Maximiliaan I: verschil tussen versies

| ploatje = [[Ofbeeldienge:Albrecht Dürer - Portrait of Maximilian I - Google Art Project.jpg|300px|thumb|200px|center|<center>Maximiliaan I deur [[Albrecht Dürer]]]]

| periode1 = 1508-[[1519]]<br />[[Roomse keunienk|Rôoms-Duutsche keunienk]] :<br />1486-[[1519]]

| periode2 = [[1493]] – [[1519]]

Maximiliaan is geboorn in Wiener Neustadt. Je was den ênigsteêenigste zeune van keizer [[Frederik III van et Hillig Rôoms Ryk|Frederik III]] en Eleonora van Portugal.

De 27ste moarte 1482 veroungelukte z’nz'n vrouwe Maria met heur peird. Ze was mo 25 joar oud. Z’isZ'is begroavn in de [[Onze-Lieve-Vrouwekerke (Brugge)|Onze-Lieve-Vrouwekerke]] in [[Brugge]].

Deur z'n oorloogn vo z'n expansjepolletiek mostn ze mêer belastiengn betoaln en ze kwoamn doateegn in ipstand. Keunienk Louis XI van [[Vrankryk]] steunde den ipstand.

Ounder Vlamschn druk wierd er geluusterd no de Fransche eisn. By de [[Vrede van Atrecht (1482)|Vrede van Atrecht]] kwoamn z’overêenz'overêen da Maximiliaan zyn dochter, de twi-joarige Margaretha, loater zou trouwn mè de joungn dauphin van Vrankryk. Ze zou dovôorn e hêel dêel van ’t't Bourgondisch groundgebied krygn.

Mor in 1483, achter den dôod van Louis XI, hield Maximiliaan hem nie mèr an de vrede van Atrecht, en Brugge en Gent kwoamn were in ipstand. Mo mè d’hulped'hulpe van Duutsche heurliengn wierdn ze gedwoungn vo Maximiliaan als voogd t’erkennt'erkenn.

In 1486 liet zyn voader, Frederik III, Maximiliaan krôonn in Aken tout [[Rôoms-Duutsche keunienk]]. Je kêerde were met ’n'n heurliengnleger en je viel Vrankryk binn vo z’nz'n verloorn gebiedn were te verovernveroovern, teegn de gouste van de Vlamsche steedn, en ip ’t't ende van 1487 brakt er were ’n'n ipstand uut.

Den 31stn januoari 1488 riep Maximiliaan de Stoatn Generoal tegoare in Brugge vo den ipstand t’ounderdrukknt'ounderdrukkn, mo doa paktn z’hemz'hem gevangn.

De 10stn februoari slootn z’hemz'hem ip in ‘t't huus Craenenburg ip de [[Grôte Markt (Brugge)|markt]]. Van doaruut kost ie zien hoe da verschillige van zyn volgeliengn ter dôod veroordêeld wierdn en ip de pynbank mostn.

Achter vele ounderhandeliengn, e militaire bedreigienge deur z'n voader de keizer, en paus Innocentius VIII, die dreigde met excommunicoatieexcommunicoasje, kwamt ie were vry. Je most akkôord goan met e joarlikse byêenkomste van de Stoatn Generoal, die zoun mee beslissn over oorlogs- en vredesverkloariengn.

Mo je was nog mo vry of je vertrok no Leuvn, woa da Frederik III toegekommn was met e leger van twientigduusd man, gerêed vo Vloandern an te valln. Gent en Brugge krêegn hulpe van hoge edelneedeln lik Filips van Kleef en [[Lodewyk van Gruuthuse]], en ook van [[Hertogdom Broabant|Broabant]], w.o. [[Brussel]] en [[Leuven]].

Den ipstand van Vloandern teegn Maximiliaan ha zwoare gevolgn vo d'economie, surtout de Brugsche. De joarmarktn van Antwerpn en Bergen-op-Zoom hoaldn doa profyt uut. En ’t't economisch zwoartepunt verschoof van Brugge nor Antwerpn. ‘t't Was ‘t't begun van ’t't ende vo de Brugschn bloei. De verdere verzandienge van ’t't [[Zwin]] en de [[Tachtigjoarign Oorloge]] in de volgnde êeuwe miekn Brugge êen van d’oarmsted'oarmste steedn van [[Vloandern]].

Volgns e [[legende]] zou Maximiliaan de Bruggeliengn verplicht hen van zwoann t’houdnt'houdn, omdan ze z’nz'n baljuw Pieter Lanchals, die e zwoane in z'n woapnschild haad, ounthoofd hen.

Maximiliaan zyn voader stierf in 1493. In 1494 begost zyn zeune [[Filips I van Kastilië|Filips de Schôonn]] zelfstandig an zyn regeerperiode, mo je stierf olal in 1506.

Maximiliaan kwam ton regent van z’nz'n klêenzeune [[Karel V van et Illig Rôoms Ryk|Karel]], die nog mo zes joar oud was. Omda Maximiliaan ook most regeern over Duutsland en Ôostnryk wierd z’nz'n dochter Margaretha angesteld als [[Landvoogd van de Nederlandn|landvoogdesse]].