Ôost-Vlams: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
link |
E bitje verbeterd en herschreevn, 't klonkt gelyk of da 't West-Vlams geen hoar veranderd is sinds de Middeleeuwn, wuk da nateurlik geen woar is. |
||
Regel 17:
De dialectn van de provincie Ôost-Vloandern vormn gin homogeen gehêel.
Allêne mor in de westelikke twi derdn van de provincie zyn d’r kenmerkn die
Ook 't [[Woasland]] vormt e sôorte van overgangsgebied noa ‘t Brabants (Antwerps), mo over 't algemêen is 't wel dudelik Ôost-Vlams met e poar Brabantsche invloedn.
▲Ook 't [[Woasland]] vormt een overgangsgebied noa ‘t Brabants (Antwerps). In steedn lik [[Dendermonde]], [[Aalst]] en [[Ninove]] wordt er e volledig Brabants dialect geklapt, me verschynsels lik de ''scherpe'' uutsproake van de ''i'' en de ''u'' lik in ''dik'' en ''put'' (in ‘t Brabants ''dyk'' en ''puut''), zwoare twiklankn in woordn lik ''huus'' en ''wyn'' (in ‘t Brabants ''hooës'' en ''woaën''), en overgangn van ''oe'' noa ''uu / ie'' (''secundaire umlaut'', met of zounder ountroundienge) in woordn lik ''groen, zoekn'' (Brabants ''gruun / grien; zuuke / zieke''). Typisch vo de Denderstreke is ook de ''mouillerienge'', d.w.z. da sommigte medeklienkers uutgesprookn wordn met e ''j''-achtige toevoegienge, die de stadsdialectn van Aalst en Ninove zo ipmerkelik makt, lik in ''kiendj'' (kiend), ''geldj'' (geld), ''moesj'' (mutse), ''a zietj'' (je zit), ''klasj'' (klets). In d'oudere vakliterateure wordn gemouilleerde medeklienkers ''niesklankn'' genoemd.
In 't westn wordt 't Ôost-Vlams van 't [[West-Vlams]] geschid deur e brêe overgangszone, die allêne mor in de streke van [[Aalter]] nogal smal is. Van [[Ruuslee]] tout [[Oavelgem]] in [[West-Vloandern]] zyn d'r overgangsdialectn. Ook in [[Moaldegem]] in Ôost-Vloandern is ter e miengelienge van dialectn.
Regel 32:
== Kenmerkn van Ôost-Vlamsche dialectn ==
Vroeger moetn de dialectn van Ôost-Vloandern styf goed ip ‘t West-Vlams van nu getrokkn ein. Dat is te zien in vele middelêeuwsche tekstn. Achter de [[middelêeuwn]] zyn d’r in Ôost-Vloandern,
=== Vernieuwiengn ounder Brabantschn invloed met e grôot geografisch bereik ===
Die groep vernieuwiengn dateert van de 16ste êeuwe, os de toale van 't [[Hertog van Brabant|hertogdom Brabant]] dominant is gewordn. Ze zyn in Brabant ountstoan in de loate middelêeuwn en z'hen achter een ende Ôost-Vloandern vo 't grotste dêel overspoeld.
Regel 38 ⟶ 39:
=== Vernieuwiengn ounder Brabantschn invloed met e beperkt geografisch bereik ===
Die groep Brabantsche verschynsels zyn beperkt tout 't ôostelik derde van de provincie: bv. 't wegvalln van d'ôorsprounkelikke finale-e in woordn lik ''kerke'' en ''katte'' ’(in Brabant en ôostelik Ôost-Vloandern, mo ôok in 't [[Hollands]] en in 't [[AN|Algemêen Nederlands]]: ''kerk'' en ''kat'').
=== Eign vernieuwiengn die redelik algemêen zyn in
Die groep vernieuwingn is in Ôost-Vloandern zelve ountstoan en komt vôorn in hêel Ôost-Vloandern. Voorbeeldn zyn de ''verdounkerienge'' van d'oude aa noa oa, lik in ''hoak'' (wuk dat in feite in praktisch hêel Vloandern is gebeurd, mo nie al tegelyk), de oeë wordt uuë, lik in ''buuëm'' (boom). Feitelik is deze latste veranderienge woarschynlik ôok van Brabantsche afkomst, want in Brussel èn ze met die uuë-klankn begost, en juste in die periode woa Brussel hêel belangryk vo d'Ôost-Vlamsche handeloars.
=== Eign vernieuwiengn van joungere doatum ===
In de westelikke twi derdn van de provincie zyn d'r loater (verzekers vanof 't ende van de 16ste êeuwe) nog andere toalveranderiengn gebeurd, die tout de provincie Ôost-Vloandern beperkt zyn gebleevn.
Regel 47 ⟶ 50:
== Vormleer ==
In de westelikke twi derdn van Ôost-Vloandern zeggn ze ''ik ben'', tegenover ''ik
en ''ik leerdege'' stoat in Ôost-Vloandern nog alsan sterk (surtout by d'oudere generoatie).
== Gent ==
[[Gent]] is e toaleiland. ‘t Gents verschilt ip styf vele puntn van d’omliggnde Ôost-Vlamsche dialectn, me vele verschynsels die je elders nie teegnkomt in Ôost-Vloandern, moa soms wel in ‘t verder geleegn Brabant.
== Bronne ==
| |||