Beuke: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k (GR) File renamed: File:Beechnuts in an autumn.jpgFile:Beechnuts during autumn.jpg File renaming criterion #3: To correct obvious errors in file names, including misspelled [[c::en:Noun#Proper nou...
Holder (discuusjeblad | bydroagn)
k corr using AWB
Regel 14:
|datum= }}
 
De '''beukn''' ('''''Fagus''''') zyn e [[Geslacht (biologie)|geslacht]] van wientrekoale boomn uut de [[Familie (biologie)|famielje]] van de [[beukachtign]], inêems in warmgemoatigd [[Europa]], [[Azië|Oazje]] en [[Nôord-Amerika]]. Recente klassifikoasje-[[systêem]]n van 't geslacht erkenn tiene toe dertien [[Sôorte|sôortn]] in twêe ofzoenderlikke subgeslachtn, ''Engleriana'' en ''Fagus''<ref>{{en}} Denk, Thomas with Guido Grimm and Vera Hemleben 2005 : Patterns of Molecular and Morphological Differentiation in ''Fagus'' (Fagaceae): Phylogenetic Implications. American Journal of Botany 92(6):1006-1016.</ref><ref name="Shen, Chung-Fu 1992">Shen, Chung-Fu. 1992. A Monograph of the Genus ''Fagus'' Tourn. Ex L. (Fagaceae). Ph.D. Dissertation, City University of New York.</ref>. 't Oendregeslacht ''Engleriana'' wordt allêene mo in Ôost-Oazje gevoenn, en 't is duudlik verschillnd van 't oendregeslacht ''Fagus'' in de zin da die beukn boomn zyn woavan da de takkn lêege gruujn, dikkers bestoande uut mêerdre stammn mêt e gilwe schusse. Andre kenmerkn die e verschil uutmaakn bestoan uut de witachige schyn ip den oendrekant van de bloarn, de zichboare tertièère bladnervn, en e lank zocht naptje. ''Fagus japonica'', ''Fagus engleriana'', en de sôorte ''F. okamotoi'', vôorgesteld deur de plantkundige Chung-Fu Shen in 1992, bevattn da oendregeslacht <ref name="Shen, Chung-Fu 1992"/>. De beetre gekende beukn uut 't oendregeslacht ''Fagus'' ên undre takkn ooge ip de grôote dikke stamn mêt zèèvre-grysde schusse. Die groep omvat ''Fagus sylvatica'', ''Fagus grandifolia'', ''Fagus crenata'', ''Fagus lucida'', ''Fagus longipetiolata'', en ''Fagus hayatae'' <ref name="Shen, Chung-Fu 1992"/>. De klassifikoasje van de Europeesche beuke, ''Fagus sylvatica'' is ingewikkeld, mêt e varjoasje an verschillnde naamn die vôorgesteld zyn vo de verschillnde sôortn en oendresôortn in die streeke (byvôorbeeld ''Fagus taurica'', ''Fagus orientalis'', en ''Fagus moesica''<ref>{{en}} Gomory, D. with L. hi , R. Brus, P. Zhelev, Z. Tomovic, en J. Gracan 1999 : Genetic differentiation and phylogeny of beech on the Balkan peninsula, ''Journal of Evolutionary Biology'', 12: 746-752.</ref>). Oendrezoek gift an da de beukn in Euroazje undre mo loate in de oentwikkliengsgeschiednisse zyn goan ipsplitsn, binst 't Miocêen. De populoasjes in da gebied verteegnwôordign 'n areoal van dikkers oovrelappnde morphotypn, oewêl da geneetiesche oentleedienge nie duudlik 't bestoan van verschillnde sôortn oendresteunt <ref>{{en}} Denk, Thomas with Guido Grimm, K. Stogerer, M. Langer, Vera Hemleben 2002 : The evolutionary history of ''Fagus'' in western Eurasia: Evidence from genes, morphology and the fossil record, ''Plant Systematics and Evolution'', 232:213-236.</ref>.
 
Binn de beukachtign ê recent oendrezoek getoogd da ''Fagus'' de nor eevoluusje mêest bazoale groep is <ref>{{en}} Manos, Paul S. with Kelly P. Steele 1997 : Phylogenetic analysis of “Higher” Hamamelididae based on Plasid Sequence Data, ''American Journal of Botany'', 84(10):1407-1419.</ref>. De schynbeukn of 't geslacht ''Nothofagus'' woavan da vroegre gepeisd was dat 't dichte verwant was mê de beukn, wordn nu bekeekn lik leedn van 'n ofzoenderlikke famielje, de schynbeukachtign of ''Nothofagaceae''. Ze zyn te vienn in [[Australië]], Niew Zêeland, Niew Gwieneeja, Niew Kaleedôonje, [[Argentinië|Argêntienje]] en [[Chili]] (oofdzoaklik Patagoonje en Vierland).