor under gin morêele schoa te berokkn. Omda 't êrleevn van de klassieke oedeid nôodig was vo 't vulbriengn van de Renaissance, was zyn verdeedigienge van 't belang van d' antieke lettrekunde e nôodzoaklik element vo d' oentwikklienge drvan .<ref>{{en}} King, Margaret L. 2003 : The Renaissance in Europe, ''Laurence King Publishing'', p.54.</ref>. De bespreekiengn gaavn ook vorm an de gedachtn van Boccaccio oovre [[dichtkunste]]. Sommigte bronn zien ook e verandrienge by Boccaccio van den oopn humaniest van de ''Decacamerone'' nor e mêer beneepn ipvattienge, dichtre by d' oovrêerschnde sfeer van de vêertiende êewe. Byvôorbeeld, y vôgde Petrarca (en Dante) in 't zoendre sukces bevordrn van 'n oedewetsche vorm van Latynsche dichtkunste, vul mê toespeeliengn. In 1359 vôgde 'n oentmoetienge mê Paus Innocentius VI en nog mêer oentmoetiengn mê Petrarca. Verzeekers wierd Boccaccio ook beklid mê de py van êen of andre godsdienstige orde. Dr is 'n ardnekkig, mor oenbeweezn gruchte dat y in 1362 zyn vroegre werk verwierp, woaroendre de ''Decamerone'', lik te weirlds.
[[Ofbeeldienge:De claris mulieribus.jpg|thumb|Circe: ofbeeldienge van êen van de 106 befoamde wuuvn uut ''De Claris Mulieribus'', deur Boccaccio – van e Duutsche vertoalienge van 1541.]]
In 1360 begost Boccaccio te werkn an ''De mulieribus claris'', e boek mê de leevnsbeschryviengn van oengevêer oendrd en zes befoamde wuuvn, datn vultôojde in 1374.
Regel 34:
Achtre de mislukte machtsgreepe van 1361 woarn dr 'n antal van Boccaccio zyn beste moatn en andre kennissn die terdôod verôordêeld woarn of verbann in de doarip vôgnde zuuvrienge. Aloewel datn nie direkt mê de soamzweerienge te moakn ad, was 't in da joar da Boccaccio Firenze verliet vo te goan weunn in Certaldo, en y was mindre betrokkn by bestierszoakn. Y oendrenam gin voddre zendiengn vo Firenze toe an 1365, en reisde no Napels en tonne no Padua en Venetië, wo datn mê veele komplimentn oentvangn wierd deur Petrarca in 't Molina-paleis, Petrarca zyn verbluuf en de platse van zyn boekery. Y kêerde loatre weere no Certaldo. Y kwam Petrarca nog mor êene ki teegn, in Padua in 1368. Otn ôorde van de dôod van Petrarca (19 juli 1374), schrêef Boccaccio 'n êrdenkiengsgedicht, en hy gaf 't e platse in zyn verzaamlienge van lyriesche gedichtn, de "Rymn".
 
Y gienk weere werkn vo 't bestier van Firenze in 1365 en oendrenam e zendienge no Paus Urbanus V. O 't pausdom weerkêerde no Rome uut Avignon in 1367, wierd Boccaccio weere gezoenn nor Urbanus vo gelukwensschn an te biedn. Y oendrenam ook diplomatieke zendiengn no Venetië en Napels. Van zyn loatre werk woarn de moraliestiesche leevsbeschryviengn verzoameld lik ''De casibus virorum illustrium'' (1355–74) en ''De mulieribus claris'' (1361–1375) het mêest van beteeknisse .<ref>{{en}} [http://digilander.libero.it/il_boccaccio/index.html The chronological archives of his complete works, (''Digilander.libero.it'').]</ref>. Andre werkn omvatn e wôordnboek oovre [[Eirdrykskunde|eirdrykskundige]] toespeeliengn in de klassieke lettrekunde, ''De montibus, silvis, fontibus, lacubus, fluminibus, stagnis seu paludibus, et de nominibus maris liber''. Y gaf e reeks leeziengn oovre Dante in de kerke van Santo Stefano in 1373 en dedeeze diendn vo zyn latste grôot werk, de gedeetajeerde ''Esposizioni sopra la Commedia di Dante'' .<ref>{{en}} [http://www.intratext.com/Catalogo/Autori/AUT47.HTM Works of Giovanni Boccaccio] text, concordances and frequency lists</ref>. Boccaccio en Petrarca woarn ook twêe van de mêest gelêerde mensschn uut de vroege Renaissance ip 't gebied van archeologie .<ref>{{en}} [http://links.jstor.org/sici?sici=0002-9114(193707%2F09)41%3A3%3C397%3ABAK%3E2.0.CO%3B2-4 JSTOR&nbsp;— Boccaccio's Archaeological Knowledge (Links.jstor.org)]</ref>.
 
Boccaccio zyn verandrienge van schryfstyl in de joarn 1350 was nie allêene 't gevôg van oentmoetiengn mê Petrarca. 't Was mêest te wytn an zyn slichte gezoendeid en e vroege verwakkienge van zyn fyziesche krachtn. 't Was ook te wytn an oentgoochliengn in de liefde. Sommigte zukke oentgoochliengn kunn verkloarn woarom da Boccacio, die vodien altyd geschreevn ad mê lof oovre de wuuvn en de liefde, almetekêe in e bittre ''Corbaccio''-styl begost te schryvn. Petrarca beschryft oe da Pietro Petrone (e Kartuuzre-monnik) ip ze dôobedde 1362 'n andre Kartuuzre zoend (Gioacchino Ciani) vor êm an te spôorn van ze weirldse stuudjes ip te geevn. Petrarca oovretuugde tonne Boccaccio van zyn eign werkn nie te verbrann en zyn persôonlikke boekery, brievn, boekn en andschriftn te verkoopn. Petrarca bôod zeifs an vo Boccaccio zyn boekery te verwervn, zoda ze e dêel koste zyn van Petrarca zyn boekery. Echtre, by Boccaccio zyn dôod wierd de hêele verzoamlienge geschoenkn an 't klôostre Santo Spirito in Firenze, woa da ze nog altyd is.
Regel 75:
 
{{Commonscat|Giovanni Boccaccio}}
{{DEFAULTSORT:Boccaccio, Giovanni}}
 
==Verwyziengn==
 
<references>
 
{{DEFAULTSORT:Boccaccio, Giovanni}}
 
[[Categorie:Middelêeuwen]]